Bu bölümde yaratılmak ve özgürlük kavramları arasındaki ilişkiyi kurcalamak istiyorum. Tüm bu olmakta olanların fazlasıyla absürt olduğunu söyledikten sonra hala yaşamaya devam etme motivasyonunu nasıl sağlayacağız?



See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Özgürlüğe Mahkumuz Çünkü Yaratılmadık! 

Bazen insanlar bana, yaratıcı bir tanrıya inanmıyorsan yaşamının tek bir anlamı olamaz. O halde felsefe yaparak neyi arıyorsun diye soruyor. Soru başlangıçta haklı gözüküyor aslında. Yani yaratıcı bir tanrı tarafından hayatın anlamı da tasarlanmadıysa, hakikaten bunca çaba neden? Çünkü belirli bir kozmik plan yoksa, yaşamın nedeni veya mutlak bir anlamı olmayabilir. Ama henüz kısa olan yaşam tecrübemde öğrendiğim bir şey var. Aynı şeylere bakıyoruz ve aynı şeyleri görmüyoruz. Şeyler hakkındaki yargılarımız o şeyin kendisiyle çok az ilgili ya da hiç değil. Çünkü yaratılmamış ve mutlak bir anlamdan yoksun olma durumuna başka bir açıdan bakıldığında ise bunaltıcı bir özgürlük ile baş başa kalıyoruz. Jean-Paul Sartre'ın söylediği gibi insan özgürdür, hatta özgürlüğe mahkumdur. Çünkü yaratılmamıştır. Bu bölümde yaratılmak ve özgürlük kavramları arasındaki ilişkiyi kurcalamak istiyorum. Bu ilişkiyi kurcalamak sizi fazlasıyla dindar biri haline getirebilir. Nitekim özgürlük ve yaratılış, özgürlük ve tanrı konusunu soru konusu edinen varoluşçu filozofların bir kısmı teist, yani yaratıcı bir tanrıya inanan kişilerdi. O yüzden şuradan başlayalım öncelikle. Yaratılmak nedir? Garanti BBVA Pardon hanımefendi, işinizi biliyorum ama sizi sahneye alabilir miyiz? Dış ses açıklayacak. Girişiminle parlamak mı? Birlikte yaparız. Garanti BBVA, Kagider ve Ekonomist Dergisi İşbirliği ile düzenlenen Türkiye'nin Kadın Girişimcisi yarışmasına başvurular başladı. Sesini Türkiye'ye duyurmak ve ödülleri kazanmak için son başvuru tarihi 15 Kasım. Ayrıntılı bilgi garantibbvakadingirişimci.com'da. Yaratılmak yoktan var edilmek, oluşturulmak, ortaya konulmaktır diyelim kabaca. Yaratılmış bir varlık olduğunuzu düşünüyorsanız, nedenlerini anlasanız da anlamasanız da tüm bu yaratımın nedeni olan iradenin bir nedeni, amacı, planı olduğunu düşünürsünüz değil mi? İşte tam da bu yüzden Tanrı'ya inanan filozoflardan biri olan Kierkegaard, ki biz de bu podcast programında daha önce ondan bahsetmiştik, şöyle sormuştu. Yani beni yaratırken, esasen beni hangi amaçla yaratmış olabilir? Diğer yandan, başka bir bakış açısından ele alalım durumu, yaratılmak kavramının biraz dışına çıkarak düşünelim. Şöyle de düşünebilirsiniz. Tüm bu olayı başlatan bir ilk neden vardır. Tıpkı domino taşlarının devrilmesi gibi, başlangıçta o sıralı domino taşları var ya, bir el onu kasıtlı olarak veya olmayarak itip süreci başlatır. Sadece sürece neden olmak bakımından o itiş ele alınmalı ve hatta o neden, o süreci başlatan elin kendisi dahi sebep olduğu süreci bilmeyebilir. Çünkü orada bir tepkime var, o tepkime kendi yapısı gereğince süreci kendi itsel dinamiklerinde devam ettirir değil mi? Bu noktada da Aristoteles'i hatırlayabiliriz Kierkegaard'dan farklı olarak. Aristoteles tanrıyı böyle düşünüyordu. O bir ilk neden olarak vardı ama bu ilk nedenin kendisi olan tanrı dahi neye neden olduğunun farkında değildi. O böyle bilinç sahibi, irade sahibi, farkındalık sahibi bir tanrı olarak düşünülmemişti. Orada bir metafizik neden, bir ilki olarak vardı. Din felsefesinde de deizm mesela bu görüşe yakın olarak bilinir değil mi? Burada da bir tanrı vardır, bir tanrıya iman edilir ama bu tanrı ödüllendirici, cezalandırıcı, müdahale edici bir kişilik sahibi değildir. Bu yüzden deistler herhangi bir dine mensup olmazlar. Sadece başlangıçtaki ilk neden olmaklığı bakımından ya da metafizik bir sistemin gerektirmesi bakımından bir tanrıya inanabilirler. Bana kalırsa bu bakış açısı yaratıcı bir tanrı ve yaratılmak fiilinin asli anlamını karşılamıyor. Yani biz burada bir tanrıdan bahsediyoruz ama o bence felsefi bir kavram olarak var. Yani mecazi bir tanrı olarak var. Çünkü yaratmak ve yaratılmak fiillerini daha iyi anlamak için bu kavramın kullandığı başka bir alana gidelim. Sanat. Sanatta yaratmaktan söz ettiğimde, sanatçının yaratımından söz ettiğimde her defasında bir failin kasıtlı bir eyleminden söz ederim. Eğer ki bir kişi farkında olmadan, kasıt olmadan bir şey ortaya koymuşsa buna sanat eseri diyemem mesela. Bu enteresan bir konu. Bir şeyi sanat eseri haline getiren nedenlerden bir tanesi bilinçli bir yaratıcı etkinliğinin sonucunda ortaya çıkmış olması. Mesela şöyle düşünün, rüzgarda kendi kendine savrulan yapraklar var ve bu yapraklar bir araya gelmişler ve çok estetik bir görüntü yaratmışlar. Biz buna sanat eseri diyemiyoruz çünkü o görünümü yaratmak üzere motive olmuş bilinçli bir öznenin etkinliğinden söz etmiyoruz. Dolayısıyla doğanın kendi kendisinde var olan spontane bir durum sanat olarak kabul edilmez mesela. O yüzden yaratmak fiilini ben her defasında kökensel olarak kasıtlı bir eylem, bir amaçla düşünmemiz gerektiğini düşünüyorum. Yani yaratıcı bir tanrıdan bahsedeceksem, ben yaratıldım diyeceksem, burada beni aşan irade sahibi bir varlığın belirli bir niyetle yarattığını söylemem gerekiyor bana kalırsa. Bu noktada bölümü ufak bir ara verelim, sonrasında kaldığımız yerden devam edelim. Tarihi sıkıcı buluyorsanız henüz gerçek tarihle tanışmamışsınız demektir. Acayip ve Garayip serisi sizi gerçek tarihle tanıştırmaya hazırlanıyor. Bu yolculukta muzaffer kumandanlar, ürkütücü sınırlar, muazzam ordular yok. Yalnız insanın tarihi, her türden tuhaflığın tarihi var. Pod B'yle birlikte hazırladığımız Tarihte Acayip ve Garayip bunları anlatmak için huzurlarınızda. Hazırsanız başlayalım efendim. Fakat tüm bunları söyledikten sonra şuraya varmamız lazım. Bir şeylerin var olması ille de onun yaratılmış olduğu anlamına gelmez. Ben tanrı yoktur demek için yeteri kadar bilgi sahibi olduğumuzu düşünmüyorum diyebilirsiniz. Ama tam aksi yönde var olduğunu söylemek için de yeteri kadar bilgi sahibi olduğumuzu söyleyemeyiz bu defa. Varlık özü gereği ezeli ebedi olabilir, kozmik ölçekte zaman döngüsel olabilir, benim varlığın kendisinde ne olduğunu anlamak için ne duyusal ne akliiyetlerim yeterli olmayabilir, ve dolayısıyla ben orada nedensellik amaçlılık ararken bunun varlığın kendisinde hiç mevcut dahi olmadığını söyleyebiliriz. Yani tonla senaryo sunulabilir. Olabilirlerle konuşuyorum çünkü kesin olarak bilmiyoruz. Belki de hiçbir zaman bilemeyeceğiz. Fakat ben böyle durumlarda mevcut bilgisizliğin herhangi bir şeyin lehine kanıt olarak sunulmasını bir açıklama modeli olarak görmüyorum. Nitekim Kierkegaard ile hemen hemen aynı dönemde yaşayan başka bir filozof olan Nietzsche'nin açtığı yolda yürüyen varoluşçu felsefenin ikinci kolu, Tanrı'nın varlığının reddine dayanır ve yaşama ilişkin yepyeni bir bağlam kurmayı dener. Girişte de alıntıladığım sözün sahibi olan Sert, bu görüşün en önemli temsilcilerindendir. O yüzden şöyle de diyebiliriz. Tanrı benimle bir şey kastetmedi, çünkü yaratılmadık ama ben eylemlerimle, bu yaşam ile ne kastediyorum diye sorabiliriz. Sartre, Albert Camus ve genel olarak diğer varoluşlu filozoflardaki sevdiğim hava bu. Yaşamın anlamını aramanın anlamsız olduğunu, çünkü hiçbir mutlak anlamının olmadığını, yaratılmadığımızı, o yüzden tüm bu olmakta olanların fazlasıyla absürt olduğunu kabul ederler. Evet, burada bir mantık aramak doğru değil. Ama bu mantıksızlık içerisinde de bırakmaya gönüllü olmazlar. Tüm bunlara rağmen, biz yaşama küskün bir kötümserlik ile kalmayız mesela. Bu noktada tüm bu absürdizmin farkındalığıyla, Albert Camus seçeneklerimizi şöyle sıralar. Ya var olmaktan vazgeçeceğiz, yani intihar edeceğiz. Ya felsefi entelektüel intihar anlamına gelen herhangi bir inanç veya düşünce sistemine bağlanacağız ya da tüm anlamsızlık ve acıya karşı isyan eden absürt birer kahraman olacağız. Burada Albert Camus'un bize sunmuş olduğu absürt kahraman fikrinden bahsedelim. Kimdir absürt kahraman? O, her şeye rağmen var olmaya devam etme cesaretini göstererek bu oyuna katılan, tıpkı bir drama oyununda olduğu gibi bir oyuncudur. Çünkü esas olan sürecin kendisidir burada. Bu yaşamı anlamlandırmak için yarattığımız gerçek olmayan seramik modelleri kırdıktan sonra hala var olmaya devam etmenin, kendini anbean yaratabilmenin cesaretini gösterir absürt kahraman. Belki de sadece beklentiler ve bakış açılarımızı değiştirmek gerekiyordur yaşama dair. Nasıl ki oyunu sırf oyun olduğu için oynuyorsak, yaşamı da sadece sürecin kendisinden dolayı onaylayabilir miyiz? Heraklitos'un amaçsızca kumdan kaleler yapıp sonra da onu yıkıp giden çocuk hükümdarında olduğu gibi asıl mesele belki de sadece bu süreçtir aslında. Şu an bu bölümde detaylarına girmeyecek olsam da bu olay odaklı, süreç odaklı bambaşka bir felsefi kavrayış. Yani burada hem bir düalizm, yaratıcı bir tanrının iradesiyle şekillenen anlamlı bir sistemik açıklama modeli görmüyoruz. Hem de böylesi bir kavrayış beraberinde pek çok konuda daha düşünce sistemimizi değiştirmemiz gerektiğini söylüyorum. Mesela zaman konusuna dair başlangıç ve sonu anladığımız çizgisel ilerleyici bakış açısını bir kenara bırakmamız gerekiyor. Çünkü bu bakış açısında yani süreç odaklı bakış açısında, bunu oyun metaforuyla anlatmaya çalıştım ben, bir başlangıç veya son yoktur. İkinci olarak tam da bu bölümde anlatmaya çalıştığım gibi mutlak bir amaç da yoktur. İşte tam da bu yüzden bizi bunaltan, bize kaygı ve sıkıntı veren bir özgürlüğe mahkûmuz ama bu özgürlüğün de kendince getirileri ve tabii götürüleri var. Eğer ki bu özgürlük bizim için anlamlı değilse, eğer ki bu özgürlükle kendi hayatımızın anlamını yaratma cesaretini gösteremeyeceksek, yani birer absürt kahraman olma denemesine girişemeyeceksek, yapacağımız şey ya fiziksel ya da felsefi intihardır, diyor Camus. Ne dersiniz, süreci önceleyen bir yaşam felsefesi yaratmak ne derece mümkün ya da böyle bir bakış açısı değişikliğine gitmek hayatımızda ne gibi farklılıklar yaratırdı? Dinlediğiniz için teşekkür ederim. Gelecek bölümde görüşene dek meraklı kalın.

Bazen insanlar bana, yaratıcı bir tanrıya inanmıyorsan yaşamının tek bir anlamı olamaz. O halde felsefe yaparak neyi arıyorsun diye soruyor. Soru başlangıçta haklı gözüküyor aslında. Yani yaratıcı bir tanrı tarafından hayatın anlamı da tasarlanmadıysa, hakikaten bunca çaba neden?

Çünkü belirli bir kozmik plan yoksa, yaşamın nedeni veya mutlak bir anlamı olmayabilir. Ama henüz kısa olan yaşam tecrübemde öğrendiğim bir şey var. Aynı şeylere bakıyoruz ve aynı şeyleri görmüyoruz. Şeyler hakkındaki yargılarımız o şeyin kendisiyle çok az ilgili ya da hiç değil.

Çünkü yaratılmamış ve mutlak bir anlamdan yoksun olma durumuna başka bir açıdan bakıldığında ise bunaltıcı bir özgürlük ile baş başa kalıyoruz. Jean-Paul Sartre'ın söylediği gibi insan özgürdür, hatta özgürlüğe mahkumdur. Çünkü yaratılmamıştır.

Bu bölümde yaratılmak ve özgürlük kavramları arasındaki ilişkiyi kurcalamak istiyorum. Bu ilişkiyi kurcalamak sizi fazlasıyla dindar biri haline getirebilir. Nitekim özgürlük ve yaratılış, özgürlük ve tanrı konusunu soru konusu edinen varoluşçu filozofların bir kısmı teist, yani yaratıcı bir tanrıya inanan kişilerdi. O yüzden şuradan başlayalım öncelikle. Yaratılmak nedir?

Garanti BBVA Pardon hanımefendi, işinizi biliyorum ama sizi sahneye alabilir miyiz? Dış ses açıklayacak. Girişiminle parlamak mı? Birlikte yaparız. Garanti BBVA, Kagider ve Ekonomist Dergisi İşbirliği ile düzenlenen Türkiye'nin Kadın Girişimcisi yarışmasına başvurular başladı. Sesini Türkiye'ye duyurmak ve ödülleri kazanmak için son başvuru tarihi 15 Kasım. Ayrıntılı bilgi garantibbvakadingirişimci.com'da.

Yaratılmak yoktan var edilmek, oluşturulmak, ortaya konulmaktır diyelim kabaca. Yaratılmış bir varlık olduğunuzu düşünüyorsanız, nedenlerini anlasanız da anlamasanız da tüm bu yaratımın nedeni olan iradenin bir nedeni, amacı, planı olduğunu düşünürsünüz değil mi?

İşte tam da bu yüzden Tanrı'ya inanan filozoflardan biri olan Kierkegaard, ki biz de bu podcast programında daha önce ondan bahsetmiştik, şöyle sormuştu. Yani

beni yaratırken, esasen beni hangi amaçla yaratmış olabilir?

Diğer yandan, başka bir bakış açısından ele alalım durumu, yaratılmak kavramının biraz dışına çıkarak düşünelim. Şöyle de düşünebilirsiniz. Tüm bu olayı başlatan bir ilk neden vardır. Tıpkı domino taşlarının devrilmesi gibi, başlangıçta o sıralı domino taşları var ya, bir el onu kasıtlı olarak veya olmayarak

itip süreci başlatır. Sadece sürece neden olmak bakımından o itiş ele alınmalı ve hatta o neden, o süreci başlatan elin kendisi dahi sebep olduğu süreci bilmeyebilir. Çünkü orada bir tepkime var, o tepkime kendi yapısı gereğince süreci kendi itsel dinamiklerinde devam ettirir değil mi?

Bu noktada da Aristoteles'i hatırlayabiliriz Kierkegaard'dan farklı olarak. Aristoteles tanrıyı böyle düşünüyordu. O bir ilk neden olarak vardı ama bu ilk nedenin kendisi olan tanrı dahi neye neden olduğunun farkında değildi. O böyle bilinç sahibi, irade sahibi, farkındalık sahibi bir tanrı olarak düşünülmemişti. Orada bir metafizik neden, bir ilki olarak vardı.

Din felsefesinde de deizm mesela bu görüşe yakın olarak bilinir değil mi? Burada da bir tanrı vardır, bir tanrıya iman edilir ama bu tanrı ödüllendirici, cezalandırıcı, müdahale edici bir kişilik sahibi değildir. Bu yüzden deistler herhangi bir dine mensup olmazlar. Sadece başlangıçtaki ilk neden olmaklığı bakımından ya da metafizik bir sistemin gerektirmesi bakımından bir tanrıya inanabilirler.

Bana kalırsa bu bakış açısı yaratıcı bir tanrı ve yaratılmak fiilinin asli anlamını karşılamıyor. Yani biz burada bir tanrıdan bahsediyoruz ama o bence felsefi bir kavram olarak var. Yani mecazi bir tanrı olarak var.

Çünkü yaratmak ve yaratılmak fiillerini daha iyi anlamak için bu kavramın kullandığı başka bir alana gidelim. Sanat. Sanatta yaratmaktan söz ettiğimde, sanatçının yaratımından söz ettiğimde her defasında bir failin kasıtlı bir eyleminden söz ederim. Eğer ki bir kişi farkında olmadan, kasıt olmadan bir şey ortaya koymuşsa buna sanat eseri diyemem mesela. Bu enteresan bir konu. Bir şeyi sanat eseri haline getiren nedenlerden bir tanesi

bilinçli bir yaratıcı etkinliğinin sonucunda ortaya çıkmış olması. Mesela şöyle düşünün, rüzgarda kendi kendine savrulan yapraklar var ve bu yapraklar bir araya gelmişler ve çok estetik bir görüntü yaratmışlar. Biz buna sanat eseri diyemiyoruz çünkü o görünümü yaratmak üzere motive olmuş bilinçli bir öznenin etkinliğinden söz etmiyoruz.

Dolayısıyla doğanın kendi kendisinde var olan spontane bir durum sanat olarak kabul edilmez mesela. O yüzden yaratmak fiilini ben her defasında kökensel olarak kasıtlı bir eylem, bir amaçla düşünmemiz gerektiğini düşünüyorum. Yani yaratıcı bir tanrıdan bahsedeceksem, ben yaratıldım diyeceksem, burada beni aşan irade sahibi bir varlığın belirli bir niyetle yarattığını söylemem gerekiyor bana kalırsa.

Bu noktada bölümü ufak bir ara verelim, sonrasında kaldığımız yerden devam edelim.

Tarihi sıkıcı buluyorsanız henüz gerçek tarihle tanışmamışsınız demektir. Acayip ve Garayip serisi sizi gerçek tarihle tanıştırmaya hazırlanıyor. Bu yolculukta muzaffer kumandanlar, ürkütücü sınırlar, muazzam ordular yok. Yalnız insanın tarihi, her türden tuhaflığın tarihi var. Pod B'yle birlikte hazırladığımız Tarihte Acayip ve Garayip bunları anlatmak için huzurlarınızda. Hazırsanız başlayalım efendim.

Fakat tüm bunları söyledikten sonra şuraya varmamız lazım. Bir şeylerin var olması ille de onun yaratılmış olduğu anlamına gelmez. Ben tanrı yoktur demek için yeteri kadar bilgi sahibi olduğumuzu düşünmüyorum diyebilirsiniz.

Ama tam aksi yönde var olduğunu söylemek için de yeteri kadar bilgi sahibi olduğumuzu söyleyemeyiz bu defa. Varlık özü gereği ezeli ebedi olabilir, kozmik ölçekte zaman döngüsel olabilir, benim varlığın kendisinde ne olduğunu anlamak için ne duyusal ne akliiyetlerim yeterli olmayabilir,

ve dolayısıyla ben orada nedensellik amaçlılık ararken bunun varlığın kendisinde hiç mevcut dahi olmadığını söyleyebiliriz. Yani tonla senaryo sunulabilir. Olabilirlerle konuşuyorum çünkü kesin olarak bilmiyoruz. Belki de hiçbir zaman bilemeyeceğiz. Fakat ben böyle durumlarda mevcut bilgisizliğin herhangi bir şeyin lehine kanıt olarak sunulmasını bir açıklama modeli olarak görmüyorum.

Nitekim Kierkegaard ile hemen hemen aynı dönemde yaşayan başka bir filozof olan Nietzsche'nin açtığı yolda yürüyen varoluşçu felsefenin ikinci kolu, Tanrı'nın varlığının reddine dayanır ve yaşama ilişkin yepyeni bir bağlam kurmayı dener.

Girişte de alıntıladığım sözün sahibi olan Sert, bu görüşün en önemli temsilcilerindendir. O yüzden şöyle de diyebiliriz. Tanrı benimle bir şey kastetmedi, çünkü yaratılmadık ama ben eylemlerimle, bu yaşam ile ne kastediyorum diye sorabiliriz.

Sartre, Albert Camus ve genel olarak diğer varoluşlu filozoflardaki sevdiğim hava bu. Yaşamın anlamını aramanın anlamsız olduğunu, çünkü hiçbir mutlak anlamının olmadığını, yaratılmadığımızı, o yüzden tüm bu olmakta olanların fazlasıyla absürt olduğunu kabul ederler. Evet, burada bir mantık aramak doğru değil.

Ama bu mantıksızlık içerisinde de bırakmaya gönüllü olmazlar. Tüm bunlara rağmen, biz yaşama küskün bir kötümserlik ile kalmayız mesela. Bu noktada tüm bu absürdizmin farkındalığıyla, Albert Camus seçeneklerimizi şöyle sıralar. Ya var olmaktan vazgeçeceğiz, yani intihar edeceğiz. Ya felsefi entelektüel intihar anlamına gelen herhangi bir inanç veya düşünce sistemine bağlanacağız ya da tüm anlamsızlık ve acıya karşı isyan eden absürt birer kahraman olacağız.

Burada Albert Camus'un bize sunmuş olduğu absürt kahraman fikrinden bahsedelim. Kimdir absürt kahraman? O, her şeye rağmen var olmaya devam etme cesaretini göstererek bu oyuna katılan, tıpkı bir drama oyununda olduğu gibi bir oyuncudur.

Çünkü esas olan sürecin kendisidir burada. Bu yaşamı anlamlandırmak için yarattığımız gerçek olmayan seramik modelleri kırdıktan sonra hala var olmaya devam etmenin, kendini anbean yaratabilmenin cesaretini gösterir absürt kahraman.

Belki de sadece beklentiler ve bakış açılarımızı değiştirmek gerekiyordur yaşama dair. Nasıl ki oyunu sırf oyun olduğu için oynuyorsak, yaşamı da sadece sürecin kendisinden dolayı onaylayabilir miyiz? Heraklitos'un amaçsızca kumdan kaleler yapıp sonra da onu yıkıp giden çocuk hükümdarında olduğu gibi asıl mesele belki de sadece bu süreçtir aslında.

Şu an bu bölümde detaylarına girmeyecek olsam da bu olay odaklı, süreç odaklı bambaşka bir felsefi kavrayış. Yani burada hem bir düalizm, yaratıcı bir tanrının iradesiyle şekillenen anlamlı bir sistemik açıklama modeli görmüyoruz.

Hem de böylesi bir kavrayış beraberinde pek çok konuda daha düşünce sistemimizi değiştirmemiz gerektiğini söylüyorum. Mesela zaman konusuna dair başlangıç ve sonu anladığımız çizgisel ilerleyici bakış açısını bir kenara bırakmamız gerekiyor. Çünkü bu bakış açısında yani süreç odaklı bakış açısında, bunu oyun metaforuyla anlatmaya çalıştım ben, bir başlangıç veya son yoktur.

İkinci olarak tam da bu bölümde anlatmaya çalıştığım gibi mutlak bir amaç da yoktur. İşte tam da bu yüzden bizi bunaltan, bize kaygı ve sıkıntı veren bir özgürlüğe mahkûmuz ama bu özgürlüğün de kendince getirileri ve tabii götürüleri var.

Eğer ki bu özgürlük bizim için anlamlı değilse, eğer ki bu özgürlükle kendi hayatımızın anlamını yaratma cesaretini gösteremeyeceksek, yani birer absürt kahraman olma denemesine girişemeyeceksek, yapacağımız şey ya fiziksel ya da felsefi intihardır, diyor Camus.

Ne dersiniz, süreci önceleyen bir yaşam felsefesi yaratmak ne derece mümkün ya da böyle bir bakış açısı değişikliğine gitmek hayatımızda ne gibi farklılıklar yaratırdı? Dinlediğiniz için teşekkür ederim. Gelecek bölümde görüşene dek meraklı kalın.

Bu bölümde, 19 Mart 2025 sonrası Türkiye'deki siyasi atmosferi Michel Foucault'nun teorileri ışığında inceliyorum. Foucault'nun iktidar yapılarına ve söyleme dair analizlerinden yararlanarak iktidarın görünmez sınırlarını görünür kılmayı amaçlıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, 19 Mart 2025 sonrası Türkiye'deki siyasi atmosferi Michel Foucault'nun teorileri ışığında inceliyorum. Foucault'nun iktidar yapılarına ve söyleme dair analizlerinden yararlanarak iktidarın görünmez sınırlarını görünür kılmayı amaçlıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Foucault Felsefesi: Söylemin Düzeni

Bu bölümde, ifade özgürlüğü ile halkı kin ve düşmanlığa teşvik etme arasındaki muğlak sınırları inceliyorum. Öncelikle ifade özgürlüğüne tarihsel felsefe perspektifinden yaklaşıyorum. Ardından, günümüzden örnekler ve farklı ülkeler üzerinden çifte standartları ve bu alandaki temel sorunları ortaya koyuyorum. Son olarak, ifade özgürlüğünün sınırlarının belirlenmesinin iktidar ilişkileriyle nasıl bağlantılı olduğunu ve hangi söylemin meşru kabul edileceğine kimin karar verdiğini tartışıyorum.



Unutmayın, bu sınırları belirlemek aynı zamanda nasıl bir toplumda yaşamak istediğimize karar vermektir.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, ifade özgürlüğü ile halkı kin ve düşmanlığa teşvik etme arasındaki muğlak sınırları inceliyorum. Öncelikle ifade özgürlüğüne tarihsel felsefe perspektifinden yaklaşıyorum. Ardından, günümüzden örnekler ve farklı ülkeler üzerinden çifte standartları ve bu alandaki temel sorunları ortaya koyuyorum. Son olarak, ifade özgürlüğünün sınırlarının belirlenmesinin iktidar ilişkileriyle nasıl bağlantılı olduğunu ve hangi söylemin meşru kabul edileceğine kimin karar verdiğini tartışıyorum.

Unutmayın, bu sınırları belirlemek aynı zamanda nasıl bir toplumda yaşamak istediğimize karar vermektir.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Felsefede İfade Özgürlüğü ve Sınırları

Bu bölümde seküler kesimde spiritüel pratiklerin neden popülerlik kazandığını sosyolojik ve psikolojik açıdan inceliyorum ve bu akıma katkı sağlayan faktörleri tespit ediyorum. Ayrıca bu yönelimi nasıl bir vizyonla değerlendirmemiz gerektiğine dair bir çerçeve çizmeye çalışıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde seküler kesimde spiritüel pratiklerin neden popülerlik kazandığını sosyolojik ve psikolojik açıdan inceliyorum ve bu akıma katkı sağlayan faktörleri tespit ediyorum. Ayrıca bu yönelimi nasıl bir vizyonla değerlendirmemiz gerektiğine dair bir çerçeve çizmeye çalışıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Spiritüalizm Neden Seküler Kesimde Popülerleşti?

Bu bölümde, Londra'daki ilk ecstatic dance deneyimimden yola çıkarak bedenli varoluşumuz üzerine düşünmeye başlıyorum. Batı felsefesi geleneğinin göz ardı ettiği bedene Nietzsche eşliğinde meydan okumanın yollarını araştırırken dansı salt fiziksel bir aktivite olarak değil, yaşamı kutlayan varoluşsal bir duruş olarak ele alıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, Londra'daki ilk ecstatic dance deneyimimden yola çıkarak bedenli varoluşumuz üzerine düşünmeye başlıyorum. Batı felsefesi geleneğinin göz ardı ettiği bedene Nietzsche eşliğinde meydan okumanın yollarını araştırırken dansı salt fiziksel bir aktivite olarak değil, yaşamı kutlayan varoluşsal bir duruş olarak ele alıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Dans Etmesini Bilmeyen Bir Tanrıya İnanamam

Bu bölümde, Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle feminizm ve kadın hakları konusunda sıkça karşılaştığımız klişe ve yanlış söylemleri ele alıyorum. "Kadınlar günü kutlamak ayrımcılık" ve "kadın ve erkek biyolojik olarak eşit değil" gibi önermelerin neden geçersiz olduğunu felsefi, tarihsel ve toplumsal bağlamlarla açıklıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle feminizm ve kadın hakları konusunda sıkça karşılaştığımız klişe ve yanlış söylemleri ele alıyorum. "Kadınlar günü kutlamak ayrımcılık" ve "kadın ve erkek biyolojik olarak eşit değil" gibi önermelerin neden geçersiz olduğunu felsefi, tarihsel ve toplumsal bağlamlarla açıklıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Neden Erkekler Günü Yok?: Feminizme Dair 4 Yanlış

Bu bölümde Pascal’ın ünlü bahis argümanı üzerinden ilerliyoruz: “Tanrı'nın var olduğuna bahse girerek kazancı ve kaybı tartalım. Bu iki ihtimali değerlendirelim. Eğer kazanırsan, her şeyi kazanırsın; eğer kaybedersen, hiçbir şey kaybetmezsin". Öyle mi? Yoksa bu argüman hatalı mı? Felsefi düşünme pratiğine hoşgeldiniz!

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Tanrı Kumarı: Varsa Hapı Yuttuk mu?

Dijital platformlar sayesinde felsefe akademinin dışına taşarak ilgi gören bir etkinlik haline gelince sürekli birbirine taş atan ve birbirlerinin felsefe yapma biçimlerini eleştiren kişilere rastlamaya başladık. Kimi tarihçi, kimi mantıkçı, kimi epey spekülatif. Bu bölümde akıllardaki bazı soru işaretlerini gidermek adına bazı kategoriler koyarak felsefe ile ilgilenmenin üç haliden söz ediyorum. Hangisi daha münasiptir siz karar verin.



See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Benim Felsefem Senin Felsefeni Döver

Nietzsche, Böyle Buyurdu Zerdüşt adlı eserinde en aşağılanası insanın, artık kendini aşağılamayan olduğunu söyler. Yükselmek için, önce batmak gerektiğini bilmez.

Bu bölümde Nietzsche’nin deve-aslan-çocuk metaforlarını inceleyerek tininin evriminden söz edeceğim, kendimizi aşmak için.



See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kendi Batışını İstemek

Bu bölümde doğum günümdeki bazı kararlarımdan çıktığım yolda Alan Watts'ın eşliğinde Doğu ve Batı düşüncesindeki aydınlanma ve kurtuluş anlayışları arasındaki çarpıcı farkı inceliyorum. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kahkahada Aydınlanmak

Bu bölümde, küçük bir zeytinden Uzak Doğu'ya uzanan bir zihinsel yolculuğa çıkıyorum ve bu yolda farkındalık ve şimdiki ana odaklanmanın önemi ele alıyorum.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Zeytinin İçindeki Evren

Özgüven vs Kibir: Youtube önce mevcut özgüvenimi mahvetti, sonra muhtemelen hayatımdaki en büyük kazanımlardan birini sağladı. Bu bölümde, haksız bir kibir ile sahici bir özgüven arasındaki farkları konuşuyoruz.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kibirden Özgüvene Kendini İnşa Etmek 

Onlarca içerik içerisinden bu seriyi dinlemeye karar verdiğine göre muhtemelen senin de fark edip anlamlandıramadığın bir gerçek var, kendimizi bu dünyaya fırlatılmış halde bulduk. Bu yüzden bu podcastte bildiğimizi sandığımız ama muhtemelen yanıldığımız ya da belki de üzerine hiç düşünmediğimiz ama düşünmemiz gereken konuları ele alacağız.

Felsefenin İzinde

Bu bölümde risk alarak özetlenmesi zorlu bir işe girişeceğim. Özellikle kimi pozitivist çevrelerde doğrudan saçmalık olarak görülen Hegel’in diyalektik kavramının savunusunu yapmayı deneyeceğim. Konunun uzmanı değilim; fakat yaşam felsefemi oluştururken diyalektik kavramına sıklıkla atıfta bulunduğum düşünülürse bundan bahsetmemek kendi felsefeme karşı ikiyüzlülük olurdu…


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Podcast'e Soru Sor

Kaydet - Dinle - Gönder

Bildirimler

Felsefenin İzinde

Her hafta eklenen yeni bölümleri kaçırma!