Bu bölümde bilgi ve farkındalık arasındaki çetrefilli ilişki üzerine düşünüyoruz. Bilginin artışı daimi olarak farkındalığın artışı ile sonuçlanmıyor. Bazen bilgi, bilgeleşmenin önünde bariyer dahi olabiliyor. O yüzden öğrencisi olmak için görüştüğüm bir Zen Budist Usta’ya kulak veriyoruz: “Unut”.

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Farkındalık Konusunda Söylenmeyenler

Neden buradayız? Her şey ne anlama geliyor? Ben kimim? Nasıl yaşamalı? Metafizikten gündelik yaşantımıza yanıtını aradığımız onlarca sorumuz var. Ben Dilara. Bu gibi sorulara cevap aramak adına bu podcast'e seninle birlikte felsefenin izinde yola koyuluyoruz. Garanti BBVA Pardon hanımefendi, işinizi biliyorum ama sizi sahneye alabilir miyiz? Dış ses açıklayacak. Girişiminle parlamak mı? Birlikte yaparız. Garanti BBVA, Kagider ve Ekonomist Dergisi İşbirliği ile düzenlenen Türkiye'nin Kadın Girişimcisi Yarışması'na başvurular başladı. Sesini Türkiye'ye duyurmak ve ödülleri kazanmak için son başvuru tarihi 15 Kasım. Ayrıntılı bilgi Garanti BBVA KadınGirişimci.com'da. Şu son iki senedir yapmış olduğum yolculuklar hem zihinsel hem fiziksel yolculuklardan bahsediyorum. Bana neyi neden bildiğim, neyi neden öğrenmek istediğim ve bu bildiklerimle ne yapacağım konusunda sorgulamalar yapmam gerektiğini öğretti. Öğrencisi olmak istediğim için görüştüğümüz bir Zen Budisti Usta şöyle bir şey söylemişti. Sen bir şeyler biliyorsun ve bu en kötüsüdür. İşin aslı o bunu söyleyene kadar ben alana dair yani hem batı hem doğu felsefesine dair bilgimin beni böyle daha ayrıcalıklı bir pozisyona yerleştirdiğini düşünmüştüm. Oysa onun söylediği şey tam da böylesi bir bilgi yüzünden insanların kendisini öylece olmaya bıraktıkları meditasyon pratiklerinde ben sürekli konuyu kafamın içerisinde tartışıyorum, zihinsel arka planda bir yere oturtmaya çalışıyorum, aklımı ikna etmeye çalışıyorum, ya da oradan çıkabilecek akademik makaleyi tartışma konusunu içerikleri düşünüyorum. Bu bir süre boyunca böyle ardı arkası kesilmeyen bir şekilde entelektüel çabaları içerisinde olan insanların bence başına gelen şeylerden bir tanesi. Hatta durumu Twitter'da paylaştığımda bunu çok fazla kişi de yaptığını itiraf etti benimle birlikte. Özellikle terapi süreçlerimizde bunu yaparız. terapide orada bahsetmeniz gereken öncelikli şeylerden bir tanesi duygularınız yani davranışlarınızı motive eden faktörlerken konuyu hemen böyle entelektüelleştirmek, duygular felsefesinde bilmem ne filozofun ne dediğinden bahsetmek ya zaten özgür irade de yok ki diyerek yine felsefeyi bir tartışmaya çekmekten bahsediyorum. Bu bir kaçış yöntemi. Fakat şu Zen Budisti ustanın söylediği şeye geri dönelim. Sen bir şeyler biliyorsun, bu en kötüsüdür demek, ah keşke öğrenci hiçbir şey bilmeseydi de böylelikle bir şeyler uydurduğumda fark etmezdi anlamına gelmiyor. Bunun sebebi hem Budizm'de bilhassa Zen Budizm'inde ustaların karşısındaki öğrenciye böyle bir bilgi kitapçığı gibi bir şey sunmadığı. Orada farkındalığı arttırmak veya bilgeleşmek serüveninin bir parçası olan şey işin felsefesini öğrenmek değil mesela. O yüzden Budistlerin sıklıkla şunu söylediğini görürsünüz. Bu bir felsefe değil. Burada farkındalığı arttırmak için yaptıkları şey ne? Meditasyon veya zen ustalarının koan adı verilen absürt soruları. Tam da sizin konuyu entelektüelleştirmenizden uzaklaşmanız için yapılan bir şeydir bu koanlar. İki elin sesi varsa bir elin nesi vardır diye sormak mesela. Çünkü aksi takdirde hemen edinmiş olduğunuz bilgilerle birlikte ezberden konuşmaya başlarsınız. Oysa onlar o sizin zihninizin içerisindeki kalıplaşmış düşüncelerden, ezberlenmiş fikirlerden uzaklaşmanızı ve doğrudan o anki deneyimin içerisinde olmanızı isterler. Ben şimdi bunları anlattığımda bunun batıya karşı bir doğu övgüsü olduğu, hadi hep birlikte kitapları kaldırıp yakalım ve meditasyon tapınaklarına kapanalım gibi bir şey olmadığını anlıyorsunuzdur sanırım. Çünkü bu istesem de benim yapamayacağım bir şey. Ben o entelektüelleştirmeyi, entelektüel ilgilere sahip olmayı pek hala seviyorum. Ve zaten bunu benim böyle topyekün yapabilmem de çok mümkün gözükmüyor. İstesem de, istemesem de doğunun öğretilerine baktığımda, batı tarafından domini edilmiş bir zihinle baktığım için konuyu en fazla egzotikleştiriyorum. Sadece söz konusu farkındalık olduğunda bağlamamızı biraz genişletelim ve ben de neler öğrendim, neler düşündüm bunları sizinle paylaşarak oynadığımız düşünsel alanı genişletelim istiyorum. Keza batı felsefesindeki kimi filozoflardan, Nietzsche veya Schopenhauer gibi düşünürlere bakarsak onların da Budizm'e referans verdiklerini, özellikle arzu kavramı konusunda çok fazla şey öğrendiklerini ve bu gibi doğu öğretilerinden övgüyle söz ettiklerini görürsünüz. O halde farkındalık ve bilginin ilişkisi konusunda bir klasik anlamda aklımıza gelen ilk şey var. O da bilgiyi arttırmak yoluyla aslında farkındalığı arttırmak. Bu mesela evrimsel psikolojiye dair de bir bilgi olabilir. Siz evrimsel psikoloji hakkında okumalar yaptığınızda davranışlarınızı motive eden temel faktörler hakkında bir şeyler öğrenirsiniz ve Sizi motive eden faktörleri öğreniyor olmak, bunların farkına varmak size kısmi bir özgürlük alanı sağlar. Bu farkındalık-bilgi ilişkisi konusunda klasik anlamda bizim genellikle düşündüğümüz şey. İkinci tarafta ise farkındalığı arttırmak için yapılan şey bilgiye sırtını dönmek. Daha doğrusu belki de burada bilgi ve enformasyon kavramları arasında bir ayrım yapmak gerekiyor. Ben bazı videolarda bilgi yerine enformasyon dediğimde insanların beni eleştirdiğini fark ettim. Neden Türkçe kelimeyi kullanmıyorsun? Enformasyon deyip duruyorsun ama onun karşılığı Türkçemizde bilgi diyenler oluyor. Oysa nerede enformasyon kavramını kullanıyorsam onu bilinçli bir şekilde bilgiden ayırmak için yapıyorum. Çünkü bilgi kavramından benim anladığım şey, eylemlerime, davranışlarıma sirayet eden, beni dönüştüren, benim pratikte yaşadığım bir şey. bilgeleşiyor olma halinden bahsediyorum. Daha fiili, daha pratik bir şeyden söz ediyorum. Diğer taraftan bir sürü söylemi, kitapları, öğretileri toplamak, onları zihin sarayınız içerisinde böyle çekmecelere yerleştirmekten bahsettiğimizde ise bu henüz bilgi haline gelmemiş, yaşamadığınız informasyon kümeleri olarak kalıyor. İşte bu ikinci gruptaki farkındalık meselesi diyor ki öğrendiğin her şeyi, o bir şeyleri unutman lazım. Peki neden öğrendiğim şeylerle birlikte farkındalığıma arttırmak varken, onları unutarak ancak farkındalığımın yükseleceğini düşüneyim ki, bunun için nasıl bir gerekçem var? Tarihi sıkıcı buluyorsanız henüz gerçek tarihle tanışmamışsınız demektir. Acayip ve Garayip serisi sizi gerçek tarihle tanıştırmaya hazırlanıyor. Bu yolculukta muzaffer kumandanlar, ürkütücü sınırlar, muazzam ordular yok. Yalnız insanın tarihi her türden tuhaflığın tarihi var. Pod B'yle birlikte hazırladığımız Tarihte Acayip ve Garayip bunları anlatmak için huzurlarınızda. Hazırsanız başlayalım efendim. Zen Budisti ustanın bana bir şeyler biliyorsun ve bu en kötüsüdür derken kastettiği temel şeyin ne olduğunu anlayabiliyorum. Birincisi şu, mesela bunu çok fazla insandan duyarsınız. Ben meditasyon yapmayı bilmiyorum veya ben meditasyonu yanlış yapıyorum derler. Oysa meditasyon veya yoga ile ilgilenen hocaların bu işe senelerini vermiş herkesin söyleyebileceği tek bir şey vardır. Yanlış meditasyon yapamazsınız mesela. Bir şeyin yanlış veya doğru olduğuna dair yargılarınız bütünüyle sizin deneyiminizle ilgili dahi değildir. Bunlar öğrenmiş olduğunuz şeylerdir. Ve bu öğrenmiş olduğunuz şeylerle birlikte öylesine beklentiler yaratırsınız ki mevcut pratiğiniz beklentilerinizi karşılamadığında burada bir sorun olduğunu, yanlışlık olduğunu düşünmeye başlarsınız. Yani konuya dair bir şeyler biliyor olmak aynı zamanda o konuya dair yargılarınızın olduğunu, bu yargılarınızın öğrenilmiş şeyleri olduğunu ve öğrendiklerinizin de sizde bazı beklentilere yol açacağı anlamına gelir. Sadece bunu böyle doğu pratiklerinden biriymiş gibi düşünmeyin. Yine bir örnek vereyim. Geçtiğimiz hafta sonu bir etkinliğe davetliydim. Etkinliğin bir kısmında sanat terapisi gibi bir seans vardı. Oturduk bir atölyede iki saat boyunca herkesin karşısındaki tuvallere bir şeyler yapması istendi. Böylesi durumlarda insan şunu fark ediyor, yani orada bir kural yoksa, her şey mübahsa, hiçbir yönlendirme de yoksa sahip olduğunuz bu özgürlük biraz bunaltıcı olabiliyor. Yani bana deseydik hep birlikte güneş çizeceğiz, oh derdim, tamam şimdi en azından elimde bir rota var ve bir güneş çizmeliyim diye başlardınız. Oysa aksine resim öğretmeninin sürekli söylediği şeylerden biri şuydu. Bir güneş sarı olmak zorunda değil, yuvarlak olmak zorunda da değil. İsterseniz mavi boyayla dalgalar yaparsınız ve bu sizin güneşiniz olur. Belki de sizin güneşiniz. Siyah bir karedir. Şimdi bu seansın amacı ne? Bir, yaratıcılığımızı artırmak. İki, kendimizi ifade etme biçimimizi renklerle birlikte bunu görmek. 3 günün planları ve ajandalarımız arasında kendimize böyle kaçış alanı, akış hatta ya da şöyle söyleyelim bir oyun yaratmak. Sadece kendisi için yapılan, sonunda ödül veya cezanın olmadığı, jürenin sizi eleştirmediği bir süreç yaşamanız. Yetişkinlerin en çok ihtiyaç duyduğu şeylerden bir tanesi bu oluyor zaten. Ama orada ne oldu biliyor musunuz? Ben sanat tarihi mezunuyum da aynı zamanda. 2 master tezimde sanat felsefesi alanında yapılmıştı ve özellikle soyut sanat üzerine düşünmüştüm. Şimdi böyle olunca bir baktım ben orada boya sıçratarak içimden ne geliyorsa onu yapamıyorum. Diyorum ki buraya böyle siyah bir kare mi çizsem Malevich gibi. Yatay ve dikey çizgiler indirsem de bu defa Mondrian gibi geometrik soyutlamaya dayanan bir evren kavrayışım olduğu anlamına mı gelecek? Yani o kadar entelektüelleştiriyorum ki konuyu, kendimi sadece o olma pratiğine bırakamıyorum. Ve o olma pratiğinin amacı sanat felsefesi yapmak, argüman üretmek, güzel olanın ne olduğunu bulmak değil. Aşırı entelektüelleştirmek, deneyimin kendisini kaçırmama yol açıyor. Ve ben böyle saatlerce uğraştıktan sonra hiçbir yere varamadım, elime aldım bütün siyah boyayı, tuvali kapladım, simsiyah bir şey haline getirdim çünkü sinirlendim. Tam olarak kastedilen şey buydu. Bazen bir şeyler biliyor olmak ya da bilgili olmak özgürleşmenin karşısındaki engel de olabilir. Türkçede bir tabiri vardır, bu kadar cehalet ancak eğitimle mümkün diye. Farklı ama benzer bir yönü de var bunun. Bazen çok bilgili olman kişiyi bilgeleştirmek şöyle dursun, kendisine karşı bir farkındalık geliştirmesi konusundaki en büyük engel de olabiliyor. Ne insanlar var muazzam derecede felsefe, bilimsel bilgiye sahip olduğu halde kendisine dair en ufak bir farkındalıkları dahi yok. Çünkü orada entelektüelin bu oyunu kişi ve kendisi arasında bir bariyerde örmüş oluyor. Her defasında böyle değil elbette ama muhakkak fark etmişsinizdir siz de. Bazı insanların entelektüel açıdan bilgileri oldukça zayıf olduğu halde farkındalığı çok yüksek olabilir. Hatta kişiyi bilge bile bulabilirsiniz. Voltaire'in Candy Tatlı romanını hatırlayın. O kadar kişiyle konuştuktan sonra ne olmuştu? Hayata dair en saf bilgeliği Türk bir çiftçide buldular. O yüzden eğer hedefiniz böyle her konuda çok fazla bilgisi olan biri olmaktan ziyade yaşama karşı farkındalığınızı yükseltmek, bilinç seviyesinde bir artış görmek ise bilgi ve bilgeleşme arasındaki farkı gözetmemiz gerekir. Ve aslında bu antik felsefenin de belki de bel kemiğini oluşturan söylemlerden bir tanesinde de içerilir. Kendini bilmek, kendini tanımak, sadece hangi yemeği sevdiğinizi anlamaktan daha farklı bir şey. Hatta bakıldığında çok birey odaklıymış gibi gözükse de kendini bilmek kendi doğanı anlamak olduğu için ve kendi doğanızı anladığınızda da ben ve öteki arasındaki ilişkiyi de görmeye başlayacağınız için kendinizi bilmek aynı zamanda bütünü de bilmek. Çünkü ben ve öteki arasındaki sınırlar esasen bir kurmacadan ibaret. O yüzden meslek seçiminizden tutun da eş seçiminize, hangi bölümde okuyacağınızdan tutun da haftalık programınızı nasıl kontrol edeceğinize her birinin arkasında yatan çok önemli temelde bir soru var. Kimsin sen?

Neden buradayız? Her şey ne anlama geliyor? Ben kimim? Nasıl yaşamalı? Metafizikten gündelik yaşantımıza yanıtını aradığımız onlarca sorumuz var. Ben Dilara. Bu gibi sorulara cevap aramak adına bu podcast'e seninle birlikte felsefenin izinde yola koyuluyoruz.

Garanti BBVA Pardon hanımefendi, işinizi biliyorum ama sizi sahneye alabilir miyiz? Dış ses açıklayacak. Girişiminle parlamak mı? Birlikte yaparız. Garanti BBVA, Kagider ve Ekonomist Dergisi İşbirliği ile düzenlenen Türkiye'nin Kadın Girişimcisi Yarışması'na başvurular başladı. Sesini Türkiye'ye duyurmak ve ödülleri kazanmak için son başvuru tarihi 15 Kasım. Ayrıntılı bilgi Garanti BBVA KadınGirişimci.com'da.

Şu son iki senedir yapmış olduğum yolculuklar hem zihinsel hem fiziksel yolculuklardan bahsediyorum. Bana neyi neden bildiğim, neyi neden öğrenmek istediğim ve bu bildiklerimle ne yapacağım konusunda sorgulamalar yapmam gerektiğini öğretti. Öğrencisi olmak istediğim için görüştüğümüz bir Zen Budisti Usta şöyle bir şey söylemişti. Sen bir şeyler biliyorsun ve bu en kötüsüdür. İşin aslı o bunu söyleyene kadar ben alana dair yani hem batı hem doğu felsefesine dair bilgimin beni böyle daha ayrıcalıklı bir pozisyona yerleştirdiğini düşünmüştüm. Oysa onun söylediği şey tam da böylesi bir bilgi yüzünden insanların kendisini öylece olmaya bıraktıkları meditasyon pratiklerinde ben sürekli konuyu kafamın içerisinde tartışıyorum, zihinsel arka planda bir yere oturtmaya çalışıyorum, aklımı ikna etmeye çalışıyorum, ya da oradan çıkabilecek akademik makaleyi tartışma konusunu içerikleri düşünüyorum. Bu bir süre boyunca böyle ardı arkası kesilmeyen bir şekilde entelektüel çabaları içerisinde olan insanların bence başına gelen şeylerden bir tanesi. Hatta durumu Twitter'da paylaştığımda bunu çok fazla kişi de yaptığını itiraf etti benimle birlikte. Özellikle terapi süreçlerimizde bunu yaparız. terapide orada bahsetmeniz gereken öncelikli şeylerden bir tanesi duygularınız yani davranışlarınızı motive eden faktörlerken konuyu hemen böyle entelektüelleştirmek, duygular felsefesinde bilmem ne filozofun ne dediğinden bahsetmek ya zaten özgür irade de yok ki diyerek yine felsefeyi bir tartışmaya çekmekten bahsediyorum.

Bu bir kaçış yöntemi. Fakat şu Zen Budisti ustanın söylediği şeye geri dönelim. Sen bir şeyler biliyorsun, bu en kötüsüdür demek, ah keşke öğrenci hiçbir şey bilmeseydi de böylelikle bir şeyler uydurduğumda fark etmezdi anlamına gelmiyor. Bunun sebebi hem Budizm'de bilhassa Zen Budizm'inde ustaların karşısındaki öğrenciye böyle bir bilgi kitapçığı gibi bir şey sunmadığı.

Orada farkındalığı arttırmak veya bilgeleşmek serüveninin bir parçası olan şey işin felsefesini öğrenmek değil mesela. O yüzden Budistlerin sıklıkla şunu söylediğini görürsünüz. Bu bir felsefe değil. Burada farkındalığı arttırmak için yaptıkları şey ne? Meditasyon veya zen ustalarının koan adı verilen absürt soruları. Tam da sizin konuyu entelektüelleştirmenizden uzaklaşmanız için yapılan bir şeydir bu koanlar. İki elin sesi varsa bir elin nesi vardır diye sormak mesela.

Çünkü aksi takdirde hemen edinmiş olduğunuz bilgilerle birlikte ezberden konuşmaya başlarsınız. Oysa onlar o sizin zihninizin içerisindeki kalıplaşmış düşüncelerden, ezberlenmiş fikirlerden uzaklaşmanızı ve doğrudan o anki deneyimin içerisinde olmanızı isterler. Ben şimdi bunları anlattığımda bunun batıya karşı bir doğu övgüsü olduğu, hadi hep birlikte kitapları kaldırıp yakalım ve meditasyon tapınaklarına kapanalım gibi bir şey olmadığını anlıyorsunuzdur sanırım.

Çünkü bu istesem de benim yapamayacağım bir şey. Ben o entelektüelleştirmeyi, entelektüel ilgilere sahip olmayı pek hala seviyorum. Ve zaten bunu benim böyle topyekün yapabilmem de çok mümkün gözükmüyor. İstesem de, istemesem de doğunun öğretilerine baktığımda, batı tarafından domini edilmiş bir zihinle baktığım için konuyu en fazla egzotikleştiriyorum.

Sadece söz konusu farkındalık olduğunda bağlamamızı biraz genişletelim ve ben de neler öğrendim, neler düşündüm bunları sizinle paylaşarak oynadığımız düşünsel alanı genişletelim istiyorum. Keza batı felsefesindeki kimi filozoflardan, Nietzsche veya Schopenhauer gibi düşünürlere bakarsak onların da Budizm'e referans verdiklerini, özellikle arzu kavramı konusunda çok fazla şey öğrendiklerini ve bu gibi doğu öğretilerinden övgüyle söz ettiklerini görürsünüz.

O halde farkındalık ve bilginin ilişkisi konusunda bir klasik anlamda aklımıza gelen ilk şey var. O da bilgiyi arttırmak yoluyla aslında farkındalığı arttırmak. Bu mesela evrimsel psikolojiye dair de bir bilgi olabilir. Siz evrimsel psikoloji hakkında okumalar yaptığınızda davranışlarınızı motive eden temel faktörler hakkında bir şeyler öğrenirsiniz ve

Sizi motive eden faktörleri öğreniyor olmak, bunların farkına varmak size kısmi bir özgürlük alanı sağlar. Bu farkındalık-bilgi ilişkisi konusunda klasik anlamda bizim genellikle düşündüğümüz şey. İkinci tarafta ise farkındalığı arttırmak için yapılan şey bilgiye sırtını dönmek. Daha doğrusu belki de burada bilgi ve enformasyon kavramları arasında bir ayrım yapmak gerekiyor.

Ben bazı videolarda bilgi yerine enformasyon dediğimde insanların beni eleştirdiğini fark ettim. Neden Türkçe kelimeyi kullanmıyorsun? Enformasyon deyip duruyorsun ama onun karşılığı Türkçemizde bilgi diyenler oluyor. Oysa nerede enformasyon kavramını kullanıyorsam onu bilinçli bir şekilde bilgiden ayırmak için yapıyorum. Çünkü bilgi kavramından benim anladığım şey, eylemlerime, davranışlarıma sirayet eden, beni dönüştüren, benim pratikte yaşadığım bir şey.

bilgeleşiyor olma halinden bahsediyorum. Daha fiili, daha pratik bir şeyden söz ediyorum. Diğer taraftan bir sürü söylemi, kitapları, öğretileri toplamak, onları zihin sarayınız içerisinde böyle çekmecelere yerleştirmekten bahsettiğimizde ise bu henüz bilgi haline gelmemiş, yaşamadığınız informasyon kümeleri olarak kalıyor. İşte bu ikinci gruptaki farkındalık meselesi diyor ki öğrendiğin her şeyi, o bir şeyleri unutman lazım. Peki neden öğrendiğim şeylerle birlikte farkındalığıma arttırmak varken, onları unutarak ancak farkındalığımın yükseleceğini düşüneyim ki, bunun için nasıl bir gerekçem var?

Tarihi sıkıcı buluyorsanız henüz gerçek tarihle tanışmamışsınız demektir. Acayip ve Garayip serisi sizi gerçek tarihle tanıştırmaya hazırlanıyor. Bu yolculukta muzaffer kumandanlar, ürkütücü sınırlar, muazzam ordular yok. Yalnız insanın tarihi her türden tuhaflığın tarihi var. Pod B'yle birlikte hazırladığımız Tarihte Acayip ve Garayip bunları anlatmak için huzurlarınızda. Hazırsanız başlayalım efendim.

Zen Budisti ustanın bana bir şeyler biliyorsun ve bu en kötüsüdür derken kastettiği temel şeyin ne olduğunu anlayabiliyorum. Birincisi şu, mesela bunu çok fazla insandan duyarsınız. Ben meditasyon yapmayı bilmiyorum veya ben meditasyonu yanlış yapıyorum derler. Oysa meditasyon veya yoga ile ilgilenen hocaların bu işe senelerini vermiş herkesin söyleyebileceği tek bir şey vardır. Yanlış meditasyon yapamazsınız mesela. Bir şeyin yanlış veya doğru olduğuna dair yargılarınız bütünüyle sizin deneyiminizle ilgili dahi değildir. Bunlar öğrenmiş olduğunuz şeylerdir. Ve bu öğrenmiş olduğunuz şeylerle birlikte öylesine beklentiler yaratırsınız ki mevcut pratiğiniz beklentilerinizi karşılamadığında

burada bir sorun olduğunu, yanlışlık olduğunu düşünmeye başlarsınız. Yani konuya dair bir şeyler biliyor olmak aynı zamanda o konuya dair yargılarınızın olduğunu, bu yargılarınızın öğrenilmiş şeyleri olduğunu ve öğrendiklerinizin de sizde bazı beklentilere yol açacağı anlamına gelir. Sadece bunu böyle doğu pratiklerinden biriymiş gibi düşünmeyin. Yine bir örnek vereyim. Geçtiğimiz hafta sonu bir etkinliğe davetliydim. Etkinliğin bir kısmında sanat terapisi gibi bir seans vardı. Oturduk bir atölyede iki saat boyunca herkesin karşısındaki tuvallere bir şeyler yapması istendi.

Böylesi durumlarda insan şunu fark ediyor, yani orada bir kural yoksa, her şey mübahsa, hiçbir yönlendirme de yoksa sahip olduğunuz bu özgürlük biraz bunaltıcı olabiliyor. Yani bana deseydik hep birlikte güneş çizeceğiz, oh derdim, tamam şimdi en azından elimde bir rota var ve bir güneş çizmeliyim diye başlardınız. Oysa aksine resim öğretmeninin sürekli söylediği şeylerden biri şuydu. Bir güneş sarı olmak zorunda değil, yuvarlak olmak zorunda da değil. İsterseniz mavi boyayla dalgalar yaparsınız ve bu sizin güneşiniz olur. Belki de sizin güneşiniz. Siyah bir karedir. Şimdi bu seansın amacı ne? Bir, yaratıcılığımızı artırmak. İki, kendimizi ifade etme biçimimizi renklerle birlikte bunu görmek. 3 günün planları ve ajandalarımız arasında kendimize böyle kaçış alanı, akış hatta ya da şöyle söyleyelim bir oyun yaratmak. Sadece kendisi için yapılan, sonunda ödül veya cezanın olmadığı, jürenin sizi eleştirmediği bir süreç yaşamanız. Yetişkinlerin en çok ihtiyaç duyduğu şeylerden bir tanesi bu oluyor zaten. Ama orada ne oldu biliyor musunuz? Ben sanat tarihi mezunuyum da aynı zamanda. 2 master tezimde sanat felsefesi alanında yapılmıştı ve özellikle soyut sanat üzerine düşünmüştüm. Şimdi böyle olunca bir baktım ben orada boya sıçratarak içimden ne geliyorsa onu yapamıyorum. Diyorum ki buraya böyle siyah bir kare mi çizsem Malevich gibi.

Yatay ve dikey çizgiler indirsem de bu defa Mondrian gibi geometrik soyutlamaya dayanan bir evren kavrayışım olduğu anlamına mı gelecek? Yani o kadar entelektüelleştiriyorum ki konuyu, kendimi sadece o olma pratiğine bırakamıyorum. Ve o olma pratiğinin amacı sanat felsefesi yapmak, argüman üretmek, güzel olanın ne olduğunu bulmak değil. Aşırı entelektüelleştirmek, deneyimin kendisini kaçırmama yol açıyor.

Ve ben böyle saatlerce uğraştıktan sonra hiçbir yere varamadım, elime aldım bütün siyah boyayı, tuvali kapladım, simsiyah bir şey haline getirdim çünkü sinirlendim. Tam olarak kastedilen şey buydu. Bazen bir şeyler biliyor olmak ya da bilgili olmak özgürleşmenin karşısındaki engel de olabilir. Türkçede bir tabiri vardır, bu kadar cehalet ancak eğitimle mümkün diye.

Farklı ama benzer bir yönü de var bunun. Bazen çok bilgili olman kişiyi bilgeleştirmek şöyle dursun, kendisine karşı bir farkındalık geliştirmesi konusundaki en büyük engel de olabiliyor. Ne insanlar var muazzam derecede felsefe, bilimsel bilgiye sahip olduğu halde kendisine dair en ufak bir farkındalıkları dahi yok. Çünkü orada entelektüelin bu oyunu kişi ve kendisi arasında bir bariyerde örmüş oluyor.

Her defasında böyle değil elbette ama muhakkak fark etmişsinizdir siz de. Bazı insanların entelektüel açıdan bilgileri oldukça zayıf olduğu halde farkındalığı çok yüksek olabilir. Hatta kişiyi bilge bile bulabilirsiniz. Voltaire'in Candy Tatlı romanını hatırlayın. O kadar kişiyle konuştuktan sonra ne olmuştu? Hayata dair en saf bilgeliği Türk bir çiftçide buldular.

O yüzden eğer hedefiniz böyle her konuda çok fazla bilgisi olan biri olmaktan ziyade yaşama karşı farkındalığınızı yükseltmek, bilinç seviyesinde bir artış görmek ise bilgi ve bilgeleşme arasındaki farkı gözetmemiz gerekir. Ve aslında bu antik felsefenin de belki de bel kemiğini oluşturan söylemlerden bir tanesinde de içerilir. Kendini bilmek, kendini tanımak, sadece hangi yemeği sevdiğinizi anlamaktan daha farklı bir şey.

Hatta bakıldığında çok birey odaklıymış gibi gözükse de kendini bilmek kendi doğanı anlamak olduğu için ve kendi doğanızı anladığınızda da ben ve öteki arasındaki ilişkiyi de görmeye başlayacağınız için kendinizi bilmek aynı zamanda bütünü de bilmek. Çünkü ben ve öteki arasındaki sınırlar esasen bir kurmacadan ibaret.

O yüzden meslek seçiminizden tutun da eş seçiminize, hangi bölümde okuyacağınızdan tutun da haftalık programınızı nasıl kontrol edeceğinize her birinin arkasında yatan çok önemli temelde bir soru var. Kimsin sen?

Bu bölümde, 19 Mart 2025 sonrası Türkiye'deki siyasi atmosferi Michel Foucault'nun teorileri ışığında inceliyorum. Foucault'nun iktidar yapılarına ve söyleme dair analizlerinden yararlanarak iktidarın görünmez sınırlarını görünür kılmayı amaçlıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, 19 Mart 2025 sonrası Türkiye'deki siyasi atmosferi Michel Foucault'nun teorileri ışığında inceliyorum. Foucault'nun iktidar yapılarına ve söyleme dair analizlerinden yararlanarak iktidarın görünmez sınırlarını görünür kılmayı amaçlıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Foucault Felsefesi: Söylemin Düzeni

Bu bölümde, ifade özgürlüğü ile halkı kin ve düşmanlığa teşvik etme arasındaki muğlak sınırları inceliyorum. Öncelikle ifade özgürlüğüne tarihsel felsefe perspektifinden yaklaşıyorum. Ardından, günümüzden örnekler ve farklı ülkeler üzerinden çifte standartları ve bu alandaki temel sorunları ortaya koyuyorum. Son olarak, ifade özgürlüğünün sınırlarının belirlenmesinin iktidar ilişkileriyle nasıl bağlantılı olduğunu ve hangi söylemin meşru kabul edileceğine kimin karar verdiğini tartışıyorum.



Unutmayın, bu sınırları belirlemek aynı zamanda nasıl bir toplumda yaşamak istediğimize karar vermektir.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, ifade özgürlüğü ile halkı kin ve düşmanlığa teşvik etme arasındaki muğlak sınırları inceliyorum. Öncelikle ifade özgürlüğüne tarihsel felsefe perspektifinden yaklaşıyorum. Ardından, günümüzden örnekler ve farklı ülkeler üzerinden çifte standartları ve bu alandaki temel sorunları ortaya koyuyorum. Son olarak, ifade özgürlüğünün sınırlarının belirlenmesinin iktidar ilişkileriyle nasıl bağlantılı olduğunu ve hangi söylemin meşru kabul edileceğine kimin karar verdiğini tartışıyorum.

Unutmayın, bu sınırları belirlemek aynı zamanda nasıl bir toplumda yaşamak istediğimize karar vermektir.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Felsefede İfade Özgürlüğü ve Sınırları

Bu bölümde seküler kesimde spiritüel pratiklerin neden popülerlik kazandığını sosyolojik ve psikolojik açıdan inceliyorum ve bu akıma katkı sağlayan faktörleri tespit ediyorum. Ayrıca bu yönelimi nasıl bir vizyonla değerlendirmemiz gerektiğine dair bir çerçeve çizmeye çalışıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde seküler kesimde spiritüel pratiklerin neden popülerlik kazandığını sosyolojik ve psikolojik açıdan inceliyorum ve bu akıma katkı sağlayan faktörleri tespit ediyorum. Ayrıca bu yönelimi nasıl bir vizyonla değerlendirmemiz gerektiğine dair bir çerçeve çizmeye çalışıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Spiritüalizm Neden Seküler Kesimde Popülerleşti?

Bu bölümde, Londra'daki ilk ecstatic dance deneyimimden yola çıkarak bedenli varoluşumuz üzerine düşünmeye başlıyorum. Batı felsefesi geleneğinin göz ardı ettiği bedene Nietzsche eşliğinde meydan okumanın yollarını araştırırken dansı salt fiziksel bir aktivite olarak değil, yaşamı kutlayan varoluşsal bir duruş olarak ele alıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, Londra'daki ilk ecstatic dance deneyimimden yola çıkarak bedenli varoluşumuz üzerine düşünmeye başlıyorum. Batı felsefesi geleneğinin göz ardı ettiği bedene Nietzsche eşliğinde meydan okumanın yollarını araştırırken dansı salt fiziksel bir aktivite olarak değil, yaşamı kutlayan varoluşsal bir duruş olarak ele alıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Dans Etmesini Bilmeyen Bir Tanrıya İnanamam

Bu bölümde, Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle feminizm ve kadın hakları konusunda sıkça karşılaştığımız klişe ve yanlış söylemleri ele alıyorum. "Kadınlar günü kutlamak ayrımcılık" ve "kadın ve erkek biyolojik olarak eşit değil" gibi önermelerin neden geçersiz olduğunu felsefi, tarihsel ve toplumsal bağlamlarla açıklıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle feminizm ve kadın hakları konusunda sıkça karşılaştığımız klişe ve yanlış söylemleri ele alıyorum. "Kadınlar günü kutlamak ayrımcılık" ve "kadın ve erkek biyolojik olarak eşit değil" gibi önermelerin neden geçersiz olduğunu felsefi, tarihsel ve toplumsal bağlamlarla açıklıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Neden Erkekler Günü Yok?: Feminizme Dair 4 Yanlış

Bu bölümde Pascal’ın ünlü bahis argümanı üzerinden ilerliyoruz: “Tanrı'nın var olduğuna bahse girerek kazancı ve kaybı tartalım. Bu iki ihtimali değerlendirelim. Eğer kazanırsan, her şeyi kazanırsın; eğer kaybedersen, hiçbir şey kaybetmezsin". Öyle mi? Yoksa bu argüman hatalı mı? Felsefi düşünme pratiğine hoşgeldiniz!

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Tanrı Kumarı: Varsa Hapı Yuttuk mu?

Dijital platformlar sayesinde felsefe akademinin dışına taşarak ilgi gören bir etkinlik haline gelince sürekli birbirine taş atan ve birbirlerinin felsefe yapma biçimlerini eleştiren kişilere rastlamaya başladık. Kimi tarihçi, kimi mantıkçı, kimi epey spekülatif. Bu bölümde akıllardaki bazı soru işaretlerini gidermek adına bazı kategoriler koyarak felsefe ile ilgilenmenin üç haliden söz ediyorum. Hangisi daha münasiptir siz karar verin.



See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Benim Felsefem Senin Felsefeni Döver

Nietzsche, Böyle Buyurdu Zerdüşt adlı eserinde en aşağılanası insanın, artık kendini aşağılamayan olduğunu söyler. Yükselmek için, önce batmak gerektiğini bilmez.

Bu bölümde Nietzsche’nin deve-aslan-çocuk metaforlarını inceleyerek tininin evriminden söz edeceğim, kendimizi aşmak için.



See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kendi Batışını İstemek

Bu bölümde doğum günümdeki bazı kararlarımdan çıktığım yolda Alan Watts'ın eşliğinde Doğu ve Batı düşüncesindeki aydınlanma ve kurtuluş anlayışları arasındaki çarpıcı farkı inceliyorum. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kahkahada Aydınlanmak

Bu bölümde, küçük bir zeytinden Uzak Doğu'ya uzanan bir zihinsel yolculuğa çıkıyorum ve bu yolda farkındalık ve şimdiki ana odaklanmanın önemi ele alıyorum.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Zeytinin İçindeki Evren

Güney Koreli bir filozof ve kültürel kuramcı olan Byung-Chul Han, ülkemizde de son yıllarda hayli popüler hale geldi. Bu bölümde onun Yorgunluk Toplumu adlı kitabından yola çıkarak depresyon ve tükenmişlik sendorumunun felsefi nedenlerini konuşuyoruz.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Yorgunluk Toplumu: Depresyonun Felsefi Nedenleri

Onlarca içerik içerisinden bu seriyi dinlemeye karar verdiğine göre muhtemelen senin de fark edip anlamlandıramadığın bir gerçek var, kendimizi bu dünyaya fırlatılmış halde bulduk. Bu yüzden bu podcastte bildiğimizi sandığımız ama muhtemelen yanıldığımız ya da belki de üzerine hiç düşünmediğimiz ama düşünmemiz gereken konuları ele alacağız.

Felsefenin İzinde

Bu sene okuduğum en kafa açıcı kitaplardan biri olan Johann Hari’nin Çalınan Dikkat kitabından bahsederek, odaklanma meselesinin sadece “Ben biraz tembellik ediyorum!” Söylemine indirgenemeyeceğini ele alıyoruz. Yapısal krizler söz konusu…


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Podcast'e Soru Sor

Kaydet - Dinle - Gönder

Bildirimler

Felsefenin İzinde

Her hafta eklenen yeni bölümleri kaçırma!