Arkadan konuşma, çekiştirme, gıybet... Tüm bunlar dedikodu yapmayı tanımlayan, negatif kelimeler. Peki ya dedikodu yapmanın pozitif yanları da varsa? Yeni 111 Hz bölümünde çerçevenin dışında düşünüyor ve bu sorunun cevabının peşine düşüyoruz. Dedikodu yapma eyleminin, sosyal yaşantımızdaki olumlu yansımaları üzerine konuşuyoruz.



Sunan: Barış Özcan

Hazırlayan: Hazal Beril Çam

Ses Tasarım ve Kurgu: Metin Bozkurt

Yapımcı: Podbee Media






Tüm bölümler ve daha fazlası için ⁠⁠podbeemedia.com⁠⁠'u ziyaret et!



----- Podbee Sunar -------



Bu podcast reklam içermektedir.

82 - Dedikoduya Övgü

Herkese merhaba. Ben Barış Özcan. 111. frekansa hoş geldiniz. Bir dakika bir dakika ya ne oluyor? Daha bölüme girmeden hemen dedikoduya başlamışsınız. Hem de bensiz. Oluyor mu hiç öyle? Neresine botoks yaptırıyormuş bakayım bu popçu Salih? Bak beni de lafa tuttunuz. Neyse. Madem böyle dedikoduyla girdik, buradan devam edelim. Çünkü aldığım duyumlara göre bugün dünya dedikodu günüymüş. Bana da bir arkadaşım söyledi. Ben de bu duyumu hiç kontrol etmeden hemen size aktarıyorum. Siz de belki bir başkasına söylersiniz. Onlar da bir başkasına söyler. İşte böyle böyle kulaktan kulağa derken bir de bakmışsınız durup dururken dünya dedikodu günü diye bir şey yaratmışız. Bu söylenti nesilden nesle aktarılmış ve kutlanacak bir güne dönüşmüş. 3 Temmuz dünya dedikodu günü. Olur mu? Ne dersiniz? Dedikodunun kendisi de böyle bir şey değil mi zaten? Sözlük anlamına göre dedikodu başkalarının kişisel ve özel konuları hakkında yapılan konuşmalara deniyor. Ve bu konuşmaları yapmak aslında toplumda ahlaki açıdan tabii ki yanlış bulunuyor. Siz hiç öyle göğsünü gere gere ben dedikodu yapıyorum çok da iyi yapıyorum dedikoduyu esas benden dinleyeceksiniz filan diyen birini duydunuz mu hiç? Eee sanmıyorum. Açık açık dedikodu yapan kişi güvenilmez. Arkadan konuşan hatta hani amiyane tabirle boşboğaz olarak algılanır toplum tarafından. Çünkü doğruluğundan emin olmadığımız bilgilerin yayılmasına aracılık etmek hakkında konuştuğumuz kişilerin itibarını zedeleyebilir. Ve tabii ki insanlar arası ilişkileri bozabilir. Hatta dedikodusunu yaptığımız kişilerin başarısız olmaları veya dışlanmaları gibi şeylere de yol açabilir. Dolayısıyla Dedikodu insanların arasına nifak tohumları serpen, onların arasını bozan, etik dışı, kaçınılması gereken bir illet olarak yer ediyor toplumsal algımızda. Sadece bizim toplumumuz için de geçerli değil üstelik. Evrensel olarak böyle bir ön kabul var. Ama her şeye böyle ön yargılarla bakmamak gerek bence. Konu dedikodu olsa bile biraz kafa yormak, biraz çerçevenin dışında düşünmek lazım değil mi? Mesela dedikodu gerçekten de bu kötü şöhreti hak ediyor mu sizce? Belki de sosyal bir varlık olarak biz insanların topluluk halinde yaşaması açısından bir rolü olabilir, işlevsel bir rolü vardır belki de bu eylemin. Mesela günümüzün en popüler kitaplarından biri Sapiens ve onun yazarı Harari insanın bir uygarlık yaratmasındaki en büyük etkinin dedikodu yapabilmesi olduğunu söylemiş. Sizce haklı olabilir mi? Hadi gelin bu dedikodu meselesine biraz böyle farklı bir pencereden bakalım bugün. Bunun için her zaman olduğu gibi ilk çağlara doğru zamanda bir yolculuk yapmamız gerekiyor. Avcılık ve toplayıcılık döneminde henüz dilin gelişmediği bir zaman dilimindeyiz. Atalarımız birbirleriyle dayanışma içinde böyle küçük 30-40 kişilik filan gruplar halinde yaşıyorlardı o zamanlar. Çünkü hayatta kalabilmeleri için bir arada durmaları vahşi hayvan saldırılarına karşı hep beraber savunma stratejileri geliştirmek durumundaydılar. Yani bir nevi ittifak kurmaları gerekiyordu. Peki daha dil bile henüz emekleme aşamasındayken, yeni yeni gelişmekteyken nasıl kuruyorlardı acaba bu ittifakları? Birbirlerine sopa ve taş mı ikram ediyorlardı mesela? Belki duvarlara birbirlerinin resimlerini çiziyorlardır. Pek sanmıyorum ama en az bunun kadar tuhaf bir iletişim yöntemleri vardı. Tımar. Birbirlerinin derilerinden bitlerini, pirelerini ve bunun gibi şeyleri temizliyorlardı. Tımar. Ancak bunu sadece hijyenik kaygılarla değil, birbirlerine güvenmek, birbirlerine yakınlaşmak ve en önemlisi de sosyalleşmek için yapıyorlardı. Evet, öyle söyleyince biraz garip geliyor farkındayım ama dedikodunun kökenlerini taa oralara bağlayanlar var. Mesela İngiliz antropolog Robin Dunbar onlardan biri. Grooming, Gossip and the Evolution of Language isimli kitabında dedikodunun bu fiziksel kökenden geldiğini söylüyor. Kurdukları fiziksel temasın sözlü bir hal aldığını ve bireyleri birbirine yakınlaştırdığını ifade ediyor kendisi. Dumber, gruptaki üye sayısı arttıkça böyle teke tek ilişkiden ziyade dedikodu yoluyla ilişki kurmanın ve bilgi paylaşmanın daha yararlı bir yöntem haline geldiğini de iddia ediyor bu kitabında. Ve bu sayede gruptakiler kimlerle ittifak halinde olduklarını, bir saldırı karşısında kimlerle beraber savunma yapacaklarını da anlayabiliyorlarmış. Fakat sadece savunma amacıyla da değil, ihtiyaçlarını karşılamak için de dedikoduya başvuruyorlarmış. Örneğin, kimin avcılık becerileri var? Hı? Avı kim belirleyecek? Kim kovalayacak? Kim yakalayacak? Kim? Kim? İşte bunlar da önemli şeyler ve bir şekilde belirlenmesi gerekiyor. Bunun için de aralarında istişareler yapmaları gerekiyor. Bizim Dunbar'da dedikodunun ilkel çağlarda topluluk oluşturmada, sosyal bağ kurmada ve dilin gelişiminde çok önemli bir işlevi olduğunu savunuyor. Ancak tek savunduğu şey de bu değil. Dunbar ilk çağlarda dedikodunun güven inşasında da önemli bir etken oluşturduğunu düşünüyor. Sonuçta ilk insanlar dış tehlikelere karşı kendilerini savunmak zorundaydılar ve o zamanlar için bunu tek başlarına yapabilmeleri pek de mümkün değil. Dış tehlikelere karşı kiminle beraber mücadele edeceklerini bilmeleri ve belirlemeleri gerekiyordu. Yani kendilerine yoldaş bulmaları lazımdı. Dahası buldukları yol arkadaşları güvenilir olmalıydı ve bunun içinde dedikodu yapıyorlardı. E bugünden bakınca biraz çelişkili bir durum gibi görünüyor bu. Sonuçta hiçbirimiz güven ve dedikodu kelimelerini aynı cümlede kullanmayı dahi düşünmüyor değil mi? İşte bu güven duyma meselesi topluluk içi dinamiklerin belirlenmesinde de önemli bir etken oluşturuyor. Dunbar'ın çalışmalarından yola çıkarak geçmişten bu yana toplumsal kurallar ve normların dedikodu yoluyla belirlenmiş olabileceğini iddia edebiliriz. Aslında şunu söylemek istiyorum. Bizim birbirimizle kavga etmeden yaşamak için ne gibi kırmızı çizgilerimiz olacak? Nasıl toplumsal hassasiyetlerimiz var? Hangi konularda daha duyarlı, hangi konularda daha dikkatli olacağız? Ve tüm bunları uygulamayan kişilere karşı nasıl bir tutum içerisinde yaklaşacağız? İşte bunların hepsini dedikodu yoluyla seçiyoruz aslında. İşte buradan hareketle topluluğun sağlıklı ve düzenli işleyişini bozabilecek kişilerin bir nevi dizginlendiğini de görebiliriz. Mesela Mesela mahallenizdeki manavın tezgahının önlerine taze meyvelerini koyup size çürüklerini sattığını düşünün. Onun bu davranışı bir noktada kulaktan kulağa yayılacak ve tabii ki mahalle sakinleri ondan alışveriş yapmamaya başlayacak. Dolayısıyla bir süre sonra manavınız bu tutumunu değiştirmek zorunda kalacak. Burada aslında hukuki bir uygulamadan çok dedikodu yoluyla yayılan ve kişinin itibarını zedeleyecek, toplumdan dışlanmasına dahi sebebiyet verebilecek bir çeşit yaptırımdan söz ediyoruz. Hatta bu duruma yazılı olmayan bir çeşit toplumsal sözleşme bile diyebiliriz. Aynı bugünkü gibi toplumsal normların oluşmaya başladığı ilk zamanlarda da uyum içinde yaşayabilmek için kim daha güvenilir, kimden iyi eş, kimden iyi arkadaş olur, kiminle ittifak yapılır gibi soruların cevabının da bilinmesi gerekiyordu. Yani dedikodu yapılması lazımdı. Buradan da anlıyoruz ki dedikodu öyle illa başkası hakkında kötü konuşmak demek değil. Aslında sadece başkası hakkında konuşmak demek. Bakın elimizde buna dönük bazı veriler de var. California Üniversitesi Psikoloji Bölümü profesörlerinden Megan Robbins 2019 yılındaki araştırmasında buna değmiş. Demiş ki, günde ortalama 52 dakika dedikodu yapan 452 kişinin katıldığı bir araştırma yaptık. Ve işte sonuçları. İnsanların %15'i dedikoduyu toplumda algılandığı gibi negatif bir şekilde yapıyormuş. Buna karşılık nötr dedikodu yapanların yani haber üzerine olumlu veya olumsuz bir yargı belirtmeyenlerin oranı yaklaşık %74. Yani araştırmadaki dedikodu eylemlerinin çoğu içeriğinde pozitif veya negatif bir konuşma barındırmıyor. Sadece bir haber paylaşımı var. Ayrıca başkalarının davranışlarını yorumlamak veya onları tahmin edip bir yargıya varmak demek sosyal zekanın da gelişmesi anlamına geliyor. Zaman içerisinde sosyal zekasını kullanabilen kişilerin kullanamayanlara kıyasla daha başarılı hale geldiği de saptanmış. En nihayetinde sosyal zekanın bir yansıması olarak değerlendirebileceğimiz bu dedikodu yapma alışkanlığı evrimsel psikologlara göre sonraki nesillere aktarılan genlerde bile bulunuyor. Yani Başkalarının hayatlarıyla bu kadar haşır neşir olmamız çok eski çağlardan beri aktarılıyor günümüze. Genlerimize işlemiş. Abi o değil de sen geçen hafta Barış'ın ne yaptığını biliyor musun? Yoo bilmiyorum. Oha hiç haberim yok. Anlat çabuk anlat anlat. Bir dakika ya galiba benim hakkımda konuşuyor bunlar. Bu dedikodu meselesini konuşmaya birazdan devam ederiz. Ben şuna bir gidip bakayım yoksa meraktan çatlayacağım. Ah başa telaş yapmışım. Benim hakkımda konuşmuyorlarmış. Neyse efendim biz konumuza geri dönebiliriz. Ne diyorduk? Dedikodunun eski çağlardaki toplumsal işlevinden bahsediyorduk. Bildiğiniz gibi bugün bir topluluğun parçası olarak potansiyel tehlikelere karşı kendimizi korumak ya da hayatta kalabilmek için vahşi hayvanlarla savaşmak gibi zorlukları çok şükür ki yaşamıyoruz artık. Peki bu dedikodunun işlevini yitirdiği anlamına gelebilir mi? Hayatta kalmak sadece kelimenin gerçek anlamıyla hayatta kalmak mı demek? toplumdan izole bir şekilde yaşamaya hayatta kalmak diyorsak ee olabilir tabi ama bence öylesi de çok sıkıcı. Toplum içinde nasıl hayatta kalıyoruz ona bakmamız lazım değil mi? Toplumsal norm dediğimiz bu yazılı olmayan kurallar zaman ve mekan içinde değişerek dönüşür. İşte bu yüzdendir ki Amerika'da, Afrika'da veya herhangi başka bir yerdeki kurallar, gelenekler, görenekler bizimkilerden biraz daha farklı. Aynı şekilde buradaki kurallarda 100 yıl, 50 yıl hatta bazen 5 yıl öncesine göre bile değişkenlik gösterebiliyor. Bu normlar toplumun çoğunluğu tarafından kabul edilene dek dedikodu yoluyla kulaktan kulağa dolaşıyor. Ve bu sayede insanların öğrendiği ve ayak uydurma ihtiyacı duyduğu bir mekanizma olarak dedikodu işlevini korumaya devam ediyor. Tabii bu noktada şunun da altını çizmem gerek. Toplumsal normlar bir arada uyum içinde yaşayabilmek için önemliler. Ve aynı zamanda işlevseller ama bir baskı aygıtına da dönüşebilirler. Bunu unutmamak lazım. Toplum içinde herkes tarafından kabul edilebilir normların oluşturulması neredeyse imkansız bir şey olduğu için çoğunluğun kabul ettiği bir kurallar bütününe göre yaşıyoruz aslında biz. Bir çeşit kültürel mutabakat ya da konsensus diyebiliriz belki de. Yani şunu demek istiyorum, dilim dönerse eğer, bir arada yaşamanın kuralları toplumun bazı kesimlerinin özgürlük alanını kısıtlıyorsa eğer, o kuralları yeniden gözden geçirmemiz gerekiyor. Peki, biz gelelim dedikodunun anatomisine ve bugününe. Bu noktada Belçikalı sosyal psikolog Charlotte de Becker'ın dedikoduyla ilgili yaptığı bir başka çalışmadan bahsetmek istiyorum şimdi size. Becker dedikoduyu eski çağlardaki hayatta kalmak reflekslerimize benzer bir yerden, stratejik öğrenme yetisi üzerinden okuyor. Becker'ın çalışmasına göre normal şartlarda insanlar tanıdıkları kişilerle ilgili dedikodulara merak duyuyor. Ancak öyle dedikodular da var ki kimin hakkında olduğundan bağımsız kendiliğinden bir haber değeri taşıyor. Örneğin siz gidip bir arkadaşınıza benim berberim evleniyormuş dediğinizde eğer arkadaşınız berberinizi tanımıyorsa e tabi böyle bir habere onun ilgi duymasını pek de bekleyemeyiz değil mi? Ancak aynı arkadaşınıza gidip benim berberime Bu yaz Kaş'ta karette karette kaplumbağaları saldırmış, canını da zor kurtarmış deseniz, arkadaşınız o berberi tanımasa da mutlaka bu haberle ilgilenip size bir takım sorular soracaktır. Hatta benim bile ilgimi çekti şimdi bu haber. Nereden saldırmış acaba? Neden saldırmış? Peki niye böyle oluyor? Neden merak ediyoruz bu tür dedikoduları? Çünkü haberin kendisi ilgi çekici. Hatta bu haber özelinde bir ölüm kalım meselesi var. Doğal olarak da ne olduğunu merak ediyoruz. Fakat başka bir sebebi daha var. Becker'a göre bu tip dedikodular duyduğumuzda dikkat kesiliyoruz çünkü buradan kendi hayatımızda uygulayabileceğimiz bir takım stratejiler öğrenme ihtimalimiz var. Ya öğrenme. Aynı şekilde ünlü kişiler hakkındaki dedikodular da stratejik öğrenme konusunda bize fayda sağlayabiliyor bazen. Şimdi bir düşünün, neden magazin programlarıyla bu kadar ilgileniyoruz sizce? Tek sebebi dedikodu yapmayı seviyor olmamız değil aslında. Eski çağlarda kabilelerine liderlik eden kişilerin topluluklarına örnek teşkil etmesi gibi bir durum var aslında burada da. Aynı şimdiki fenomenler influencerlar gibi yani. Örneğin midesine kelepçe taktıran bir ünlünün sağlık sorunları yaşadığını duyduktan sonra bu operasyona farklı bir gözle bakabilirsiniz. Bu dedikodudan bir ders çıkarma şansı yakalayabiliriz bir başka deyişle. Bu durumda bir tanışıklık halinden de bahsedebiliriz. Şimdi sevdiğiniz ve takip ettiğiniz ünlüleri ya da hayranı olduğunuz böyle dizi, film karakterlerini filan bir düşünün. Hepsi sizin kendinizi yakın hissettiğiniz, arkadaşınız gibi gördüğünüz insanlara dönüşmüyor mu? Sevdiğimiz insanların hayatlarını daha çok merak etmiyor muyuz? Onlarla tek taraflı bir samimiyet kurmuyor muyuz? Videolarını izliyoruz, varsa kitaplarını okuyoruz, söyleşilerine kulak veriyoruz. Öyle ki bazılarının yazdığı günlükleri bile okuyoruz. İşte ünlülerle kurduğumuz bu bir çeşit tanışıklık hali bize farklı bir sosyal beceri de kazandırıyor aslında. Yabancı bir ortama girdiğimizde veya yeni biriyle tanıştığımızda ünlülerle ilgili yapacağımız dedikodular yeni çevremizle ortak konular açmamızı kolaylaştırıyor ve biraz da böylece kendimizi rahatlatmış oluyoruz. Tamam. Şimdiye dek hep dedikodu yapma halinden söz ettik. Peki dedikodu yapmadığımızda ne oluyor? Toplumda nasıl karşılanıyor bu dedikodu yapmayan iyilik ve yücelik timsali insanlar? Kağıt üstünde ideal, güvenilir, sır tutabilen insanlar. Değil mi? Bu şekilde tanımlayabiliriz bu kişileri. E fakat gerçekten de öyleler mi acaba? kimse hakkında hiçbir şey söylemeyen, hiçbir yorum yapmayan bir insan profilinden bahsediyoruz. Başkaları hakkında konuşmamak veya yorum yapmamak demek, aynı zamanda o insanın olayları nasıl değerlendirdiğini, kendi ahlaki ölçütlerinin de ne olduğunu bilememek demek. Az önce toplumsal normların oluşmasında dedikodunun işlevinden bahsetmiştik ya. İnsanların başkaları hakkında yaptığı yargıları dinlemek aslında o grup içerisinden neyin kabul edilebilir, neyin kabul edilemez olduğuna dair bazı sinyalleri, işaretleri yakalamamızı sağlıyordu ya. İşte bunu hiç yapmayan kişiler, dahil oldukları grup içerisindeki normları asla öğrenemeyecekler demektir. Dahası kendisini de tanıtamayacağı için grup içinde dışlanmış hissedecek demektir. Yani dedikodu yapmamak bir nevi sosyal izolasyona da sebep olabilir. Öte yandan başkalarının hakkımızda konuşabileceğine dair bir farkındalık geliştirmek bizi daha tutarlı, daha duyarlı davranmaya da sevk edebilir. Yani bunu daha da yalın bir şekilde ifade etmek gerekirse, dedikodu öyle zannedildiği gibi korkunç bir şey değil kelime anlamı itibariyle. Ne demiştik bölümün başında? Her konuda ön yargılı olmamak gerek. Birazcık böyle çerçevenin dışında düşünmenin hiçbir zararı olmaz. Şimdi bazılarınızın şöyle bir şeyler dediğini duyar gibiyim. Hmm Barış abi, şimdi biz sabahtan akşama kadar birbirimizi yiyip bitirelim, çekiştirelim, insanlara böyle itibar suikastları düzenleyelim, linç edelim hatta bunu mu istiyorsun? Hayır tabii ki bunu demiyorum arkadaşlar. Dedikodunun negatif yönlerini hepimiz gayet iyi biliyoruz zaten. Ve bunu yapmayacağınıza da eminim. Benim çok sevdiğim bir söz de var bu arada. Hani daha çok fikirler üzerine konuşmak, o olmazsa olaylar hakkında bir şeyler söylemek, en son insanları çekiştirmek, insanlardan bahsetmek, böyle bir seviyelendirme bile yapabiliriz. Ama öte yandan şunu da itiraf edeyim. En çok sevdiğim, kurgusal olmayan tipteki kitaplar biyografiler. Yani başka insanların hakkında böyle incik cincik yazılmış, ayrıntılı dedikodu metinleri. Dedikodu kelimesini çok geniş tanımladık dikkat ederseniz. Hep o çerçevenin dışından, altından, üstünden, arkasından falan bakmaya çalıştık. O yüzden lütfen dedikodu deyince hani sadece negatif anlamda, sadece insanların hatta belki de olmayan özellikleri hakkında konuşmak değil. Zaten onunla başka bir şey deniyor biliyorsunuz. İftira atmak deniyor. Bunlardan söz etmiyorum. Kişisel tatmin uğruna, başkalarını itibarsızlaştırmanın, hasedin, iftiranın olumsuz davranışları olduğu konusunda hepimiz hemfikiriz. Buraya lütfen atlamayalım. Ben sadece olayları ya da konuları tek boyutta düşünmememiz gerektiğini dedikodu eylemi üzerinden anlatmak istedim bu bölümde. Hiçbir şeye kendiliğinden iyidir, kendiliğinden kötüdür gibi bir ön yargıyla yaklaşmamak gerek diyorum kısaca. Bazı toplumsal ön kabulleri de sorgulayabilmemiz lazım ara ara. Bir eylemin sebeplerini, nedenini, nasılını sorgulamak insanın ufkunu genişleten bir şey sonuçta. O yüzden siz İsim'i ara sıra böyle aykırı düşünmekten vazgeçmeyin. Konu dedikodu olsa bile.

Herkese merhaba. Ben Barış Özcan. 111. frekansa hoş geldiniz.

bir dakika ya ne oluyor? Daha bölüme girmeden hemen dedikoduya başlamışsınız. Hem de bensiz. Oluyor mu hiç öyle? Neresine botoks yaptırıyormuş bakayım bu popçu Salih?

Bak beni de lafa tuttunuz. Neyse. Madem böyle dedikoduyla girdik, buradan devam edelim. Çünkü aldığım duyumlara göre bugün dünya dedikodu günüymüş. Bana da bir arkadaşım söyledi. Ben de bu duyumu hiç kontrol etmeden hemen size aktarıyorum. Siz de belki bir başkasına söylersiniz. Onlar da bir başkasına söyler. İşte böyle böyle kulaktan kulağa derken bir de bakmışsınız durup dururken dünya dedikodu günü diye bir şey yaratmışız.

Bu söylenti nesilden nesle aktarılmış ve kutlanacak bir güne dönüşmüş. 3 Temmuz dünya dedikodu günü. Olur mu? Ne dersiniz? Dedikodunun kendisi de böyle bir şey değil mi zaten? Sözlük anlamına göre dedikodu başkalarının kişisel ve özel konuları hakkında yapılan konuşmalara deniyor. Ve bu konuşmaları yapmak aslında toplumda ahlaki açıdan tabii ki yanlış bulunuyor.

Siz hiç öyle göğsünü gere gere ben dedikodu yapıyorum çok da iyi yapıyorum dedikoduyu esas benden dinleyeceksiniz filan diyen birini duydunuz mu hiç?

Eee sanmıyorum. Açık açık dedikodu yapan kişi güvenilmez. Arkadan konuşan hatta hani amiyane tabirle boşboğaz olarak algılanır toplum tarafından. Çünkü doğruluğundan emin olmadığımız bilgilerin yayılmasına aracılık etmek hakkında konuştuğumuz kişilerin itibarını zedeleyebilir. Ve tabii ki insanlar arası ilişkileri bozabilir. Hatta dedikodusunu yaptığımız kişilerin başarısız olmaları veya dışlanmaları gibi şeylere de yol açabilir. Dolayısıyla

Dedikodu insanların arasına nifak tohumları serpen, onların arasını bozan, etik dışı, kaçınılması gereken bir illet olarak yer ediyor toplumsal algımızda. Sadece bizim toplumumuz için de geçerli değil üstelik. Evrensel olarak böyle bir ön kabul var. Ama her şeye böyle ön yargılarla bakmamak gerek bence.

Konu dedikodu olsa bile biraz kafa yormak, biraz çerçevenin dışında düşünmek lazım değil mi? Mesela dedikodu gerçekten de bu kötü şöhreti hak ediyor mu sizce? Belki de sosyal bir varlık olarak biz insanların topluluk halinde yaşaması açısından bir rolü olabilir, işlevsel bir rolü vardır belki de bu eylemin.

Mesela günümüzün en popüler kitaplarından biri Sapiens ve onun yazarı Harari insanın bir uygarlık yaratmasındaki en büyük etkinin dedikodu yapabilmesi olduğunu söylemiş. Sizce haklı olabilir mi? Hadi gelin bu dedikodu meselesine biraz böyle farklı bir pencereden bakalım bugün. Bunun için her zaman olduğu gibi ilk çağlara doğru zamanda bir yolculuk yapmamız gerekiyor.

Avcılık ve toplayıcılık döneminde henüz dilin gelişmediği bir zaman dilimindeyiz. Atalarımız birbirleriyle dayanışma içinde böyle küçük 30-40 kişilik filan gruplar halinde yaşıyorlardı o zamanlar. Çünkü hayatta kalabilmeleri için bir arada durmaları

vahşi hayvan saldırılarına karşı hep beraber savunma stratejileri geliştirmek durumundaydılar. Yani bir nevi ittifak kurmaları gerekiyordu. Peki daha dil bile henüz emekleme aşamasındayken, yeni yeni gelişmekteyken nasıl kuruyorlardı acaba bu ittifakları?

Birbirlerine sopa ve taş mı ikram ediyorlardı mesela? Belki duvarlara birbirlerinin resimlerini çiziyorlardır. Pek sanmıyorum ama en az bunun kadar tuhaf bir iletişim yöntemleri vardı. Tımar. Birbirlerinin derilerinden bitlerini, pirelerini ve bunun gibi şeyleri temizliyorlardı. Tımar.

Ancak bunu sadece hijyenik kaygılarla değil, birbirlerine güvenmek, birbirlerine yakınlaşmak ve en önemlisi de sosyalleşmek için yapıyorlardı. Evet, öyle söyleyince biraz garip geliyor farkındayım ama dedikodunun kökenlerini taa oralara bağlayanlar var. Mesela İngiliz antropolog Robin Dunbar onlardan biri.

Grooming, Gossip and the Evolution of Language isimli kitabında dedikodunun bu fiziksel kökenden geldiğini söylüyor. Kurdukları fiziksel temasın sözlü bir hal aldığını ve bireyleri birbirine yakınlaştırdığını ifade ediyor kendisi.

Dumber, gruptaki üye sayısı arttıkça böyle teke tek ilişkiden ziyade dedikodu yoluyla ilişki kurmanın ve bilgi paylaşmanın daha yararlı bir yöntem haline geldiğini de iddia ediyor bu kitabında. Ve bu sayede gruptakiler kimlerle ittifak halinde olduklarını, bir saldırı karşısında kimlerle beraber savunma yapacaklarını da

anlayabiliyorlarmış. Fakat sadece savunma amacıyla da değil, ihtiyaçlarını karşılamak için de dedikoduya başvuruyorlarmış. Örneğin, kimin avcılık becerileri var? Hı? Avı kim belirleyecek? Kim kovalayacak?

Kim yakalayacak? Kim? Kim? İşte bunlar da önemli şeyler ve bir şekilde belirlenmesi gerekiyor. Bunun için de aralarında istişareler yapmaları gerekiyor. Bizim Dunbar'da dedikodunun ilkel çağlarda topluluk oluşturmada, sosyal bağ kurmada ve dilin gelişiminde çok önemli bir işlevi olduğunu savunuyor.

Ancak tek savunduğu şey de bu değil. Dunbar ilk çağlarda dedikodunun güven inşasında da önemli bir etken oluşturduğunu düşünüyor. Sonuçta ilk insanlar dış tehlikelere karşı kendilerini savunmak zorundaydılar ve o zamanlar için bunu tek başlarına yapabilmeleri pek de mümkün değil. Dış tehlikelere karşı kiminle beraber mücadele edeceklerini bilmeleri ve belirlemeleri gerekiyordu.

Yani kendilerine yoldaş bulmaları lazımdı. Dahası buldukları yol arkadaşları güvenilir olmalıydı ve bunun içinde dedikodu yapıyorlardı. E bugünden bakınca biraz çelişkili bir durum gibi görünüyor bu. Sonuçta hiçbirimiz güven ve dedikodu kelimelerini aynı cümlede kullanmayı dahi düşünmüyor değil mi?

İşte bu güven duyma meselesi topluluk içi dinamiklerin belirlenmesinde de önemli bir etken oluşturuyor. Dunbar'ın çalışmalarından yola çıkarak geçmişten bu yana toplumsal kurallar ve normların dedikodu yoluyla belirlenmiş olabileceğini iddia edebiliriz. Aslında şunu söylemek istiyorum. Bizim birbirimizle kavga etmeden yaşamak için ne gibi kırmızı çizgilerimiz olacak? Nasıl toplumsal hassasiyetlerimiz var?

Hangi konularda daha duyarlı, hangi konularda daha dikkatli olacağız? Ve tüm bunları uygulamayan kişilere karşı nasıl bir tutum içerisinde yaklaşacağız? İşte bunların hepsini dedikodu yoluyla seçiyoruz aslında. İşte buradan hareketle topluluğun sağlıklı ve düzenli işleyişini bozabilecek kişilerin bir nevi dizginlendiğini de görebiliriz. Mesela

Mesela mahallenizdeki manavın tezgahının önlerine taze meyvelerini koyup size çürüklerini sattığını düşünün. Onun bu davranışı bir noktada kulaktan kulağa yayılacak ve tabii ki mahalle sakinleri ondan alışveriş yapmamaya başlayacak. Dolayısıyla bir süre sonra manavınız bu tutumunu değiştirmek zorunda kalacak.

Burada aslında hukuki bir uygulamadan çok dedikodu yoluyla yayılan ve kişinin itibarını zedeleyecek, toplumdan dışlanmasına dahi sebebiyet verebilecek bir çeşit yaptırımdan söz ediyoruz. Hatta bu duruma yazılı olmayan bir çeşit toplumsal sözleşme bile diyebiliriz.

Aynı bugünkü gibi toplumsal normların oluşmaya başladığı ilk zamanlarda da uyum içinde yaşayabilmek için kim daha güvenilir, kimden iyi eş, kimden iyi arkadaş olur, kiminle ittifak yapılır gibi soruların cevabının da bilinmesi gerekiyordu. Yani dedikodu yapılması lazımdı.

Buradan da anlıyoruz ki dedikodu öyle illa başkası hakkında kötü konuşmak demek değil. Aslında sadece başkası hakkında konuşmak demek. Bakın elimizde buna dönük bazı veriler de var. California Üniversitesi Psikoloji Bölümü profesörlerinden Megan Robbins 2019 yılındaki araştırmasında buna değmiş.

Demiş ki, günde ortalama 52 dakika dedikodu yapan 452 kişinin katıldığı bir araştırma yaptık. Ve işte sonuçları. İnsanların %15'i dedikoduyu toplumda algılandığı gibi negatif bir şekilde yapıyormuş.

Buna karşılık nötr dedikodu yapanların yani haber üzerine olumlu veya olumsuz bir yargı belirtmeyenlerin oranı yaklaşık %74. Yani araştırmadaki dedikodu eylemlerinin çoğu içeriğinde pozitif veya negatif bir konuşma barındırmıyor. Sadece bir haber paylaşımı var.

Ayrıca başkalarının davranışlarını yorumlamak veya onları tahmin edip bir yargıya varmak demek sosyal zekanın da gelişmesi anlamına geliyor.

Zaman içerisinde sosyal zekasını kullanabilen kişilerin kullanamayanlara kıyasla daha başarılı hale geldiği de saptanmış. En nihayetinde sosyal zekanın bir yansıması olarak değerlendirebileceğimiz bu dedikodu yapma alışkanlığı evrimsel psikologlara göre sonraki nesillere aktarılan genlerde bile bulunuyor. Yani

Başkalarının hayatlarıyla bu kadar haşır neşir olmamız çok eski çağlardan beri aktarılıyor günümüze. Genlerimize işlemiş. Abi o değil de sen geçen hafta Barış'ın ne yaptığını biliyor musun? Yoo bilmiyorum. Oha hiç haberim yok. Anlat çabuk anlat anlat. Bir dakika ya galiba benim hakkımda konuşuyor bunlar. Bu dedikodu meselesini konuşmaya birazdan devam ederiz. Ben şuna bir gidip bakayım yoksa meraktan çatlayacağım.

Ah başa telaş yapmışım. Benim hakkımda konuşmuyorlarmış. Neyse efendim biz konumuza geri dönebiliriz. Ne diyorduk? Dedikodunun eski çağlardaki toplumsal işlevinden bahsediyorduk. Bildiğiniz gibi bugün bir topluluğun parçası olarak potansiyel tehlikelere karşı kendimizi korumak ya da hayatta kalabilmek için vahşi hayvanlarla savaşmak gibi zorlukları çok şükür ki yaşamıyoruz artık. Peki bu dedikodunun işlevini yitirdiği anlamına gelebilir mi?

Hayatta kalmak sadece kelimenin gerçek anlamıyla hayatta kalmak mı demek?

toplumdan izole bir şekilde yaşamaya hayatta kalmak diyorsak ee olabilir tabi ama bence öylesi de çok sıkıcı. Toplum içinde nasıl hayatta kalıyoruz ona bakmamız lazım değil mi? Toplumsal norm dediğimiz bu yazılı olmayan kurallar zaman ve mekan içinde değişerek dönüşür. İşte bu yüzdendir ki Amerika'da, Afrika'da veya herhangi başka bir yerdeki kurallar, gelenekler, görenekler bizimkilerden biraz daha farklı.

Aynı şekilde buradaki kurallarda 100 yıl, 50 yıl hatta bazen 5 yıl öncesine göre bile değişkenlik gösterebiliyor. Bu normlar toplumun çoğunluğu tarafından kabul edilene dek dedikodu yoluyla kulaktan kulağa dolaşıyor. Ve bu sayede insanların öğrendiği ve ayak uydurma ihtiyacı duyduğu bir mekanizma olarak dedikodu işlevini korumaya devam ediyor.

Tabii bu noktada şunun da altını çizmem gerek. Toplumsal normlar bir arada uyum içinde yaşayabilmek için önemliler. Ve aynı zamanda işlevseller ama bir baskı aygıtına da dönüşebilirler. Bunu unutmamak lazım. Toplum içinde herkes tarafından kabul edilebilir normların oluşturulması neredeyse imkansız bir şey olduğu için çoğunluğun kabul ettiği bir kurallar bütününe göre yaşıyoruz aslında biz. Bir çeşit

kültürel mutabakat ya da konsensus diyebiliriz belki de. Yani şunu demek istiyorum, dilim dönerse eğer, bir arada yaşamanın kuralları toplumun bazı kesimlerinin özgürlük alanını kısıtlıyorsa eğer, o kuralları yeniden gözden geçirmemiz gerekiyor. Peki, biz gelelim dedikodunun anatomisine ve bugününe.

Bu noktada Belçikalı sosyal psikolog Charlotte de Becker'ın dedikoduyla ilgili yaptığı bir başka çalışmadan bahsetmek istiyorum şimdi size. Becker dedikoduyu eski çağlardaki hayatta kalmak reflekslerimize benzer bir yerden, stratejik öğrenme yetisi üzerinden okuyor. Becker'ın çalışmasına göre normal şartlarda insanlar tanıdıkları kişilerle ilgili dedikodulara merak duyuyor.

Ancak öyle dedikodular da var ki kimin hakkında olduğundan bağımsız kendiliğinden bir haber değeri taşıyor. Örneğin siz gidip bir arkadaşınıza benim berberim evleniyormuş dediğinizde eğer arkadaşınız berberinizi tanımıyorsa e tabi böyle bir habere onun ilgi duymasını pek de bekleyemeyiz değil mi? Ancak aynı arkadaşınıza gidip benim berberime

Bu yaz Kaş'ta karette karette kaplumbağaları saldırmış, canını da zor kurtarmış deseniz, arkadaşınız o berberi tanımasa da mutlaka bu haberle ilgilenip size bir takım sorular soracaktır. Hatta benim bile ilgimi çekti şimdi bu haber. Nereden saldırmış acaba? Neden saldırmış?

niye böyle oluyor? Neden merak ediyoruz bu tür dedikoduları? Çünkü haberin kendisi ilgi çekici. Hatta bu haber özelinde bir ölüm kalım meselesi var. Doğal olarak da ne olduğunu merak ediyoruz.

Fakat başka bir sebebi daha var. Becker'a göre bu tip dedikodular duyduğumuzda dikkat kesiliyoruz çünkü buradan kendi hayatımızda uygulayabileceğimiz bir takım stratejiler öğrenme ihtimalimiz var. Ya öğrenme. Aynı şekilde ünlü kişiler hakkındaki dedikodular da stratejik öğrenme konusunda bize fayda sağlayabiliyor bazen.

Şimdi bir düşünün, neden magazin programlarıyla bu kadar ilgileniyoruz sizce? Tek sebebi dedikodu yapmayı seviyor olmamız değil aslında. Eski çağlarda kabilelerine liderlik eden kişilerin topluluklarına örnek teşkil etmesi gibi bir durum var aslında burada da.

Aynı şimdiki fenomenler influencerlar gibi yani. Örneğin midesine kelepçe taktıran bir ünlünün sağlık sorunları yaşadığını duyduktan sonra bu operasyona farklı bir gözle bakabilirsiniz. Bu dedikodudan bir ders çıkarma şansı yakalayabiliriz bir başka deyişle. Bu durumda bir tanışıklık halinden de bahsedebiliriz. Şimdi sevdiğiniz ve takip ettiğiniz ünlüleri ya da hayranı olduğunuz böyle dizi, film karakterlerini filan bir düşünün.

Hepsi sizin kendinizi yakın hissettiğiniz, arkadaşınız gibi gördüğünüz insanlara dönüşmüyor mu? Sevdiğimiz insanların hayatlarını daha çok merak etmiyor muyuz? Onlarla tek taraflı bir samimiyet kurmuyor muyuz? Videolarını izliyoruz, varsa kitaplarını okuyoruz, söyleşilerine kulak veriyoruz. Öyle ki bazılarının yazdığı günlükleri bile okuyoruz.

İşte ünlülerle kurduğumuz bu bir çeşit tanışıklık hali bize farklı bir sosyal beceri de kazandırıyor aslında. Yabancı bir ortama girdiğimizde veya yeni biriyle tanıştığımızda ünlülerle ilgili yapacağımız dedikodular yeni çevremizle ortak konular açmamızı kolaylaştırıyor ve biraz da böylece kendimizi rahatlatmış oluyoruz.

Tamam. Şimdiye dek hep dedikodu yapma halinden söz ettik. Peki dedikodu yapmadığımızda ne oluyor? Toplumda nasıl karşılanıyor bu dedikodu yapmayan iyilik ve yücelik timsali insanlar? Kağıt üstünde ideal, güvenilir, sır tutabilen insanlar. Değil mi? Bu şekilde tanımlayabiliriz bu kişileri. E fakat gerçekten de öyleler mi acaba?

kimse hakkında hiçbir şey söylemeyen, hiçbir yorum yapmayan bir insan profilinden bahsediyoruz. Başkaları hakkında konuşmamak veya yorum yapmamak demek, aynı zamanda o insanın olayları nasıl değerlendirdiğini, kendi ahlaki ölçütlerinin de ne olduğunu bilememek demek.

Az önce toplumsal normların oluşmasında dedikodunun işlevinden bahsetmiştik ya. İnsanların başkaları hakkında yaptığı yargıları dinlemek aslında o grup içerisinden neyin kabul edilebilir, neyin kabul edilemez olduğuna dair bazı sinyalleri, işaretleri yakalamamızı sağlıyordu ya. İşte bunu hiç yapmayan kişiler, dahil oldukları grup içerisindeki normları asla öğrenemeyecekler demektir. Dahası kendisini de tanıtamayacağı için grup içinde dışlanmış hissedecek demektir. Yani dedikodu yapmamak bir nevi sosyal izolasyona da sebep olabilir.

Öte yandan başkalarının hakkımızda konuşabileceğine dair bir farkındalık geliştirmek bizi daha tutarlı, daha duyarlı davranmaya da sevk edebilir. Yani bunu daha da yalın bir şekilde ifade etmek gerekirse, dedikodu öyle zannedildiği gibi korkunç bir şey değil kelime anlamı itibariyle. Ne demiştik bölümün başında? Her konuda ön yargılı olmamak gerek. Birazcık böyle çerçevenin dışında düşünmenin hiçbir zararı olmaz.

Şimdi bazılarınızın şöyle bir şeyler dediğini duyar gibiyim. Hmm Barış abi, şimdi biz sabahtan akşama kadar birbirimizi yiyip bitirelim, çekiştirelim, insanlara böyle itibar suikastları düzenleyelim, linç edelim hatta bunu mu istiyorsun? Hayır tabii ki bunu demiyorum arkadaşlar. Dedikodunun negatif yönlerini hepimiz gayet iyi biliyoruz zaten.

Ve bunu yapmayacağınıza da eminim. Benim çok sevdiğim bir söz de var bu arada. Hani daha çok fikirler üzerine konuşmak, o olmazsa olaylar hakkında bir şeyler söylemek, en son insanları çekiştirmek, insanlardan bahsetmek, böyle bir seviyelendirme bile yapabiliriz.

Ama öte yandan şunu da itiraf edeyim. En çok sevdiğim, kurgusal olmayan tipteki kitaplar biyografiler. Yani başka insanların hakkında böyle incik cincik yazılmış, ayrıntılı dedikodu metinleri. Dedikodu kelimesini çok geniş tanımladık dikkat ederseniz. Hep o çerçevenin dışından, altından, üstünden, arkasından falan bakmaya çalıştık.

O yüzden lütfen dedikodu deyince hani sadece negatif anlamda, sadece insanların hatta belki de olmayan özellikleri hakkında konuşmak değil. Zaten onunla başka bir şey deniyor biliyorsunuz. İftira atmak deniyor. Bunlardan söz etmiyorum. Kişisel tatmin uğruna, başkalarını itibarsızlaştırmanın, hasedin, iftiranın olumsuz davranışları olduğu konusunda hepimiz hemfikiriz. Buraya lütfen atlamayalım.

Ben sadece olayları ya da konuları tek boyutta düşünmememiz gerektiğini dedikodu eylemi üzerinden anlatmak istedim bu bölümde. Hiçbir şeye kendiliğinden iyidir, kendiliğinden kötüdür gibi bir ön yargıyla yaklaşmamak gerek diyorum kısaca. Bazı toplumsal ön kabulleri de sorgulayabilmemiz lazım ara ara. Bir eylemin sebeplerini, nedenini, nasılını sorgulamak insanın ufkunu genişleten bir şey sonuçta.

O yüzden siz İsim'i ara sıra böyle aykırı düşünmekten vazgeçmeyin. Konu dedikodu olsa bile.

Hepimiz bireysel olarak iyi ve yeterli olmak istiyoruz. İleriye gitmek, insan olmanın önemli bir parçası sonuçta. Fakat bu özelliğimiz derin bir kaygı hissine de sürükleyebiliyor bizi. 111 Hz'in bu bölümünde kişisel gelişim ve gelecek kaygısı konularına farklı bir perspektiften bakıyoruz. Böylesi süreçlerde küçük adımların nasıl büyük etkiler yaratabileceği üzerinde duruyoruz.


Sunan: Barış Özcan

Hazırlayan: Özgür Yılgür

Ses Tasarım ve Kurgu: Metin Bozkurt

Yapımcı: Podbee Media



Tüm bölümler ve daha fazlası için ⁠⁠⁠⁠⁠⁠podbeemedia.com⁠⁠⁠⁠⁠⁠'u ziyaret et!



----- Podbee Sunar -------

Bu bölüm Garanti BBVA Emeklilik hakkında reklam içermektedir.

214 - Kendine Yatırım Yapmanın Formülü

Walter White, Tony Soprano, June Osborne gibi ekran başında izlerken desteklediğimiz, hatta bağ kurduğumuz anti kahramanlarla gerçek hayatta karşılaşsak ne olurdu? Muhtemelen arkamıza bakmadan kaçardık. Peki ama ahlaki açıdan kusurlu, hatta suç işleyen bu "anti kahramanları" neden bu kadar seviyoruz? 111 Hz’in bu bölümünde mitolojik hikayelerden modern psikoloji deneylerine, Carl Jung’un "gölge benlik" kavramından neoliberalizmin etkilerine uzanan bir yolculuğa çıkıyor; içimizdeki karanlık yanla yüzleşmemizi sağlayan bu karakterlerin cazibesinin ardındaki sırları keşfediyoruz.


Sunan: Barış Özcan

Hazırlayan: Kevser Yağcı Biçici

Ses Tasarım ve Kurgu: Metin Bozkurt

Yapımcı: Podbee Media



Tüm bölümler ve daha fazlası için ⁠⁠⁠⁠⁠⁠podbeemedia.com⁠⁠⁠⁠⁠⁠'u ziyaret et!



----- Podbee Sunar -------



Bu podcast reklam içermektedir.

213- Anti Kahramanları Neden Severiz?

Breaking Bad ve Better Call Saul gibi yapımlardan tanıdığımız Vince Gilligan, son günlerde yeni dizisi Pluribus ile gündemde. Bir mutluluk salgınında, yaşananlara tek itiraz eden Carol'ın hikâyesini izlediğimiz bu dizi, bize insan ve topluluk olmaya dair çok önemli sorular soruyor. 111 Hz'in bu bölümünde Pluribus'un tartışmamızı istediği bazı kavramlara odaklanıyoruz. Tüm dünyaya karşı gelebilmenin yollarını arıyoruz.


Sunan: Barış Özcan

Hazırlayan: Özgür Yılgür

Ses Tasarım ve Kurgu: Metin Bozkurt

Yapımcı: Podbee Media



Tüm bölümler ve daha fazlası için ⁠⁠⁠⁠⁠podbeemedia.com⁠⁠⁠⁠⁠'u ziyaret et!



----- Podbee Sunar -------



Bu podcast reklam içermektedir.

212 - Tüm Dünyaya Karşı Gelebilir misin: Pluribus

111 Hz'in bu bölümünde, hepimizin zaman zaman içine düştüğü o tanıdık hissi inceliyoruz: Bir yere, bir topluluğa ve hatta kendimize bile ait hissedememe hali. Antik kabilelerden modern şehirlere, dijital kalabalıklardan kendi iç dünyamıza uzanan bu yolculukta, aidiyet duygusunun nasıl değiştiğine ve kendine ait olmanın ne demek olduğuna bakıyoruz. 



Sunan: Barış Özcan

Hazırlayan: Aslı Candaş

Ses Tasarım ve Kurgu: Metin Bozkurt

Yapımcı: Podbee Media



Tüm bölümler ve daha fazlası için ⁠⁠⁠⁠⁠podbeemedia.com⁠⁠⁠⁠⁠'u ziyaret et!



----- Podbee Sunar -------



Bu podcast reklam içermektedir.

211- Kendine Ait Olmak

111 Hz'in bu bölümünde, Ursula K. Le Guin'in kült bilimkurgu romanı Rüyanın Öte Yakası dünyasına gidiyor; gerçekliği rüyalarıyla değiştirebilen George Orr ve onun idealist terapisti Dr. Haber'la tanışıyoruz. Acaba iyileştirme arzusu, tehlikeli şekilde tanrıcılık oynamaya dönebilir mi? Güç zehirlenmesi ve narsisizm arasındaki farklar üzerinden; kusursuzluk istemine karşı karanlıkta dahi akışta kalabilmek mümkün mü, sorusuna cevap arıyoruz. 



Sunan: Barış Özcan

Hazırlayan: Maya Gedik, Gülşah Dim

Ses Tasarım ve Kurgu: Metin Bozkurt

Yapımcı: Podbee Media



Tüm bölümler ve daha fazlası için ⁠⁠⁠⁠⁠podbeemedia.com⁠⁠⁠⁠⁠'u ziyaret et!



----- Podbee Sunar -------



Bu podcast reklam içermektedir.

210 - Gerçekliği Değiştirme İdeali: Rüyanın Öte Yakası

Bir parça beden ve bir parça ruh... Dr. Victor Frankenstein'ın esas gayesi bu ikisini birleştirip, yaşamı yeniden var etmekti. Onun hikayesi korku ve bilim kurgu dünyasının yarattığı en derin sorgulamayı da beraberinde getirmişti. 111 Hz'in bu bölümünde Frankenstein'ın hikayesinden yola çıkarak insanın komplekslerine, kibrine ve tanrısal mükemmeliyeti arayışını anlamaya çalışıyoruz. Bu gizemli yolculukta insan benliğine dair cevapları arıyoruz.



Sunan: Barış Özcan

Hazırlayan: Özgür Yılgür

Ses Tasarım ve Kurgu: Metin Bozkurt

Yapımcı: Podbee Media



Tüm bölümler ve daha fazlası için ⁠⁠⁠⁠podbeemedia.com⁠⁠⁠⁠'u ziyaret et!



----- Podbee Sunar -------



Bu podcast reklam içermektedir.

209 - İçimizdeki Canavar ve Mesih Kompleksi: Frankenstein

19 Ekim 2025 Pazar günü sabahın erken saatlerinde Louvre Müzesi'nde yaşanan soygun tüm dünyada büyük bir yankı uyandırdı ve şu soruyu da beraberinde getirdi: Sanat hırsızları, ünlü tabloları, eşsiz eserleri çalan kişiler onları neden çalıyor? Herkesin tanıdığı, dünyaca ünlü tabloları öylece satmaları mümkün olmadığına göre motivasyonları ne olabilir? 111 Hz'in bölümünde sanat hırsızlığının ardındaki psikolojiyi, tarihin en şaşırtıcı soygunlarını ve kaybolan eserlerle birlikte silinen hikayeleri anlatıyoruz.



Sunan: Barış Özcan

Hazırlayan: Kevser Yağcı Biçici

Ses Tasarım ve Kurgu: Metin Bozkurt

Yapımcı: Podbee Media



Tüm bölümler ve daha fazlası için ⁠⁠⁠⁠podbeemedia.com⁠⁠⁠⁠'u ziyaret et!



----- Podbee Sunar -------



Bu podcast reklam içermektedir.

208 - Sanat Hırsızlığı ve Ünlü Soygunlar

Artık hayatı sürekli ekranlar üzerinden takip ediyoruz. Dijitalleşen dünya yaşantımızı epey kolaylaştırdı hiç şüphesiz. Ancak derinlerde bir yerde bizi diğer türlerden ayıran sosyal bir varlık olma özelliğimizi de etkilemeye başladı. 111 Hz'in bu bölümünde dijitalleşmenin sosyal ilişkilerimize olan etkisine odaklanıyor, bu sürece alternatif olarak doğan Unplugged Akımı'nın doğuşunu inceliyoruz.


Sunan: Barış Özcan

Hazırlayan: Özgür Yılgür

Ses Tasarım ve Kurgu: Metin Bozkurt

Yapımcı: Podbee Media



Tüm bölümler ve daha fazlası için ⁠⁠⁠podbeemedia.com⁠⁠⁠'u ziyaret et!



----- Podbee Sunar -------



Bu podcast reklam içermektedir.

207 - Ekranı Kapat: Unplugged Akımı

Ülkemizin çok değerli sporcular yetiştirdiği aşikar, son yıllarda ise takım sporlarında en çok ses getirenlerden biri A Milli Kadın Voleybol Takımımız. Kazandıkları kupalar kadar, kendilerinden emin duruşlarıyla birlik hissini ve kadın olmanın gücünü yeniden tanımlıyorlar. Peki bu dönüşüm nasıl oldu? Yani nasıl oldu da voleybol, diğer takım sporlarından kendini sıyırıp hepimizin ortak kalp atışına dönüştü? 111 Hz'in bu bölümünde voleybolun geçmişini, tarihe damga vuran maçları ve voleybolu yaygınlaştıran faktörleri inceliyoruz.









Sunan: Barış Özcan

Hazırlayan: Aslı Candaş

Ses Tasarım ve Kurgu: Metin Bozkurt

Yapımcı: Podbee Media



Tüm bölümler ve daha fazlası için ⁠⁠⁠⁠podbeemedia.com⁠⁠⁠⁠'u ziyaret et!



----- Podbee Sunar -------



Bu podcast reklam içermektedir.

206- Biz Neden Voleybol Ülkesiyiz? 

Şehrin dışında kalan tekinsiz plajda verdiğimiz mola, bizi hiçbir kategoriye uymayan "Kayıp Şey" ile karşılaştırıyor. Rutinin, kuralların ve betonarmenin hüküm sürdüğü gri bir dünyada, tanıştığımız ilginç yaratığı yuvasına götürmek için Shaun Tan'in etkileyici eseri içerisinde bir maceraya çıkıyoruz. 111 Hz'in bu bölümünde;  yapacak daha önemli işleri olanların arasında, kayıp şeyin aslında ne olduğunu keşfedeceğiz. 



Sunan: Barış Özcan

Hazırlayan: Gülşah Dim

Ses Tasarım ve Kurgu: Metin Bozkurt

Yapımcı: Podbee Media



Tüm bölümler ve daha fazlası için ⁠⁠⁠podbeemedia.com⁠⁠⁠'u ziyaret et!



----- Podbee Sunar -------



Bu podcast reklam içermektedir.

205 - Yapacak Daha Önemli İşleri Olanlara: Kaybolmanın Hikayesi

Su, insanlığın temel yaşam kaynaklarından birisi. Sadece bu özelliği bile onunla kurduğumuz bağı çok güçlü kılıyor, fakat dahası da var... Yeni medeniyetlerin kurulmasından, bazı topluluklara yuva olmasına kadar birçok önemli konuda su başrolü üstleniyor. 111 Hz'in bu bölümünde insanlığın, suyla ilişkisini inceliyor, bu maddenin bizim için neden bu denli önemli olduğu üzerine konuşuyoruz.



Sunan: Barış Özcan

Hazırlayan: Oğulcan Ayan

Ses Tasarım ve Kurgu: Metin Bozkurt

Yapımcı: Podbee Media




Tüm bölümler ve daha fazlası için ⁠⁠podbeemedia.com⁠⁠'u ziyaret et!



----- Podbee Sunar -------



Bu podcast reklam içermektedir.

83 - İki Hidrojen Bir Oksijen: İnsan ve Su İlişkisi

Öyle hikayeler vardır ki onları sadece dinleyerek anlayabilirsiniz. Barış Özcan, sanat, tasarım ve teknoloji dünyasından en sıradışı hikayeleri paylaştığı "111 Hz" ile sizleri eşsiz bir işitsel yolculuğa davet ediyor. Kulaklıklarınızı takın ve yepyeni bir deneyime hazır olun.

Barış Özcan ile 111 Hz

İki teker üzerinde fiziksel dayanıklılığın sınırlarının zorlandığı bir mücadeleyi sahneliyor Fransa Bisiklet Turu. Ancak sadece fiziksel değil, psikolojik olarak da dayanıklılık gerektiren bir mücadele bu. Yeni 111 Hz bölümünde bu mücadeleyi, bisiklet üstündeki alfa ve beta karakterleri özelinde inceliyoruz. Birlikte 1 Temmuz Cumartesi günü başlayacak Fransa Bisiklet turu için kısa bir ısınma turuna çıkıyoruz.



Sunan: Barış Özcan

Hazırlayan: Ant Arın Şermet

Ses Tasarım ve Kurgu: Metin Bozkurt

Yapımcı: Podbee Media



Tüm bölümler ve daha fazlası için ⁠⁠podbeemedia.com⁠⁠'u ziyaret et!



----- Podbee Sunar -------



Bu podcast reklam içermektedir.

Podcast'e Soru Sor

Kaydet - Dinle - Gönder

Bildirimler

Barış Özcan ile 111 Hz

Her hafta eklenen yeni bölümleri kaçırma!