Septik felsefe, bilginin imkanından ilke olarak şüphelenen demektir. Buradaki ilke olarak şüphelenmek tanımlaması önemlidir. Bir şeyin ilke olması her türlü tartışmanın dışında, üstünde sayılan, ana düşünce ve inanış, temel kural anlamına gelir. Septiklerin şüpheciliği doğru bilgiye ulaşma konusunda bir yöntem değildir. Çünkü onlara göre gerçek bilgiye ulaşmanın herhangi bir yolu yoktur.

Instagram
Twitter
Website

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Gerçeği Bilmek Mümkün Değil mi? Septisizm Felsefesi

Ne? Neden? Nasıl? Bu bilgiyle ne yapacağım? Tanrı öldü. Postmodernizm'den ne anlamalıyız gerçekten? Nedir bu dialektik dedikleri? Sanırım ben bir at sineğiyim. Varoluşunun hakkını ver. Gerçeklik gerçeklikten sürüldü. Üzerimde yıldızlı gök, içimde ahlak yasası. Dünyaya fırlatıldık. Bu bölümde dilozof ile felsefe tarihi serisine kaldığımız yerden devam edeceğiz. Elbette belgeselin de yeni bölümleri sürekli gelmeye devam edecek. Fakat bu belgesel projesini hem dış hem de içgörü olarak YouTube ve podcast ile ortak yürüttüğüm için 5 Şubat pazar günü YouTube'daki ilk içeriği paylaşacağım. ve ardından onu takip eden hafta ise felsefenin izinde yolculuk projesinin ikinci podcast bölümü gelecek. Özetle her hafta yeni içerikler olmaya devam edecek, kimi zaman klasik dilosof içeriği, kimi zaman ise yollardaki Dilara'dan. Başlangıçtan günümüze felsefe tarihini konuştuğumuz serimizde bugünkü konuğumuz septikler. M.Ö. 300 ile 200 yılları arasında septiklerle stoğcular arasında pek çok tartışma yaşandı. Septikler kim, stoğcular kim her birini bölümlerde konuşacağız. Şimdi şöyle bir yerden başlayalım. Septik kelimesi bazıları için tanıdık olsa da ilk defa duyuyor da olabilirsiniz. Septisizm akımının temsilcilerine septik adı veriliyor. Peki septisizm ne? Önce biraz ona bakalım. Septicism Yunanca'da skepsis kelimesinden geliyor. Bu kelime bir şeyi incelemek, bir şey üzerine araştırma yapmak ve detaylıca düşünmek demek. O yüzden kelime aslında filozofların herhangi bir konu hakkındaki detaylı düşünme yöntemini temsil ediyor. Yani septik kelimesinin araştırmacı, sorgulayıcı gibi bir anlamı var başlangıçta. Fakat biz bugün septik derken bundan bahsetmiyoruz. Septiklik, felsefe tarihi içerisinde gerçekliğin bilgisinin erişilemeyeceğini savunan görüş haline geldi. Araştırmacıdan, bilginin imkansızlığına doğru yol aldık yani. O yüzden gerçek bilgiye ulaşmanın herhangi bir yolu yoktur görüşü bugün günümüzde septisizm olarak adlandırılır. Septik felsefe, bilginin imkanından ilke olarak şüphelenen demek. İlki olarak ifadesi oldukça önemli bir altını çizelim o kısmın. Çünkü mantıksal bir engeli ifade ediyor. Bu mantıksal engeller, mantıksal açıdan olasılıklar gibi konulardan Aristoteles mantık bölümünde bahsetmiştik. Hatta günümüzdeki zihin felsefesi tartışmalarında bile ilkece mümkün değil, ilki olarak imkansız gibi tanımlamalar görürsünüz. O yüzden gelecekteki tartışmalarda da hepimizin aklında yer edinmesi için biraz daha bundan bahsedelim istiyorum. Bir şeyin ilki olarak engel olması ne demek? Bir şeyin ilki olması her türlü tartışmanın dışında sayılan ana düşünce ve inanış demek. Bu ifadeyi septikler özelinde biraz daha açmaya çalışırsak, septiklerin bir şeylerden şüphe duyması bir yöntem değildi yani metot olarak şüpheciliği kullanmamışlardı. Ben septiklerden bahsettiğimde, hani bilim insanlarının bir araştırmaya başlarken bazı şeylerden şüphelenmesi durumu vardır ya, böyle bir şeyden bahsetmiyorum. Çünkü onlar aslında ilke olarak şüpheleniyorlar. Bu ne demek? Köküne kadar şüphe. Yani şüpheyi hiç elden bırakmadan herhangi bir yere varmaksızın şüphelenme süreci. Örneğin ileride göreceğimiz Descartes'in, tüm gördüklerim bir rüyadan ibaretse diyerek başladığı bir süreç vardı ve bu süreci biz metodik şüphecilik olarak adlandırırız. Bir metot olarak bunu kullanmak. Hatırlarsanız insan her şeyin ölçüsüdür diyen sofistler de genel geçer bir gerçeğin olmadığı sonucuna ulaşmıştı. Bu açıdan bakıldığında sofistlerin de birer septik olduğunu söyleyebiliriz. Fakat bu türden bir şüpheciliğin okul haline gelmesi M.Ö. 3. yüzyılda gelişir. Bir okul öğretisi olarak şüpheciliği ortaya koyan ise İskender'in ordusunda da yer almış Piron'dur. M.Ö. 365-275 yıllı dolaylarındayız. Septik Piron'un savunduğu şey şu, herhangi bir konuda veya herhangi bir tartışmada birbirinden farklı iki görüşte savunabilirsiniz. Bu durumda hangisinin gerçekten doğru olduğunu kanıtlamaya imkan yoktur. Gelin şunu deneyelim. Tanrı'nın varlığı veya yokluğu meselesini tartıştığımızı düşünelim. Tanrı'nın varlığı konusunda da, yokluğu konusunda da yeteri kadar argüman üretebilirsiniz. Ve bu argümanlardan hangisinin kesin olarak doğru olduğunu kanıtlayamayız diyor Piron. Pek de haksız gözükmüyor. E peki bu durumda ne yapacağız? Yani herhangi bir yargının doğruluğunu veya yokluğunu kanıtlayamıyorsak neyi tartışacağız? Piron diyor ki, bu tarz bir durumda en iyi ve en doğru olan herhangi bir yargıda bulunmaktan kaçınmaktır. Müthiş bir kayıtsızlık hali aslında. Bu yargıda bulunmamaya da epohe deniliyor. Epohe kavramı sonrasında Kant ve Husserl tarafından da kullanılacak bir yöntem, o yüzden kelimeyi bir ara not etmekte fayda var. Biz şu an bunun Antik Yunan'daki ilk örneklerinden biriyle karşılaşmış oluyoruz. İşte bu yüzden zaten Antik Yunan felsefesi öğreniyoruz ya. Sonrasında Husserl'i, Kant'ı daha iyi anlayabilmek için. Burada çok önemli bir nokta var. Septizizm hakkında genellikle yanlış bilinen şeylerden bir tanesi de tam da bu nokta. Kulaklarınızı dört açın. Piron, hiçbir şeyi bilemeyiz derken bizim duyularımızın, aklımızın ve çıkarımlarımızın yetersizliğinden ziyade algılanmaya çalışılan doğanın ve eşyanın tabiatıyla ilgili bir soruna dikkat çekiyor. Orada bir hakikat var ve sen bunu bilemiyorsun değil sadece mesele. Piron'a göre biz doğru bir yargıda bulunamıyoruz çünkü şeylerin kendisi, varlığın kendisi bilinebilir bir yapıda değil. Sorun bende değil, sorun varlıkta gibi bir yere vardık. Piron'un öğrencisi Timon'dan bize bazı fragmanlar kaldı. Bu fragmanlar sayesinde Piron'un neyi ifade ettiğini biraz daha anlamamız, açmamız mümkün. Dünyanın veya genel olarak doğanın belirlenemez, karmaşık ve kavranılamaz olması sebebiyle ona ilişkin yapacağımız bütün ölçümlerin yersiz olacağını ve hakkında da doğru bir yargıda bulunmamızın mümkün olmadığını ifade ediyorlar. Felsefe falan yapmayalım gibi bir yerdeyiz. Bu açıdan bakılınca şey çok enteresan değil mi? felsefe yapmamızın çok anlamlı olmadığını söyleyen bir adamı felsefe tarihi serisinde bir filozof olarak anıyoruz bugün. Her neyse, konuyu sulandırmayayım. Buradan 20. yüzyıla atlayalım. Entropi denen bir şey var ya hani, biraz fazla atladım geleceği, evren düzensiz olmaya meyillidir diyoruz. Antik Yunan'ın ilk düşünürlerinde olduğu gibi biz de bugün doğayı oldukça düzenli bir yapıda kavramıyoruz değil mi? Evren sürekli genişliyor, entropi denen bir şey var. Bu açıdan bakıldığında septiklerin söylediği şey kısmen anlaşılabilir. Ama yeniden parantez açmak lazım. Evren genişlediği için kozmos yani düzenli bir yapıda olmadığını söylemedim. Çünkü eğer düzenli bir yapıda olmasaydı fizik adını verdiğimiz bir disiplin olmazdı. Neyi ölçüyoruz, neyi öngörüyoruz o zaman değil mi? Genişlese bile, onu öngörebildiğimize göre burada bir düzen var. Ama septiklerin söylediği şeyi böyle bir yerden kavrayabiliriz. Sabit, duran, statik bir şey olmadığını söylüyorlar. Kona edindiğimiz şeyin kendisinin karmaşık bir yapıda olması sebebiyle bilinemiyor olması fikri var. Kendisinden önceki filozoflardan ayırt etmemiz gereken nokta da burası. Ama burada da çok garip bir yargı var. Biz evrenin kendisinin genişlediğini, sürekli olarak değiştiğini, karmaşık yapıda olduğunu söylediğimizde de aslında bir yargıda bulunmuş olmuyor muyuz? Düzensiz olmaya meyilli ve sürekli genişleyen bir şeyin kendisine ilişkin kesin bir yargıda bulunamayız demenin kendisi bir yargı değil mi? O halde doğanın kendisi bilinemez ve araştırılamaz bir yapıdaysa, ona ilişkin herhangi bir argüman sunmanın bir anlamı yok çünkü hiçbiri doğru değil. Bunun için vakit harcıyor olmak da pek mantıklı bir edim değil. En mantıklısı bütün yargılarımızı askıya alacağız ve devam edeceğiz. Septikler bunu öneriyor. Yani doğa karmaşık bir yapıdadır deyip bile bırakmadık. Doğanın karmaşıklığına dair bir yargıda dahi bulanılmadığımız bir yerdeyiz. Çünkü septiklere gelinceye kadar pek çok düşünür bambaşka şeyleri iddia etti. Thales, Anaximenes, Anaximandros, Herakleitos, Parmenides, Pythagoras, Sofisler ve Platon. Bir de Aristoteles var tabii. Bu düşünürlerin her biri kendi argümanlarının doğru olduğunda ısrarcıydılar. Buna karşın hiçbiri argümanlarının kesin olduğunu kanıtlayamamakla birlikte diğerlerinin argümanlarını da tam olarak çürütemedi. Bu durumda kimse argümanlarının doğruluğunu veya yanlışlığını kesin olarak kanıtlayamıyorsa, bu argümanları üretmek için verilen zahmete ne gerek var ki? Bu noktada bölümü ufak bir ara verelim, sonrasında kaldığımız yerden devam edelim. Septiklere göre doğa bakımından hiçbir şey iyi ya da kötü değil. Çünkü bir şey doğası bakımından iyi ya da kötü olsaydı herkesin o şeyin iyiliği veya kötülüğü hakkında hemfikir olması gerekirdi. Burası güzel bir konu, bunu düşünebiliriz aslında. İyi veya kötülük konusunda bir konsensus yok değil mi? Ne iyi ne kötü. Bu kişilere göre değişiyor gibi gözüküyor. Bu durumda ahlaki bakımdan da bir şeyin iyi ya da kötü olması gibi bir ayrım yok aslında. Gerçekte yok. Peki toplumdaki bu iyi kötü algısı nereden oluşuyor? Uzlaşımsal ve alışkanlıklara dayalı. Peki bu durumda ne yapacağız? Nasıl yaşayacağız? Şüphecilik yani septikler bize nasıl bir yaşama biçimi sunmuş oldu? Hiçbir şeyi bilemiyorum. Bilememem sonucunda karmaşık bile demekten kaçınıyorum. Çünkü bütün yargılarımı epokeye uğratmıştım. Yani askıya almıştım. İyi veya kötülükten de emin değilim. E ne yapayım? Hani şey vardır ya, L koltuklarda bir köşe yastığı vardır. Nereye ait olduğunu bilmezsiniz. Böyle bir köşe yastığı hissiyatıyla var olmaya devam mı edelim? Septikler böyle bir yöntemin daha mutluluk verici olduğunu düşünüyorlar. Buna şaşırmış olabilirsiniz. Çünkü bizim düşüncemizden biraz farklı. Ben sürekli kuşku ve şüphe altında yaşamayı biraz rahatsız edici bulabilirim. Şeyleri kategorize ederek oturtmak bende bir konfor alanı sağlıyor. Bu benim bütün huzurumu kaçırırdı. Ama şüpheciler bu fikrin tam aksine aslında mutlak bir kayıtsızlıkla büyük bir huzura ulaşılacağını savunuyorlar. Hatta bu huzurun bir ismi var. Ataksi. Bu şöyle bir şey aslında. Geleceği tahmin edebiliyor muyum? Hayır. Bilebiliyor muyum? Hayır. O zaman neden endişe edeyim ki? Şimdiki anın tadını çıkar. Bertrand Russell bu türden bir kuşkuculuğun tembel insan tesellisi olduğunu söyler. Çünkü bu durumda cahil ve bilgi arasında hiçbir ayrım kalmaz aslında. Hatta cahil ve bilge denen bir şey dahi kalmaz. Çünkü bilgi söz konusu olduğunda hepimiz eşitiz, hiçbirimiz hiçbir şey bilmiyoruz. Ben bunları anlatırken kafanızda bazı soru işaretleri oluştu mu bilmiyorum. Umarım oluşmuştur çünkü bu podcast serisinin bütün amacı bu. Ama ben sizin kafanızdaki soruları tahmin edip o soruları yanıtlamaya çalışayım. Ben olsam şu tarz bir soru yöneltebilirdim bana veya septiklere. Evren hakkında, doğa hakkında ve şeylerin doğası hakkında metafizik yargılarda bulunmaktan kaçınmak yapılabilir bir şey. Ama hiç kimse yolda yürürken bir kuyuyla karşılaştığında, orada bir kuyunun gerçekten olup olmadığından kuşku duyarak kuyuya düşmez. E hani kuşku? Madem ki şeylerin varlığı şüpheli, neden trafikte arabaların önüne atlamıyorum? Bu durumda bütün duyumsallığı askıya almak ne derece mümkün? Böyle bakıldığında pek mantıklı olmuyor sanırım, değil mi? Ama şüpheciler bu aklımızdaki sorulara ilişkin bir açıklama yapıyorlar aslında. Bahsettiğimiz bütün her şeyden şüphe duymak ve kuşkuyla yaşayıp yargılarımızı askıya almak değil, tam olarak bu değil. Aklınıza bu tarz bir soru gelmişse hemen onun yanıtını sizinle paylaşmak istiyorum. Şüpheciler zaten bu türden bir suçlamanın yersiz olduğunu söylüyorlar. Gördüğümüz şeyleri ortadan kaldırmadıklarını, sadece gördüğümüz şeyleri ilişkin sunmuş olduğumuz yargıların doğruluğunun şüpheli olduğunu söylüyorlar. Şöyle derler, biz olayın, görünenin kendisini kabul ediyoruz ama onun göründüğü gibi olduğunu reddediyoruz. Biz ateşin yaktığını algılıyoruz ama ateşin doğasının yakmak olduğuna dair yargıdan kaçınıyoruz. Burayı biraz açmak lazım. Kuşkuculardan biri olan Timon'un fragmanlarına bakalım. Ben balın tatlı olduğunu ileri sürmüyorum ama onun öyle göründüğünü kabul ediyorum. Onun gerçekte ne olduğu ile onun bana göründüğü şey arasında bir ayrım var septiklere göre. Balın tatlı olduğu, balın kendisinde tatlı olduğunu söylemiyorum. Bana görünen şey tatlı olmak. Görünmek derken burada kastettiği, elbette benim duyusal organlarıma sunulan görünüşü ve bu görünüşün arkasındaki gerçekliği. Bu görünüş dediğimiz şeye Grekçe Feynemenon deniyor. Türkçe'de fenomen demek. Biz bunu fenomen olarak kullanacağız. Ama YouTube fenomenlerinden bahsetmiyoruz. Kelimenin buraya gelmesi de enteresan bir konu zaten. Biz bal tatlıdır dediğimizde bal tatlı gibidir demiş oluyoruz. Hatta bal bana tatlı gibi gözüküyor diyoruz. Ama bu iddiaların hiçbiri balın gerçekten ne olduğuna ilişkin bir şey söylemiyor. Ne demem gerekiyor aslında? Bal bana tatlı gibi gözüküyor. Sadece balın benim deneyimlerime sunulmuş biçimine ilişkin bir yargıda bulunmuş oldum. Yani burada balın gerçekliğine ilişkin değil, benim bal deneyimime ilişkin bir şeyler söylüyorum. Buradaki sorun ise şu, ben bal deneyimlerimden yola çıkarak, bal deneyimlerimde bana sunulan bazı şeyleri sanki balın kendi doğasına aitmiş gibi söylüyorum. Ama bu noktada şunu sorabilirsiniz, yani balın benim deneyimime sunulan şeyden başka bir gerçekliği var mı ki? Felsefi sorun ise şu, onun gerçekten göründüğü gibi olup olmadığı. Fenomen dediğim kelime görünüş demiştim. Sonrasında mesela fenomenoloji denen bir öğretiden bahsedeceğim. Fenomen ve loji son ekinden oluşmuş değil mi? Biraz kavramlara bakalım, ne demek olduğunu anlayalım. Çünkü septiklerle de aslında ilişkili. Fenomen artı logieki. Logieki sizin için de tanıdıktır zaten. Bugün pek çok bilimsel disiplinde de var. Mesela zooloji, kardiyoloji, biyoloji gibi. O logieki eski Yunanca'daki logos kelimesinden geliyor. Bu kelimeden bahsetmiştik. Akıl, bilgi ve hakikat anlamında. O halde fenomen artı logos, fenomenoloji, görünüşlerin bilimi demek. Ben fenomenolojik bir açıdan bakıldığında, bal hakkında konuştuğumda aslında balın kendi varlığı hakkında değil de balın benim deneyimlerime sunulmuş hali üzerine konuşurum. Görünüşü üzerine konuşuyorum. Balın benim deneyimime gözüktüğü halinden başka bir gerçekliği olduğu veya kendisinde ne olduğu tarzı bir sorgulama manasız geliyor olabilir ama biraz daha sabretmenizi rica edeceğim. Şöyle bir yere varalım. Ben kendimi ve kendi zihnimi nasıl bilirim? Dolayısız ve apaçık. Ama ben balı kendimi bildiğim gibi bilemiyorum. Çünkü bal bana içkin değil, bana aşkın. Hemen iki kavram daha türedi, içkin ve aşkın. İmanent ve Transcendent. Bal benim dışımda ve benim bilincimin dışında bir şey olduğu için benim dışımdaki nesneye dair yargılarımın gerçekten ona uyup uymadığını nereden bileceğim? Kendi kafamın içinde zihnimle doğrudan bir ilişki var ve doğduğumdan beri ben benimleyim. Oysa bal benim deneyimlerim aracılığıyla bana sunulan bir şey. Tüm sorun buradan kaynaklanıyor. Ben sadece onun benim zihnime sunulan görünüşünü bilebiliyorum. Yani özne ve nesneler arasındaki ilişkiyi sorunsallaştırdığımız bir noktadayız. Benim kapsayamadığım, bana içkin olmayan, dolaysızca ve apaçık kavrayamadığım nesneye dair bilgilerimin doğruluğunu nereden bileceğim? O halde septikler yani şüpheciler algıyı dışımızdaki nesnenin duyu organlarımız üzerinde bıraktığı etki olarak görürler. Evet ateş sıcaktır. Ben ateşi sıcaklık olmaksızın algılayamam ama bu durumda ateş sıcaktır yargısı ateşin kendisine ilişkin bir şey söylemekten ziyade benim ateş deneyimime dair bir şeyler söyler. Ateşin sıcak olması meselesi ancak benim algılarımla ilişkilidir. Peki böylesi bir düşünce bizi şuna götürmez mi? Ben sadece algıladıklarımı biliyorsam ve algıladıklarımla o şeyin kendisi arasında bir farklılık varsa belki de her şey algılarımdan ibarettir. Algılarımın ötesinde hiçbir şey yoktur. Henüz orada değiliz. Bir dakika çok güzel bir yere geldiniz eğer böyle düşünüyorsanız. Septikler antik Yunan düşünürleri gibi realistler. Henüz orada değiliz diye özellikle söyledim. Çünkü bu konu hakkında ileride George Berkeley bölümünde bahsedeceğiz. Mutlak bir idealizme varacağız. Bu kısmı belirtmemin özellikle bir sebebi var. Bu, felsefe tarihinin neden en başından itibaren öğrendiğimizin de açıklaması aslında. Felsefe, insanın varlığı açıklama çabası demiştik. Yani insanın düşünsel bir etkinliği ama sonuç olarak insanda tarihsel bir varlık. Haliyle insan düşüncesinin de tarih içerisinde değişimi, gelişimi var. Septiklerin Antik Yunan'da pat diye ortaya çıkıp empirizmden, idealizmden söz etmesini bekleyemezdik. Orada görmemiz gereken şey kökensel bir fikir, kökensel bir şüphe. Algılanan şeyin arkasında hiçbir şey olmadığı ya da olmayabileceği, ancak algılarımızın varlığından emin olabileceğimiz için de bilginin algı temelinde kurulması gerektiği düşüncesi 17. yüzyılda ortaya çıkacak. Yolumuz daha çok uzun. Gelecek bölümde görüşmek üzere, meraklı kalın.

Ne? Neden? Nasıl? Bu bilgiyle ne yapacağım? Tanrı öldü. Postmodernizm'den ne anlamalıyız gerçekten? Nedir bu dialektik dedikleri? Sanırım ben bir at sineğiyim. Varoluşunun hakkını ver. Gerçeklik gerçeklikten sürüldü. Üzerimde yıldızlı gök, içimde ahlak yasası. Dünyaya

Bu bölümde dilozof ile felsefe tarihi serisine kaldığımız yerden devam edeceğiz. Elbette belgeselin de yeni bölümleri sürekli gelmeye devam edecek. Fakat bu belgesel projesini hem dış hem de içgörü olarak YouTube ve podcast ile ortak yürüttüğüm için 5 Şubat pazar günü YouTube'daki ilk içeriği paylaşacağım. ve ardından onu takip eden hafta ise felsefenin izinde yolculuk projesinin ikinci podcast bölümü gelecek. Özetle her hafta yeni içerikler olmaya devam edecek, kimi zaman klasik dilosof içeriği, kimi zaman ise yollardaki Dilara'dan.

Başlangıçtan günümüze felsefe tarihini konuştuğumuz serimizde bugünkü konuğumuz septikler. M.Ö. 300 ile 200 yılları arasında septiklerle stoğcular arasında pek çok tartışma yaşandı. Septikler kim, stoğcular kim her birini bölümlerde konuşacağız. Şimdi şöyle bir yerden başlayalım. Septik kelimesi bazıları için tanıdık olsa da ilk defa duyuyor da olabilirsiniz. Septisizm akımının temsilcilerine septik adı veriliyor. Peki septisizm ne?

Önce biraz ona bakalım. Septicism Yunanca'da skepsis kelimesinden geliyor. Bu kelime bir şeyi incelemek, bir şey üzerine araştırma yapmak ve detaylıca düşünmek demek. O yüzden kelime aslında filozofların herhangi bir konu hakkındaki detaylı düşünme yöntemini temsil ediyor. Yani septik kelimesinin araştırmacı, sorgulayıcı gibi bir anlamı var başlangıçta. Fakat biz bugün septik derken bundan bahsetmiyoruz.

Septiklik, felsefe tarihi içerisinde gerçekliğin bilgisinin erişilemeyeceğini savunan görüş haline geldi. Araştırmacıdan, bilginin imkansızlığına doğru yol aldık yani. O yüzden gerçek bilgiye ulaşmanın herhangi bir yolu yoktur görüşü bugün günümüzde septisizm olarak adlandırılır. Septik felsefe, bilginin imkanından ilke olarak şüphelenen demek.

İlki olarak ifadesi oldukça önemli bir altını çizelim o kısmın. Çünkü mantıksal bir engeli ifade ediyor. Bu mantıksal engeller, mantıksal açıdan olasılıklar gibi konulardan Aristoteles mantık bölümünde bahsetmiştik. Hatta günümüzdeki zihin felsefesi tartışmalarında bile ilkece mümkün değil, ilki olarak imkansız gibi tanımlamalar görürsünüz.

O yüzden gelecekteki tartışmalarda da hepimizin aklında yer edinmesi için biraz daha bundan bahsedelim istiyorum. Bir şeyin ilki olarak engel olması ne demek? Bir şeyin ilki olması her türlü tartışmanın dışında sayılan ana düşünce ve inanış demek. Bu ifadeyi septikler özelinde biraz daha açmaya çalışırsak, septiklerin bir şeylerden şüphe duyması bir yöntem değildi yani metot olarak şüpheciliği kullanmamışlardı.

Ben septiklerden bahsettiğimde, hani bilim insanlarının bir araştırmaya başlarken bazı şeylerden şüphelenmesi durumu vardır ya, böyle bir şeyden bahsetmiyorum. Çünkü onlar aslında ilke olarak şüpheleniyorlar. Bu ne demek? Köküne kadar şüphe. Yani şüpheyi hiç elden bırakmadan herhangi bir yere varmaksızın şüphelenme süreci.

Örneğin ileride göreceğimiz Descartes'in, tüm gördüklerim bir rüyadan ibaretse diyerek başladığı bir süreç vardı ve bu süreci biz metodik şüphecilik olarak adlandırırız. Bir metot olarak bunu kullanmak.

Hatırlarsanız insan her şeyin ölçüsüdür diyen sofistler de genel geçer bir gerçeğin olmadığı sonucuna ulaşmıştı. Bu açıdan bakıldığında sofistlerin de birer septik olduğunu söyleyebiliriz. Fakat bu türden bir şüpheciliğin okul haline gelmesi M.Ö. 3. yüzyılda gelişir.

Bir okul öğretisi olarak şüpheciliği ortaya koyan ise İskender'in ordusunda da yer almış Piron'dur. M.Ö. 365-275 yıllı dolaylarındayız. Septik Piron'un savunduğu şey şu, herhangi bir konuda veya herhangi bir tartışmada birbirinden farklı iki görüşte savunabilirsiniz. Bu durumda hangisinin gerçekten doğru olduğunu kanıtlamaya imkan yoktur.

Gelin şunu deneyelim. Tanrı'nın varlığı veya yokluğu meselesini tartıştığımızı düşünelim. Tanrı'nın varlığı konusunda da, yokluğu konusunda da yeteri kadar argüman üretebilirsiniz. Ve bu argümanlardan hangisinin kesin olarak doğru olduğunu kanıtlayamayız diyor Piron. Pek de haksız gözükmüyor. E peki bu durumda ne yapacağız? Yani herhangi bir yargının doğruluğunu veya yokluğunu kanıtlayamıyorsak neyi tartışacağız?

Piron diyor ki, bu tarz bir durumda en iyi ve en doğru olan herhangi bir yargıda bulunmaktan kaçınmaktır. Müthiş bir kayıtsızlık hali aslında. Bu yargıda bulunmamaya da epohe deniliyor.

Epohe kavramı sonrasında Kant ve Husserl tarafından da kullanılacak bir yöntem, o yüzden kelimeyi bir ara not etmekte fayda var. Biz şu an bunun Antik Yunan'daki ilk örneklerinden biriyle karşılaşmış oluyoruz. İşte bu yüzden zaten Antik Yunan felsefesi öğreniyoruz ya. Sonrasında Husserl'i, Kant'ı daha iyi anlayabilmek için. Burada çok önemli bir nokta var. Septizizm hakkında genellikle yanlış bilinen şeylerden bir tanesi de tam da bu nokta. Kulaklarınızı dört açın.

Piron, hiçbir şeyi bilemeyiz derken bizim duyularımızın, aklımızın ve çıkarımlarımızın yetersizliğinden ziyade algılanmaya çalışılan doğanın ve eşyanın tabiatıyla ilgili bir soruna dikkat çekiyor.

Orada bir hakikat var ve sen bunu bilemiyorsun değil sadece mesele. Piron'a göre biz doğru bir yargıda bulunamıyoruz çünkü şeylerin kendisi, varlığın kendisi bilinebilir bir yapıda değil. Sorun bende değil, sorun varlıkta gibi bir yere vardık. Piron'un öğrencisi Timon'dan bize bazı fragmanlar kaldı. Bu fragmanlar sayesinde Piron'un neyi ifade ettiğini biraz daha anlamamız, açmamız mümkün.

Dünyanın veya genel olarak doğanın belirlenemez, karmaşık ve kavranılamaz olması sebebiyle ona ilişkin yapacağımız bütün ölçümlerin yersiz olacağını ve hakkında da doğru bir yargıda bulunmamızın mümkün olmadığını ifade ediyorlar. Felsefe falan yapmayalım gibi bir yerdeyiz. Bu açıdan bakılınca şey çok enteresan değil mi?

felsefe yapmamızın çok anlamlı olmadığını söyleyen bir adamı felsefe tarihi serisinde bir filozof olarak anıyoruz bugün. Her neyse, konuyu sulandırmayayım. Buradan 20. yüzyıla atlayalım. Entropi denen bir şey var ya hani, biraz fazla atladım geleceği, evren düzensiz olmaya meyillidir diyoruz.

Antik Yunan'ın ilk düşünürlerinde olduğu gibi biz de bugün doğayı oldukça düzenli bir yapıda kavramıyoruz değil mi? Evren sürekli genişliyor, entropi denen bir şey var. Bu açıdan bakıldığında septiklerin söylediği şey kısmen anlaşılabilir. Ama yeniden parantez açmak lazım. Evren genişlediği için kozmos yani düzenli bir yapıda olmadığını söylemedim. Çünkü eğer düzenli bir yapıda olmasaydı fizik adını verdiğimiz bir disiplin olmazdı. Neyi ölçüyoruz, neyi öngörüyoruz o zaman değil mi?

Genişlese bile, onu öngörebildiğimize göre burada bir düzen var. Ama septiklerin söylediği şeyi böyle bir yerden kavrayabiliriz. Sabit, duran, statik bir şey olmadığını söylüyorlar.

Kona edindiğimiz şeyin kendisinin karmaşık bir yapıda olması sebebiyle bilinemiyor olması fikri var. Kendisinden önceki filozoflardan ayırt etmemiz gereken nokta da burası. Ama burada da çok garip bir yargı var. Biz evrenin kendisinin genişlediğini, sürekli olarak değiştiğini, karmaşık yapıda olduğunu söylediğimizde de aslında bir yargıda bulunmuş olmuyor muyuz?

Düzensiz olmaya meyilli ve sürekli genişleyen bir şeyin kendisine ilişkin kesin bir yargıda bulunamayız demenin kendisi bir yargı değil mi? O halde doğanın kendisi bilinemez ve araştırılamaz bir yapıdaysa, ona ilişkin herhangi bir argüman sunmanın bir anlamı yok çünkü hiçbiri doğru değil.

Bunun için vakit harcıyor olmak da pek mantıklı bir edim değil. En mantıklısı bütün yargılarımızı askıya alacağız ve devam edeceğiz. Septikler bunu öneriyor. Yani doğa karmaşık bir yapıdadır deyip bile bırakmadık. Doğanın karmaşıklığına dair bir yargıda dahi bulanılmadığımız bir yerdeyiz.

Çünkü septiklere gelinceye kadar pek çok düşünür bambaşka şeyleri iddia etti. Thales, Anaximenes, Anaximandros, Herakleitos, Parmenides, Pythagoras, Sofisler ve Platon. Bir de Aristoteles var tabii. Bu düşünürlerin her biri kendi argümanlarının doğru olduğunda ısrarcıydılar. Buna karşın hiçbiri argümanlarının kesin olduğunu kanıtlayamamakla birlikte diğerlerinin argümanlarını da tam olarak çürütemedi.

Bu durumda kimse argümanlarının doğruluğunu veya yanlışlığını kesin olarak kanıtlayamıyorsa, bu argümanları üretmek için verilen zahmete ne gerek var ki? Bu noktada bölümü ufak bir ara verelim, sonrasında kaldığımız yerden devam edelim.

Septiklere göre doğa bakımından hiçbir şey iyi ya da kötü değil. Çünkü bir şey doğası bakımından iyi ya da kötü olsaydı herkesin o şeyin iyiliği veya kötülüğü hakkında hemfikir olması gerekirdi. Burası güzel bir konu, bunu düşünebiliriz aslında.

İyi veya kötülük konusunda bir konsensus yok değil mi? Ne iyi ne kötü. Bu kişilere göre değişiyor gibi gözüküyor. Bu durumda ahlaki bakımdan da bir şeyin iyi ya da kötü olması gibi bir ayrım yok aslında. Gerçekte yok. Peki toplumdaki bu iyi kötü algısı nereden oluşuyor? Uzlaşımsal ve alışkanlıklara dayalı.

Peki bu durumda ne yapacağız? Nasıl yaşayacağız? Şüphecilik yani septikler bize nasıl bir yaşama biçimi sunmuş oldu? Hiçbir şeyi bilemiyorum. Bilememem sonucunda karmaşık bile demekten kaçınıyorum. Çünkü bütün yargılarımı epokeye uğratmıştım. Yani askıya almıştım. İyi veya kötülükten de emin değilim. E ne yapayım? Hani şey vardır ya, L koltuklarda bir köşe yastığı vardır. Nereye ait olduğunu bilmezsiniz. Böyle bir köşe yastığı hissiyatıyla var olmaya devam mı edelim?

Septikler böyle bir yöntemin daha mutluluk verici olduğunu düşünüyorlar. Buna şaşırmış olabilirsiniz. Çünkü bizim düşüncemizden biraz farklı. Ben sürekli kuşku ve şüphe altında yaşamayı biraz rahatsız edici bulabilirim. Şeyleri kategorize ederek oturtmak bende bir konfor alanı sağlıyor.

Bu benim bütün huzurumu kaçırırdı. Ama şüpheciler bu fikrin tam aksine aslında mutlak bir kayıtsızlıkla büyük bir huzura ulaşılacağını savunuyorlar. Hatta bu huzurun bir ismi var. Ataksi. Bu şöyle bir şey aslında. Geleceği tahmin edebiliyor muyum? Hayır. Bilebiliyor muyum? Hayır. O zaman neden endişe edeyim ki? Şimdiki anın tadını çıkar.

Bertrand Russell bu türden bir kuşkuculuğun tembel insan tesellisi olduğunu söyler. Çünkü bu durumda cahil ve bilgi arasında hiçbir ayrım kalmaz aslında. Hatta cahil ve bilge denen bir şey dahi kalmaz. Çünkü bilgi söz konusu olduğunda hepimiz eşitiz, hiçbirimiz hiçbir şey bilmiyoruz.

Ben bunları anlatırken kafanızda bazı soru işaretleri oluştu mu bilmiyorum. Umarım oluşmuştur çünkü bu podcast serisinin bütün amacı bu. Ama ben sizin kafanızdaki soruları tahmin edip o soruları yanıtlamaya çalışayım.

Ben olsam şu tarz bir soru yöneltebilirdim bana veya septiklere. Evren hakkında, doğa hakkında ve şeylerin doğası hakkında metafizik yargılarda bulunmaktan kaçınmak yapılabilir bir şey. Ama hiç kimse yolda yürürken bir kuyuyla karşılaştığında, orada bir kuyunun gerçekten olup olmadığından kuşku duyarak kuyuya düşmez. E hani kuşku? Madem ki şeylerin varlığı şüpheli, neden trafikte arabaların önüne atlamıyorum?

Bu durumda bütün duyumsallığı askıya almak ne derece mümkün? Böyle bakıldığında pek mantıklı olmuyor sanırım, değil mi? Ama şüpheciler bu aklımızdaki sorulara ilişkin bir açıklama yapıyorlar aslında. Bahsettiğimiz bütün her şeyden şüphe duymak ve kuşkuyla yaşayıp yargılarımızı askıya almak değil, tam olarak bu değil.

Aklınıza bu tarz bir soru gelmişse hemen onun yanıtını sizinle paylaşmak istiyorum. Şüpheciler zaten bu türden bir suçlamanın yersiz olduğunu söylüyorlar. Gördüğümüz şeyleri ortadan kaldırmadıklarını, sadece gördüğümüz şeyleri ilişkin sunmuş olduğumuz yargıların doğruluğunun şüpheli olduğunu söylüyorlar. Şöyle derler, biz olayın, görünenin kendisini kabul ediyoruz ama onun göründüğü gibi olduğunu reddediyoruz.

Biz ateşin yaktığını algılıyoruz ama ateşin doğasının yakmak olduğuna dair yargıdan kaçınıyoruz. Burayı biraz açmak lazım.

Kuşkuculardan biri olan Timon'un fragmanlarına bakalım. Ben balın tatlı olduğunu ileri sürmüyorum ama onun öyle göründüğünü kabul ediyorum. Onun gerçekte ne olduğu ile onun bana göründüğü şey arasında bir ayrım var septiklere göre. Balın tatlı olduğu, balın kendisinde tatlı olduğunu söylemiyorum. Bana görünen şey tatlı olmak.

Görünmek derken burada kastettiği, elbette benim duyusal organlarıma sunulan görünüşü ve bu görünüşün arkasındaki gerçekliği. Bu görünüş dediğimiz şeye Grekçe Feynemenon deniyor. Türkçe'de fenomen demek. Biz bunu fenomen olarak kullanacağız. Ama YouTube fenomenlerinden bahsetmiyoruz. Kelimenin buraya gelmesi de enteresan bir konu zaten.

Biz bal tatlıdır dediğimizde bal tatlı gibidir demiş oluyoruz. Hatta bal bana tatlı gibi gözüküyor diyoruz. Ama bu iddiaların hiçbiri balın gerçekten ne olduğuna ilişkin bir şey söylemiyor. Ne demem gerekiyor aslında? Bal bana tatlı gibi gözüküyor.

Sadece balın benim deneyimlerime sunulmuş biçimine ilişkin bir yargıda bulunmuş oldum. Yani burada balın gerçekliğine ilişkin değil, benim bal deneyimime ilişkin bir şeyler söylüyorum. Buradaki sorun ise şu, ben bal deneyimlerimden yola çıkarak, bal deneyimlerimde bana sunulan bazı şeyleri sanki balın kendi doğasına aitmiş gibi söylüyorum.

Ama bu noktada şunu sorabilirsiniz, yani balın benim deneyimime sunulan şeyden başka bir gerçekliği var mı ki? Felsefi sorun ise şu, onun gerçekten göründüğü gibi olup olmadığı. Fenomen dediğim kelime görünüş demiştim. Sonrasında mesela fenomenoloji denen bir öğretiden bahsedeceğim. Fenomen ve loji son ekinden oluşmuş değil mi?

Biraz kavramlara bakalım, ne demek olduğunu anlayalım. Çünkü septiklerle de aslında ilişkili. Fenomen artı logieki. Logieki sizin için de tanıdıktır zaten. Bugün pek çok bilimsel disiplinde de var. Mesela zooloji, kardiyoloji, biyoloji gibi. O logieki eski Yunanca'daki logos kelimesinden geliyor. Bu kelimeden bahsetmiştik. Akıl, bilgi ve hakikat anlamında. O halde fenomen artı logos, fenomenoloji, görünüşlerin bilimi demek. Ben fenomenolojik bir açıdan bakıldığında, bal hakkında konuştuğumda aslında balın kendi varlığı hakkında değil de balın benim deneyimlerime sunulmuş hali üzerine konuşurum. Görünüşü üzerine konuşuyorum.

Balın benim deneyimime gözüktüğü halinden başka bir gerçekliği olduğu veya kendisinde ne olduğu tarzı bir sorgulama manasız geliyor olabilir ama biraz daha sabretmenizi rica edeceğim. Şöyle bir yere varalım. Ben kendimi ve kendi zihnimi nasıl bilirim? Dolayısız ve apaçık. Ama ben balı kendimi bildiğim gibi bilemiyorum. Çünkü bal bana içkin değil, bana aşkın. Hemen iki kavram daha türedi, içkin ve aşkın. İmanent ve Transcendent. Bal benim dışımda ve benim bilincimin dışında bir şey olduğu için benim dışımdaki nesneye dair yargılarımın gerçekten ona uyup uymadığını nereden bileceğim? Kendi kafamın içinde zihnimle doğrudan bir ilişki var ve doğduğumdan beri ben benimleyim.

Oysa bal benim deneyimlerim aracılığıyla bana sunulan bir şey. Tüm sorun buradan kaynaklanıyor. Ben sadece onun benim zihnime sunulan görünüşünü bilebiliyorum. Yani özne ve nesneler arasındaki ilişkiyi sorunsallaştırdığımız bir noktadayız. Benim kapsayamadığım, bana içkin olmayan, dolaysızca ve apaçık kavrayamadığım nesneye dair bilgilerimin doğruluğunu nereden bileceğim?

O halde septikler yani şüpheciler algıyı dışımızdaki nesnenin duyu organlarımız üzerinde bıraktığı etki olarak görürler. Evet ateş sıcaktır. Ben ateşi sıcaklık olmaksızın algılayamam ama bu durumda ateş sıcaktır yargısı ateşin kendisine ilişkin bir şey söylemekten ziyade benim ateş deneyimime dair bir şeyler söyler. Ateşin sıcak olması meselesi ancak benim algılarımla ilişkilidir.

Peki böylesi bir düşünce bizi şuna götürmez mi? Ben sadece algıladıklarımı biliyorsam ve algıladıklarımla o şeyin kendisi arasında bir farklılık varsa belki de her şey algılarımdan ibarettir. Algılarımın ötesinde hiçbir şey yoktur.

Henüz orada değiliz. Bir dakika çok güzel bir yere geldiniz eğer böyle düşünüyorsanız. Septikler antik Yunan düşünürleri gibi realistler. Henüz orada değiliz diye özellikle söyledim. Çünkü bu konu hakkında ileride George Berkeley bölümünde bahsedeceğiz. Mutlak bir idealizme varacağız.

Bu kısmı belirtmemin özellikle bir sebebi var. Bu, felsefe tarihinin neden en başından itibaren öğrendiğimizin de açıklaması aslında. Felsefe, insanın varlığı açıklama çabası demiştik. Yani insanın düşünsel bir etkinliği ama sonuç olarak insanda tarihsel bir varlık. Haliyle insan düşüncesinin de tarih içerisinde değişimi, gelişimi var. Septiklerin Antik Yunan'da pat diye ortaya çıkıp empirizmden, idealizmden söz etmesini bekleyemezdik.

Orada görmemiz gereken şey kökensel bir fikir, kökensel bir şüphe. Algılanan şeyin arkasında hiçbir şey olmadığı ya da olmayabileceği, ancak algılarımızın varlığından emin olabileceğimiz için de bilginin algı temelinde kurulması gerektiği düşüncesi 17. yüzyılda ortaya çıkacak. Yolumuz daha çok uzun. Gelecek bölümde görüşmek üzere, meraklı kalın.

Bu bölümde, 19 Mart 2025 sonrası Türkiye'deki siyasi atmosferi Michel Foucault'nun teorileri ışığında inceliyorum. Foucault'nun iktidar yapılarına ve söyleme dair analizlerinden yararlanarak iktidarın görünmez sınırlarını görünür kılmayı amaçlıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, 19 Mart 2025 sonrası Türkiye'deki siyasi atmosferi Michel Foucault'nun teorileri ışığında inceliyorum. Foucault'nun iktidar yapılarına ve söyleme dair analizlerinden yararlanarak iktidarın görünmez sınırlarını görünür kılmayı amaçlıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Foucault Felsefesi: Söylemin Düzeni

Bu bölümde, ifade özgürlüğü ile halkı kin ve düşmanlığa teşvik etme arasındaki muğlak sınırları inceliyorum. Öncelikle ifade özgürlüğüne tarihsel felsefe perspektifinden yaklaşıyorum. Ardından, günümüzden örnekler ve farklı ülkeler üzerinden çifte standartları ve bu alandaki temel sorunları ortaya koyuyorum. Son olarak, ifade özgürlüğünün sınırlarının belirlenmesinin iktidar ilişkileriyle nasıl bağlantılı olduğunu ve hangi söylemin meşru kabul edileceğine kimin karar verdiğini tartışıyorum.



Unutmayın, bu sınırları belirlemek aynı zamanda nasıl bir toplumda yaşamak istediğimize karar vermektir.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, ifade özgürlüğü ile halkı kin ve düşmanlığa teşvik etme arasındaki muğlak sınırları inceliyorum. Öncelikle ifade özgürlüğüne tarihsel felsefe perspektifinden yaklaşıyorum. Ardından, günümüzden örnekler ve farklı ülkeler üzerinden çifte standartları ve bu alandaki temel sorunları ortaya koyuyorum. Son olarak, ifade özgürlüğünün sınırlarının belirlenmesinin iktidar ilişkileriyle nasıl bağlantılı olduğunu ve hangi söylemin meşru kabul edileceğine kimin karar verdiğini tartışıyorum.

Unutmayın, bu sınırları belirlemek aynı zamanda nasıl bir toplumda yaşamak istediğimize karar vermektir.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Felsefede İfade Özgürlüğü ve Sınırları

Bu bölümde seküler kesimde spiritüel pratiklerin neden popülerlik kazandığını sosyolojik ve psikolojik açıdan inceliyorum ve bu akıma katkı sağlayan faktörleri tespit ediyorum. Ayrıca bu yönelimi nasıl bir vizyonla değerlendirmemiz gerektiğine dair bir çerçeve çizmeye çalışıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde seküler kesimde spiritüel pratiklerin neden popülerlik kazandığını sosyolojik ve psikolojik açıdan inceliyorum ve bu akıma katkı sağlayan faktörleri tespit ediyorum. Ayrıca bu yönelimi nasıl bir vizyonla değerlendirmemiz gerektiğine dair bir çerçeve çizmeye çalışıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Spiritüalizm Neden Seküler Kesimde Popülerleşti?

Bu bölümde, Londra'daki ilk ecstatic dance deneyimimden yola çıkarak bedenli varoluşumuz üzerine düşünmeye başlıyorum. Batı felsefesi geleneğinin göz ardı ettiği bedene Nietzsche eşliğinde meydan okumanın yollarını araştırırken dansı salt fiziksel bir aktivite olarak değil, yaşamı kutlayan varoluşsal bir duruş olarak ele alıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, Londra'daki ilk ecstatic dance deneyimimden yola çıkarak bedenli varoluşumuz üzerine düşünmeye başlıyorum. Batı felsefesi geleneğinin göz ardı ettiği bedene Nietzsche eşliğinde meydan okumanın yollarını araştırırken dansı salt fiziksel bir aktivite olarak değil, yaşamı kutlayan varoluşsal bir duruş olarak ele alıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Dans Etmesini Bilmeyen Bir Tanrıya İnanamam

Bu bölümde, Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle feminizm ve kadın hakları konusunda sıkça karşılaştığımız klişe ve yanlış söylemleri ele alıyorum. "Kadınlar günü kutlamak ayrımcılık" ve "kadın ve erkek biyolojik olarak eşit değil" gibi önermelerin neden geçersiz olduğunu felsefi, tarihsel ve toplumsal bağlamlarla açıklıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle feminizm ve kadın hakları konusunda sıkça karşılaştığımız klişe ve yanlış söylemleri ele alıyorum. "Kadınlar günü kutlamak ayrımcılık" ve "kadın ve erkek biyolojik olarak eşit değil" gibi önermelerin neden geçersiz olduğunu felsefi, tarihsel ve toplumsal bağlamlarla açıklıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Neden Erkekler Günü Yok?: Feminizme Dair 4 Yanlış

Bu bölümde Pascal’ın ünlü bahis argümanı üzerinden ilerliyoruz: “Tanrı'nın var olduğuna bahse girerek kazancı ve kaybı tartalım. Bu iki ihtimali değerlendirelim. Eğer kazanırsan, her şeyi kazanırsın; eğer kaybedersen, hiçbir şey kaybetmezsin". Öyle mi? Yoksa bu argüman hatalı mı? Felsefi düşünme pratiğine hoşgeldiniz!

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Tanrı Kumarı: Varsa Hapı Yuttuk mu?

Dijital platformlar sayesinde felsefe akademinin dışına taşarak ilgi gören bir etkinlik haline gelince sürekli birbirine taş atan ve birbirlerinin felsefe yapma biçimlerini eleştiren kişilere rastlamaya başladık. Kimi tarihçi, kimi mantıkçı, kimi epey spekülatif. Bu bölümde akıllardaki bazı soru işaretlerini gidermek adına bazı kategoriler koyarak felsefe ile ilgilenmenin üç haliden söz ediyorum. Hangisi daha münasiptir siz karar verin.



See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Benim Felsefem Senin Felsefeni Döver

Nietzsche, Böyle Buyurdu Zerdüşt adlı eserinde en aşağılanası insanın, artık kendini aşağılamayan olduğunu söyler. Yükselmek için, önce batmak gerektiğini bilmez.

Bu bölümde Nietzsche’nin deve-aslan-çocuk metaforlarını inceleyerek tininin evriminden söz edeceğim, kendimizi aşmak için.



See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kendi Batışını İstemek

Bu bölümde doğum günümdeki bazı kararlarımdan çıktığım yolda Alan Watts'ın eşliğinde Doğu ve Batı düşüncesindeki aydınlanma ve kurtuluş anlayışları arasındaki çarpıcı farkı inceliyorum. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kahkahada Aydınlanmak

Bu bölümde, küçük bir zeytinden Uzak Doğu'ya uzanan bir zihinsel yolculuğa çıkıyorum ve bu yolda farkındalık ve şimdiki ana odaklanmanın önemi ele alıyorum.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Zeytinin İçindeki Evren

Hiçbir zaman ortak hafızamızdan silemeyeceğimiz Kahramanmaraş depremi üzerinden iki hafta kadar geçti. Depremi duyduğum andan beri kafamın içinde hep aynı iki soru dönüyor:
1) Ne olacak?
2) Ben ne yapabilirim?
Sanıyorum ki bu felaketten fiziksel ve ekonomik olarak doğrudan etkilenmeyenler olarak hepimizin kafasını aynı sorular meşgul ediyor. Etsin etmesine de, işin içerisinden çıkamayıp umutsuzluğa sürüklendiğimizde belki de durumu rasyonel bir şekilde yeniden analiz etmek ve akabinde giderek artan bu çaresizlik hissine birlikte nasıl dur diyeceğimizi de konuşmaya başlamamız gerekiyor. Çünkü felaketten daha kötü olan korku, çaresizlik ve umutsuzluğun körüklediği çatışma ya da bu felaketlere karşı duyarsızlaşmamız. 

O yüzden acı bu kadar taze iken akılla düşünmek hala zor olsa da kendimizi zorlamak pahasına, meseleyi geniş ölçekte görmeyi deneyerek kalıcı çözümler üretmek zorundayız.

Instagram
Twitter
Website

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Felaket Günlerinde Bana Düşen Sorumluluk Nedir?

Onlarca içerik içerisinden bu seriyi dinlemeye karar verdiğine göre muhtemelen senin de fark edip anlamlandıramadığın bir gerçek var, kendimizi bu dünyaya fırlatılmış halde bulduk. Bu yüzden bu podcastte bildiğimizi sandığımız ama muhtemelen yanıldığımız ya da belki de üzerine hiç düşünmediğimiz ama düşünmemiz gereken konuları ele alacağız.

Felsefenin İzinde

Namaste dostlar! Hindistan'daki ilk haftamda Altın Üçgen olarak adlandırılan Delhi-Agra-Jaipur rotasında dolanırken gördüklerim, ama en önemlisi düşündüklerimi anlattım. Bütün bu seyahatin tek bir amacı vardı, dünyam sandığım kurgunun ötesindeki dünyalarda ne var? Hindistan, gerçekliğimi (tam da istediğim gibi) alt üst etti. Bu bölümde bize Frank Jackson'dan, Edmund Husserl'e, Martin Heidegger'den, Merleau Ponty'e ve en sonunda postmodernlerin müjdelediği hakikat sonu kavramı eşlik edecek. Ve bir soru ile kapatacağız: Yukarı kültür, aşağı kültür var mıdır?

Instagram
Twitter
Website

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Podcast'e Soru Sor

Kaydet - Dinle - Gönder

Bildirimler

Felsefenin İzinde

Her hafta eklenen yeni bölümleri kaçırma!