Yaşamı bir sanatçı gibi yaşamak ya da daha doğrusu bir sanatçı gibi yaşamı yaratmak ne anlama gelir? Mutlak bir anlamın yokluğunda, anlamsızlık içerisinde boğulmaktan kurtulmanın tek yolunu sanatçı imgesinde gizli olduğunu söyleyen Friedrich Nietzsche'den esinlenerek yola çıktığımız bu bölümde, tanrının olmadığı bir evrende kendi yaşamının değer ve anlamını yaratma sorumluluğunu yüklenen, kendi kendisinin tanrısı olan insandan söz ediyoruz.
Ressam Şempanze Congo

Instagram
Twitter
Website


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kendi Hayatının Tanrısı Olmak

Ne? Neden? Nasıl? Bu bilgiyle ne yapacağım? Tanrı öldü. Postmodernizmden ne anlamalıyız gerçekten? Nedir bu diyalektik dedikleri? Sanırım ben bir at sineğiyim. Varoluşunun hakkını ver. Gerçeklik gerçeklikten sürüldü. Üzerimde yıldızlı gök, içimde ahlak yasası. Dünyaya

Grafik tasarım programında çözülmeler dediğim bir yazı yazmıştım. Ne olduğumu anlama çabasıydım. Ama bunu idealist bir niyetle yapmadım. Hani sürekli bahsediyorum ya aslında. Kendime dair her sınırlandırma girişimi zamansal varlığım sebebiyle sekte yoğuruyacak. Ben kendimi tanımladıkça kendim el altından kayıp gidecek.

Yine de yakın olduğum şeyler üzerine düşünmeye başladım. Bu noktada da sanatla kurduğum ilişki parlamaya başladı. Çünkü ben hep sanatla düşünen, sanatı düşünen bir felsefeciyim. Yani neden siyaset felsefesi çalışmıyorum da mesela sanat üzerine, sanatla düşünüyorum?

Hem lisansda hem iki yüksek lisansımda sanatla çokça ilgilendim, hala da ilgileniyorum. Ama bu noktada insanların yadırgadığı ve çok da anlamlandıramadığı bir eğilim. Çünkü YouTube'da mesela yayın yapmaya başladığımda ilk zamanlarda şey sorusunu çok fazla alıyordum. Felsefede ontoloji, metafizik, politika gibi böyle tırnak içinde büyük alanlar varken... Sanat üzerine düşünmek çoğu insan için böyle biraz bourgeois eğilimi, bayağı anlamsız bir şey gibi geliyordu. Tabii bu sanatı nasıl kavramsallaştırdıklarıyla ilgili. Oysa sanatla birlikte de ontoloji ve metafizik üzerine çalışabilirsiniz ya da politika üzerine çalışabilirsiniz.

Tabii burada şey de var, sanatla ilgilenmek sanki böyle tam da kadın bir felsefecinin yapacağı, toplumdan kopuk, çok da mühim olmayan bir eğilim gibi geliyor bazı insanlara. Neden sanat felsefesi gibi soruları ben de çokça almıştım. Bunun üzerine oturup düşündüm. Ben sanat tarihi okuduğumda bile aslında sanattaki üsluplarla ilgilenmedim. Yani hangi sanat eserinin hangi biçimle yapıldığı benim ilgim dışındaydım.

Bizans sanatıyla ilgilenmedim. Bunlar önemli değildir demiyorum bakın. Yani sanat tarihini küçümsediğim bir tavrım yok. Sadece benim için önemli olmamıştı. Buna karşın o biçimsel özelliklerden ziyade ben sanat kavramının kendisinde başka bir imkan görüyordum. Ve bu gördüğüm imkanın ne olduğunu yeni yeni anlamaya başladım. Yapay zekaların sanat eseri üretmeye başlamasıyla aslında benim için bazı felsefi krizler oluşmaya başladı.

Yapay zeka senaryo yazdığında, şiir yazdığında, müzik bestelediğinde veya resim ürettiğinde ben de böyle belli belirsiz bir huzursuzluk oluyordum. Bu üretimleri inkar etmek gibi bir eğilimim olduğunu fark ettim. Yani yapay zekanın yaptığı şeye sanat esiri diyemeyiz, yapay zeka sanatçı değildir gibi böyle büyük büyük kesin cevaplar vermeye başladım.

Ama orada beni ilgilendiren üstte örtük başka bir soru vardı ve ben sanatı insanı insan yapan en temel ögelerden birisi olduğunu düşündüğüm için bu noktada sanat eseri üretimi üzerinden insan ve makine ayrımının eğer böyle bir ayrım varsa temellendirilebileceğini düşündüm.

Kısmen hala öyle düşünüyorum. Elbette hayvanların da ürettiği sanat eserleri var. Şeyi görmüşsünüzdür. Bir şempanzenin yapmış olduğu mavi soyut resimler. Bu bölümün açıklama kısmına bu resimlere erişebileceğiniz bir link mutlaka ekleyeceğim. Bu noktada bir şeyi sanat eseri haline getirenin, resim haline getirenin ne olduğunu konuşmak var. Tabii bu bambaşka bir tartışma konusu ama özellikle bu bölümde Tanrı gibi bir başlıkla karşı karşıyaysanız... ...konu nasıl şempenzenin yaptığı resme geldi diye düşünüyorsanız şu kısma gelmek istiyorum. Biz neden sanat eseri üretiyoruz? Neden sanat üretiyoruz değil mi? Neden sanat denilen bir şey var?

Çünkü bakıldığında sanatın tarihi insanlık tarihinin en başına kadar gidebilir. İlk imgenin böyle milattan önce 200 bin yılında yapıldığını söyleyebiliriz. Tabi bakıldığında bu ilkel resimlerin, ilk imgelerin, Michelangelo'nun Sistine Şafeli'nde yapmış olduğu tavan resimleri ile kıyaslanamayacağını söyleyebiliriz ama burada bir imge var.

Demek ki kendi mevcudiyeti dışında başka bir şeye işaret eden imgelerle karşılaşmaya başlıyoruz ve onu üreten kişiler için anlamlı olan bir işaret görüyoruz.

İnsan türü olarak bizler sadece hayatta kalmamız için elzem olan birinci dereceden araçları üretmekle kalmıyoruz. Bununla ilgili şöyle bir şey düşünün. Mesela İstanbul Arkeoloji Müzesi'ne gittiğinizde veya dünyanın herhangi bir yerinde Arkeoloji Müzesi'ne gittiğinizde mızraklar görürsünüz. Mızrak aslında hayvan avlamak için, işte o bizonu, domuzu avlamak için üretilmiş bir şey ve araçsal bir anlamı var. Tamam, peki mızrağın üzerindeki o estetik desenler ve motifler de neyin nesi?

O desenin mızrağın araçsallığına katkısı ne? Burada beni hep şaşırtan şeylerden bir tanesi doğrudan barınma, beslenme gibi temel ihtiyaçlarımıza karşılık gelmeyen ya da temel ihtiyaçlarımıza karşılık gelen şeyleri estetikleştirme eğilimimiz. Bunu yapmasak da olur ama yapıyoruz. Burası benim için sanat üretmek denilen şeyin aslında mızrak üretmek gibi bir şey olmadığı fikrini yarattı.

Ve ben bu noktada artık değer dediğim bir kavram kullanmaya başladım. Artık değeri ekonomideki anlamıyla kullanmıyorum. Artık olan, fazladan olan, var olması zorunlu olmadığı halde üretilen bir değer gibi düşünüyorum estetiği de. Çünkü az önce verdiğim örnekteki mızrağı düşünelim. O destanlar olmaksızın da mızrak var olabilir ama var. O yüzden bazen şey derim, insan homo sapiens değil, homo estetikustur aslında. Her şeyi estetikleştirme çabası gösteren, estetikleştiren ve estetik bir şekilde yaşama imkanına sahip olan bir canlı. Aynı başlıkla Luke Ferry'nin de bir kitabı var, Homo Estetikus diye. Orada da gördüğümde çok hoşuma gitmişti. Çünkü homo sapiens, düşünen akıllı bir hayvan demek. Evet öyle.

Ama diğer hayvanlar düşünen akıllı hayvanlar değil mi? Yani bizi onlardan ayırt eden şey düşünmekte olma edimimiz mi? Bana bu yeterli bir tanınmış gibi gelmiyor. Özellikle ahtapotların bilinci üzerine yapılan bilimsel araştırmalardan sonra. O yüzden bunun yerine şöyle demek daha iyiymiş gibi geliyor bana. Biz estetik şekilde düşünen bir hayvanız.

Tam da böyle bir yaklaşıma sahibim. İnsanı sanatçı olmaklığı üzerinden tanımlayan ve onu diğer şeylerden tam da bu sanatçılığı bağlamında ayıran bir kavrayışım var. İşte tam da bu yüzden tüm meseleleri sanat bağlamında düşünüyorum.

Yapay zekâ sanat eseri ürettiğinde de yine aynı bağlamda bir krize girdim. Çünkü benim için insan sanatçıdır. İnsanı insan yapan temel karakteristiği onun sanatçı olması olduğu için başka şeyler sanat eseri üretmeye başladığında, başka varlık tarzları sanat eseri üretmeye başladığında ben insan kavrayışımı nasıl değiştireceğim diye düşünmeye başladım.

Bu yüzden benim felsefemi sanat üzerinden şekillendirmemdeki amaç belirli sanat pratiklerini öğrenmek veya genel kültür edinmek değil. Benim amacım insanın var olma tarzına ilişkin bir şeyleri en uç yerden yakalamaya çalışmak. Bu tabii sadece benim yaptığım bir konu da değil, böyle geriye dönüp bakarsanız neredeyse tüm filozofların sanat üzerine çalışmaları olduğunu görürsünüz.

Platon'un, Aristoteles'in, Kant'ın, kıta Avrupa'sını üreten felsefecilerin sanatı soru konusu edinmesi bir tesadüf değil. Çünkü orada gördükleri bir olanak var aslında değil mi? İnsanın kendi kendisini anlamasına ilişkin. Peki bu uzunca girişteki sanat güzellemesinin yaşamla kendi hayatının tanrısı olmakla ne ilgisi var? Yaşamı yaşarken sanat kavramına ilişkin bu kavrayış genel olarak bizim ne işimize yarayacak?

Bu noktada bazı düşünürlerin yoldaşlığına ihtiyacımız var. Bunlardan biri Nietzsche, diğeri ise Heidegger, iki tane kıta felsefesinin temsilcisi.

Öncelikle biraz Nietzsche'ye bakalım. Nietzsche felsefesinin kendisinde bir sanatsallık vardır. Mesela Nietzsche'nin felsefi öğretilerini okumak isterseniz ve kitaplarına giderseniz şöyle bölümler yok. İşte ontolojim, epistemolojim takır takır ilerleyen argümentatif bir tarz olmaktan ziyade böyle daha edebi metinler yazar ve bu edebi metinler içerisinde tekrarlayan kavramlar vardır. Biz bu kavramlardan yola çıkarak Nietzsche'nin felsefesini, öğretisini şekillendiririz.

Bununla şunu göstermeye çalışıyorum. Aslında Nietzsche'nin felsefesinin kendisinde bir sanatsallık var. Çünkü o, yaşamın günün sonunda bir sanat eseri olarak ortaya konulması gerektiğini düşünüyor. Bu sebeple onun felsefesinin bir sanat eseri olduğunu iddia etmek de mümkün bence.

Bugün bu bölümde Nietzsche'den ve Heidegger'den şunu öğrenmeye çalışalım. Dilara'nın da katkıları ile birlikte. Çünkü bu artık benim kendi felsefemi kurarken baktığım, gördüğüm bakış açısı. Yaşamı tıpkı bir sanatçı hassasiyeti ile bir sanat eseri ortaya koymak istermişçesine yaşamamız gerektiği.

Buradaki anahtar kavramlardan bir tanesi yaratma aslında. Biz yaratma kavramını nerelerde kullanırız? Mesela tanrı yaratıcıdır deriz. Bir de sanatçının yaratıcılığından söz ederiz değil mi? Tanrı yaratır ve sanatçı yaratır. Peki tanrının öldüğünü müjdeleyen ve tanrının yokluğunda insanın tanrılaşması gerektiğini söyleyen bir filozoftan bahsettiğimiz takdirde ne ile karşılaşırız?

Bu filozof yani Nietzsche meseleyi tanrının yaratıcılığından alıp insanın yaratıcılığına getirecek. O halde bizler tanrısal yaratma kudretine sahip olan insanlar olarak tıpkı bir sanat eseri üretilmişçesine kendi yaşamamızı üretmeliyiz. Nietzsche'ye göre bunun üzerine çabalamamız gerekiyor. Bu noktada bölümü ufak bir ara verelim. Sonrasında kaldığımız yerden devam edelim.

Onun en ünlü kitaplarından bir tanesi ki bence Nietzsche felsefesini de öğrenmek için anahtar kitaplardan biri, Tragedia'nın doğuşuna bakalım. Kitapta şöyle bir şeyden söz ediyor. Bir çeşit yaşam sanatçısı olmamız gerektiğinden bahseder. Michelangelo'nun mermer bluğu yontarak bir heykeli ortaya çıkartmasına benzer bir şekilde bizim de hayatın getirdiklerine rağmen o mermer bluğa şekil vermemizi ister.

Şekil kavramıyla birlikte genellikle üslup kavramını düşünürüm. Üslup sahibi olmak değil mi? Sanat eserlerinde, sanatçılarda bir üslup görürüz. Nietzsche'de yer yer bu kavramı atıfta bulunuyor. Bir insanın karaktere sahip olması gerektiğinden bahseder. Bir sanatçı nasıl kendisine özgü bir üsluba sahipse, bizim de sahip olduğumuz karakterlerle yaşamı tıpkı mermer bloğu yontar gibi yontmamız, ona üslup kazandırmamız gerekliliği.

Hatta sonrasında şöyle bir sözü de var Nietzsche'nin, herkes her zaman hiç kimsedir. Çünkü herkes kavramının içerisinde kayboluyorsanız aslında bu sizin otantik bir varoluşa sahip olmadığınızı gösterir. Dolayısıyla siz aslında bir birey bile değilsinizdir, hiç kimsesinizdir. Yaşamın sanatçısı olmaya davetin altındaki mesaj hem kendimi yontmak suretiyle kendime bir karakter kazandırmak hem de sahip olduğum yaşamı bir sanatçı hassasiyetiyle sürekli dönüştürmek. Nietzsche burada şöyle bir dönüşümden söz etmiyor tabii yanlış anlaşılma olmasın. Hadi evimizi dekore edelim, mutfak dolaplarımızı boyayalım. Böylesi bir dönüşümden söz etmiyoruz. Yani yaşama bir estetik üslup kazandırmak bu değil.

Nietzsche'nin söylediği şeyler fazla coşkulu veya romantik, gerçek dışı gelebilir ama Nietzsche neyin ne olduğunun ya da dünyanın planladığımız gibi güllük gülistanlık olmadığının epey farkında olan bir düşünür. Burada yaşama sanatı derken kastettiğimiz her gün sinemaya gitmek veya hayatınızda estetik dokunuşlar yapmak değil. Yaşama sanatı tam da o yaratmak kavramında gizli. Çünkü insanın sanatçılığı meselesinin altında bir açıdan da ontolojik bir kabul var.

Tanrı'nın yokluğu dolayısıyla insanın hayatı açıklayabileceği meta anlatılar yok olur değil mi? Ve bu meta anlatıların yokluğunda o anlatıyı bizim yaratmamız gerektiğini vurgulamaya çalışıyorum. Bizler Tanrı'nın yokluğunda tanrılaşarak kendi anlatımızı yaratan sanatçılar olmalıyız.

Tam da böyle bir anlatı Nietzsche'yi varoluşçu felsefenin de zaten önde gelen temsilcilerinden biri haline getirir. Çünkü mesele üstü örtülü anlamı veya hakikati bulmak değil, mesele o anlamı kendi otantikliğinle yaratmak. Bu herkes gibilikten sıyrılarak özgün birer sanatçı haline gelme davetidir.

Karşılaştığımız sorunların arasında bir derecelendirme ya da yarışa girmenin çok da anlamlı olmadığını düşünüyorum. Yani elbette dünya adil bir yer değil. Hepimiz aynı gemide değiliz. Her birimiz aynı koşulları altında otantik varoluşumuzu yaratma savaşı vermiyoruz. İşte bu noktada sanatçı olmak kavramının bize öğretmesi gereken bir şey daha var. Tıpkı bir sanatçı nasıl sürekli işini düzeltmeye giderse, ona sürekli bir şeyler eklerse, sanatını daha ileriye götürmeye çalışırsa, aslında biz de tıkandığımızda, beğenmediğimizde onu yırtsak bile sonra yeniden başlamalıyız. Böyle bir motivasyonu ve böyle bir düzeltme çabasını o sanatçı imgesinden ödünç almamız gerektiğinden bahsediyorum.

Şöyle diyor Nietzsche'de, şen bilimde, varlıklarda neyin zorunlu olduğunu güzelce görmek için gitgide daha çok öğrenmek istiyorum. Sonrasında ben de varlıkları güzel yapanlardan biri olmalıyım. Çirkin olana karşı savaşmak istemiyorum. Suçlamak istemiyorum. Suçlayanları bile suçlamak istemiyorum. Görmezden gelmek tek olumsuzlamam olmalı.

Muazzam bir paragraf. Özellikle içerik üretici kariyerimde sürekli kendimi hatırlatmak istediğim şeylerden biri. Gerektiğinde görmezden gelmek tek olumsuzlamam olmalı. Suçlayanları bile suçlamak istemiyorum.

Bunu tek tek karşılaştığımız sancılar ve olumsuzluklardan genel olarak hayat kavramını genişletebilir miyiz mesela? Yani bu anlamsızlıkta anlam üretme çabamız ve estetik değerler hiç de zorunlu olmaksızın onları yine de yaratıyor oluşumuz aslında yaşama dair nasıl bir motivasyonumuzun olduğunun kanıtı değil mi aslında yaşama ve varoluşumuza içkin şeyler? Benim varoluş tarzım bu.

Ben doğrudan bir ihtiyaca yönelik olmaksızın sanat ürettiğimde, anlam ve değer yaratma çabası içerisine girdiğimde örtük bir şekilde yaşama da olumluyorum. Neden peki? Bu da bizi felsefedeki en önemli konulardan bir başkasına getiriyor. İntihar. Neden sürekli bir anlam ve değer yaratma çabası içerisindeyim? Neden sürekli yaşama estetik kılmaya çalışıyorum? Neden mızrağı mızrak olarak bırakmak yerine üzerine daima desenler çiziyorum? Ya da neden sürekli şeylerdeki güzeli görmeye çalışıyor ve yaratmaya çalışıyorum? Nietzsche'ye ve bana göre anlamsızlık denizinde savrulmaktan bizi kurtarabilecek yegane sığınak insanın sanatsal varoluşu.

Anlam yaratarak hem yaşamı onaylıyor hem de bu yaratıcı edimle bir açıdan kendimizi de kutsal ilan ediyoruz. Dedim ya tanrının ölümünden sonra tanrılaşmak durumunda kalmak. Bu kısımda yaratıcılık meselesine ilişkin bir açıklama daha yapmak istiyorum. Yaratıcılığı tek yönüne almamak lazım.

Burada bahsedilen mükemmel bir uyum ve düzen yaratılması değil daimi olarak. Çünkü Tragedia'nın doğuşunda Nietzsche'de Antik Yunan mitolojisindeki iki imgeyi işaret eder. Bunlar çok etkileyici bir çözümleme bence. İnsanı, insan varlığını, insanın var olma halini hem Apollon hem Dionysos üzerinden ele alıyor. Şimdi Apollon aklın, düzenin, ölçünün ve dengenin temsilcisi.

Buna karşın ise Dionysos, tutkuların temsilcisi değil mi? O içimizdeki tutkuların, dürtülerin, esreminin, şehvetin, şarabın tanrısı. Tamamen birbirine zıt iki karakterler. Bunlar çatışma halindeler.

Ama bu çatışma aslında iki ucu da aynı anda var ediyorlar. Çatışma kavramını böyle çatı gibi düşünün. Hani evlerin çatısı vardır ya iki parça, iki farklı şey birbirine aksi istikamette hareket ediyor gibidir ama ancak bu çatışma sayesinde çatı dik bir şekilde durur. Bu yüzden şöyle düşünün, mesele Apolloncu olmak veya Dionysoscu olmak değil, akıllı yaşamak veya dürtülerin kölesi olarak yaşamak da değil.

Nietzsche'nin iddia ettiği ve benim hatırlatmak istediğim şey, tam da bu çatışma kavramının içerisinde gizli. Bu gerilim iki tarafı da var eder, biri olmaksızın diğer ayakta duramaz. O yüzden Apollon Dionysos olmadan, Dionysos da Apollon olmadan var olamaz. Ne tutkular, ne akıl. Tam da bu ikisinin çatışmasından doğan gerilim, insanın doğası.

Yani insanı olduğu haliyle kavramak değil mi? Aksi takdirde onu tutkularından arındırmış bir şekilde sadece akıl ve erdemler üzerinden kavramak, Nietzsche'ye göre zaten bir çeşit köle ahlakı, Hristiyanlığın bize önermiş olduğu köle ahlakı, kendi doğasından onu kopartan, o yaratıcılığından kopartan bir bakış açısı var.

Bu yüzden ben yaşamı yaratmak veya yaşamın sanatçısı olmak denildiğinde sadece akılla, ölçüyle, dengeyle bir yaşam sanatından bahsetmiyorum. Aynı zamanda Dionysos'un imgelediği o taşkın duygularla birlikte de bir çeşit yaşama sanatı geliştirmek, gerektiğinde zıvanadan çıkmak, gerektiğinde var olan her şeyi yıkmak. Çünkü ancak böyle bir sanatsallaştırma edimi, yaşama onaylamanın en yüksek formu olabilir.

Böylesi bir görev üstlenilmediğinde ise nihilizmden, hiçlikten, hiççilikten ve anlamsızlıktan kaçınmanın hiçbir yolu yok gibi gözüküyor. Ben de bu yüzden bütün sistemi, bütün değerleri yıktığınızda, tanrınızı öldürdüğünüzde bile o sanatçı olmaklığın getirdiği şeyle birlikte kendi hayatınızın anlamını ve değerini yaratmaktan sorumlu olmanız gerektiğini söylemeye çalışıyorum.

Tamam, madem böyle bir anlam yaratmaktan sorumluyum... ...ve Tanrı'nın yokluğunda kendi hayatımın Tanrısı olmalıyım... ...ama yani bunu neden yapayım? Çünkü çok önemli bir şey açıkta kaldı sanki değil mi? Yani bu motivasyonu nereden bulacağım? Neden böyle bir şey yapma konusunda eğilim göstereyim ki? Böyle bir çabam hakikaten var mı? Albert Camus'un Sisyphos söylenini hatırlayın. Sisyphos'un başında şöyle bir şey söyler, giriş cümlesi.

Tek önemli bir felsefi sorun vardır, o da intihar. Önemli olan yaşamın gerçekten yaşamaya değip değmediği. Bütün metafizik, fizik, ontolojik problemler bundan sonra gelir. Benim hem Nietzsche'den hem Spinoza'dan öğrendiğim bir şey var, yaşama konusunda ısrarcıyız. Benim de kendi hayatım dolayısıyla gördüğüm şey bu.

Yaşam dediğimiz kavram en temelde ölmek isteyen bir şeyden sürekli ayrılma hali değil mi aslında? Bir çeşit var kalım çabası içerisindeyiz. Ben böyle bir çabanın bütün varlıkların kendisine içkin olduğunu düşünüyorum Spinoza'daki gibi. Spinoza konatus dediği bir kavramdan bahseder. Konatus bir çeşit var kalım çabası demek. Böyle dövmesini falan yaptırmak istiyorum. Konatusun bol olsun demek istiyorum insanlara da.

Var kalım çabası var olmanın temel konstütsiyonu aslında. Neden varlık var olsun ki gibi bir soru ontolojik açıdan da bakıldığında çok anlamsız gözüküyor. O yüzden motivasyonun kendisinin yaşama içkin olduğunu ya da bu varlıklar olarak bizlere içkin olduğunu düşünüyorum.

Ve bu motivasyon sonrasında da sanatçı olmak ya da olmamak gibi bir ayrım doğuyor. Bu sanat kavramıyla da neyi kastettiğimi umarım açık bir hale getirebilmişimdir. Tam da yaratma, anlam ve değeri yaratma çabası olarak görüyorum demiştim. ...bir şeyleri dönüştürme, estetikleştirme hali... ...ve bu estetikleştirdiğim, dönüştürdüğüm dünyanın... ...geri dönüp beni dönüştürmesi aslında. Çünkü biz organik, canlı bir bütünün parçaları olarak... ...etrafımızdaki şeylerle doğrudan bir ilişki içerisindeyiz. Yarattığımız sanat kavramının, o genel sanat kavramının, belki de kültür kavramının... ...geri dönüp benim yaşamımı anlamlandırmasından... ...onu anlamlandırma kısmında bana etki etmesinden bahsediyorum.

O yüzden eğer ki bunu başarırsak, eğer ki yaşamı sanatsallaştırmak veya bir sanatçı gibi yaşama meselesini içselleştirirsek, yürümenin dahi dans etmek kadar anlamlı olacağına inanıyorum. Şimdilik söyleyeceklerim bu kadar. Gelecek bölümde görüşene kadar meraklı kalın.

Bu bölümde, 19 Mart 2025 sonrası Türkiye'deki siyasi atmosferi Michel Foucault'nun teorileri ışığında inceliyorum. Foucault'nun iktidar yapılarına ve söyleme dair analizlerinden yararlanarak iktidarın görünmez sınırlarını görünür kılmayı amaçlıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, 19 Mart 2025 sonrası Türkiye'deki siyasi atmosferi Michel Foucault'nun teorileri ışığında inceliyorum. Foucault'nun iktidar yapılarına ve söyleme dair analizlerinden yararlanarak iktidarın görünmez sınırlarını görünür kılmayı amaçlıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Foucault Felsefesi: Söylemin Düzeni

Bu bölümde, ifade özgürlüğü ile halkı kin ve düşmanlığa teşvik etme arasındaki muğlak sınırları inceliyorum. Öncelikle ifade özgürlüğüne tarihsel felsefe perspektifinden yaklaşıyorum. Ardından, günümüzden örnekler ve farklı ülkeler üzerinden çifte standartları ve bu alandaki temel sorunları ortaya koyuyorum. Son olarak, ifade özgürlüğünün sınırlarının belirlenmesinin iktidar ilişkileriyle nasıl bağlantılı olduğunu ve hangi söylemin meşru kabul edileceğine kimin karar verdiğini tartışıyorum.



Unutmayın, bu sınırları belirlemek aynı zamanda nasıl bir toplumda yaşamak istediğimize karar vermektir.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, ifade özgürlüğü ile halkı kin ve düşmanlığa teşvik etme arasındaki muğlak sınırları inceliyorum. Öncelikle ifade özgürlüğüne tarihsel felsefe perspektifinden yaklaşıyorum. Ardından, günümüzden örnekler ve farklı ülkeler üzerinden çifte standartları ve bu alandaki temel sorunları ortaya koyuyorum. Son olarak, ifade özgürlüğünün sınırlarının belirlenmesinin iktidar ilişkileriyle nasıl bağlantılı olduğunu ve hangi söylemin meşru kabul edileceğine kimin karar verdiğini tartışıyorum.

Unutmayın, bu sınırları belirlemek aynı zamanda nasıl bir toplumda yaşamak istediğimize karar vermektir.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Felsefede İfade Özgürlüğü ve Sınırları

Bu bölümde seküler kesimde spiritüel pratiklerin neden popülerlik kazandığını sosyolojik ve psikolojik açıdan inceliyorum ve bu akıma katkı sağlayan faktörleri tespit ediyorum. Ayrıca bu yönelimi nasıl bir vizyonla değerlendirmemiz gerektiğine dair bir çerçeve çizmeye çalışıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde seküler kesimde spiritüel pratiklerin neden popülerlik kazandığını sosyolojik ve psikolojik açıdan inceliyorum ve bu akıma katkı sağlayan faktörleri tespit ediyorum. Ayrıca bu yönelimi nasıl bir vizyonla değerlendirmemiz gerektiğine dair bir çerçeve çizmeye çalışıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Spiritüalizm Neden Seküler Kesimde Popülerleşti?

Bu bölümde, Londra'daki ilk ecstatic dance deneyimimden yola çıkarak bedenli varoluşumuz üzerine düşünmeye başlıyorum. Batı felsefesi geleneğinin göz ardı ettiği bedene Nietzsche eşliğinde meydan okumanın yollarını araştırırken dansı salt fiziksel bir aktivite olarak değil, yaşamı kutlayan varoluşsal bir duruş olarak ele alıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, Londra'daki ilk ecstatic dance deneyimimden yola çıkarak bedenli varoluşumuz üzerine düşünmeye başlıyorum. Batı felsefesi geleneğinin göz ardı ettiği bedene Nietzsche eşliğinde meydan okumanın yollarını araştırırken dansı salt fiziksel bir aktivite olarak değil, yaşamı kutlayan varoluşsal bir duruş olarak ele alıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Dans Etmesini Bilmeyen Bir Tanrıya İnanamam

Bu bölümde, Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle feminizm ve kadın hakları konusunda sıkça karşılaştığımız klişe ve yanlış söylemleri ele alıyorum. "Kadınlar günü kutlamak ayrımcılık" ve "kadın ve erkek biyolojik olarak eşit değil" gibi önermelerin neden geçersiz olduğunu felsefi, tarihsel ve toplumsal bağlamlarla açıklıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle feminizm ve kadın hakları konusunda sıkça karşılaştığımız klişe ve yanlış söylemleri ele alıyorum. "Kadınlar günü kutlamak ayrımcılık" ve "kadın ve erkek biyolojik olarak eşit değil" gibi önermelerin neden geçersiz olduğunu felsefi, tarihsel ve toplumsal bağlamlarla açıklıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Neden Erkekler Günü Yok?: Feminizme Dair 4 Yanlış

Bu bölümde Pascal’ın ünlü bahis argümanı üzerinden ilerliyoruz: “Tanrı'nın var olduğuna bahse girerek kazancı ve kaybı tartalım. Bu iki ihtimali değerlendirelim. Eğer kazanırsan, her şeyi kazanırsın; eğer kaybedersen, hiçbir şey kaybetmezsin". Öyle mi? Yoksa bu argüman hatalı mı? Felsefi düşünme pratiğine hoşgeldiniz!

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Tanrı Kumarı: Varsa Hapı Yuttuk mu?

Dijital platformlar sayesinde felsefe akademinin dışına taşarak ilgi gören bir etkinlik haline gelince sürekli birbirine taş atan ve birbirlerinin felsefe yapma biçimlerini eleştiren kişilere rastlamaya başladık. Kimi tarihçi, kimi mantıkçı, kimi epey spekülatif. Bu bölümde akıllardaki bazı soru işaretlerini gidermek adına bazı kategoriler koyarak felsefe ile ilgilenmenin üç haliden söz ediyorum. Hangisi daha münasiptir siz karar verin.



See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Benim Felsefem Senin Felsefeni Döver

Nietzsche, Böyle Buyurdu Zerdüşt adlı eserinde en aşağılanası insanın, artık kendini aşağılamayan olduğunu söyler. Yükselmek için, önce batmak gerektiğini bilmez.

Bu bölümde Nietzsche’nin deve-aslan-çocuk metaforlarını inceleyerek tininin evriminden söz edeceğim, kendimizi aşmak için.



See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kendi Batışını İstemek

Bu bölümde doğum günümdeki bazı kararlarımdan çıktığım yolda Alan Watts'ın eşliğinde Doğu ve Batı düşüncesindeki aydınlanma ve kurtuluş anlayışları arasındaki çarpıcı farkı inceliyorum. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kahkahada Aydınlanmak

Bu bölümde, küçük bir zeytinden Uzak Doğu'ya uzanan bir zihinsel yolculuğa çıkıyorum ve bu yolda farkındalık ve şimdiki ana odaklanmanın önemi ele alıyorum.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Zeytinin İçindeki Evren

Eat Pray Love hayranları ve balayı çiftlerinin vazgeçilmez lokasyonu Bali’den merhaba! :) Bu bölümde sizinle paylaşmak için can attığım benim Bali maceram, tahmin edebileceğiniz gibi yukarıdaki ikiliden biraz farklı olacak. Bali’yi hem tarihsel-siyasal hem de felsefi -dini açıdan değerlendireceğim. Yer yer bir Hint Hindu ve bir Balili Hindu ile yaptığımız diyaloglara yer vereceğim. 1 aylık Bali maceram sonrasında aklımda canlanan yaşam felsefesini olabildiğince aktarmaya çalıştım. Ve bir soru bıraktım…

Instagram
Twitter
Website


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Bali: Romantizmin Gölgesinde Kalan Ruhani Ada

Onlarca içerik içerisinden bu seriyi dinlemeye karar verdiğine göre muhtemelen senin de fark edip anlamlandıramadığın bir gerçek var, kendimizi bu dünyaya fırlatılmış halde bulduk. Bu yüzden bu podcastte bildiğimizi sandığımız ama muhtemelen yanıldığımız ya da belki de üzerine hiç düşünmediğimiz ama düşünmemiz gereken konuları ele alacağız.

Felsefenin İzinde

Geçtiğimiz bölümde Budizm’e giriş yapmış temel meselenin ne olduğundan söz etmiştik. Batı kültürü eğitilmiş bir zihne sahip olduğumdan me öğrenirsem öğreneyim her defasında istemeden Batı Felsefesi ile kıyaslamaya başlıyorum. Bu bölümde Doğu - Batı demeksizin hakikat arayışlarındaki ortak desenleri konuşuyoruz.

Instagram
Twitter
Website

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Podcast'e Soru Sor

Kaydet - Dinle - Gönder

Bildirimler

Felsefenin İzinde

Her hafta eklenen yeni bölümleri kaçırma!