Gerçeklik olmayan bir gerçeklikle son derece ciddi bir biçimde, sürekli uğraşan insanlar dar kafalıdır. Bu tanıma göre dar kafalı zihinsel gereksinimleri olmayan bir insandır diyor Schopenhauer Yaşam Bilgeliği Üzerine Aforizmalar adlı kitabında. Tanıdık geldi mi bu kişi?

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kim Dar Kafalıdır? 

Neden buradayız? Her şey ne anlama geliyor? Ben kimim? Nasıl yaşamalı? Metafizikten gündelik yaşantımıza yanıtını aradığımız onlarca sorumuz var. Ben Dilara. Bu gibi sorulara cevap aramak adına bu podcast'ta seninle birlikte felsefenin izinde yola koyuluyoruz. Garanti BBVA Pardon hanımefendi, işinizi biliyorum ama sizi sahneye alabilir miyiz? Dış ses açıklayacak. Girişiminle parlamak mı? Birlikte yaparız. Garanti BBVA, Kagider ve Ekonomist Dergisi İşbirliği ile düzenlenen Türkiye'nin Kadın Girişimcisi Yarışması'na başvurular başladı. Sesini Türkiye'ye duyurmak ve ödülleri kazanmak için son başvuru tarihi 15 Kasım. Ayrıntılı bilgi garantibbvakadingirişimci.com'da. Siz bu bölümü ne zaman dinlersiniz bilmiyorum ama şu an 1 Ağustos Perşembe 2024 yılındayız. Ve yazın son 3. ayına girdiğimiz bu günlerde hava sıcaklığından dolayı ne metafizik üzerine düşünmek, ne derin tefekkürlere dalmak en azından benim için hiç de kolay değil. Ve ben de böylesi dönemlerde özellikle yaşam felsefesi üzerine daha soft reading diyebileceğimiz kitapları okumayı seviyorum. Elbette burada soft reading terimiyle bu kitapların yüzeysel olduğu, popüler olduğundan bahsetmiyorum. Çünkü birazdan verdiğim örneğin felsefe tarihi içerisinde de oldukça kanonik bir eserden alıntı olduğunu gördüğünüzde konuyu basitleştirmek niyetiyle bunu söylemediğimi anlayacaksınız. Daha çok yaşamın kendisi üzerine, duygu durumlarım, etrafımdaki şeylerle ve kendimle ilişki kurduğum bir dönem olarak da özetleyebiliriz. Bu aralar tekrar göz attığım, çünkü en son ne zaman okumuştum hatırlamıyorum bile, muhtemelen lisans döneminde, bir kitapla yeniden buluştum. Arthur Schopenhauer'un Yaşam Bilgeliği üzerine Aforizmalar adlı kitabı. Bu kitap Schopenhauer tarafından bu isimle kendi başına bir eser olarak yayınlanmıyor aslında. Onun isteme ve tasarım olarak dünya adlı kanunik yapıtının dışında kalan kısa makaleleri, düşünceleri, eklemeleri daha çok onun yaşamının son döneminde Parerga ve Pararipolimena adlı iki ciltlik bir seri olarak yayınlanıyor. Ve Schopenhauer'a dair de genellikle Türkçe'ye tercüme edilen böyle tartışmalı eserler vardır ya işte Aşkın Metafizi gibi kitaplar, onların hepsi bu Parerga ve Paralipomena'nın içindeki bazı yazıların derlenmiş ve ayrı kitaplar halinde basılmış halleri. Şimdi bu genel kültürel parantezi kapattıktan sonra spesifik olarak şu yaşam bilgeliği üzerine Aforizmalar adlı kitabına bakalım. Schopenhauer'un bence hem varlığa ilişkin kavrayışında yani metafiziğinde hem de insana ilişkin kavrayışında çok gerçekçi bir yan var. Ve itiraf ediyorum ben bu gerçekçiliği böyle otuzlu yaşlarımı geçtikten sonra kırkım gibi konuştum ama otuz iki yaşına gelince anlamaya başladım. Çünkü bundan 10 sene önce, 22 yaşındaki Dilara'ya göre, Schopenhauer muazzam derecede karamsar, kötümser, huysuz. Evet, hala biraz huysuz ama. Şimdi karamsar ne demek? Bir şeyi gördükten sonra olan şeyi olabilecek en kötü halde yorumlamak demek. Hep böyle onu olumsuz hayatı değirleyen negatif çağrışımlarıyla okumaya daha elverişliydim. Yani Dilara'nın sahip olduğu neşeyi yansıtmaktan yoksundu sanırım Schopenhauer. Artık Schopenhauer'a karamsar değil de realist demeye başladığıma göre benim de neşe kalibremde bir şeyler değişmeye başlamış olmalı. Yanlış anlaşılma olmasın artık neşesiz ve kötümser bir insan olduğum iddiasında bulunmaya çalışmıyorum bunu söyleyerek ama bu adam kötümser değil aslında söylediği şeyler çok da gerçekçi sanki diye okudum kitabı bu kez. Neden bunu söylüyorum? İnsanı ilişkin yapmış olduğu analizler, insanın arzularının kontrolünde olduğuna dair koymuş olduğu açıklamalar, hayatın özünde boşunalığı gibi vurgular gerçekten insanı çok sert bir şekilde tokatlıyorlar ama Bir açıdan da böyle temel felsefi argümanlarımıza baktığımda benim fikirlerimle de çok zıtlaşıyor değiller. Yani gerçek olan bu evet ama ben bu gerçekle belki de daha neşeli, daha pozitif bir yerden yüzleşmeyi seçerken Schopenhauer diyor ki ne yaparsan yap hep birlikte bu acıdan, bu ızdıraptan kurtuluşumuz yok. Şimdi Yaşam Bilgeliği üzerine Aforizmalar kitabı, Schopenhauer felsefesindeki mutluluk üzerine, anlamlı bir yaşam üzerine yazılan belki de en iyimser metinlerden bir tanesi. Burada bir yaşam felsefesi kurma aşamasında en önemli faktörün bir kişinin kendisinde neye sahip olduğunu söyleyerek işe başlıyor. Ve bu birinci bölüm olarak adlandırabileceğimiz kişinin kendisinde neye sahip olduğu kısmı da kendi içerisinde bölümlenmeye başlıyor. Şimdi bu bölümlenmede iki tane önemli unsur var. Bir tanesi kişinin kendisinde neye sahip olduğu ve bu sahip olduğu şeylerle nasıl bir hayat yarattığı konusunda en önemli faktörlerden birinin ekonomik durumu olduğuna dair yaptığı vurgu. Çok gerçekçi bir şey yine. Ve orada Joe Funar şunu söylüyor bize, eğer ki siz yoksulluk veya yoksunluk içerisindeyseniz, yani ya ekonomik olarak yoksulsunuzdur, ya da sevgiden yoksulsunuzdur, güvenlikten yoksulsunuzdur, sağlıktan yoksulsunuzdur, bu gibi fiziksel, pratik koşullarınızda bir dezavantajlı durum içerisindeyseniz acı çekersiniz. Yani sizin hissettiğiniz şey acı verici bir deneyim olur. Fakat hayatınızda bir yoksulluk veya yoksunluk söz konusu değilse, mesela ekonomik açıdan bolluğa sahipseniz, boş zaman açısından bolluğa sahipseniz, ailenizden, arkadaşlarınızdan sevgi görmüşseniz ve saygı görmüşseniz, bu da sizin otomatikman mutlu olacağınız anlamına gelmez. Bu kısım enteresan bir yer. Bu kez de diyor, acı çekmezsiniz ama can sıkıntısına düşebilirsiniz. Schopenhauer'ın kitabını okurken şunu görmek benim çok hoşuma gitti. Şimdi bunu bir sayı doğrusu gibi düşünün. Sayı doğrusunun iki tarafa doğru açılışı sonsuz, değil mi? Yani bir tane doğru var. Uzay zamanda hem geriye doğru, sağa doğru, hem sola doğru, ileriye doğru genişleyen bir sayı doğrusu. Ve bir taraf eksi kutbu, bir taraf artı kutbu. Mutluluğu biz genellikle şöyle düşünürüz. Eksi kutbu, işte acı, üzüntü, can sıkıntısı, bütün kötü duygu durumları eksi kutbuna yerleştiririz. Ve buradan, eksiden uzaklaştığınızda otomatikman artı olan pozitif yöne, mutluluğa doğru gittiğinizi düşünürüz. Değil mi? Yani bir tarafta başlangıç var ve o hep iyi bir şeye doğru gidiyormuş gibi gelir. Schopenhauer ise bunun bu şekilde olmadığını anlatmaya çalışıyor. Diyor ki, mutluluk aslında bu sayı doğrusunun ortasında yer alır. Eksi kutbunda yoksulluk ve yoksunluktan kaynaklanan acı vardır ama aşırı artı kutbuna gittiğinizde yani bu acıdan çok fazla uzaklaşmaya başladığınızda da bu kez aşırı bolluktan kaynaklanan bir can sıkıntısı vardır. Bir şeyin fazlalığının da bolluğunun da bize sıkıntı ve acı yarattığını söylemeye başlar. Bu bağlamda mutluluk ikisinin ortasında kalan yer yani orta ölçüde olan yerde bulunur. Tamam, ortada olmak, ölçülü olmak, bunun mutlulukla olan ilişkisi mesela bizim Aristoteles felsefesinde de gördüğümüz şeylerden biriydi. Nikomakos'a, Etik'te bize mutluluğun aşırılıktan ziyade ölçülülükle mümkün olduğunu Aristoteles de söylemiştim. Schopenhauer da benzer bir şey kurmuş oldu. Yani acıdan uzaklaşıyor olmak bize otomatikman mutluluk vermez, aynı zamanda can sıkıntısı, tehlikesi baş gösterir demiş oldu. Ve bunu da, bu kısım bence çok önemli. Ekonomik sınıfla ilişkilendirdim. Neden ve nasıl oluyor? Diyelim ki sabahtan akşama kadar çalışmanız gerekiyor. Haftanın 6 günü, günde 8 ila 10 saat arasında süren bir mesainiz var. Çünkü temel ihtiyaçlarınızı gidermek adına çalışmak durumundasınız. Böylesi bir durum sizi konfor yoksunu, boş zaman yoksunu, entelektüel birikim yoksunu, belki sanat ve estetik deneyim yoksunu yapar değil mi? Evet. Ama ekonomik açıdan aşırı refah içerisindeyseniz, Yani kendinizi geliştirmek için boş zamanınız, sanatsal deneyimlere harcayabilecek paranız varsa bile bu boş zaman otomatikman sizi boş zamanı değerlendirebilme kapasitesine sahip bir insan da yapmaz. Yani acıdan uzaklaştık, evet belirli şeylerin yoksunluğu yok, bir bolluk içerisindeyiz ama bu defa bolluk içerisinde olan insanları da iki kategoriye ayırmamız gerekiyor. Bu boş zamanı doğru bir şekilde değerlendirme kapasitesine sahip olanlar ve olmayanlar. Bu noktada bize alıntıladığı bir söz var, bence konuyu çok iyi özetliyor. Diyor ki, boş zaman cahillerin can sıkıntısıdır. Boş zamana sahip olmak zaten yoksulluk ve yoksunluk çekmekte olan birinin lüksü olamayacağına göre boş zamandan kim sıkılır? Hem bir bolluk içerisinde olan ama bu bolluğa rağmen hala cahil kalmayı becerebilmiş insanların ancak can sıkıntısı haline gelir. Çünkü sıradan insanlar, belirli lükslere sahip olsalar bile, bu zamanı bir şekilde geçirmeyi düşünürler. Ve onların zamanı geçirmesini belirleyen temel motivasyon aslında istençleridir, yani arzularıdır. İyi bir yemek yemek, eğlenmek, dans etmek, içmek, arkadaşlarıyla sohbet etmek, Schopenhauer'ın çok fazla alıntıladığı ve eleştirdiği gibi iskan bir kağıtları oynamak, 19. yüzyılda koşular tabii ki biraz daha farklı. Bu tarz şeyler yani bu tarz dürtülerimizin olmasının altında yatan temel faktör ne? Zamanın bir şekilde öyle ya da böyle bana haz verecek şekilde geçmesi değil mi? Yani istencimin sürdüğü bir araba düşünün ve ben de bu at arabasının arkasında sağa sola giderek zamanın geçmesini arzuluyorum. Oysa bu boş zamanda eğer ki bir yeteneğiniz varsa siz o zamanın geçmesini arzulamazsınız bu defa. Ondan yararlanmayı düşünürsünüz. ve herkesin kendisiyle kaldığı boş zaman bir kişiye kendisinde neye sahip olduğunu gösterir dedikten sonra şuraya geliyoruz. Sürekli o işe bu işe gidiyorsanız, çocuğunuzun hem kendinizin hem ailenizin can güvenliğiyle, bakımıyla, geçimiyle ilgileniyorsanız zaten o boş zaman içerisinde kendinizde neye sahip olduğunuzu deneyimleme fırsatınız da olmaz ya. Kim olduğunuzu anlamak, böyle derin tefekkürler yapmak sizin hiçbir zaman sahip olmadığınız bir lükstür. Böylesi bir boş zamanda kişi önce kendisiyle karşılaşır. Kendisinde neye sahip olduğu açığa çıkar. Ve bu bağlamda eğer kendisinde bir zenginliğe, içsel zengin bir yaşantıya sahip değilse ne yapacak? O bile kendisinden sıkıldığı için bu boş zamanı sürekli olarak zevkle, eğlenceyle, oyunla, onun bunun olayları, onun bunun dedikodusuyla doldurmaya çalışacak. Ufak bir ara verelim. Sonrasında bölüme kaldığımız yerden devam ederiz. Tarihi sıkıcı buluyorsanız henüz gerçek tarihle tanışmamışsınız demektir. Acayip ve Garayip serisi sizi gerçek tarihle tanıştırmaya hazırlanıyor. Bu yolculukta muzaffer kumandanlar, ürkütücü sınırlar, muazzam ordular yok. Yalnız insanın tarihi, her türden tuhaflığın tarihi var. Pod B'yle birlikte hazırladığımız Tarihte Acayip ve Garayip bunları anlatmak için huzurlarınızda. Hazırsanız başlayalım efendim. Şimdi şunu düşünmenizi istiyorum. Etrafınızda muhakkak vardır sürekli o partiden bu partiye giden, o masadan bu masaya oturan, olaylardan, şikayet eden, dedikodulardan, insanlardan bahseden insanlar. Sokrates'e ithaf edilen bir söz var. Aptal insanlar bir başkası hakkında, sıradan insanlar olaylar hakkında, zeki insanlar fikirler hakkında tartışırlar diye. Sürekli olarak olaylar ve kişiler hakkında konuşan insanlar tam da Schopenhauer'ın bu kitapta bahsettiği dar kafalılar kategorisinde yer alan kişiler aslında değil mi? Yani kendisiyle baş başa kalmaya kendisinin dahi tahammülü olmayan, bu yüzden de sahip olduğu boş zamanı onun bunun çöpleriyle doldurmayı tercih eden insanlardan bahsediyor Schopenhauer. Dar kafalı derken. Burada benim hoşuma giden şeylerden biri şuydu. Dar kafalılarla biz genellikle yoksullar sınıfı içerisinde karşılaşmayız. Bu tam da zenginliğe sahip olan üst sınıfın içerisinde karşılaşabileceğimiz figürlerdir demek bence önemliydi. Çünkü bu şu demek değil bakın, yoksullar veya alt sınıfın içerisindeki herkes üst düzey entelektüel becerilere sahiptir demek değil. Onlar zaten bunu sınayacak veya yaratacak potansiyele dahi sahip olmadıkları için onları dar kafalılıktan dolayı suçlayamayız demek. Bu çok gerçekçi. İşte bu kısımdaki gerçekçi bakış açısını çok seviyorum. Siz bu insanlara kendilerini geliştirme, kendileriyle karşılaşma fırsatını vermediniz ki zaten. Dolayısıyla onlar dar kapalının davranacağı gibi davranışlar sergiliyor olsalar bile, dar kapalılık eleştirisini hak etmezler demek. Oysa diğer tarafa geldiğimizde, can sıkıntısının özellikle büyüklerin ve zenginlerin acı çektiğini görürüz diyor Schopenhauer. Yine kitabın içerisinde alıntıladığı bir şiir var. Okuduğumda anlayacaksınız. Bakıyorsunuz zenginin biri bunalmış konağında oturmaktan çıkmış. Gel gelelim hemen geri dönüyor geri dışarıda da sıkılıyor çünkü. Yazlığa gitmeye kalkıyor bu kez ama daha adımını atar atmaz eşikten başlıyor esnemeye, uykuya sığınarak unutmayı deniyor ya da kente dönüyor geri. Yani orada da konağında oturmaktan sıkılıyor, sonra yazlığa gitmeye kalkıyor, orada da oturmaktan sıkılıyor ya uyuyor, sıkılıyor, sıkılıyor ve unutmayı deniyor. Neyi unutmayı deniyor? Belki de kendisini unutmayı deniyor değil mi? O boş zamanı sahip olduğu potansiyeli doldurabilecek hiçbir içsel hazineye sahip olmadığı için karşılaştığı şey de kendi boşluğu oluyor. Bir söz vardı ya Simone de Beauvoir'ın, seyahat etmek neye yarar? Kişi kendisinden hiç ayrılmıyor ki diye. Yani siz burada sıkılıyorsanız aslında orada da sıkılacaksınız. Seyahat ederken burada sürdürdüğünüz bu insanlar, olaylar ve başkalarının çöpleriyle meşgul etmeye çalıştığınız, doldurmaya çalıştığınız zamanı alıp İtalya'ya, Hindistan'a, Tayland'a herhangi bir yere taşıdığınızda da bu zaman daha verimli veya daha zengin hale gelmiş olmuyor ki. İşte bu noktada Schopenhauer şöyle çok güzel bir tanımlama getiriyor. Bir dar kafalı, gerçeklik olmayan bir gerçeklikle son derece ciddi bir biçimde uğraşan insanlardır diyor. Gerçeklik olmayan bir gerçeklikle son derece ciddi bir biçimde uğraşan insanlar. Mesela dedikoduyla. Mesela aralıksız alışveriş yapan ve hayattaki tek hobisi bu olan insanlarla. Mesela Schopenhauer'ın eleştirdiği gibi sabahtan akşama kadar İskambil gibi oyunlar oynayan insanlar. Gerçeklik olmayan bir gerçeklikle ama son derece ciddi bir biçimde uğraşan insanlar dar kafalıdır dedi. Ve bu açıdan baktığımızda şunu görüyoruz. Dar kafalılar özetle zihinsel gereksinimleri olmayan insanlardır. Bu insanlar bazı açılardan zihinsel gereksinimlere ihtiyaç duymadıkları için o dönem moda olduğu için veya kendisini zorlayan otorite yüzünden bazı şeylere yönelerek kendini oyalamaya çalışır aslında. Fakat gerçek hazlardan bahsettiğimizde biz ne görürüz? Gerçek hazlar zihinsel hazlardır ve zihinsel hazlar da her defasında zihinsel gereksinimlere dayanmak durumundadır. Kimi insanların popüler olduğu için işte baloya gittiğini, tiyatrolara gittiğini, bale gösterileri izlediğini, felsefeyle ilgilendiğini görürsünüz mesela. Ama bu insanlar bunu o dönemki oyalanma biçimi olarak gördükleri için sürdürürler. Ve bu yüzden de sahici bir şekilde zihinsel haz alamazlar. Çünkü Voltaire'den alıntılar Schopenhauer der ki, ''Gerçek zihinsel hazlar, gerçek zihinsel gereksinimlere dayanmalıdır.'' Sen başka bir insanın felsefeden aldığı hazla alamıyorsun çünkü senin zihinsel bir gereksinimine dayanmıyor bu. Sen bunu sadece özendiğin için, oyalanmak için veya moda olduğu için yapıyorsun. İşte bu yüzden de dar kapalı zihinsel gereksinime sahip olmayan, gerçek sahici bir şekilde zihinsel hazlar yaşamayan, sadece boş zamanında can sıkıntısına düşmemek için oyalanmaya çalışan kişidir diyerek de noktayı gediğine koyabiliriz. Peki bu noktada dar kafalılıktan kaçınmak için ne yapmamız gerekir? Aslında dar kafalılık bir nevi zihinsel kapasite düşüklüğü olarak da tanımlandı ve bu zihinsel kapasite düşüklüğünün farkında olmadığı için de oyalanmayı marifet sanan insanlara karşı bir eleştiri getirmiş olduk. Birincisi zihinsel kapasite düşüklüğünün farkına varmanın tek yolu zihinsel açıdan bizi zenginleştirecek etkinliklerle uğraşmak değil mi? Böylesi pratiklerde hakikaten üst düzey zihinsel becerilere sahip olan insanlardan feyiz almak, başka zenginleştirici fikirlerle karşılaşmak aslında bizde de kendimize dair bir sorgulama yapmamıza yol açar. Ve ikincisi, böylesi bir zihinsel gelişimin kaçınılmaz ve faydalı bir sonucu olarak artık kişi aptalca muhabbetlerden, bayağı etkinliklerden zevk almamaya başlayacak ve daha sofistike zevklere, daha rafine zevklere doğru yönelmeye başlayacak değil mi? Bir şey ne zaman sofistike veya rafine olur ki? Kim belirliyor canım bunları derseniz de aslında orada çok basit bir denklem var değil mi? Basit olmak, Sofistike, karmaşıklıkla birlikte düşündüğümüz bir kavram. Ya da rafine olmaklıkta, damıtılmış olmaklık, süzülmüşlükle ilgili ilişkilendirdiğimiz bir kavram. Her ikisi de ne yapmış oldu? Daha aşağı bir seviyeden, daha üst bir seviyeye doğru süreç ve emek istemiş oldu. Eğer ki zihinsel gelişimine önem veren ve senelerdir bu uğurda çabalayan biriyseniz, Bunu kendi hayatınızda da fark edeceksinizdir. Yani 10 sene önce vaktinizi paylaştığınız, muhabbet etmekten keyif aldığınız insanların muhabbeti bir yerden sonra sizi sarmamaya başlar. Eğer o da aynı ölçüde zihinsel olarak daha gelişkin bir yerde değilse. Farklı esprilere gülmeye başlarsınız, zamanınızı farklı etkinliklere harcamayı tercih edersiniz. Yani dar kafalılıktan sıyrılırsınız. Tabii ki başlangıçta da dediğimiz gibi, eğer ki bu lükse sahipseniz, O yüzden bölümü bitirirken şunu söyleyeceğim. Bazen hepimiz aynı şeylere bakıyoruz ama hepimiz aynı şeyleri görmüyoruz değil mi? Çünkü bazılarımız her ne kadar biyolojik açıdan da birbirimize çok fazla benziyor olsak da görmesi alt fizyolojik bir olay değil. Aynı zamanda psikolojik, kültürel, entelektüel bir olay. Görme biçimlerimizi zenginleştirmek, yaşam biçimlerimizi zenginleştirmek ve daha rafine zevklere yönelmek ancak zihinsel bir eğitimle mümkün. ve bu zihinsel eğitimin yolu neden geçiyor derseniz Shopinar'a göre elbette felsefe ve estetik öncelikli. O yüzden bu bölümü kapatırken herkes kendi içerisinden bir öz eleştiri yapmaya girişsin isterim. Acaba ben dar kafalı mıyım diye düşünmek bile bir başlangıç olabilir. Dinlediğiniz için teşekkür ederim. Gelecek bölümde görüşene dek meraklı kalın.

Neden buradayız? Her şey ne anlama geliyor? Ben kimim? Nasıl yaşamalı? Metafizikten gündelik yaşantımıza yanıtını aradığımız onlarca sorumuz var. Ben Dilara. Bu gibi sorulara cevap aramak adına bu podcast'ta seninle birlikte felsefenin izinde yola koyuluyoruz.

Garanti BBVA Pardon hanımefendi, işinizi biliyorum ama sizi sahneye alabilir miyiz? Dış ses açıklayacak. Girişiminle parlamak mı? Birlikte yaparız. Garanti BBVA, Kagider ve Ekonomist Dergisi İşbirliği ile düzenlenen Türkiye'nin Kadın Girişimcisi Yarışması'na başvurular başladı. Sesini Türkiye'ye duyurmak ve ödülleri kazanmak için son başvuru tarihi 15 Kasım. Ayrıntılı bilgi garantibbvakadingirişimci.com'da.

Siz bu bölümü ne zaman dinlersiniz bilmiyorum ama şu an 1 Ağustos Perşembe 2024 yılındayız. Ve yazın son 3. ayına girdiğimiz bu günlerde hava sıcaklığından dolayı ne metafizik üzerine düşünmek, ne derin tefekkürlere dalmak en azından benim için hiç de kolay değil. Ve ben de böylesi dönemlerde özellikle yaşam felsefesi üzerine daha soft reading diyebileceğimiz kitapları okumayı seviyorum.

Elbette burada soft reading terimiyle bu kitapların yüzeysel olduğu, popüler olduğundan bahsetmiyorum. Çünkü birazdan verdiğim örneğin felsefe tarihi içerisinde de oldukça kanonik bir eserden alıntı olduğunu gördüğünüzde konuyu basitleştirmek niyetiyle bunu söylemediğimi anlayacaksınız. Daha çok yaşamın kendisi üzerine, duygu durumlarım, etrafımdaki şeylerle ve kendimle ilişki kurduğum bir dönem olarak da özetleyebiliriz.

Bu aralar tekrar göz attığım, çünkü en son ne zaman okumuştum hatırlamıyorum bile, muhtemelen lisans döneminde, bir kitapla yeniden buluştum. Arthur Schopenhauer'un Yaşam Bilgeliği üzerine Aforizmalar adlı kitabı.

Bu kitap Schopenhauer tarafından bu isimle kendi başına bir eser olarak yayınlanmıyor aslında. Onun isteme ve tasarım olarak dünya adlı kanunik yapıtının dışında kalan kısa makaleleri, düşünceleri, eklemeleri daha çok onun yaşamının son döneminde Parerga ve Pararipolimena adlı iki ciltlik bir seri olarak yayınlanıyor. Ve Schopenhauer'a dair de genellikle Türkçe'ye tercüme edilen böyle tartışmalı eserler vardır ya işte Aşkın Metafizi gibi kitaplar, onların hepsi bu Parerga ve Paralipomena'nın içindeki bazı yazıların derlenmiş ve ayrı kitaplar halinde basılmış halleri. Şimdi bu genel kültürel parantezi kapattıktan sonra spesifik olarak şu yaşam bilgeliği üzerine Aforizmalar adlı kitabına bakalım.

Schopenhauer'un bence hem varlığa ilişkin kavrayışında yani metafiziğinde hem de insana ilişkin kavrayışında çok gerçekçi bir yan var. Ve itiraf ediyorum ben bu gerçekçiliği böyle otuzlu yaşlarımı geçtikten sonra kırkım gibi konuştum ama otuz iki yaşına gelince anlamaya başladım.

Çünkü bundan 10 sene önce, 22 yaşındaki Dilara'ya göre, Schopenhauer muazzam derecede karamsar, kötümser, huysuz. Evet, hala biraz huysuz ama. Şimdi karamsar ne demek? Bir şeyi gördükten sonra olan şeyi olabilecek en kötü halde yorumlamak demek. Hep böyle onu olumsuz hayatı değirleyen negatif çağrışımlarıyla okumaya daha elverişliydim. Yani Dilara'nın sahip olduğu neşeyi yansıtmaktan yoksundu sanırım Schopenhauer.

Artık Schopenhauer'a karamsar değil de realist demeye başladığıma göre benim de neşe kalibremde bir şeyler değişmeye başlamış olmalı. Yanlış anlaşılma olmasın artık neşesiz ve kötümser bir insan olduğum iddiasında bulunmaya çalışmıyorum bunu söyleyerek ama bu adam kötümser değil aslında söylediği şeyler çok da gerçekçi sanki diye okudum kitabı bu kez.

Neden bunu söylüyorum? İnsanı ilişkin yapmış olduğu analizler, insanın arzularının kontrolünde olduğuna dair koymuş olduğu açıklamalar, hayatın özünde boşunalığı gibi vurgular gerçekten insanı çok sert bir şekilde tokatlıyorlar ama

Bir açıdan da böyle temel felsefi argümanlarımıza baktığımda benim fikirlerimle de çok zıtlaşıyor değiller. Yani gerçek olan bu evet ama ben bu gerçekle belki de daha neşeli, daha pozitif bir yerden yüzleşmeyi seçerken Schopenhauer diyor ki ne yaparsan yap hep birlikte bu acıdan, bu ızdıraptan kurtuluşumuz yok.

Şimdi Yaşam Bilgeliği üzerine Aforizmalar kitabı, Schopenhauer felsefesindeki mutluluk üzerine, anlamlı bir yaşam üzerine yazılan belki de en iyimser metinlerden bir tanesi. Burada bir yaşam felsefesi kurma aşamasında en önemli faktörün bir kişinin kendisinde neye sahip olduğunu söyleyerek işe başlıyor. Ve bu birinci bölüm olarak adlandırabileceğimiz kişinin kendisinde neye sahip olduğu kısmı da kendi içerisinde bölümlenmeye başlıyor.

Şimdi bu bölümlenmede iki tane önemli unsur var. Bir tanesi kişinin kendisinde neye sahip olduğu ve bu sahip olduğu şeylerle nasıl bir hayat yarattığı konusunda en önemli faktörlerden birinin ekonomik durumu olduğuna dair yaptığı vurgu. Çok gerçekçi bir şey yine. Ve orada Joe Funar şunu söylüyor bize, eğer ki siz yoksulluk veya yoksunluk içerisindeyseniz, yani ya ekonomik olarak yoksulsunuzdur, ya da sevgiden yoksulsunuzdur, güvenlikten yoksulsunuzdur, sağlıktan yoksulsunuzdur, bu gibi fiziksel, pratik koşullarınızda bir dezavantajlı durum içerisindeyseniz acı çekersiniz. Yani sizin hissettiğiniz şey acı verici bir deneyim olur.

Fakat hayatınızda bir yoksulluk veya yoksunluk söz konusu değilse, mesela ekonomik açıdan bolluğa sahipseniz, boş zaman açısından bolluğa sahipseniz, ailenizden, arkadaşlarınızdan sevgi görmüşseniz ve saygı görmüşseniz, bu da sizin otomatikman mutlu olacağınız anlamına gelmez. Bu kısım enteresan bir yer. Bu kez de diyor, acı çekmezsiniz ama can sıkıntısına düşebilirsiniz.

Schopenhauer'ın kitabını okurken şunu görmek benim çok hoşuma gitti. Şimdi bunu bir sayı doğrusu gibi düşünün. Sayı doğrusunun iki tarafa doğru açılışı sonsuz, değil mi? Yani bir tane doğru var. Uzay zamanda hem geriye doğru, sağa doğru, hem sola doğru, ileriye doğru genişleyen bir sayı doğrusu.

Ve bir taraf eksi kutbu, bir taraf artı kutbu. Mutluluğu biz genellikle şöyle düşünürüz. Eksi kutbu, işte acı, üzüntü, can sıkıntısı, bütün kötü duygu durumları eksi kutbuna yerleştiririz. Ve buradan, eksiden uzaklaştığınızda otomatikman artı olan pozitif yöne, mutluluğa doğru gittiğinizi düşünürüz. Değil mi? Yani bir tarafta başlangıç var ve o hep iyi bir şeye doğru gidiyormuş gibi gelir.

Schopenhauer ise bunun bu şekilde olmadığını anlatmaya çalışıyor. Diyor ki, mutluluk aslında bu sayı doğrusunun ortasında yer alır. Eksi kutbunda yoksulluk ve yoksunluktan kaynaklanan acı vardır ama aşırı artı kutbuna gittiğinizde yani bu acıdan çok fazla uzaklaşmaya başladığınızda da bu kez aşırı bolluktan kaynaklanan bir can sıkıntısı vardır. Bir şeyin fazlalığının da bolluğunun da bize sıkıntı ve acı yarattığını söylemeye başlar.

Bu bağlamda mutluluk ikisinin ortasında kalan yer yani orta ölçüde olan yerde bulunur.

Tamam, ortada olmak, ölçülü olmak, bunun mutlulukla olan ilişkisi mesela bizim Aristoteles felsefesinde de gördüğümüz şeylerden biriydi. Nikomakos'a, Etik'te bize mutluluğun aşırılıktan ziyade ölçülülükle mümkün olduğunu Aristoteles de söylemiştim. Schopenhauer da benzer bir şey kurmuş oldu. Yani acıdan uzaklaşıyor olmak bize otomatikman mutluluk vermez, aynı zamanda can sıkıntısı, tehlikesi baş gösterir demiş oldu. Ve bunu da, bu kısım bence çok önemli.

Ekonomik sınıfla ilişkilendirdim. Neden ve nasıl oluyor? Diyelim ki sabahtan akşama kadar çalışmanız gerekiyor. Haftanın 6 günü, günde 8 ila 10 saat arasında süren bir mesainiz var. Çünkü temel ihtiyaçlarınızı gidermek adına çalışmak durumundasınız. Böylesi bir durum sizi konfor yoksunu, boş zaman yoksunu, entelektüel birikim yoksunu, belki sanat ve estetik deneyim yoksunu yapar değil mi? Evet.

Ama ekonomik açıdan aşırı refah içerisindeyseniz,

Yani kendinizi geliştirmek için boş zamanınız, sanatsal deneyimlere harcayabilecek paranız varsa bile bu boş zaman otomatikman sizi boş zamanı değerlendirebilme kapasitesine sahip bir insan da yapmaz. Yani acıdan uzaklaştık, evet belirli şeylerin yoksunluğu yok, bir bolluk içerisindeyiz ama bu defa bolluk içerisinde olan insanları da iki kategoriye ayırmamız gerekiyor. Bu boş zamanı doğru bir şekilde değerlendirme kapasitesine sahip olanlar ve olmayanlar.

Bu noktada bize alıntıladığı bir söz var, bence konuyu çok iyi özetliyor. Diyor ki, boş zaman cahillerin can sıkıntısıdır. Boş zamana sahip olmak zaten yoksulluk ve yoksunluk çekmekte olan birinin lüksü olamayacağına göre boş zamandan kim sıkılır? Hem bir bolluk içerisinde olan ama bu bolluğa rağmen hala cahil kalmayı becerebilmiş insanların ancak can sıkıntısı haline gelir.

Çünkü sıradan insanlar, belirli lükslere sahip olsalar bile, bu zamanı bir şekilde geçirmeyi düşünürler. Ve onların zamanı geçirmesini belirleyen temel motivasyon aslında istençleridir, yani arzularıdır. İyi bir yemek yemek, eğlenmek, dans etmek, içmek, arkadaşlarıyla sohbet etmek, Schopenhauer'ın çok fazla alıntıladığı ve eleştirdiği gibi iskan bir kağıtları oynamak, 19. yüzyılda koşular tabii ki biraz daha farklı.

Bu tarz şeyler yani bu tarz dürtülerimizin olmasının altında yatan temel faktör ne? Zamanın bir şekilde öyle ya da böyle bana haz verecek şekilde geçmesi değil mi? Yani istencimin sürdüğü bir araba düşünün ve ben de bu at arabasının arkasında sağa sola giderek zamanın geçmesini arzuluyorum. Oysa bu boş zamanda eğer ki bir yeteneğiniz varsa siz o zamanın geçmesini arzulamazsınız bu defa. Ondan yararlanmayı düşünürsünüz.

ve herkesin kendisiyle kaldığı boş zaman bir kişiye kendisinde neye sahip olduğunu gösterir dedikten sonra şuraya geliyoruz. Sürekli o işe bu işe gidiyorsanız, çocuğunuzun hem kendinizin hem ailenizin can güvenliğiyle, bakımıyla, geçimiyle ilgileniyorsanız zaten o boş zaman içerisinde kendinizde neye sahip olduğunuzu deneyimleme fırsatınız da olmaz ya. Kim olduğunuzu anlamak, böyle derin tefekkürler yapmak sizin hiçbir zaman sahip olmadığınız bir lükstür.

Böylesi bir boş zamanda kişi önce kendisiyle karşılaşır. Kendisinde neye sahip olduğu açığa çıkar. Ve bu bağlamda eğer kendisinde bir zenginliğe, içsel zengin bir yaşantıya sahip değilse ne yapacak? O bile kendisinden sıkıldığı için bu boş zamanı sürekli olarak zevkle, eğlenceyle, oyunla, onun bunun olayları, onun bunun dedikodusuyla doldurmaya çalışacak. Ufak bir ara verelim. Sonrasında bölüme kaldığımız yerden devam ederiz.

Tarihi sıkıcı buluyorsanız henüz gerçek tarihle tanışmamışsınız demektir. Acayip ve Garayip serisi sizi gerçek tarihle tanıştırmaya hazırlanıyor. Bu yolculukta muzaffer kumandanlar, ürkütücü sınırlar, muazzam ordular yok. Yalnız insanın tarihi, her türden tuhaflığın tarihi var. Pod B'yle birlikte hazırladığımız Tarihte Acayip ve Garayip bunları anlatmak için huzurlarınızda. Hazırsanız başlayalım efendim.

Şimdi şunu düşünmenizi istiyorum. Etrafınızda muhakkak vardır sürekli o partiden bu partiye giden, o masadan bu masaya oturan, olaylardan, şikayet eden, dedikodulardan, insanlardan bahseden insanlar. Sokrates'e ithaf edilen bir söz var. Aptal insanlar bir başkası hakkında, sıradan insanlar olaylar hakkında, zeki insanlar fikirler hakkında tartışırlar diye.

Sürekli olarak olaylar ve kişiler hakkında konuşan insanlar tam da Schopenhauer'ın bu kitapta bahsettiği dar kafalılar kategorisinde yer alan kişiler aslında değil mi? Yani kendisiyle baş başa kalmaya kendisinin dahi tahammülü olmayan, bu yüzden de sahip olduğu boş zamanı onun bunun çöpleriyle doldurmayı tercih eden insanlardan bahsediyor Schopenhauer. Dar kafalı derken. Burada benim hoşuma giden şeylerden biri şuydu. Dar kafalılarla biz genellikle yoksullar sınıfı içerisinde karşılaşmayız. Bu tam da zenginliğe sahip olan üst sınıfın içerisinde karşılaşabileceğimiz figürlerdir demek bence önemliydi. Çünkü bu şu demek değil bakın, yoksullar veya alt sınıfın içerisindeki herkes üst düzey entelektüel becerilere sahiptir demek değil. Onlar zaten bunu sınayacak veya yaratacak potansiyele dahi sahip olmadıkları için onları dar kafalılıktan dolayı suçlayamayız demek.

Bu çok gerçekçi. İşte bu kısımdaki gerçekçi bakış açısını çok seviyorum. Siz bu insanlara kendilerini geliştirme, kendileriyle karşılaşma fırsatını vermediniz ki zaten. Dolayısıyla onlar dar kapalının davranacağı gibi davranışlar sergiliyor olsalar bile, dar kapalılık eleştirisini hak etmezler demek. Oysa diğer tarafa geldiğimizde, can sıkıntısının özellikle büyüklerin ve zenginlerin acı çektiğini görürüz diyor Schopenhauer.

Yine kitabın içerisinde alıntıladığı bir şiir var. Okuduğumda anlayacaksınız. Bakıyorsunuz zenginin biri bunalmış konağında oturmaktan çıkmış. Gel gelelim hemen geri dönüyor geri dışarıda da sıkılıyor çünkü. Yazlığa gitmeye kalkıyor bu kez ama daha adımını atar atmaz eşikten başlıyor esnemeye, uykuya sığınarak unutmayı deniyor ya da kente dönüyor geri.

Yani orada da konağında oturmaktan sıkılıyor, sonra yazlığa gitmeye kalkıyor, orada da oturmaktan sıkılıyor ya uyuyor, sıkılıyor, sıkılıyor ve unutmayı deniyor. Neyi unutmayı deniyor? Belki de kendisini unutmayı deniyor değil mi? O boş zamanı sahip olduğu potansiyeli doldurabilecek hiçbir içsel hazineye sahip olmadığı için karşılaştığı şey de kendi boşluğu oluyor.

Bir söz vardı ya Simone de Beauvoir'ın, seyahat etmek neye yarar? Kişi kendisinden hiç ayrılmıyor ki diye. Yani siz burada sıkılıyorsanız aslında orada da sıkılacaksınız. Seyahat ederken burada sürdürdüğünüz bu insanlar, olaylar ve başkalarının çöpleriyle meşgul etmeye çalıştığınız, doldurmaya çalıştığınız zamanı alıp İtalya'ya, Hindistan'a, Tayland'a herhangi bir yere taşıdığınızda da bu zaman daha verimli veya daha zengin hale gelmiş olmuyor ki.

İşte bu noktada Schopenhauer şöyle çok güzel bir tanımlama getiriyor. Bir dar kafalı, gerçeklik olmayan bir gerçeklikle son derece ciddi bir biçimde uğraşan insanlardır diyor. Gerçeklik olmayan bir gerçeklikle son derece ciddi bir biçimde uğraşan insanlar. Mesela dedikoduyla. Mesela aralıksız alışveriş yapan ve hayattaki tek hobisi bu olan insanlarla. Mesela Schopenhauer'ın eleştirdiği gibi sabahtan akşama kadar İskambil gibi oyunlar oynayan insanlar. Gerçeklik olmayan bir gerçeklikle ama son derece ciddi bir biçimde uğraşan insanlar dar kafalıdır dedi.

Ve bu açıdan baktığımızda şunu görüyoruz. Dar kafalılar özetle zihinsel gereksinimleri olmayan insanlardır. Bu insanlar bazı açılardan zihinsel gereksinimlere ihtiyaç duymadıkları için o dönem moda olduğu için veya kendisini zorlayan otorite yüzünden bazı şeylere yönelerek kendini oyalamaya çalışır aslında. Fakat gerçek hazlardan bahsettiğimizde biz ne görürüz? Gerçek hazlar

zihinsel hazlardır ve zihinsel hazlar da her defasında zihinsel gereksinimlere dayanmak durumundadır. Kimi insanların popüler olduğu için işte baloya gittiğini, tiyatrolara gittiğini, bale gösterileri izlediğini, felsefeyle ilgilendiğini görürsünüz mesela. Ama bu insanlar bunu o dönemki oyalanma biçimi olarak gördükleri için sürdürürler. Ve bu yüzden de sahici bir şekilde zihinsel haz alamazlar. Çünkü Voltaire'den alıntılar Schopenhauer der ki, ''Gerçek zihinsel hazlar, gerçek zihinsel gereksinimlere dayanmalıdır.'' Sen başka bir insanın felsefeden aldığı hazla alamıyorsun çünkü senin zihinsel bir gereksinimine dayanmıyor bu. Sen bunu sadece özendiğin için, oyalanmak için veya moda olduğu için yapıyorsun.

İşte bu yüzden de dar kapalı zihinsel gereksinime sahip olmayan, gerçek sahici bir şekilde zihinsel hazlar yaşamayan, sadece boş zamanında can sıkıntısına düşmemek için oyalanmaya çalışan kişidir diyerek de noktayı gediğine koyabiliriz. Peki bu noktada dar kafalılıktan kaçınmak için ne yapmamız gerekir? Aslında dar kafalılık bir nevi zihinsel kapasite düşüklüğü olarak da tanımlandı ve bu zihinsel kapasite düşüklüğünün farkında olmadığı için de oyalanmayı marifet sanan insanlara karşı bir eleştiri getirmiş olduk.

Birincisi zihinsel kapasite düşüklüğünün farkına varmanın tek yolu zihinsel açıdan bizi zenginleştirecek etkinliklerle uğraşmak değil mi? Böylesi pratiklerde hakikaten üst düzey zihinsel becerilere sahip olan insanlardan feyiz almak, başka zenginleştirici fikirlerle karşılaşmak aslında bizde de kendimize dair bir sorgulama yapmamıza yol açar.

Ve ikincisi, böylesi bir zihinsel gelişimin kaçınılmaz ve faydalı bir sonucu olarak artık kişi aptalca muhabbetlerden, bayağı etkinliklerden zevk almamaya başlayacak ve daha sofistike zevklere, daha rafine zevklere doğru yönelmeye başlayacak değil mi? Bir şey ne zaman sofistike veya rafine olur ki? Kim belirliyor canım bunları derseniz de aslında orada çok basit bir denklem var değil mi? Basit olmak, Sofistike, karmaşıklıkla birlikte düşündüğümüz bir kavram. Ya da rafine olmaklıkta, damıtılmış olmaklık, süzülmüşlükle ilgili ilişkilendirdiğimiz bir kavram. Her ikisi de ne yapmış oldu? Daha aşağı bir seviyeden, daha üst bir seviyeye doğru süreç ve emek istemiş oldu. Eğer ki zihinsel gelişimine önem veren ve senelerdir bu uğurda çabalayan biriyseniz, Bunu kendi hayatınızda da fark edeceksinizdir. Yani 10 sene önce vaktinizi paylaştığınız, muhabbet etmekten keyif aldığınız insanların muhabbeti bir yerden sonra sizi sarmamaya başlar. Eğer o da aynı ölçüde zihinsel olarak daha gelişkin bir yerde değilse. Farklı esprilere gülmeye başlarsınız, zamanınızı farklı etkinliklere harcamayı tercih edersiniz. Yani dar kafalılıktan sıyrılırsınız. Tabii ki başlangıçta da dediğimiz gibi, eğer ki bu lükse sahipseniz,

O yüzden bölümü bitirirken şunu söyleyeceğim. Bazen hepimiz aynı şeylere bakıyoruz ama hepimiz aynı şeyleri görmüyoruz değil mi? Çünkü bazılarımız her ne kadar biyolojik açıdan da birbirimize çok fazla benziyor olsak da görmesi alt fizyolojik bir olay değil. Aynı zamanda psikolojik, kültürel, entelektüel bir olay. Görme biçimlerimizi zenginleştirmek, yaşam biçimlerimizi zenginleştirmek ve daha rafine zevklere yönelmek ancak zihinsel bir eğitimle mümkün.

ve bu zihinsel eğitimin yolu neden geçiyor derseniz Shopinar'a göre elbette felsefe ve estetik öncelikli. O yüzden bu bölümü kapatırken herkes kendi içerisinden bir öz eleştiri yapmaya girişsin isterim. Acaba ben dar kafalı mıyım diye düşünmek bile bir başlangıç olabilir. Dinlediğiniz için teşekkür ederim. Gelecek bölümde görüşene dek meraklı kalın.

Bu bölümde, 19 Mart 2025 sonrası Türkiye'deki siyasi atmosferi Michel Foucault'nun teorileri ışığında inceliyorum. Foucault'nun iktidar yapılarına ve söyleme dair analizlerinden yararlanarak iktidarın görünmez sınırlarını görünür kılmayı amaçlıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, 19 Mart 2025 sonrası Türkiye'deki siyasi atmosferi Michel Foucault'nun teorileri ışığında inceliyorum. Foucault'nun iktidar yapılarına ve söyleme dair analizlerinden yararlanarak iktidarın görünmez sınırlarını görünür kılmayı amaçlıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Foucault Felsefesi: Söylemin Düzeni

Bu bölümde, ifade özgürlüğü ile halkı kin ve düşmanlığa teşvik etme arasındaki muğlak sınırları inceliyorum. Öncelikle ifade özgürlüğüne tarihsel felsefe perspektifinden yaklaşıyorum. Ardından, günümüzden örnekler ve farklı ülkeler üzerinden çifte standartları ve bu alandaki temel sorunları ortaya koyuyorum. Son olarak, ifade özgürlüğünün sınırlarının belirlenmesinin iktidar ilişkileriyle nasıl bağlantılı olduğunu ve hangi söylemin meşru kabul edileceğine kimin karar verdiğini tartışıyorum.



Unutmayın, bu sınırları belirlemek aynı zamanda nasıl bir toplumda yaşamak istediğimize karar vermektir.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, ifade özgürlüğü ile halkı kin ve düşmanlığa teşvik etme arasındaki muğlak sınırları inceliyorum. Öncelikle ifade özgürlüğüne tarihsel felsefe perspektifinden yaklaşıyorum. Ardından, günümüzden örnekler ve farklı ülkeler üzerinden çifte standartları ve bu alandaki temel sorunları ortaya koyuyorum. Son olarak, ifade özgürlüğünün sınırlarının belirlenmesinin iktidar ilişkileriyle nasıl bağlantılı olduğunu ve hangi söylemin meşru kabul edileceğine kimin karar verdiğini tartışıyorum.

Unutmayın, bu sınırları belirlemek aynı zamanda nasıl bir toplumda yaşamak istediğimize karar vermektir.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Felsefede İfade Özgürlüğü ve Sınırları

Bu bölümde seküler kesimde spiritüel pratiklerin neden popülerlik kazandığını sosyolojik ve psikolojik açıdan inceliyorum ve bu akıma katkı sağlayan faktörleri tespit ediyorum. Ayrıca bu yönelimi nasıl bir vizyonla değerlendirmemiz gerektiğine dair bir çerçeve çizmeye çalışıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde seküler kesimde spiritüel pratiklerin neden popülerlik kazandığını sosyolojik ve psikolojik açıdan inceliyorum ve bu akıma katkı sağlayan faktörleri tespit ediyorum. Ayrıca bu yönelimi nasıl bir vizyonla değerlendirmemiz gerektiğine dair bir çerçeve çizmeye çalışıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Spiritüalizm Neden Seküler Kesimde Popülerleşti?

Bu bölümde, Londra'daki ilk ecstatic dance deneyimimden yola çıkarak bedenli varoluşumuz üzerine düşünmeye başlıyorum. Batı felsefesi geleneğinin göz ardı ettiği bedene Nietzsche eşliğinde meydan okumanın yollarını araştırırken dansı salt fiziksel bir aktivite olarak değil, yaşamı kutlayan varoluşsal bir duruş olarak ele alıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, Londra'daki ilk ecstatic dance deneyimimden yola çıkarak bedenli varoluşumuz üzerine düşünmeye başlıyorum. Batı felsefesi geleneğinin göz ardı ettiği bedene Nietzsche eşliğinde meydan okumanın yollarını araştırırken dansı salt fiziksel bir aktivite olarak değil, yaşamı kutlayan varoluşsal bir duruş olarak ele alıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Dans Etmesini Bilmeyen Bir Tanrıya İnanamam

Bu bölümde, Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle feminizm ve kadın hakları konusunda sıkça karşılaştığımız klişe ve yanlış söylemleri ele alıyorum. "Kadınlar günü kutlamak ayrımcılık" ve "kadın ve erkek biyolojik olarak eşit değil" gibi önermelerin neden geçersiz olduğunu felsefi, tarihsel ve toplumsal bağlamlarla açıklıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle feminizm ve kadın hakları konusunda sıkça karşılaştığımız klişe ve yanlış söylemleri ele alıyorum. "Kadınlar günü kutlamak ayrımcılık" ve "kadın ve erkek biyolojik olarak eşit değil" gibi önermelerin neden geçersiz olduğunu felsefi, tarihsel ve toplumsal bağlamlarla açıklıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Neden Erkekler Günü Yok?: Feminizme Dair 4 Yanlış

Bu bölümde Pascal’ın ünlü bahis argümanı üzerinden ilerliyoruz: “Tanrı'nın var olduğuna bahse girerek kazancı ve kaybı tartalım. Bu iki ihtimali değerlendirelim. Eğer kazanırsan, her şeyi kazanırsın; eğer kaybedersen, hiçbir şey kaybetmezsin". Öyle mi? Yoksa bu argüman hatalı mı? Felsefi düşünme pratiğine hoşgeldiniz!

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Tanrı Kumarı: Varsa Hapı Yuttuk mu?

Dijital platformlar sayesinde felsefe akademinin dışına taşarak ilgi gören bir etkinlik haline gelince sürekli birbirine taş atan ve birbirlerinin felsefe yapma biçimlerini eleştiren kişilere rastlamaya başladık. Kimi tarihçi, kimi mantıkçı, kimi epey spekülatif. Bu bölümde akıllardaki bazı soru işaretlerini gidermek adına bazı kategoriler koyarak felsefe ile ilgilenmenin üç haliden söz ediyorum. Hangisi daha münasiptir siz karar verin.



See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Benim Felsefem Senin Felsefeni Döver

Nietzsche, Böyle Buyurdu Zerdüşt adlı eserinde en aşağılanası insanın, artık kendini aşağılamayan olduğunu söyler. Yükselmek için, önce batmak gerektiğini bilmez.

Bu bölümde Nietzsche’nin deve-aslan-çocuk metaforlarını inceleyerek tininin evriminden söz edeceğim, kendimizi aşmak için.



See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kendi Batışını İstemek

Bu bölümde doğum günümdeki bazı kararlarımdan çıktığım yolda Alan Watts'ın eşliğinde Doğu ve Batı düşüncesindeki aydınlanma ve kurtuluş anlayışları arasındaki çarpıcı farkı inceliyorum. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kahkahada Aydınlanmak

Bu bölümde, küçük bir zeytinden Uzak Doğu'ya uzanan bir zihinsel yolculuğa çıkıyorum ve bu yolda farkındalık ve şimdiki ana odaklanmanın önemi ele alıyorum.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Zeytinin İçindeki Evren

Bu bölümde şöhretin götürülerini özgürlük bağlamında tartışıyor ve akabinde kayıtsızlığın güzellemesini yapıyoruz.

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Şöhret: Başkalarının İlgisine Bağımlı Olmak

Onlarca içerik içerisinden bu seriyi dinlemeye karar verdiğine göre muhtemelen senin de fark edip anlamlandıramadığın bir gerçek var, kendimizi bu dünyaya fırlatılmış halde bulduk. Bu yüzden bu podcastte bildiğimizi sandığımız ama muhtemelen yanıldığımız ya da belki de üzerine hiç düşünmediğimiz ama düşünmemiz gereken konuları ele alacağız.

Felsefenin İzinde

Neyin hakaret olup olmadığı tartışmalı bir konu ama ondan daha önemlisi bu gibi söylemler karşısında ne yapacağımız. William Irvine’ın "Güzel Yaşam Kılavuzu" adlı kitabında, hakaret ve aşağılamalara göğüs germek ile ilgili bir bölüm var. Oradan alıntılarla meseleye dair bazı taktikler önereceğim.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Podcast'e Soru Sor

Kaydet - Dinle - Gönder

Bildirimler

Felsefenin İzinde

Her hafta eklenen yeni bölümleri kaçırma!