Kıbrıs’ta, Kıbrıs Türkü olmak, kendi evinde deplasmanı yaşamaktan farksız. Ne evsizsin ne de “benim evim” diyebildiğin bir yer var. Ada’daki nüfus ise günden güne Kıbrıs Türkleri’nin vedasıyla şekilleniyor… Bilgisel'de bu hafta Kıbrıs Türkleri'ni ele aldık, keyifli dinlemeler!


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

25: Kıbrıs Türkleri

Merhaba ben Ali Yağız Baltacı. Bilgisayarda bu hafta Kıbrıs Türklerinin Türkiye hakkındaki görüşlerini ele aldık. Hazırsanız başlayalım. Türkiye'de insanların Kıbrıs üzerine sıkça sordukları sorular var. Kıbrıs'ta Türkiye karşıtı görüşler neden bu kadar yoğun? Kıbrıs Türkleri neden bizi sevmiyor? Neden kendilerini dışlayan Rumları bizden daha yakın görüyorlar? Kıbrıs Türklerinin derdi ne? Kıbrıs'ta yaşayan Türklerin yaşamlarını zorlaştırmak, köşeye sıkıştırmak plandı. Hatta açıkça etnik temizlik uygulanıyordu. Türkiye'de buna seyirci kalmadı. Bunu en iyi, o dönem yaşamış Kıbrıs Türkleri bilir. Nitekim, bugün 20'li yaşlarında olan Kıbrıs Türklerinin büyük çoğunluğunun babası, amcası veya dedesi, geçmişte Rumlara karşı savaşmış, cephelerde yatmış kişiler. İlk önce Kıbrıs Türklerinin sosyal yapısından ve Anadolu Türkleri ile aralarındaki farklardan bahsedelim. Parantez içi, ünlemli bir şekilde bu cümleyi duymanızı isterim. Ulu Hakanımız Abdülhamit sağ olsun Kıbrıs adası 1878'de Büyük Britanya'ya kiralandı. O tarihten sonra da bir daha hiç bizim olmadı. Türkiye Cumhuriyeti Lozan Antlaşması ile Kıbrıs adasındaki tüm haklarından vazgeçti. Adanın bir İngiliz kraliyet mülkü olduğunu kabul etti. 1923 itibariyle Kıbrıs'ta yerleşik bulunan tüm Türkler de Birleşik Krallık vatandaşı kabul edildi. İngilizler sahip oldukları kolonizasyon deneyimlerini Kıbrıs üstünde başarıyla uyguladılar. Kıbrıslı Türklere ve Kıbrıslı Rumlara kendi kültürlerini, dilleri, yaşam tarzları, mutfakları ve eğitim sistemleri gibi birçok konuyu empoze ettiler. Birkaç örnek verip bu konuyu geçerim. İngilizce adada hala çok yaygın. Özellikle yaşlı Kıbrıslılar neredeyse ana dil seviyesinde konuşuyorlar. Sütlü çay içiyorlar. Arabalarında direksiyon sağ tarafta. Batı kültürüne çok yatkınlar. İslamiyet'i sadece kültürel olarak yaşıyorlar. Uzun lafın kısası, İngilizler, adada kaldıkları yaklaşık 80 yıllık zaman zarfı içinde hem Türkleri hem de Rumları kültürel ve sosyal olarak etkilemeyi başarmış. İngilizler adayı terk ettikten sonra bu etkilerin bir kısmı ada halkının üstüne yapışmış, yani silinmemiş. Bu örnekleri vermemin konumuzla bağlantısı şu. Her ne kadar bir Andolu Türkü ile Kıbrıs Türkü aynı etnik kimliğin ve genel itibariyle aynı dinin mensubu da olsa, Sosyal dokuları, kültürel yapıları, yaşam tarzları iki yabancı milletin fertleri gibi. Çok ama çok farklı yapılardan bahsediyoruz. Sadece İngiliz etkisi değil, yüzyıllardır Rumlarla birlikte yaşadıkları için onlardan da çok şey almışlar. Kısacası Kıbrıs Türklerini, Türk, İngiliz, Rum kültürel kodlarıyla harmanlanmış, her kültürden bir şeyler almış bir birey olarak görebilirsiniz. Adanın iki ana toplumunu oluşturan Türkler ve Rumlar arasında 1950'li yıllardan itibaren silahlı çatışmalar baş göstermeye başladı. Nüfusun çoğunluğunu oluşturan Rumlar Enosis adının verdikleri ideoloji ile adayı Yunanistan'a bağlamak istediler. Türkler elbette karşı çıktı ve kan gövdeyi götürdü. Uzun yıllar süren çatışmalar sonunda Türkiye Garantör Devlet sıfatıyla adaya müdahale etti. 20 Temmuz 1974'te Türk ordusu Kıbrıs semalarında gözüktü. İnsanlığa ve barışa büyük bir hizmette bulunmuş olacağınıza inanıyoruz. Öyle umarım ki Kuvvetlerimize ateş açılmaz ve kanlı bir satışmaya yol açılmaz. 1974 harekatından sonra Türkiye, güvenliği sağlamasına rağmen adayı terk etmedi. Adanın kuzey kısmında Türk askeri varlığını sürdürdü. Türkiye'nin bu tutumu kuşkusuz haklıydı. Çünkü Kıbrıs Türklerinin güvenlik ihtiyacını kimse göz ardı edemezdi. Kıbrıs'ta yaşananlardan sadece 6 sene sonra 12 Eylül 1980'de Türkiye'de askeri darbe gerçekleşti. Bir defa daha belirtiyorum ki silahlı kuvvetler, aziz Türk milletinin hakkı olan refah ve mutluluğu, vatan ve milletin bütünlüğü ve gittikçe etkisi azaltılmaya çalışılan Atatürk ilkelerine yeniden güç ve işler kazandırmak kendi kendini kontrol edemeyen demokrasiyi sağlam temeller üzerine oturtmak, kaybolan devlet otoritesini yeniden tesis etmek için yönetime el koymak zorunda kalmıştır. Darbenin ardından Türkiye'nin Kıbrıs politikaları da değişti. Farklı bir ivme kazandı. Artık amaç Kıbrıs Türklerinin güvenliğini sağlamaktan ziyade Türkiye'nin jeostratejik hedefleri kapsamında Kıbrıs'a yerleşmekti. Yavru Vatan Söylemi o yıllarda piyasaya sürüldü. Kuzeyde Rumların boşalttığı evleri Kıbrıs Türklerinin dolduracak nüfusu yoktu. Üstelik adada Türk nüfusu Rumların nüfusunun çok altındaydı. Dönemin Cumhurbaşkanı Kerem Evren'in emriyle Anadolu'dan Kıbrıs'a iskan politikası başlatıldı. Hatay'dan, Adana'dan, Adıyaman'dan, Erzurum'dan, Samsun'dan, Karaman'dan, Nide'den ve daha birçok Anadolu kent ve köylerinden binlerce kişi devlet teşviki ile Kuzey Kıbrıs'a, Rumların terk ettiği evlere yerleştirildi. Kıbrıs Türkleri, Anadolu'dan gelen yeni komşularını gördüklerinde şaşkınlıklarını gizleyemedi. Zira kendileri gibi Türk ve Müslüman olan Türkiye'lilerin her anlamda kendilerinden çok farklı insanlar olduğunun şaşkınlığını yaşadılar. Sanki kendi soydaşları değil de dünyanın öbür ucundan insanlar gelmiş gibi hissettiler. evlerini terk edip adanın güneyinin Rum kesiminin yolunu tutan Rum komşuları, kendi soydaşları olan Türkiyelilerden daha yakın gibiydi sanki. Kuzey Kıbrıs'ta bugün de kullanılan ''Garasakal Türkiyeliler'' ifadesinin kökleri ilk göç günlerine dayanıyor. Türkiye'den göçmenler gelinceye kadar adada hiçbir adi suçun yaşanmadığı tek bir tecavüz, cinayet vakasının olmadığı, insanların kilit dahi kullanmadığı ifade ediliyor. Kıbrıs Türklerinin Türkiye'li göçmenleri yadırgadığı gibi, Türkiye'liler de Kıbrıs'ta karşılaştıkları ortamı yadırgıyordu elbette. Türkiyelilere göre Kıbrıs Türkleri yaşam tarzları ve davranışlarıyla Müslüman Türklere değil Hristiyan Rumlara daha çok benziyordu. Türkiye'den gelenler Kıbrıs Türklerine Rum tohumu, Kıbrıs eşeği, imansızlar gibi hakaretami sıfatlar kullanırken Kıbrıs Türkleri ise Türkiyelilere garasakal, köylü, hırsız gibi ithamlarda bulundu. Bu uyuşmazlık zamanla sınıfsal ve sosyolojik çatışmaya dönüştü. Hatta bizim tespitini yaptığımız bu uyuşmazlık ve çatışma ortamı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin kurucu cumhurbaşkanı Rauf Denklaş'a da soruluyor. Denklaş bu soruya kendi üslubuyla şu yanıtı veriyor. Kıbrıs'ta yerli merli yoktur. Ne yerlisi? Hepimiz buraya sonradan geldik. Türkler de sonradan geldi, Rumlar da sonradan geldi. Kıbrıs'ın tek yerlisi eşekleridir. Kıbrıs eşekleri herkesten önce buradaydı. Türkiye'den gelen kardeşlerimizle de aramızda sorun filan yok. Bizim normal sözümüz onlara küfür gibi geliyor. Rahmetli Rauf Denktaş konuyu tiyi alıp önemsemiyordu ama o inkar etse de basbayağı bir ayrım vardı. Bu ayrım Kıbrıs'ın dağlarında, ovalarında, kamu kurumlarında, sokaklarında, her yerinde hissediliyordu. Kıbrıs Türklerinin tek derdi Anadolu'dan gönderilen göçmenler değildi. Türkiye'nin ''sizi biz kurtardık'' söylemini adeta bir devlet söylemi haline getirmesi, her fırsatta bunu Kıbrıs Türklerinin yüzüne vurması da gururlarına dokunuyordu. Türkiye'de kıvançla ifade edilen ''yavru vatan'' ifadesi Kıbrıs adasının müstakil varlığını yok sayan Kıbrıs'ı Türkiye'nin Akdeniz'deki karakolu olarak gören bir yaklaşım olarak algılandı. Kıbrıs Türkleri bu ifadeyi, kendi kimliklerini saygısızlık olarak gördü. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bayrağının dalgalandığı her yerde, bir parmak üstünde Türk bayrağının dalgalanması, Türkiye'nin gönderdiği asker, memur, bürokratların Kıbrıs Türklerinin üst rütbesinde olması gibi örnekler Kıbrıslılara bir sömürge oldukları hissiyatını yaşattı. 90'lı yıllar geldi. Türkiye'de kumarhaneler kapanmıştı. Kıbrıs ekonomisini ayakta tutmak amacıyla Türkiye'den tasfiye edilen tüm kumar ve fuhuş baronları Kıbrıs'a yönlendirildi. Kumar ve seks turizmi tek gelir kaynağı Türkiye'den gelen para olan Kuzey Kıbrıs için kuşkusuz çok değerliydi. Ancak bu olayın sadece ekonomik boyutu yoktu. Kıbrıs Türkleri iyiden iyiye kendilerini Türkiye'nin kirli işlerini yaptığı bir arka bahçe gibi hissetmeye başladı. Her hafta sonu Ankara ve İstanbul'dan üst düzey kodamanlar, iş adamları, bürokratlar, sanatçılar ve hatta siyasetçiler Kıbrıs'a geliyor, lüks otellerde kalıp kumar, uyuşturucu ve seks ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra onbinlerce lira bırakarak geri dönüyordu. Adanın yerli halkı Türkiye'den gelen bu kesimi de içine sindiremedi. Çok sayıda Kıbrıs entelektüeli o dönemde, ''Biz Las Vegas değiliz. Kıbrıs sizin kalın bağırsağınız, çöplüğünüz değildir.'' minvalinde yazılar yazdı. Ancak Kıbrıs Türklerinin bu isyanı boşunaydı. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne para akışı gerekiyordu. Kumar ve seks turizmi de en hızlı ve sıcak parayı getirecek yöntemdi. Kıbrıs Türklerinin cepleri para gördü ama kalpleri Türkiye'den daha da uzaklaşmıştı. Duygusal kopuş bu dönemde de arttı. Kıbrıs Türkü gençlerin Rum kesimiyle duygusal yakınlaşması bu süreçte başladı. ''Biz Kıbrıslıyız. Kimsenin yavrusu, karakolu, kerhanesi değiliz. Burası bizim vatanımız. Özgürce yaşamak istiyoruz. Rum zulmünü de Türkiye'nin tahakkümünü de istemiyoruz.'' felsefesi geliştirildi. Türkiye kamuoyu ise Kıbrıs'ta Türkiye aleyhine yükselen bu entelektüel dalgayı hiçbir zaman anlayamadı. Belki de anlamak istemedi. Konuya derinlemesine yaklaşmak yerine, pis nankörler, vefasızlar, biz olmasak Rumlar canınızı okuyordu diyenler çok daha fazlaydı. Tüm bu sürecin sonunda adada Türkiye karşıtı bir aydınlar topluluğu inşa edildi. Güney ile birleşip Avrupa Birliği'ne girip tüm dünyada tanınan bir devlette yaşamak isteyen Kıbrıs Türkleri siyasi üstünlüğü ele geçirdi. Bugün Türkiye'deki ulusalcı milliyetçi camiaların tamamında nefret edilen ve hain Rum ajanı gibi en ağır sıfatlarla hakaret edilen Önceki Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı'nın fikirsel motivasyonu da bu sosyopolitik tabandan geliyor. Türkiye kamuoyu Kıbrıs Türklerini anlamadıkça Kıbrıs Türkleri adanın güneyine daha çok yaklaşıyor. Gelgelerin güneyde de kendilerinden nefret eden Rum milliyetçileri olduğunu biliyorlar. Çaresizlik, sahipsizlik ve üzüntü içinde bekliyorlar. Bu yüzden son 30 yıldır Kıbrıs Türkleri İngilizlerin zamanında atalarına tanıdıkları hakkı kullanarak kraliyet ailesinin mülkü olan topraklara yerleşiyor. Avustralya'da, İngiltere'de, Galler'de, İskoçya'da Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nüfusundan daha fazla Kıbrıs Türkü yaşıyor. Kıbrıs Türklerinin sayıları azaldıkça Türkiye'lilerin yani 1974 sonrası adaya yerleşenlerin nüfusu artıyor. Hatta şu anda KKTC nüfusunun neredeyse çoğunluğunu 74 sonrası adaya yerleştirilenler oluşturuyor. Nitekim bu sayede Kuzey Kıbrıs'taki son cumhurbaşkanlığı seçimini Türkiye'deki hükümetin direkt destek verdiği Ersin Tatar kazandı. Tatar için Kıbrıs Türkleri Erdoğan'ın Lefkoşa Kaymakamı sıfatını kullanıyor. Son seçimleri kaybeden Mustafa Akıncı ise yaptığı veda konuşmasında son Kıbrıslıları unutmayın dedi. Bir nevi Türkiye'nin ve Türkiye'den gelenlerin tahakkümünün yani baskınlığının bundan sonra daha da hızla artacağının sinyalini verdi. 2022 yılının Ekim ayı itibariyle Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde 380 bin insan yaşıyor. 380 bin kişinin yaklaşık yüzde 55'lik bölümünü ise 1974 sonrası adaya yerleşen Türkiyeliler oluşturuyor. Yani artık Kıbrıs'ta Kıbrıs Türkü olmak kendi evinde deplasmanı yaşamaktan farksız. Ne evsizsin ne de benim evim diyebildiğin bir yer yok. Adadaki nüfus ise günden güne Kıbrıs Türklerinin vedasıyla şekilleniyor.

Merhaba ben Ali Yağız Baltacı. Bilgisayarda bu hafta Kıbrıs Türklerinin Türkiye hakkındaki görüşlerini ele aldık. Hazırsanız başlayalım.

Türkiye'de insanların Kıbrıs üzerine sıkça sordukları sorular var. Kıbrıs'ta Türkiye karşıtı görüşler neden bu kadar yoğun? Kıbrıs Türkleri neden bizi sevmiyor? Neden kendilerini dışlayan Rumları bizden daha yakın görüyorlar? Kıbrıs Türklerinin derdi ne? Kıbrıs'ta yaşayan Türklerin yaşamlarını zorlaştırmak, köşeye sıkıştırmak plandı.

Hatta açıkça etnik temizlik uygulanıyordu. Türkiye'de buna seyirci kalmadı. Bunu en iyi, o dönem yaşamış Kıbrıs Türkleri bilir. Nitekim, bugün 20'li yaşlarında olan Kıbrıs Türklerinin büyük çoğunluğunun babası, amcası veya dedesi, geçmişte Rumlara karşı savaşmış, cephelerde yatmış kişiler.

İlk önce Kıbrıs Türklerinin sosyal yapısından ve Anadolu Türkleri ile aralarındaki farklardan bahsedelim. Parantez içi, ünlemli bir şekilde bu cümleyi duymanızı isterim. Ulu Hakanımız Abdülhamit sağ olsun Kıbrıs adası 1878'de Büyük Britanya'ya kiralandı. O tarihten sonra da bir daha hiç bizim olmadı.

Türkiye Cumhuriyeti Lozan Antlaşması ile Kıbrıs adasındaki tüm haklarından vazgeçti. Adanın bir İngiliz kraliyet mülkü olduğunu kabul etti. 1923 itibariyle Kıbrıs'ta yerleşik bulunan tüm Türkler de Birleşik Krallık vatandaşı kabul edildi.

İngilizler sahip oldukları kolonizasyon deneyimlerini Kıbrıs üstünde başarıyla uyguladılar. Kıbrıslı Türklere ve Kıbrıslı Rumlara kendi kültürlerini, dilleri, yaşam tarzları, mutfakları ve eğitim sistemleri gibi birçok konuyu empoze ettiler.

Birkaç örnek verip bu konuyu geçerim. İngilizce adada hala çok yaygın. Özellikle yaşlı Kıbrıslılar neredeyse ana dil seviyesinde konuşuyorlar. Sütlü çay içiyorlar. Arabalarında direksiyon sağ tarafta. Batı kültürüne çok yatkınlar.

İslamiyet'i sadece kültürel olarak yaşıyorlar. Uzun lafın kısası, İngilizler, adada kaldıkları yaklaşık 80 yıllık zaman zarfı içinde hem Türkleri hem de Rumları kültürel ve sosyal olarak etkilemeyi başarmış.

İngilizler adayı terk ettikten sonra bu etkilerin bir kısmı ada halkının üstüne yapışmış, yani silinmemiş. Bu örnekleri vermemin konumuzla bağlantısı şu. Her ne kadar bir Andolu Türkü ile Kıbrıs Türkü aynı etnik kimliğin ve genel itibariyle aynı dinin mensubu da olsa, Sosyal dokuları, kültürel yapıları, yaşam tarzları iki yabancı milletin fertleri gibi. Çok ama çok farklı yapılardan bahsediyoruz. Sadece İngiliz etkisi değil, yüzyıllardır Rumlarla birlikte yaşadıkları için onlardan da çok şey almışlar. Kısacası Kıbrıs Türklerini, Türk, İngiliz, Rum kültürel kodlarıyla harmanlanmış, her kültürden bir şeyler almış bir birey olarak görebilirsiniz.

Adanın iki ana toplumunu oluşturan Türkler ve Rumlar arasında 1950'li yıllardan itibaren silahlı çatışmalar baş göstermeye başladı. Nüfusun çoğunluğunu oluşturan Rumlar Enosis adının verdikleri ideoloji ile adayı Yunanistan'a bağlamak istediler. Türkler elbette karşı çıktı ve kan gövdeyi götürdü.

Uzun yıllar süren çatışmalar sonunda Türkiye Garantör Devlet sıfatıyla adaya müdahale etti. 20 Temmuz 1974'te Türk ordusu Kıbrıs semalarında gözüktü.

ve barışa büyük bir hizmette bulunmuş olacağınıza inanıyoruz.

Kuvvetlerimize ateş açılmaz ve kanlı bir satışmaya yol açılmaz. 1974 harekatından sonra Türkiye, güvenliği sağlamasına rağmen adayı terk etmedi. Adanın kuzey kısmında Türk askeri varlığını sürdürdü. Türkiye'nin bu tutumu kuşkusuz haklıydı. Çünkü Kıbrıs Türklerinin güvenlik ihtiyacını kimse göz ardı edemezdi.

Kıbrıs'ta yaşananlardan sadece 6 sene sonra 12 Eylül 1980'de Türkiye'de askeri darbe gerçekleşti. Bir defa daha belirtiyorum ki silahlı kuvvetler, aziz Türk milletinin hakkı olan refah ve mutluluğu, vatan ve milletin bütünlüğü ve gittikçe etkisi azaltılmaya çalışılan Atatürk ilkelerine yeniden güç ve işler kazandırmak

kendi kendini kontrol edemeyen demokrasiyi sağlam temeller üzerine oturtmak, kaybolan devlet otoritesini yeniden tesis etmek için yönetime el koymak zorunda kalmıştır. Darbenin ardından Türkiye'nin Kıbrıs politikaları da değişti. Farklı bir ivme kazandı. Artık amaç Kıbrıs Türklerinin güvenliğini sağlamaktan ziyade Türkiye'nin jeostratejik hedefleri kapsamında Kıbrıs'a yerleşmekti.

Yavru Vatan Söylemi o yıllarda piyasaya sürüldü. Kuzeyde Rumların boşalttığı evleri Kıbrıs Türklerinin dolduracak nüfusu yoktu. Üstelik adada Türk nüfusu Rumların nüfusunun çok altındaydı. Dönemin Cumhurbaşkanı Kerem Evren'in emriyle Anadolu'dan Kıbrıs'a iskan politikası başlatıldı.

Hatay'dan, Adana'dan, Adıyaman'dan, Erzurum'dan, Samsun'dan, Karaman'dan, Nide'den ve daha birçok Anadolu kent ve köylerinden binlerce kişi devlet teşviki ile Kuzey Kıbrıs'a, Rumların terk ettiği evlere yerleştirildi. Kıbrıs Türkleri, Anadolu'dan gelen yeni komşularını gördüklerinde şaşkınlıklarını gizleyemedi.

Zira kendileri gibi Türk ve Müslüman olan Türkiye'lilerin her anlamda kendilerinden çok farklı insanlar olduğunun şaşkınlığını yaşadılar. Sanki kendi soydaşları değil de dünyanın öbür ucundan insanlar gelmiş gibi hissettiler.

evlerini terk edip adanın güneyinin Rum kesiminin yolunu tutan Rum komşuları, kendi soydaşları olan Türkiyelilerden daha yakın gibiydi sanki. Kuzey Kıbrıs'ta bugün de kullanılan ''Garasakal Türkiyeliler'' ifadesinin kökleri ilk göç günlerine dayanıyor.

Türkiye'den göçmenler gelinceye kadar adada hiçbir adi suçun yaşanmadığı tek bir tecavüz, cinayet vakasının olmadığı, insanların kilit dahi kullanmadığı ifade ediliyor. Kıbrıs Türklerinin Türkiye'li göçmenleri yadırgadığı gibi, Türkiye'liler de Kıbrıs'ta karşılaştıkları ortamı yadırgıyordu elbette.

Türkiyelilere göre Kıbrıs Türkleri yaşam tarzları ve davranışlarıyla Müslüman Türklere değil Hristiyan Rumlara daha çok benziyordu. Türkiye'den gelenler Kıbrıs Türklerine Rum tohumu, Kıbrıs eşeği, imansızlar gibi hakaretami sıfatlar kullanırken Kıbrıs Türkleri ise Türkiyelilere garasakal, köylü, hırsız gibi ithamlarda bulundu.

Bu uyuşmazlık zamanla sınıfsal ve sosyolojik çatışmaya dönüştü. Hatta bizim tespitini yaptığımız bu uyuşmazlık ve çatışma ortamı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin kurucu cumhurbaşkanı Rauf Denklaş'a da soruluyor. Denklaş bu soruya kendi üslubuyla şu yanıtı veriyor.

Kıbrıs'ta yerli merli yoktur. Ne yerlisi? Hepimiz buraya sonradan geldik. Türkler de sonradan geldi, Rumlar da sonradan geldi. Kıbrıs'ın tek yerlisi eşekleridir. Kıbrıs eşekleri herkesten önce buradaydı. Türkiye'den gelen kardeşlerimizle de aramızda sorun filan yok. Bizim normal sözümüz onlara küfür gibi geliyor.

Rahmetli Rauf Denktaş konuyu tiyi alıp önemsemiyordu ama o inkar etse de basbayağı bir ayrım vardı. Bu ayrım Kıbrıs'ın dağlarında, ovalarında, kamu kurumlarında, sokaklarında, her yerinde hissediliyordu. Kıbrıs Türklerinin tek derdi Anadolu'dan gönderilen göçmenler değildi.

Türkiye'nin ''sizi biz kurtardık'' söylemini adeta bir devlet söylemi haline getirmesi, her fırsatta bunu Kıbrıs Türklerinin yüzüne vurması da gururlarına dokunuyordu. Türkiye'de kıvançla ifade edilen ''yavru vatan'' ifadesi Kıbrıs adasının müstakil varlığını yok sayan

Kıbrıs'ı Türkiye'nin Akdeniz'deki karakolu olarak gören bir yaklaşım olarak algılandı. Kıbrıs Türkleri bu ifadeyi, kendi kimliklerini saygısızlık olarak gördü. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bayrağının dalgalandığı her yerde, bir parmak üstünde Türk bayrağının dalgalanması, Türkiye'nin gönderdiği asker, memur, bürokratların Kıbrıs Türklerinin üst rütbesinde olması gibi örnekler Kıbrıslılara bir sömürge oldukları hissiyatını yaşattı. 90'lı yıllar geldi. Türkiye'de kumarhaneler kapanmıştı. Kıbrıs ekonomisini ayakta tutmak amacıyla Türkiye'den tasfiye edilen tüm kumar ve fuhuş baronları Kıbrıs'a yönlendirildi.

Kumar ve seks turizmi tek gelir kaynağı Türkiye'den gelen para olan Kuzey Kıbrıs için kuşkusuz çok değerliydi. Ancak bu olayın sadece ekonomik boyutu yoktu. Kıbrıs Türkleri iyiden iyiye kendilerini Türkiye'nin kirli işlerini yaptığı bir arka bahçe gibi hissetmeye başladı.

Her hafta sonu Ankara ve İstanbul'dan üst düzey kodamanlar, iş adamları, bürokratlar, sanatçılar ve hatta siyasetçiler Kıbrıs'a geliyor, lüks otellerde kalıp kumar, uyuşturucu ve seks ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra onbinlerce lira bırakarak geri dönüyordu.

Adanın yerli halkı Türkiye'den gelen bu kesimi de içine sindiremedi. Çok sayıda Kıbrıs entelektüeli o dönemde, ''Biz Las Vegas değiliz. Kıbrıs sizin kalın bağırsağınız, çöplüğünüz değildir.'' minvalinde yazılar yazdı. Ancak Kıbrıs Türklerinin bu isyanı boşunaydı.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne para akışı gerekiyordu. Kumar ve seks turizmi de en hızlı ve sıcak parayı getirecek yöntemdi. Kıbrıs Türklerinin cepleri para gördü ama kalpleri Türkiye'den daha da uzaklaşmıştı. Duygusal kopuş bu dönemde de arttı. Kıbrıs Türkü gençlerin Rum kesimiyle duygusal yakınlaşması bu süreçte başladı. ''Biz Kıbrıslıyız. Kimsenin yavrusu, karakolu, kerhanesi değiliz. Burası bizim vatanımız. Özgürce yaşamak istiyoruz. Rum zulmünü de Türkiye'nin tahakkümünü de istemiyoruz.'' felsefesi geliştirildi.

Türkiye kamuoyu ise Kıbrıs'ta Türkiye aleyhine yükselen bu entelektüel dalgayı hiçbir zaman anlayamadı. Belki de anlamak istemedi. Konuya derinlemesine yaklaşmak yerine, pis nankörler, vefasızlar, biz olmasak Rumlar canınızı okuyordu diyenler çok daha fazlaydı.

Tüm bu sürecin sonunda adada Türkiye karşıtı bir aydınlar topluluğu inşa edildi. Güney ile birleşip Avrupa Birliği'ne girip tüm dünyada tanınan bir devlette yaşamak isteyen Kıbrıs Türkleri siyasi üstünlüğü ele geçirdi. Bugün Türkiye'deki ulusalcı milliyetçi camiaların tamamında nefret edilen ve hain Rum ajanı gibi en ağır sıfatlarla hakaret edilen

Önceki Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı'nın fikirsel motivasyonu da bu sosyopolitik tabandan geliyor. Türkiye kamuoyu Kıbrıs Türklerini anlamadıkça Kıbrıs Türkleri adanın güneyine daha çok yaklaşıyor.

Gelgelerin güneyde de kendilerinden nefret eden Rum milliyetçileri olduğunu biliyorlar. Çaresizlik, sahipsizlik ve üzüntü içinde bekliyorlar. Bu yüzden son 30 yıldır Kıbrıs Türkleri İngilizlerin zamanında atalarına tanıdıkları hakkı kullanarak kraliyet ailesinin mülkü olan topraklara yerleşiyor.

Avustralya'da, İngiltere'de, Galler'de, İskoçya'da Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nüfusundan daha fazla Kıbrıs Türkü yaşıyor. Kıbrıs Türklerinin sayıları azaldıkça Türkiye'lilerin yani 1974 sonrası adaya yerleşenlerin nüfusu artıyor.

Hatta şu anda KKTC nüfusunun neredeyse çoğunluğunu 74 sonrası adaya yerleştirilenler oluşturuyor. Nitekim bu sayede Kuzey Kıbrıs'taki son cumhurbaşkanlığı seçimini Türkiye'deki hükümetin direkt destek verdiği Ersin Tatar kazandı. Tatar için Kıbrıs Türkleri Erdoğan'ın Lefkoşa Kaymakamı sıfatını kullanıyor.

Son seçimleri kaybeden Mustafa Akıncı ise yaptığı veda konuşmasında son Kıbrıslıları unutmayın dedi. Bir nevi Türkiye'nin ve Türkiye'den gelenlerin tahakkümünün yani baskınlığının bundan sonra daha da hızla artacağının sinyalini verdi. 2022 yılının Ekim ayı itibariyle Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde 380 bin insan yaşıyor.

380 bin kişinin yaklaşık yüzde 55'lik bölümünü ise 1974 sonrası adaya yerleşen Türkiyeliler oluşturuyor. Yani artık Kıbrıs'ta Kıbrıs Türkü olmak kendi evinde deplasmanı yaşamaktan farksız. Ne evsizsin ne de benim evim diyebildiğin bir yer yok. Adadaki nüfus ise günden güne Kıbrıs Türklerinin vedasıyla şekilleniyor.

Bilgisel'de bu hafta, son yılların en popüler siyasetçilerinden Ekrem İmamoğlu'nun politik kariyerindeki kırılma anlarına odaklanacağız. Onun, Türk Ocağı Limasol kalesinden İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı'na uzanan hikayesine tanıklık edeceğiz. Hazırsanız, başlayalım.











Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!


----- Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

Bilgisel'de bu hafta, son yılların en popüler siyasetçilerinden Ekrem İmamoğlu'nun politik kariyerindeki kırılma anlarına odaklanacağız. Onun, Türk Ocağı Limasol kalesinden İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı'na uzanan hikayesine tanıklık edeceğiz. Hazırsanız, başlayalım.

------- Podbee Sunar -------
Bu podcast, getirfinans hakkında reklam içerir.  getirfinans iyi faizi vade beklemeden günlük kazandırır. Kredi faiz oranı düşüktür. Aidatsız kredi kartı sunar. Para transferinden ücret almaz. Sen de getirfinanslı ol. Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. Bonus Platinum Dinamik'le tanışın!Kendiliğinden saatte bir değişen güvenlik koduyla internet alışverişlerinin en yeni ve daha da güvenli ödeme yöntemi!
See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

22: Kalecilikten Politikaya : Ekrem İmamoğlu'nun Siyasi Yaşamı I Tekrar Dosyası

Bilgisel’in yeni bölümünde tüm özellikleriyle dünyanın en özel şehirlerinden olan İstanbul’un siyasi ve kültürel çerçevede 100 yıllık yolculuğunu derledik. Seçim öncesi İstanbul’un yerel dinamiklerini inceledik. Hazırsanız başlayalım.



Bölüm içerisinde referansta bulunduğumuz 31. Bölüm ektedir.

Kalecilikten Politikaya: Ekrem İmamoğlu'nun Siyasi Yaşamı

https://open.spotify.com/episode/61lwVwEsKVgaH5Pic2cReU?si=46d8771418764f09







Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

Bilgisel’in yeni bölümünde tüm özellikleriyle dünyanın en özel şehirlerinden olan İstanbul’un siyasi ve kültürel çerçevede 100 yıllık yolculuğunu derledik. Seçim öncesi İstanbul’un yerel dinamiklerini inceledik. Hazırsanız başlayalım.

Bölüm içerisinde referansta bulunduğumuz 31. Bölüm ektedir.
Kalecilikten Politikaya: Ekrem İmamoğlu'nun Siyasi Yaşamı
https://open.spotify.com/episode/61lwVwEsKVgaH5Pic2cReU?si=46d8771418764f09

------- Podbee Sunar -------
Bu podcast, getirfinans hakkında reklam içerir.  getirfinans iyi faizi vade beklemeden günlük kazandırır. Kredi faiz oranı düşüktür. Aidatsız kredi kartı sunar. Para transferinden ücret almaz. Sen de getirfinanslı ol. Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. Bonus Platinum Dinamik'le tanışın!Kendiliğinden saatte bir değişen güvenlik koduyla internet alışverişlerinin en yeni ve daha da güvenli ödeme yöntemi!
See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

21: Dünyanın Başkenti: İstanbul'un 100 Yılı

18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi'nin 109. yılında olağanüstü bir savaş hikayesiyle huzurlarınızdayız. Aynı asker, aynı savaşta, iki düşman ülkede birden kahraman olabilir mi? Alistair John Taylor mı yoksa Gazi Ali Can Çavuş mu? Tüyler ürpertici bu hikayeye hazırsanız başlayalım.





Oyuncular:

Beyaz Hala: Yasemin Yeşilgöz

Mustafa Kemal Paşa: Metin Bozkurt

Victoria Taylor: Dila Zeynep Dereli

Alistair John Taylor: Kadir Can Değer

Rehber: Gökbey Karataş

Türk Askeri: Zafer Peker

Köylü: Batuhan Kösegil









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi'nin 109. yılında olağanüstü bir savaş hikayesiyle huzurlarınızdayız. Aynı asker, aynı savaşta, iki düşman ülkede birden kahraman olabilir mi? Alistair John Taylor mı yoksa Gazi Ali Can Çavuş mu? Tüyler ürpertici bu hikayeye hazırsanız başlayalım.


Oyuncular:
Beyaz Hala: Yasemin Yeşilgöz
Mustafa Kemal Paşa: Metin Bozkurt
Victoria Taylor: Dila Zeynep Dereli
Alistair John Taylor: Kadir Can Değer
Rehber: Gökbey Karataş
Türk Askeri: Zafer Peker
Köylü: Batuhan Kösegil

------- Podbee Sunar -------
Bu podcast, getirfinans hakkında reklam içerir.  getirfinans iyi faizi vade beklemeden günlük kazandırır. Kredi faiz oranı düşüktür. Aidatsız kredi kartı sunar. Para transferinden ücret almaz. Sen de getirfinanslı ol. Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. Bonus Platinum Dinamik'le tanışın!Kendiliğinden saatte bir değişen güvenlik koduyla internet alışverişlerinin en yeni ve daha da güvenli ödeme yöntemi!
See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

20: Bir Çanakkale Öyküsü - İki Ulusun Kahramanı Ali Can Çavuş

Küçük bir Osmanlı şehrinden, mazlum bir halkın direniş karargahına, ardından Devrim’in ve Cumhuriyet’in başkentliğine uzanan yolculuk. Bilgisel’in yeni bölümünde Ankara’nın yakın tarihinde bir gezintiye çıkıp şehrin siyasi ve kültürel dokularını inceledik. Hazırsanız başlayalım.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

Küçük bir Osmanlı şehrinden, mazlum bir halkın direniş karargahına, ardından Devrim’in ve Cumhuriyet’in başkentliğine uzanan yolculuk. Bilgisel’in yeni bölümünde Ankara’nın yakın tarihinde bir gezintiye çıkıp şehrin siyasi ve kültürel dokularını inceledik. Hazırsanız başlayalım.

------- Podbee Sunar -------
Bu podcast, getirfinans hakkında reklam içerir.  getirfinans iyi faizi vade beklemeden günlük kazandırır. Kredi faiz oranı düşüktür. Aidatsız kredi kartı sunar. Para transferinden ücret almaz. Sen de getirfinanslı ol. Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. Bonus Platinum Dinamik'le tanışın!Kendiliğinden saatte bir değişen güvenlik koduyla internet alışverişlerinin en yeni ve daha da güvenli ödeme yöntemi!
See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

19: Cumhuriyetin Şehri - Ankara'nın 100 Yılı

8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde Bilgisel’in özel bölümüyle huzurlarınızdayız. Türkiye’de kadınların seçme ve seçilme hakkı kazanması için daha cumhuriyet kurulmadan önce mücadele etmeye başlayan Nezihe Muhiddin’in ve Türkiye Kadınlar Birliği’nin öyküsünü çok seveceksiniz. Hazırsanız başlayalım.

Oyuncular:

Nezihe Muhiddin: Gülşah Dim

Mustafa Kemal Atatürk: Metin Bozkurt









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde Bilgisel’in özel bölümüyle huzurlarınızdayız. Türkiye’de kadınların seçme ve seçilme hakkı kazanması için daha cumhuriyet kurulmadan önce mücadele etmeye başlayan Nezihe Muhiddin’in ve Türkiye Kadınlar Birliği’nin öyküsünü çok seveceksiniz. Hazırsanız başlayalım.
Oyuncular:
Nezihe Muhiddin: Gülşah Dim
Mustafa Kemal Atatürk: Metin Bozkurt

------- Podbee Sunar -------
Bu podcast, getirfinans hakkında reklam içerir.  getirfinans iyi faizi vade beklemeden günlük kazandırır. Kredi faiz oranı düşüktür. Aidatsız kredi kartı sunar. Para transferinden ücret almaz. Sen de getirfinanslı ol. Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. Bonus Platinum Dinamik'le tanışın!Kendiliğinden saatte bir değişen güvenlik koduyla internet alışverişlerinin en yeni ve daha da güvenli ödeme yöntemi!
See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

18: Kadının Fendi: Nezihe Muhiddin ve Kadınlar Halk Fırkası

Bilgisel’in yeni bölümünde Yerel Seçimlere kısa bir zaman kala şehirlerimizi mercek altına alıyoruz. Ege’nin incisi İzmir’in 100 yıllık macerası; siyasi yapısı, yerel dinamikleri ve belediyecilik tarihiyle huzurlarınızdayız. Keyifli dinlemeler.

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

17: Ege'nin İncisi - İzmir'in 100 Yılı

Bilgisel’in yeni bölümünde Türk sinemasının en kült yapımlarından olan Vizontele’nin kahkahaların arkasına gizlediği sosyo-politik saptamalarını sizler için derledik. Hazırsanız başlayalım.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

16: Kahkahalar Arkasına Gizlenmiş Bir Melodram - Vizontele

Bilgisel’in yeni bölümünde yıkılan Yugoslavya’nın enkazından futbol topuna sarılarak çıkan, Bosna Hersek tarihinin en büyük futbolcusu Edin Dzeko’nun öyküsüyle huzurlarınızdayız. Keyifli dinlemeler.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

15: Savaş ve Yıkımın Ortasından Zirveye - Edin Dzeko

Bilgisel'in yeni bölümünde koskoca bir devletin, bir hayvan türüne karşı açtığı savaşa tanık olacaksınız. Avustralya Ordusu'nun Emu Kuşları'na karşı verdiği mücadelenin hikayesi ile huzurlarınızdayız. Hazırsanız başlayalım.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

14: Tarihin En Enteresan Savaşı - Avustralya, Emu Kuşlarına Karşı

Bilgisel’in yeni bölümünde, büyük deprem felaketinin birinci yılında, kaybettiğimiz canlarımızı anarken, enkaz altında yaşamını yitiren Hataysporlu Christian Aysu’nun yüreklere dokunan hikayesiyle huzurlarınızdayız. Hazırsanız, başlayalım.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

13: Bir Son Saniye Golünün Öyküsü - Christian Atsu

Bilgisel'in bu bölümünde futbol tarihinin en ikonik rekabetlerinden birini, Arjantin ve İngiltere arasındaki çekişmeyi ele alıyoruz. 1966'da sahada başlayan bu husumetin tarihsel akışını inceliyoruz. Hazırsanız başlayalım.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

26: Arjantin - İngiltere Rekabeti

Türkiye tarihinde iz bıraksa da geçen zamanda unutulmaya yüz tutan siyasi ve kültürel olaylara sesli bir kapı açıyoruz. Podbee Media yapımı Bilgisel ile hem yakın zaman Türkiye tarihine, hem de toplumsal olayların perde arkasını aralıyoruz.

Bilgisel

MHP'de Meral Akşener'in başını çektiği ekiple genel başkan Devlet Bahçeli arasındaki ipler bir daha onarılmamak üzere kopmuştur. Meral Akşener'in izleyeceği yol ise, her şeyin iyi olacağına inandığı, yeni bir umudun peşinden gidip kendi partisini kurmaktır. İyi Parti'nin kuruluş sürecinin ikinci ve son kısmı; keyifli dinlemeler!


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Podcast'e Soru Sor

Kaydet - Dinle - Gönder

Bildirimler

Bilgisel

Her hafta eklenen yeni bölümleri kaçırma!