Devletin kutsallığı fikri nereden geliyor? Devlet ne işe yarar? Bu kavram ortaya çıktığı ilk günden beri bir çok soruyu da beraberinde getirdi. Bu bölümde Thomas Hobbes ve Jean-Jacques Rousseau'nun devletle ilgili görüşlerini sizin için derledik.



See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Devlet Neden Var?

Garanti BBVA Pardon hanımefendi, işinizi biliyorum ama sizi sahneye alabilir miyiz? Dış ses açıklayacak. Girişiminle parlamak mı? Birlikte yaparız. Garanti BBVA, Kagider ve Ekonomist Dergisi İşbirliği ile düzenlenen Türkiye'nin Kadın Girişimcisi yarışmasına başvurular başladı. Sesini Türkiye'ye duyurmak ve ödülleri kazanmak için son başvuru tarihi 15 Kasım. Ayrıntılı bilgi garantibbva.kadingirişimci.com'da.

Gündelik hayatta üzerine düşünmediğimiz ama düşünmemiz gereken soruları ele aldığımız Felsefenin İzinde adlı programıma hoş geldiniz. Siz bu bölümü 2024 yerel seçimlerinden sonra dinliyorsunuz. Ama ben kaydı seçimlerden iki gün önce kaydediyorum. Umarım her birimiz için olabilecek en hayırlı şekilde sonuçlanmıştır. Özellikle ben de kaydı alırken İstanbul ve Hatay'ın akıbetinin ne olacağını merak ediyorum.

Seçimden iki gün sonra siyaset üzerine konuşmak belki de istemiyor olabilirsiniz ama ne demiştik? Bu programın esas amacı gündelik hayatta düşünmek istemediğimiz ve düşünmemiz gereken sorular üzerine odaklanmak. Gerçi konu siyaset olduğunda Türkiye'de bambaşka bir dinamik var. Biz bu konuyu fazla düşünüyoruz.

Twitter'da veya Instagram keşfet bölümünde belki rastlamışsınızdır. İşte Amerika'daki bir gence ülkesinin dışişleri bakanını soruyorlar. Genç ismini bilemiyor. Hatta bazıları başkanın ismini dahi bilemiyor. Şimdi Amerikan gençlerinin siyasete dair bu vurdum duymaz ve bilgisiz tavrını güzelleyecek değilim ama Türkiye'de sokağa çıkıp gençlerle sohbet ederseniz

Onların bütün bakanları, milletvekilleri, hatta bilmesi gerekmeyen Tarım ve Orman İşleri Bakanlığı'na bağlı Tütün ve Alkol Daire Başkanlığı'nın ismini dahi bildiğini görürsünüz. Buradan nereye varmaya çalışıyorum? Biz sanki olması gerekenden daha politize bir toplumuz değil mi? Yani 15 yaşındaki çocuğun Tarım ve Orman Bakanlığı'ndaki bazı yönetmeliklere dair bile bilgi sahibi olması bir açıdan elbette güzel. Çünkü bilinçli bir politik toplum olduğunu söyleyebiliriz.

Bir açıdan da bu kadar politize olmamıza yol açan arkadaki çarpık politikayı düşünebiliriz ve bu da bize çok fazla şey söyler. Şimdi ben bu bölümde özellikle devlet neden var ve ne işe yarar sorularını felsefe tarihinden iki isimle birlikte alacağım. Oraya doğru ilerleme niyetindeyim. Thomas Hobbes'tan ve Jean-Jacques Rousseau'dan bahsedeceğiz ama öncelikle bu girişte bir şeyi daha alıntılamak istiyorum.

Tanıyanlarınız mutlaka vardır. Şair ve deneme yazarı Enis Batur CNN Türk'te bir programa katılmıştı. Katıldığı bu programda bir fizik profesörüyle yapılan bir söyleşiyi bize anlattı. Bu profesör ve ekibi ördek tüyü üzerine çalışıyorlarmış ve programı yapan muhabir biraz da küçümser bir tarzda böyle koca güçlü bir ekibin ördek tüyü üzerine çalışmasına ne işe yarayacağını sormuş.

Profesör ise şöyle söylüyor, ''Biz bunu düşünmeden işimizi yaparız. Yaptığımız şeyin en sonundayı bir işe yarayacağını biliriz.'' Söyleşiye aktardıktan sonra Ennis Batur şöyle demişti, ''Ördek tüyü üstünde çalışmak önemli. Birilerinin de ördek tüyü üzerinde çalışması lazım. Onun neden su geçirmediğini açıklaması lazım. Eğer bir toplumun bütün öğeleri son hücrelerine kadar

aktüel niteliğin, gündemin ve siyasetin içinde yer alırsa o toplum güdük kalır. Buradan nereye varmak istediğimi anlamışsınızdır. Gencinden yaşlısına bütün üyelerinin siyaset içinde kaldığı Türkiye'de bence bu konuşmanın anlamı büyük. Çünkü bu ülkede herkes her şeyden sorumlu. Afet olduğunda parayı denkleştirmekten sorumlu.

Seçim olduğunda sandık başında oyların güvenliğini sağlamaktan sorumlu. Kadınların can güvenliğini sosyal medya aracılığıyla sağlamaktan sorumlu. Ekonomik krizde soğan ekmek yiyerek idare etmekten sorumlu. Öğrenciler eğitimlerini finanse etmekten ve kendi konaklamalarını bulmaktan sorumlu. Hayvanlar bile kendi can güvenliğini sağlamaktan sorumlu. Burası sorumlu olması gereken merciği hariç herkesin her şeyden sorumlu olduğu bir ülke.

O yüzden bildiğiniz gibi Türkiye'de zaten apolitik olmak imkansız. Toplum sizi daima politize ediyor. Ve öylesine politizeyiz ki, kendi bireysel ilgi ve kaygılarımıza bağlı olarak uzmanlaşmaya fırsat dahi bulamıyoruz.

Hani Ahmet Amca-i Tanpınar'ın meşhur bir sözü var ya, Türkiye evlatlarına kendisinden başka bir şeyle meşgul olma imkanı vermiyor diye. Aynen öyle. İşte bence bu yüzden bu bölümde devlet üzerine düşünelim istiyorum. Devletin kutsallığı fikri nereden geliyor? Devlet neden var? Devlet ne işe yarar? Devlet olmazsa ne olur? Burada konuyu bir siyaset bilimci veya ekonomist gibi ele almayacağım. Felsefeci olarak devlet üzerine felsefedeki iki temel ve farklı görüşü sizinle paylaşmak istiyorum. Öncesinde biraz antik filozofların bu konuyla ilgili ne dediğini hatırlayalım. Platon, devleti temel gereksinimleri organize eden ve toplumun düzenini sağlayan doğal bir olgu olarak görmüştü. Devletin insanların ahlaki ve felsefi yönden değişimi için gerekli olduğuna inanmıştı.

Aristoteles ise insanı zoon politikon, sosyal politik hayvan olarak tanımladı. Toplumsallığın ve akabinde devlet yapısının insan olmanın doğasına özgü olduğunu düşünmüştü.

Fakat sonrasında Rönesans'la başlayan doğal hukuk, doğal yasa, pozitif hukuk ve inşa edilen yasa tartışmalarıyla, yüzyıllar boyunca yeryüzünü yöneten tüm yasaların Tanrı'nın yasaları olarak tartışılmaz olduğu meselesine dair kavrayışımız değişti. 17. ve 18. yüzyılda ise sözleşme teorileri diyebileceğimiz bir üçleme var. Thomas Hobbes, John Locke ve Jean-Jacques Rousseau.

Bu üç düşünür, devletin nasıl ortaya çıktığına dair farklı yaklaşımlar ortaya attı. Yani doğal ve tanrısal olmasının dışında başka nasıl olabilir? Hem Thomas Hobbes hem de Jean-Jacques Rousseau, Aristoteles ve Platon'dan farklı olarak devletin doğal olmayan, sözleşme bazlı, kurulan bir yapı olduğunu düşündüler.

Aslında vardıkları yer kısmen aynı olsa da hareket ettikleri nedenler birbirlerinden oldukça farklı. Eğer ki devlet tanrısal veya insanın doğasına özgü, zorunlu bir yapı değilse, tekil bir varoluştan toplumsal varoluşa neden geçtik? Devlet olmasaydı ne olurdu? Neden ortaya çıktı? İşte bu soruyu yanıtlamak adına siyaset felsefesinde ortaya atılan hipotezlere doğa durumu adını veriyoruz.

Bu bir varsayım mı? Bu bir bilimsel hipotez mi? Tarihsel bir gerçeklik mi? Kesin olarak bilmiyoruz. Ama doğa durumu ve akabinde ortaya attığımız sözleşme teorileri öznerliğimizi ve eylemlerimizi belirliyorlar. Günün sonunda ortada devlet denilen bir yapı var. Peki neden ve nasıl?

İlk olarak Thomas Hobbes'tan başlayalım. Thomas Hobbes, 1588-1679 yılları arasında yaşadı ve Batı felsefesi tarihi listesinde de bahsetmediğimiz bir düşünürdü. Kendisini siyaset felsefesinin ve siyaset biliminin kurucusu olarak gören Britanyalı bir filozof olduğunu söyleyebiliriz.

O, doğa yasasının temelini yönelmiş olduğu amaçta değil, insanın köklerinde aramak gerektiğini söyler. Dolayısıyla biz eğer devleti anlamak istiyorsak, onu oluşturan parçaları birbirinden ayırmamız gerekiyor. Yani özetle şunu yapmaya çalışacağız. Devleti anlamak için insanın doğasını anlamamız gerekiyor.

Hobbes'a göre insan en temelde has peşinde koşan ve acıdan kaçan bencil bir varlık. Bunun kökeninde yatan içgüdü ise kendini koruma ve yaşamını sürdürme arzusu. Sahip olduğu bu doğal dürtüler yüzünden insanlar arasında uzlaşma bir zorunluluktan doğuyor. Ancak yapay bir biçimde savlanabilir. Rekabet, kıskançlık ve nefret insanlar arasında savaşın doğmasına sebep olmuştur.

Hobbes'ten alıntılıyorum. Sert gözükse de bunu kabul etmek zorundayız. Zira Kutsal Kitap'ta insanların kötü olduğunu açıkça söylemektedir. Yani ona göre devletin kurulmasına yol açan iki temel dürtümüz var, ölüm korkusu ve güvenlik isteği. Homo homini lupus. İnsan insanın kurdudur.

Hobbes'a göre devletin kurulmasına yol açan iki temel dürtü, ölüm korkusu ve güvenlik isteği. Ölüm korkusu insanların ortak bir güce itaat etmesinin başlangıcıdır. Sözleşmenin varlık nedeninin güvenlik isteği olduğunu söylüyor. Herkesin güç istediği ve arzularının peşinde koştuğu bencil insanlar tarafından oluşturulan bir ortamda insanlar hayatta kalabilmek için birbirlerinden korunmalıdır. O yüzden hem bir başkası tarafından öldürülmekten korkuyoruz, hem de güvenlik isteği taşıyoruz. O yüzden de geleceğimizi düşünmek zorunda kaldığımız için diğerlerine güvendiğimiz bir ortamın tesis edilmesine ihtiyacımız var. Hobbes'a göre devletin kurulmasına giden yol böyle bir yol.

Leviathan da şöyle söylüyor, devlet olmadıkça herkes herkese karşı daima savaş halindedir. Buradan açıkça şu görülür ki, insanlar hepsini birden korku altında tutacak genel bir güç olmadan yaşadıkları vakit savaş denilen o durumun içindedirler ve bu savaş herkesin herkesle savaşıdır.

Bütün insanların tecrübeyle bildiği ve kimsenin inkar etmediği bir ilkeyi, yani insan eğilimlerinin doğası gereği böyle olduğunu ve zorlayıcı bir iktidarın salacağı korkuyu frenlemediği takdirde, bütün insanların birbirlerine kuşku ve korku ile yaklaşacağını ve doğal hakkı doğrultusunda olabileceği gibi zorunluluktan dolayı da elindeki gücü kendisini savunmak amacıyla kullanmaya mecbur kalacağını tespit ettim.

Hobbes çok kötümser bir tarzda, belki de gerçekçi bir tarzda. Toplumların kökeninde karşılıklı sevginin değil, insanların birbirlerine karşı duydukları korkuyu koydu.

Fakat insan rasyonel hesap yapabilme kapasitesine de sahip olduğu için korku ve panik havasından ancak barışla kurtulabileceğini fark ettim. Yani devletin temeline bir çeşit panik havasını yerleştirmiş olduk. Barışın sağlanması ise herkesin karşılıklı olarak haklarını üçüncü bir kişiye ya da üçüncü bir kuruma yani devlete devretmesi gerekti.

Yine alıntılıyorum, iki veya daha fazla kişinin haklarını karşılıklı olarak devretmesine kontrat sözleşme denir. O yüzden buraya kadar anlattıklarımdan yola çıkarak, insanın bencil dürtüleri sebebiyle devletin henüz oluşmadığı bir aşamada korku içerisinde yaşadığını söylersek ve burada bir güvenlik ihtiyacı doğduğu için haklarımızı gönüllü olarak bir hükümdara teslim ettiğimizi bir sözleşme yaptığımızı düşünüyorsak, hopscuyuz.

Burada bir şeye dikkat çekmek istiyorum. Devletin olmadığı durumda insanların kötü ve savaş halinde olduğu meselesi sadece bir varsayım. Bu çok önemli bir şey. Doğa varsayımı demiştik buna. Çünkü belki de devlet yokken her şey çok daha iyi ve güzeldi. Toplumsallaşmanın olmadığı dönemde bireysel olarak varlığını sürdüren ilkel insanlar kendi sınırları ihtiyaçlarını karşılayabildiği için hırs, çıkar, bencillik, kötülük gibi dürtülere dahi sahip değildi diyebiliriz.

Yani insanın doğası gereği kötü olduğunu ön kabul olarak, bir öncül olarak sunduktan sonra vardığınız sonuç bu oluyor. Ama bunun karşısında şunu da diyebilirsiniz. İnsan doğası gereği kötü değil, hatta iyi bile değil. Çünkü toplumsallığın olmadığı bir durumda biz zaten iyi ve kötü gibi ahlaki değer yargılarından söz edemeyiz. Belki de kötülük tam da toplumsallaştığımız için ortaya çıkmıştır diyebiliriz.

Eğer ki siz de bu son söylediğim eleştirel bölüme katılıyorsanız ve Hobbes'un yaklaşımının sorunlu olduğunu düşünüyorsanız, şimdi bir de Jean-Jacques Rousseau'ya kulak verelim. Ufak bir ara verelim, sonrasında bölüme kaldığımız yerden devam ederiz.

Tarihi sıkıcı buluyorsanız henüz gerçek tarihle tanışmamışsınız demektir. Acayip ve Garayip serisi sizi gerçek tarihle tanıştırmaya hazırlanıyor. Bu yolculukta muzaffer kumandanlar, ürkütücü sınırlar, muazzam ordular yok. Yalnız insanın tarihi, her türden tuhaflığın tarihi var. Pod B'yle birlikte hazırladığımız Tarihte Acayip ve Garayip bunları anlatmak için huzurlarınızda. Hazırsanız başlayalım efendim.

Russo 1712-1778 yılları arasında yaşadı. Immanuel Kant, Russo'dan çok fazla şey öğrendiğini söyler. Russo, Hobbes'ten farklı olarak insanı hem doğa durumunda kötü olarak kavramadı, hem de güvenlik ihtiyacından ziyade devleti bir mülkiyet meselesi üzerinden temellendirmeye çalıştı.

Onun da çok ünlü bir kitabı var, İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kaynağı. Orada şöyle söylüyor. Bir toprak parçasının etrafını çitle çevirip, bu bana aittir diyebilen ve buna inanacak kadar saf insanlar bulabilen ilk insan, uygar toplumunda gerçek kurucusu oldu.

Buna okumak her defasında beni güldürüyor. Bu sınır kazıklarını söküp atacak ya da hendeyi dolduracak, sonra da hem cinslerine, bu sahtekarlara kulak vermekten sakınınız! Meyvelerin herkese ait olduğunu, toprağın ise kimsenin olmadığını unutursanız mahvolursunuz diye haykıracak olan kişi, insan türünün nice suçlardan, nice savaşlardan, nice cinayetlerden, nice yoksulluklardan ve nice korkunç olaylardan esirgemiş olurdu. Rousseau kendisinden önce sözleşme teorisini ortaya atmış politikacılardan farklı bir şey söyledi farkındaysanız. Ona göre Hobbes ve John Locke toplumsallıktan önceki insan doğasını incelerken uygar insanın özelliklerini doğa durumundaki insana aktarmış oldu.

Doğa durumunda da bencil, açgözlü, hırslı olduğumuzu söylediler. Ona göre Hobbes ve Canlock gibi düşünörler toplumsallıktan önceki insan doğasını incelerken şöyle bir hata yaptılar. Uygar insanın özelliklerini alıp doğa durumundaki insana dağıtıyorlar. Yani doğa durumunda bencil, açgözlü ve hırslı olduğunun söylenmesi bir hata aslında. Çünkü bu dürtülerimiz tam da toplumsal yaşam sebebiyle ortaya çıkıyorlar.

O halde diğer siyaset felsefecileri, doğa durumundaki insanı incelediklerini düşünürlerken aslında uygar insanı ortaya koymaya devam ediyorlar. Eğer ki biz doğa durumundan hareket edeceksek, insanın tarih içerisinde kazanmış olduğu bütün nitelikleri, bütün yapay nitelikleri soyutlamalıyız.

ne doğuştan, ne doğal, ne toplumsal yaşantı içerisinde sonradan edinildi. Bunları ayırmak şart gözüküyor. Bence Russo bu açıdan biraz haklı. Çünkü Hobbes'in bakış açısından savaşı, sonucu olduğu kötülüklerin nedeni gibi göstermiş oldu.

Russa ise şöyle yazıyor, ''Ormanlarda avare dolaşan, hiçbir hüneri olmayan, konuşmayı bilmeyen, evi, barkı, savaşları, bağlantıları olmayan, dolayısıyla cinslerine de zarar verme gereksinimi olmayan, hatta belki onlardan hiçbirini tanımayan, az sayıda tutkusu olan, kendi kendine yeten, vahşi insan, sadece bu duruma uygun duygulara ve bilgilere sahiptim.

Ruslunun doğal insanı savaşmayan, zarar vermeyen, hayatta kalmak için gerçek gereksinimlerinden başka bir gereksinimi olmayan vahşi bir insan.

Burada dikkat çekici bir fark daha var. Russo, Hobbes'un insanının var olan merhamet duygusunu görmezden geldiğini söylüyor. Yani Russo fazla romantikmiş diyebilirsiniz ki zaten öyleydi. O toplum sözleşmesinde insanın kendisini koruma kaygısını, kendisini sevmesiyle birlikte düşünüyor.

Bu açıdan aslına bakarsanız ilk doğal tutkumuz kendimizi sevmemiz üzerinden şekillenen kendimizi koruma arzumuz. Şöyle yazmış, demek ki merhamet doğal bir duygudur. Her bireyin kendisine karşı duyduğu sevginin faaliyetlerini hafifletip yumuşatarak, Bütün türün karşılıklı olarak kendini muhafazasına yardım eder, yani sadece kendimizi de değil. Doğa hali bizim kendi varlığımızı korumak için gösterdiğimiz bu özenin başkalarına en az zarar verdiği durum olduğu için barışa ve insan türüne en elverişli durumdur.

Bu ne anlama gelir? Kendimizden yola çıkarak bir başkasını da sevmek ya da kendimizden yola çıkarak bir başkasının güvenliği üzerine de kaygılanmak. Bir çeşit sosyal duyguya sahibiz dedi Russo. Immanuel Kant'ta da bunun etkilerini görüyoruz. O da sen sus komünist, ortak duyu dediği bir kavramdan söz edecek. Yani kendimden yola çıkarak bir başkasına karşı da aynı duyguları, aynı içgüdüsel merhamet duygusunu barındırmak.

Madem doğa durumu güvenliğe en yakın olduğumuz durum, Hobbes'un tersine Russo'da, o zaman neden toplumsallaşalım ve devlet denilen bir yapı ortaya çıktı ki, diye düşünebilirsiniz. Bu konuda ise Russo şöyle der, devletin olmadığı ilksel durumda savaş vardı ve devlet bu yüzden kurulmadı. Ne yaptı? Thomas Hobbes yanıldı.

Doğada meydana gelen bir takım değişiklikler nedeniyle doğayla tek başına mücadele edemeyen insanlar birbirlerine yaklaşmak durumunda kaldılar. Deniz ırmak boylarından dolayı balık iğnesini icat ettiler, balık avcısı oldular. Soğuk ülkelerde öldürdükleri hayvanların derilerine sarındılar. Yıldırım, yanardağ ya da herhangi bir mutlu rastlantı onlara ateşi kışın sertliğine karşı uzatılacak yeni bir yardım kaynağı öğretti.

Gerçekten de Ruslu için toplumsallaşma, insanlığın belirli aşamalarından geçmesiyle gerçekleşen bir olgu. Yani biz burada giderek bir yetkinleşmeden söz ediyoruz. Ve böylesi bir yetkinleşmenin sonucunda biz artık toprağı kazmaya başladık, ağaç dağlarından kulübeler yaptık ve bu süreçte mülkiyet dönemini başlattı. Fakat bütün kavga ve çatışmalar da işte bu mülkiyet dönemiyle birlikte başladı diyor Russo. O yüzden toparlarsak önce çatışma ve doğa durumunda kavga olduğu için toplumu kurmadık, toplumsallaşma olduğu için çatışmalar doğdu diyerek de Hobbes'ten farklılaşıyor. Yani insan insanın kurdu durdan ziyade mülkiyetle birlikte bir kurda dönüştük diye de cümleyi tercüme edebiliriz. Çünkü doğal durumumuzda bir kurt değildik.

O yüzden Rusya'ya göre devlet aslında hiyerarşik ilişkileri sağlamlaştırmak, mülkiyeti korumak ve ekonomik sınıfları üzerindeki tahakkümü arttırmak üzere kurulmuş yapay bir sözleşme. Şimdi böylesi bir okuma tarzı sadece Rusya'ya da özgü değil. Marksist yaklaşımlarda devleti kapitalist üretim tarzı sermaye birikim sürecinde sınıf mücadelesini işaret ederek ele alır değil mi? Tüm devlet modellerinde devlet sorgulanması

İnsanın önceliğinden hareketle başlar. İdeal planda. Devlet bir şey için vardır. Yönelmişlik ve amaç bildirir. Örneğin modern devlet savunma, düzen, güvenlik ve adaleti sağlamak için vardır diyebiliriz. Bu noktada amacından bağımsız olarak bu yapay olgunun bir varlığı olamaz. Çünkü onun varlığı amacı üzerinden tanımlanır. Devlet şu yüzden vardır. Varlık amacını gerçekleştiremediğinde ise devlet yeniden yapılanmalıdır deriz.

Çünkü insan elinden çıkan ve insan oldukça var olacak bir yapay yapıdır devlet. Bu gerçek akıldan çıkartılmamalı diye düşünüyorum. İster Thomas Hobbes'un dediğine daha yakın durun, ister Russo'nun dediğine daha yakın durun. Kendi kendimize dogmatik anlatılar yaratmaktan vazgeçmeliyiz gibi gözüküyor. Devlet bir amaç için ortak bir şekilde kurduğumuz yapay bir yapıdır.

O yüzden ideal devlet bugün nasıl olurdu diye sorduğumuzda, Jil Dölöz'ün sorusunu sorarak bu bölümü kapatmak istiyorum. Farklı tekillikleri yok etmeden ve aşkınlığı yeniden devreye sokmadan birlik nasıl sağlanır? Böyle bir birliğe müsaade edecek devlet yapılanması nasıl olmalıdır? Devlet olmaksızın böyle bir birlikten söz edilebilir mi? Ne dersiniz?

Dinlediğiniz için teşekkür ederim. Umarım bu fikirler, sizdeki bazı fikirlere eklenerek... ...daha böyle derli toplu bazı görüşlere yol açmıştır. Çünkü başlangıçta Platon ve Aristoteles'teki doğal devlet kanunundan bahsettik. Doğal devlet görüşünden bahsettik.

Sonrasında da devlet ve tanrı arasında bir ilişki kurduğu için yine devletin varlığını sorunsallaştırma eğilimi dahi göstermediğimizi konuştuk. Ve toplum sözleşmelerine geldiğinde devletin yapay bir olgu olduğunun altı çizildi ve neden kurulduğu üzerine de biri Thomas Hobbes, biri Rus olmak üzere iki farklı görüşten bahsettik. Öyle ya da böyle, sondaki dölözün sorusu düşünmeye değer özellikle de bizim için. Gelecek bölümde görüşene dek meraklı kalın.

Bu bölümde, 19 Mart 2025 sonrası Türkiye'deki siyasi atmosferi Michel Foucault'nun teorileri ışığında inceliyorum. Foucault'nun iktidar yapılarına ve söyleme dair analizlerinden yararlanarak iktidarın görünmez sınırlarını görünür kılmayı amaçlıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, 19 Mart 2025 sonrası Türkiye'deki siyasi atmosferi Michel Foucault'nun teorileri ışığında inceliyorum. Foucault'nun iktidar yapılarına ve söyleme dair analizlerinden yararlanarak iktidarın görünmez sınırlarını görünür kılmayı amaçlıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Foucault Felsefesi: Söylemin Düzeni

Bu bölümde, ifade özgürlüğü ile halkı kin ve düşmanlığa teşvik etme arasındaki muğlak sınırları inceliyorum. Öncelikle ifade özgürlüğüne tarihsel felsefe perspektifinden yaklaşıyorum. Ardından, günümüzden örnekler ve farklı ülkeler üzerinden çifte standartları ve bu alandaki temel sorunları ortaya koyuyorum. Son olarak, ifade özgürlüğünün sınırlarının belirlenmesinin iktidar ilişkileriyle nasıl bağlantılı olduğunu ve hangi söylemin meşru kabul edileceğine kimin karar verdiğini tartışıyorum.



Unutmayın, bu sınırları belirlemek aynı zamanda nasıl bir toplumda yaşamak istediğimize karar vermektir.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, ifade özgürlüğü ile halkı kin ve düşmanlığa teşvik etme arasındaki muğlak sınırları inceliyorum. Öncelikle ifade özgürlüğüne tarihsel felsefe perspektifinden yaklaşıyorum. Ardından, günümüzden örnekler ve farklı ülkeler üzerinden çifte standartları ve bu alandaki temel sorunları ortaya koyuyorum. Son olarak, ifade özgürlüğünün sınırlarının belirlenmesinin iktidar ilişkileriyle nasıl bağlantılı olduğunu ve hangi söylemin meşru kabul edileceğine kimin karar verdiğini tartışıyorum.

Unutmayın, bu sınırları belirlemek aynı zamanda nasıl bir toplumda yaşamak istediğimize karar vermektir.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Felsefede İfade Özgürlüğü ve Sınırları

Bu bölümde seküler kesimde spiritüel pratiklerin neden popülerlik kazandığını sosyolojik ve psikolojik açıdan inceliyorum ve bu akıma katkı sağlayan faktörleri tespit ediyorum. Ayrıca bu yönelimi nasıl bir vizyonla değerlendirmemiz gerektiğine dair bir çerçeve çizmeye çalışıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde seküler kesimde spiritüel pratiklerin neden popülerlik kazandığını sosyolojik ve psikolojik açıdan inceliyorum ve bu akıma katkı sağlayan faktörleri tespit ediyorum. Ayrıca bu yönelimi nasıl bir vizyonla değerlendirmemiz gerektiğine dair bir çerçeve çizmeye çalışıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Spiritüalizm Neden Seküler Kesimde Popülerleşti?

Bu bölümde, Londra'daki ilk ecstatic dance deneyimimden yola çıkarak bedenli varoluşumuz üzerine düşünmeye başlıyorum. Batı felsefesi geleneğinin göz ardı ettiği bedene Nietzsche eşliğinde meydan okumanın yollarını araştırırken dansı salt fiziksel bir aktivite olarak değil, yaşamı kutlayan varoluşsal bir duruş olarak ele alıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, Londra'daki ilk ecstatic dance deneyimimden yola çıkarak bedenli varoluşumuz üzerine düşünmeye başlıyorum. Batı felsefesi geleneğinin göz ardı ettiği bedene Nietzsche eşliğinde meydan okumanın yollarını araştırırken dansı salt fiziksel bir aktivite olarak değil, yaşamı kutlayan varoluşsal bir duruş olarak ele alıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Dans Etmesini Bilmeyen Bir Tanrıya İnanamam

Bu bölümde, Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle feminizm ve kadın hakları konusunda sıkça karşılaştığımız klişe ve yanlış söylemleri ele alıyorum. "Kadınlar günü kutlamak ayrımcılık" ve "kadın ve erkek biyolojik olarak eşit değil" gibi önermelerin neden geçersiz olduğunu felsefi, tarihsel ve toplumsal bağlamlarla açıklıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle feminizm ve kadın hakları konusunda sıkça karşılaştığımız klişe ve yanlış söylemleri ele alıyorum. "Kadınlar günü kutlamak ayrımcılık" ve "kadın ve erkek biyolojik olarak eşit değil" gibi önermelerin neden geçersiz olduğunu felsefi, tarihsel ve toplumsal bağlamlarla açıklıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Neden Erkekler Günü Yok?: Feminizme Dair 4 Yanlış

Bu bölümde Pascal’ın ünlü bahis argümanı üzerinden ilerliyoruz: “Tanrı'nın var olduğuna bahse girerek kazancı ve kaybı tartalım. Bu iki ihtimali değerlendirelim. Eğer kazanırsan, her şeyi kazanırsın; eğer kaybedersen, hiçbir şey kaybetmezsin". Öyle mi? Yoksa bu argüman hatalı mı? Felsefi düşünme pratiğine hoşgeldiniz!

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Tanrı Kumarı: Varsa Hapı Yuttuk mu?

Dijital platformlar sayesinde felsefe akademinin dışına taşarak ilgi gören bir etkinlik haline gelince sürekli birbirine taş atan ve birbirlerinin felsefe yapma biçimlerini eleştiren kişilere rastlamaya başladık. Kimi tarihçi, kimi mantıkçı, kimi epey spekülatif. Bu bölümde akıllardaki bazı soru işaretlerini gidermek adına bazı kategoriler koyarak felsefe ile ilgilenmenin üç haliden söz ediyorum. Hangisi daha münasiptir siz karar verin.



See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Benim Felsefem Senin Felsefeni Döver

Nietzsche, Böyle Buyurdu Zerdüşt adlı eserinde en aşağılanası insanın, artık kendini aşağılamayan olduğunu söyler. Yükselmek için, önce batmak gerektiğini bilmez.

Bu bölümde Nietzsche’nin deve-aslan-çocuk metaforlarını inceleyerek tininin evriminden söz edeceğim, kendimizi aşmak için.



See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kendi Batışını İstemek

Bu bölümde doğum günümdeki bazı kararlarımdan çıktığım yolda Alan Watts'ın eşliğinde Doğu ve Batı düşüncesindeki aydınlanma ve kurtuluş anlayışları arasındaki çarpıcı farkı inceliyorum. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kahkahada Aydınlanmak

Bu bölümde, küçük bir zeytinden Uzak Doğu'ya uzanan bir zihinsel yolculuğa çıkıyorum ve bu yolda farkındalık ve şimdiki ana odaklanmanın önemi ele alıyorum.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Zeytinin İçindeki Evren

Saf Aklın Eleştirisi, Pratik Aklın Eleştirisi ve Yargı Yetisinin Eleştirisi olmak üzere üç kritiğinden yola çıkarak etikten estetiğe genel hatlarıyla Immanuel Kant'ın felsefesi ve o büyük projesini konuşuyoruz.



See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Ahlaklı Olmak İçin Tanrı Gerekli mi? - Kant

Onlarca içerik içerisinden bu seriyi dinlemeye karar verdiğine göre muhtemelen senin de fark edip anlamlandıramadığın bir gerçek var, kendimizi bu dünyaya fırlatılmış halde bulduk. Bu yüzden bu podcastte bildiğimizi sandığımız ama muhtemelen yanıldığımız ya da belki de üzerine hiç düşünmediğimiz ama düşünmemiz gereken konuları ele alacağız.

Felsefenin İzinde

Felsefe Tarihi serimizin bugünkü konuğu Varoluşçu felsefenin babası olarak kabul edilen Danimarkalı Filozof Soren Kierkegaard, nesnel bilgi ortaya koyma çabasındaki felsefi etkinliğe karşı çıkarak hakikatin öznel olduğunu ve bu yüzden varlığın anlamının bireysel yaşamın kendisinden ortaya çıkartılması gerektiğini düşündü.



See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Podcast'e Soru Sor

Kaydet - Dinle - Gönder

Bildirimler

Felsefenin İzinde

Her hafta eklenen yeni bölümleri kaçırma!