Felsefe ölüm üzerine mi yoksa yaşam üzerine mi bir meditasyondur? Farklı düşünürlerin görüşleri ile ölüme doğru yaşamanın anlamı ve varoluşa katkısı üzerine konuşuyoruz.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Ölüme Doğru Yaşamanın İronisi

Podcast programım YouTube kanalımdan farklı olarak her zaman bir yaşantıya dayanacak demiştim. Bunu açıkçası biraz da kendim için yapıyorum. Çünkü felsefi bilgi taşıdığım bir yük olmaktan çıkarak yaşadığım bir şeye dönüşsün diye. Böylelikle karşılaştığım sorunlarla nasıl baş ettiğimi kendim de görmek istiyorum. Bu sıralar her nedense ölümle burun buruna günler geçirdim. Önce geçen Cuma dedemi kaybettim. Dedemi hayatımda belki toplam 10 kez bile görmedim ama hani şey vardır ya uzay zamanda etrafındaki her şeyi büken güçler. O da öylesi bir karakterdi ve bana kadar ailemizdeki bütün kişilerin üzerinde bir etkisi olmuştum. Ve sonrasında tam cumartesi günü cenazesi için şehir dışına gitmek için hazırlanırken hayattaki en büyük korkumla yüzleştim belki de. Bana eğer hani en çok neden korkarsın diye sorulsaydı ölüm demezdim ama can çekişerek ölmek ve kimse tarafından bulunamamak derdim. Çünkü son üç senedir tek başıma seyahat ediyorum ve çok istisnai destinasyonlarda kalıyorum. İşte Hindistan'da, Bombay'de değil de Oroville denilen internetin dahi olmadığı bir kasabada kalmak gibi. Ve bu zamanlarda bazen böyle anksiyetimi tetikleyen korkular yaşıyordum. Bu korkulardan bir tanesi şuydu, ben burada ölsem kimse beni bulamaz. Bu fikir o kadar sık aklıma gelmeye başlamıştı ki bir yerden sonra böyle bazen sabahları akşamları artık hangi zaman diliminde bu fikirle karşı karşıya kalıyorsam kalbimde bir sıkışma hissi oluyordu. Ve bundan seneler önce 2017'de Berlin'de de tek başıma yaşamaya çalıştığım bir dönemde ilk kez bu duyguyla karşı karşıya kalmıştım ve kalp krizi geçiriyorum zannettim. Hastaneye gitmiştim, diyorum ki kalp krizi geçiriyorum. Hatta internetten baktım, sol kolum da boynuma kadar uyuşuyor ve kadına derdimi anlatmaya çalışıyorum bir şekilde. Sonrasında tabii ki kalbimde herhangi bir problem olmadığını, aslında sadece anksiyete yaşadığımın, ölmekten de değil ama yalnız bir şekilde ölmek üzereyken ve can çekişirken kimse tarafından bulunamamaktan korktuğumu fark etmiştim. Ne demiştim? Cumartesi günü en büyük korkumla yüzleşmek zorunda kaldım. Aslında olay benim başıma gelmedi. Sadece iki alt katımda oturan bir çift vardı. Muhtemelen Doğu Avrupalı bir çiftti. İstanbul'a tatil için gelmiş olduklarını düşünüyorum. Yani bir diyaloğum olmadı ama bir iki haftadır görüyordum onları. Cumartesi günü apartman dışına çıktığımda apartman görevlisinin bu en alt dairenin kapısını açmaya çalıştığını fark ettim. İsmi İbrahim Bey. İbrahim Bey, üç gün kadardır bu çiftten haber alınamadığını ve çiftin çevresindeki insanların AirBnB'ye ulaştığını, AirBnB'den de apartman sahibine ulaşıldığını söyledi. Normal şartlarda apartman görevlisinde herkesin anahtarı var ama kapının arkası da sürgülü olduğu için bir türlü içeriye giremiyorlar. Ve apartmanda da garip bir koku vardı. Migren hastası olduğum için kokuya karşı inanılmaz duyarlıyım. Sonrasında polisi çağırdılar. İşte bir sürü polis geldi, kapıyı kırdılar ve çift ölmüş. Bu durum beni tahmin ettiğimden çok daha fazla etkiledi. Aslında o insanlarla bir iletişimim yoktu ama... ...hayattaki en büyük korkumun bir başkasının başına geldiğini gördüm. Çünkü uzak bir yerdeler, tanıdıkları kimse yok. Yalnız başlarına can çekişiyorlar ve kimse onları bulamadı üç gün boyunca. Hatta apartmanda koku gelmeseydi ya da o çiftin ailesi Airbnb'ye ulaşmasaydı... ...belki de çok uzun bir süre fark etmeyecektik ve bu olaylar sadece iki alt katımda yaşanıyordu. Sonra çok fazla polis geldi, olay durum inceleme geldi, acil servis geldi ve ben hayatımda ilk kez ölüm gördüm. Ve kişilerin sedyeler aracılığıyla taşındığını gördükten sonra bir süre kendime gelemedim. Dedemin cenazesine de gidemedim. Pazartesiye kadar bu durum üzerine, ölüm ve yaşam üzerine düşünmeye başladım. Aslında ölüm konusu felsefedeki en kökensel tartışmalardan bir tanesi. Yani Sokrates'ten beri süregelen geleneğe baktığınızda bütün felsefenin ölüm kültü üzerine kurulduğunu görürsünüz. Hatta Phaidon diyaloğunda Sokrates, ölüm karşısında korkusuzluk gösteren bir filozofun ölümü arzulaması gerektiğini iddia eder. Yani felsefe yapmak ölmeye hazırlanmaktır der. Şimdi böyle bakıldığında Platon'dan beri süre gelen felsefe aslında yaşamı ölüm karşısında daha zayıf görür. Ve yaşamın nihai ereğinin ölümle sonuçlanmak olduğuna dikkat çeker. Hatta bunun zirvesini biz artık Heidegger felsefesinde görürüz. Heidegger'in Varlık ve Zaman adlı kitabının neredeyse tamamen konusu aslında ölüme doğru yaşamakta olduğumuzun farkına varıştır. Bu yüzden o insana Dasein der. Ben de Heidegger terminolojisine uygun olarak Dasein diyeceğim. Heidegger ölümü de Dasein ile ilişkili bir kavram olarak görür ve ölümü yaşamın bir opsiyonu olarak ele almıştır. Çünkü ölmeye doğru yaşamakta olduğumuzun farkına varmak aslında bizim Dasein olarak yaşamamızı da mümkün kılan şey. O yüzden Heidegger şöyle söyler, Dasein kendini bekler. Neyi bekler? Ölümü bekler değil mi? Onu o yapan şey olarak ölmeye doğru yaşamakta olduğunu bilir. Bu yüzden Heidegger felsefesinde Dasein'in her günkülüğünü aşarak onun otantik bir varlık olmasını sağlayan şey aslında ölümdür. Ve ölüm, ölümü bekleme, ölüm farkındalığı ile birlikte de kendisini bir olanaklılığın bekleyişi olarak gösterdiğini görüyoruz burada. Yani orada Heidegger felsefesinde özellikle ölüm tek başına bir olay değil, varoluşun gerçek anlamının da kavranmasını sağlayan ontolojik bir fenomen haline gelir. Felsefeciler böyle yapıyor kimiz zaman. Benim camdan dışarı baktığımda gördüğüm... ...hayrete düştüğüm, korktuğum, ağladığım bir olayı... ...olay olmaklıktan çıkartarak... ...felsefi bir kavram haline, ontolojik bir fenomen haline getiriyor. Çünkü belki de ölümden bu şekilde bahsetmek daha kolay değil mi? Yani onu felsefi bir kavram olarak bahsetmeye başladığımızda... ...ben bile durumu duygusal bir bağlamdan çıkartarak... ...mantıki bir fenomen haline getirmiş olmanın rahatlığıyla konuşuyorum. Bu noktada Deride'den söz edeceğim çünkü Deride Heidegger'in bu yaklaşımını hem haklı buluyor hem eksik buluyor ve şöyle söylüyor. Aslında biz ölüme, onu bir ölüm bilinci farkındalığı düzeyinde yaklaştıkça ölüm olarak ölümden uzaklaşıyoruz. Tam da az önce söylediğim şey gibi, yani benim başıma gelmesinden en çok korktuğum şeyi bir başkası aracılığıyla görmem ve bu olay ile Heidegger'in yapmış olduğu ontolojik bir fenomen haline gelmiş ölüm arasında bir farklılık var değil mi? Deride diyor ki, ölüm olarak ölümden uzaklaşmaya başlıyoruz. Çünkü Deride ölümü zorunlu, gerçek, aktüel bir olay olarak ele almamız gerektiğini söylüyor. Peki biz ölümü nasıl zorunlu, gerçek bir olay olarak ele alabiliriz? Aslına bakarsanız biz hiçbir zaman ölümü ölüm olarak deneyimleyemeyiz değil mi? Çünkü ne demişti filozof hatırlayın, ben varsam ölüm yok, ölüm geldiğinde de ben yokum. Bu yüzden Diderot durumu şöyle özetler, geleneksel olarak ölüm, gerçeğin ya da olanaklılığın diyelim buna, sınırını aşma olarak anlaşılmalıdır. Çünkü kimse kendi ölümünü deneyimleyemez. Ölümünü deneyimleyen kişi ise sınırın ötesine geçmiş olduğu için ölümün ne olduğunu dile getiremez. Bu yüzden bu filozofların Dericada, Diderot'ta gördüğümüz yaklaşımı şu, ölümün ölüm olarak deneyimlenemiyor oluşu limit, değil mi? Onun olanaksızlığı. Bu noktada Deride aporia kavramını öne sürüyor. Geçmek anlamına gelen peiros fiili ile geçit anlamına gelen pera isminden türemiş aporia olanaksız geçit çıkmaz anlamına geliyor. Aporya, yaşam ve ölüm, son ve sonsuz, doğruluk ve doğruluk olmayan, anlam ve anlamsızlık, ben ve başkası gibi tüm kavram çiftlerini negatif ya da pozitif olmaksızın bir arada barındırıyor. Burası bir olanaksız geçit değil mi? Bir çıkmaz sokak. O yüzden Deri'de bu olanaksızlığın, bu aporetik deneyimi ölüme yaklaşma meselesi olarak şöyle yorumluyor. Mesela bizim sanat deneyiminde yaşadığımız bir sınır deneyimidir. Neden? Örneğin bir film izlerken kendinizle empati kurduğunuz kahramanın ölümünü izlediğinizde aslında siz orada imkansızın imkanı olarak ölüme doğru yaklaşmaya başlarsınız ve Deri da bunu aporetik deneyim olarak adlandırır. Ve Heidegger'in işaret ettiği gibi hani ölümü ölüm olarak deneyimleyemiyoruz ya, o yüzden Deri de bu konuyu biraz daha öteye taşıyarak şöyle söylüyor. Biz ölümü her zaman yalnızca bir başkasının ölümü üzerinden adlandırıyoruz. Ve bir başkasının ölümü önce gelir, der Derida. Fakat bir başkasının deneyimine dair sahip olduğumuz izlenim ile ölümün ölüm olarak deneyimlemek arasında indirgenemez bir fark var değil mi? Yani bir başkasının ölümü önce gelmiş olsa dahi ya da ben ölümü her defasında bir başkasının ölümü üzerinden tanımlıyor olsam dahi bu benim yaşadığım ölmekte olma deneyiminden bambaşka bir şey. Çünkü deneyimin özgür niteliği biricik. Bu yüzden hala o aşılamaz bir sınır, bir geçit olmaklığını koruyor. Heidegger'in ölüm sorumsallaştırmasında bir yanlışlık olduğunu burada görüyoruz. O, ölüm konusunda bir genelleme yaparak bu imkansız deneyimin biricikliğini ve tarihsel karakterini de göz ardı ediyor Deride'ye göre. Çünkü o ölümü, durağın herkes için aynı, tek bir şey gibi kavramıştır. Fakat herkes aynı şekilde ölmez. Bu yüzden Derrida her şeyin kendi tarihselliği olduğuna, farklı kültürlerdeki ölüm kültlerine ve politik karakterine dikkat çekerek ölümün değişimi üzerinde durur. Bu noktada bölüme kısa bir ara verelim, sonrasında devam edeceğiz. Felsefenin izinde yolculuk projesinin bana bir sürü şey öğretti. Proje yaşam hakkında olsa da aslında ölüm hakkında da çok fazla şey söylemiş. Bunu şimdilerde fark ediyorum. Projenin bir parçası olarak yayınlamadık ama o dönem ilk kez Meksika'ya gittiğimde aklımda bu projeyi bir ara hayata geçirmek vardı ve beni en çok şaşırtan şeylerden bir tanesi Meksika'daki ölüm kültüydü. Orada ölüler günü var. İnsanların kostümler giyindiği, makyajlar yaptığı, dans ettiği ve kutladığı bir seromoni gibi. Ölüm, bizdeki gibi, giden kişinin arkasından ağıtların yakıldığı acı verici bir olaymış gibi kavranmak yerine, aslında geçiş ve dönüşümü sembolize eden, tam da bu yüzden kutlanan bir olaydı. Meksika'dan Hindistan'a geldiğimde de ölümün anlamı bambaşka bir karakter edinmişti. Her ne kadar ölümün politik ve kültürel ve tarihsel bir karakteri olsa da, yani ölüm kültü bizim için farklı farklı anlamlara gelse de, ölüm deneyiminin biricikliği ve bir geçit olarak aşılamazlığı sanırım baki kalacak. Hatta bu imkansızlık konusunda Beşir Fuat'ın bir deneyi vardı. Bilmiyorum Beşir Fuat ismi sizin için tanıdık mı? Osmanlı'nın son dönemlerinde yaşayan pozitivist bir araştırmacı Beşir Fuat ve ölüm deneyiminin ne gibi bir deneyim olduğunu, ölmekte olan kişinin neler deneyimlediği üzerine bir meraka sahip. Bu yüzden yüksek düzeyde uyuşturucu madde alıyor. Çünkü o kan kaybı anında hani ağrıdan, acıdan bayılmasını engellemeye çalışıyor. Ve sonrasında bileklerini keserek bileklerinden akan bu kanla da ölmekte olmanın nasıl bir deneyim olduğunu kaleme alıyor. Sanırım Beşir Fuat, Deridan'ın o aporia dediği şeye, imkansızın imkanı, sınır deneyimi dediği şeye en yakın olan kişiydim. Bu kadar ölümden bahsettikten sonra aslında benim favori filozoflarımın konuya ilişkin bakış açılarından bahsedeceğim. Çünkü Sokrates'ten ve Platon'dan beri yaşamı daimi olarak ölebilme potansiyeli üzerinden algılayan bir geleneğe karşı çıkış var. Kimler karşı çıkıyordur? Spinoza ve Nietzsche. Kendini Spinoza ve Nietzsche'nin selefi olarak tanımlayan Deleuze de Spinoza üzerine 11 derste Sokratik geleneğin felsefeyi ölüme hazırlanmak olarak görmesine karşı çıkar. Şöyle söyler, aslında felsefe bir yaşam meditasyonudur. Tam olarak hatta cümleyi okuyayım. Felsefe, yaşam üzerine bir meditasyondur, ölüm üzerine değil. Çünkü ölüm her zaman kötü bir karşılaşmıdır. Bu ifadede de açıkça gördüğümüz gibi Döloz için hani bu Spinoza ve Nietzsche'nin selefi olarak kendini gören Döloz için yaşam aslında kişisel olana aşar. Yani özner yaşantıdan farklılaşarak o da felsefi bir kavram haline gelir. Bu yüzden Deleuze ölümü bir kenara bırakır ve yaşam üzerine meditasyon yapmaya çalışan bir filozof olmaya çalışır. Açıkçası 2024'teki Dilara'ya kadar ben de böyle yapmaya çalışıyordum. Çünkü sorarsanız ben de kendimi Nietzsche'nin ve Spinoza'nın bir takipçisi olarak tanımlarım. O yüzden Dölöz'ün bize önerdiği şey, pratik yaşamın düzenlenmesi için ölüm fikrini düşünmeyi önermek bir yana, tam tersine hatta belki de ölümü yaşamın en dış bağıntısı haline getirmektir. Yaşamı yerleşik ve statik yapılardan uzaklaşarak hareket ve oluşun cereyan ettiği açık bir sistem olarak tasarlar Dölöz, bu sebeple yaşam ve oluştan bağımsız varlık, özne, hakikat hatta ölüm fikrini dahi eleştirir. Çünkü o özneyi aşkın bir kendilik yerine, kontrol edilemez, türlü karşılaşmalarda başkalaşım geçiren, var olan bir şey olarak değil de var olmakta olan bir şey olarak tasarlar ve burada birey evrenselliğe erişmek için kendi formunu da aşarak merkezini ve özdeşliğini kaybeder. Bu durumu Dölöz şizofrenleşme olarak adlandırıyor. Çünkü bu noktada artık bireyin özdeşliği çözülüyor ve bir tekirlikten diğerine geçmeye başlıyor. Şimdi bu noktada şunu söyleyeceğim. Son 3-4 senedir ölüm üzerine meditasyon yapan bir felsefeci olmaktansa... ...yaşam üzerine meditasyonlar yapan biri olduğumu söylemiştim. Ve ciddi manada sanırım konağıtosum yüksekti ve neşeliydim. Hatta Instagram'da bir mesaj almıştım. Bir takipçim beni Marmaris'te bisiklet sürerken görüyormuş sürekli. Ve içinden diyormuş ki, bu kız hep böyle gürümseyerek mi bisiklet sürer? Ya da başka bir mesajda, senin bazı hareketlerin bana çok abartılı geliyor. İşte aşağıda yaşanan bir şey görüyorsun Hindistan'da ve heyecanlanıyorsun. Bunu kaçıramayız, bunu görmemiz lazım diyerek oraya gidiyorsun. Gerçekten de bu kadar coşkuyla mı yaşıyorsun demişti? Gerçekten de bu kadar coşkuyla yaşıyordum sanırım. Neşe üst düzey bir bilinç seviyesidir demişti Spinoza. Yani üst düzey bir bilinç seviyen var mıydı bilmiyorum ama... ...geriye dönüp baktığımda son üç senelik zaman dilimi Neşe ile kutsandığım bir dönemdi. Çünkü yaşamı olumlayan ve ölümü yaşamın en dış halkası haline getiren Deleuzian bir felsefe ile hemfikirdim. Ve bir şey daha fark ediyorum bu şizofrenleşme kavramından tekrar bahsettiğimde. Coşku, neşe, yaşam ile dolu olma fikrinin altında bireyselliğin çözülmesi var demişti ya Dölöz. Aslında bu şizofrenleşme olumsuz bir nitelik değil. Burada bir içsel farklılaşma var. Yani kendini ve yaşamı tekrar tekrar bir başkası aracılığıyla olumlama olarak görmeliyiz. Çünkü bana kalırsa neşe verici olan, yaşam motivasyonunu arttıran şey ben olarak direkt bireye odaklanmak ve benim ölümüm, benim yaşamım perspektifinden çıkmak ve sürekli daimi bir içsel farklılaşma yöntemiyle kendini ötekilerin hikayelerinde, öteki karşılaşmalarda tekrar tekrar bulmak. İşte bana kalırsa bu deridacı anlamda bir limit deneyimi olarak da okunabilir. Yani bisiklet sürerken ben şu an bisiklet sürüyorum, toplantılarımdan çıkıyorum ve nasıl bir hayat yaratıyorum demek yerine kuşlara bakmak, rüzgar olmak, belki de dalga gibi davranmak. Ya da Hindistan'a gittiğinde şu an enteresan bir şey izleyen Dilara'yım diye düşünmek yerine Dilara'lığını olabildiğince askıya atmak ve orada yaşanan olaya dahil olmaya çalışmak. Ne demiştik? Bireyin özdeşliğinin çözüldüğü ve bir tekirlikten diğerine geçtiğim. Hani şey deriz ya, seyyah olmak. Bu seyyahlığı sadece bir fiziksel mekanı değiştirmek olarak değil de kendilikler arasında geçiş yapmak olarak da deneyimlemek mümkün olabilir miydi? Bu bölümde söyleyeceklerim bu kadar. Daha ne denir bilmiyorum. Söyleyebileceğim bütün şeyler bu kadar sanırım. Yaşadığım olaylara ilk başta verdiğim reaksiyon, Sokrates de böyle diyordu zaten, Derida ve Dölöz de şöyle derdi, değil tabii ki. Bu kaydı 19 Ocak Cuma günü alıyorum. Tüm bu duygu durumların üzerinden 5-6 gün kadar geçti ve belirli bir aşama geçtikten sonra aslında olayları rasyonalize edebiliyorsunuz. Felsefe hemen yapılan, kolaylıkla ortaya çıkan bir şey değil sanırım. Hani deriz ya Minerva'nın baykuşu alaca karanlıkta öter diye. Bazen karşılaştığımız olayların üzerinden felsefe yapmak için anlamlı bir sürenin geçmiş olması gerekiyor. Gelecek bölümde görüşene dek meraklı kalın.

Podcast programım YouTube kanalımdan farklı olarak her zaman bir yaşantıya dayanacak demiştim. Bunu açıkçası biraz da kendim için yapıyorum. Çünkü felsefi bilgi taşıdığım bir yük olmaktan çıkarak yaşadığım bir şeye dönüşsün diye. Böylelikle karşılaştığım sorunlarla nasıl baş ettiğimi kendim de görmek istiyorum.

Bu sıralar her nedense ölümle burun buruna günler geçirdim. Önce geçen Cuma dedemi kaybettim. Dedemi hayatımda belki toplam 10 kez bile görmedim ama hani şey vardır ya uzay zamanda etrafındaki her şeyi büken güçler. O da öylesi bir karakterdi ve bana kadar ailemizdeki bütün kişilerin üzerinde bir etkisi olmuştum.

Ve sonrasında tam cumartesi günü cenazesi için şehir dışına gitmek için hazırlanırken hayattaki en büyük korkumla yüzleştim belki de. Bana eğer hani en çok neden korkarsın diye sorulsaydı ölüm demezdim ama can çekişerek ölmek ve kimse tarafından bulunamamak derdim. Çünkü son üç senedir tek başıma seyahat ediyorum ve çok istisnai destinasyonlarda kalıyorum. İşte Hindistan'da, Bombay'de değil de Oroville denilen internetin dahi olmadığı bir kasabada kalmak gibi.

Ve bu zamanlarda bazen böyle anksiyetimi tetikleyen korkular yaşıyordum. Bu korkulardan bir tanesi şuydu, ben burada ölsem kimse beni bulamaz.

Bu fikir o kadar sık aklıma gelmeye başlamıştı ki bir yerden sonra böyle bazen sabahları akşamları artık hangi zaman diliminde bu fikirle karşı karşıya kalıyorsam kalbimde bir sıkışma hissi oluyordu. Ve bundan seneler önce 2017'de Berlin'de de tek başıma yaşamaya çalıştığım bir dönemde ilk kez bu duyguyla karşı karşıya kalmıştım ve kalp krizi geçiriyorum zannettim.

Hastaneye gitmiştim, diyorum ki kalp krizi geçiriyorum. Hatta internetten baktım, sol kolum da boynuma kadar uyuşuyor ve kadına derdimi anlatmaya çalışıyorum bir şekilde. Sonrasında tabii ki kalbimde herhangi bir problem olmadığını, aslında sadece anksiyete yaşadığımın, ölmekten de değil ama yalnız bir şekilde ölmek üzereyken ve can çekişirken kimse tarafından bulunamamaktan korktuğumu fark etmiştim.

Ne demiştim? Cumartesi günü en büyük korkumla yüzleşmek zorunda kaldım. Aslında olay benim başıma gelmedi. Sadece iki alt katımda oturan bir çift vardı. Muhtemelen Doğu Avrupalı bir çiftti. İstanbul'a tatil için gelmiş olduklarını düşünüyorum. Yani bir diyaloğum olmadı ama bir iki haftadır görüyordum onları. Cumartesi günü apartman dışına çıktığımda apartman görevlisinin bu en alt dairenin kapısını açmaya çalıştığını fark ettim.

İsmi İbrahim Bey. İbrahim Bey, üç gün kadardır bu çiftten haber alınamadığını ve çiftin çevresindeki insanların AirBnB'ye ulaştığını, AirBnB'den de apartman sahibine ulaşıldığını söyledi.

Normal şartlarda apartman görevlisinde herkesin anahtarı var ama kapının arkası da sürgülü olduğu için bir türlü içeriye giremiyorlar. Ve apartmanda da garip bir koku vardı. Migren hastası olduğum için kokuya karşı inanılmaz duyarlıyım. Sonrasında polisi çağırdılar. İşte bir sürü polis geldi, kapıyı kırdılar ve çift ölmüş.

Bu durum beni tahmin ettiğimden çok daha fazla etkiledi. Aslında o insanlarla bir iletişimim yoktu ama... ...hayattaki en büyük korkumun bir başkasının başına geldiğini gördüm. Çünkü uzak bir yerdeler, tanıdıkları kimse yok. Yalnız başlarına can çekişiyorlar ve kimse onları bulamadı üç gün boyunca. Hatta apartmanda koku gelmeseydi ya da o çiftin ailesi Airbnb'ye ulaşmasaydı... ...belki de çok uzun bir süre fark etmeyecektik ve bu olaylar sadece iki alt katımda yaşanıyordu.

Sonra çok fazla polis geldi, olay durum inceleme geldi, acil servis geldi ve ben hayatımda ilk kez ölüm gördüm. Ve kişilerin sedyeler aracılığıyla taşındığını gördükten sonra bir süre kendime gelemedim. Dedemin cenazesine de gidemedim. Pazartesiye kadar bu durum üzerine, ölüm ve yaşam üzerine düşünmeye başladım.

Aslında ölüm konusu felsefedeki en kökensel tartışmalardan bir tanesi. Yani Sokrates'ten beri süregelen geleneğe baktığınızda bütün felsefenin ölüm kültü üzerine kurulduğunu görürsünüz. Hatta Phaidon diyaloğunda Sokrates, ölüm karşısında korkusuzluk gösteren bir filozofun ölümü arzulaması gerektiğini iddia eder. Yani felsefe yapmak ölmeye hazırlanmaktır der.

Şimdi böyle bakıldığında Platon'dan beri süre gelen felsefe aslında yaşamı ölüm karşısında daha zayıf görür. Ve yaşamın nihai ereğinin ölümle sonuçlanmak olduğuna dikkat çeker. Hatta bunun zirvesini biz artık Heidegger felsefesinde görürüz. Heidegger'in Varlık ve Zaman adlı kitabının neredeyse tamamen konusu aslında ölüme doğru yaşamakta olduğumuzun farkına varıştır. Bu yüzden o insana Dasein der. Ben de Heidegger terminolojisine uygun olarak Dasein diyeceğim.

Heidegger ölümü de Dasein ile ilişkili bir kavram olarak görür ve ölümü yaşamın bir opsiyonu olarak ele almıştır. Çünkü ölmeye doğru yaşamakta olduğumuzun farkına varmak aslında bizim Dasein olarak yaşamamızı da mümkün kılan şey. O yüzden Heidegger şöyle söyler, Dasein kendini bekler. Neyi bekler? Ölümü bekler değil mi? Onu o yapan şey olarak ölmeye doğru yaşamakta olduğunu bilir.

Bu yüzden Heidegger felsefesinde Dasein'in her günkülüğünü aşarak onun otantik bir varlık olmasını sağlayan şey aslında ölümdür.

Ve ölüm, ölümü bekleme, ölüm farkındalığı ile birlikte de kendisini bir olanaklılığın bekleyişi olarak gösterdiğini görüyoruz burada. Yani orada Heidegger felsefesinde özellikle ölüm tek başına bir olay değil, varoluşun gerçek anlamının da kavranmasını sağlayan ontolojik bir fenomen haline gelir.

Felsefeciler böyle yapıyor kimiz zaman. Benim camdan dışarı baktığımda gördüğüm... ...hayrete düştüğüm, korktuğum, ağladığım bir olayı... ...olay olmaklıktan çıkartarak... ...felsefi bir kavram haline, ontolojik bir fenomen haline getiriyor. Çünkü belki de ölümden bu şekilde bahsetmek daha kolay değil mi? Yani onu felsefi bir kavram olarak bahsetmeye başladığımızda... ...ben bile durumu duygusal bir bağlamdan çıkartarak... ...mantıki bir fenomen haline getirmiş olmanın rahatlığıyla konuşuyorum.

Bu noktada Deride'den söz edeceğim çünkü Deride Heidegger'in bu yaklaşımını hem haklı buluyor hem eksik buluyor ve şöyle söylüyor. Aslında biz ölüme, onu bir ölüm bilinci farkındalığı düzeyinde yaklaştıkça ölüm olarak ölümden uzaklaşıyoruz.

Tam da az önce söylediğim şey gibi, yani benim başıma gelmesinden en çok korktuğum şeyi bir başkası aracılığıyla görmem ve bu olay ile Heidegger'in yapmış olduğu ontolojik bir fenomen haline gelmiş ölüm arasında bir farklılık var değil mi? Deride diyor ki, ölüm olarak ölümden uzaklaşmaya başlıyoruz. Çünkü Deride ölümü zorunlu, gerçek, aktüel bir olay olarak ele almamız gerektiğini söylüyor.

Peki biz ölümü nasıl zorunlu, gerçek bir olay olarak ele alabiliriz? Aslına bakarsanız biz hiçbir zaman ölümü ölüm olarak deneyimleyemeyiz değil mi? Çünkü ne demişti filozof hatırlayın, ben varsam ölüm yok, ölüm geldiğinde de ben yokum. Bu yüzden Diderot durumu şöyle özetler, geleneksel olarak ölüm, gerçeğin ya da olanaklılığın diyelim buna, sınırını aşma olarak anlaşılmalıdır.

Çünkü kimse kendi ölümünü deneyimleyemez. Ölümünü deneyimleyen kişi ise sınırın ötesine geçmiş olduğu için ölümün ne olduğunu dile getiremez. Bu yüzden bu filozofların Dericada, Diderot'ta gördüğümüz yaklaşımı şu, ölümün ölüm olarak deneyimlenemiyor oluşu limit, değil mi? Onun olanaksızlığı.

Bu noktada Deride aporia kavramını öne sürüyor. Geçmek anlamına gelen peiros fiili ile geçit anlamına gelen pera isminden türemiş aporia olanaksız geçit çıkmaz anlamına geliyor.

Aporya, yaşam ve ölüm, son ve sonsuz, doğruluk ve doğruluk olmayan, anlam ve anlamsızlık, ben ve başkası gibi tüm kavram çiftlerini negatif ya da pozitif olmaksızın bir arada barındırıyor. Burası bir olanaksız geçit değil mi? Bir çıkmaz sokak. O yüzden Deri'de bu olanaksızlığın, bu aporetik deneyimi ölüme yaklaşma meselesi olarak şöyle yorumluyor.

Mesela bizim sanat deneyiminde yaşadığımız bir sınır deneyimidir. Neden? Örneğin bir film izlerken kendinizle empati kurduğunuz kahramanın ölümünü izlediğinizde aslında siz orada imkansızın imkanı olarak ölüme doğru yaklaşmaya başlarsınız ve Deri da bunu aporetik deneyim olarak adlandırır. Ve Heidegger'in işaret ettiği gibi hani ölümü ölüm olarak deneyimleyemiyoruz ya, o yüzden Deri de bu konuyu biraz daha öteye taşıyarak şöyle söylüyor.

Biz ölümü her zaman yalnızca bir başkasının ölümü üzerinden adlandırıyoruz. Ve bir başkasının ölümü önce gelir, der Derida.

Fakat bir başkasının deneyimine dair sahip olduğumuz izlenim ile ölümün ölüm olarak deneyimlemek arasında indirgenemez bir fark var değil mi? Yani bir başkasının ölümü önce gelmiş olsa dahi ya da ben ölümü her defasında bir başkasının ölümü üzerinden tanımlıyor olsam dahi bu benim yaşadığım ölmekte olma deneyiminden bambaşka bir şey. Çünkü deneyimin özgür niteliği biricik. Bu yüzden hala o aşılamaz bir sınır, bir geçit olmaklığını koruyor.

Heidegger'in ölüm sorumsallaştırmasında bir yanlışlık olduğunu burada görüyoruz. O, ölüm konusunda bir genelleme yaparak bu imkansız deneyimin biricikliğini ve tarihsel karakterini de göz ardı ediyor Deride'ye göre. Çünkü o ölümü, durağın herkes için aynı, tek bir şey gibi kavramıştır. Fakat herkes aynı şekilde ölmez.

Bu yüzden Derrida her şeyin kendi tarihselliği olduğuna, farklı kültürlerdeki ölüm kültlerine ve politik karakterine dikkat çekerek ölümün değişimi üzerinde durur. Bu noktada bölüme kısa bir ara verelim, sonrasında devam edeceğiz.

Felsefenin izinde yolculuk projesinin bana bir sürü şey öğretti. Proje yaşam hakkında olsa da aslında ölüm hakkında da çok fazla şey söylemiş. Bunu şimdilerde fark ediyorum. Projenin bir parçası olarak yayınlamadık ama o dönem ilk kez Meksika'ya gittiğimde aklımda bu projeyi bir ara hayata geçirmek vardı ve beni en çok şaşırtan şeylerden bir tanesi Meksika'daki ölüm kültüydü. Orada ölüler günü var. İnsanların kostümler giyindiği, makyajlar yaptığı, dans ettiği ve kutladığı bir seromoni gibi.

Ölüm, bizdeki gibi, giden kişinin arkasından ağıtların yakıldığı acı verici bir olaymış gibi kavranmak yerine, aslında geçiş ve dönüşümü sembolize eden, tam da bu yüzden kutlanan bir olaydı. Meksika'dan Hindistan'a geldiğimde de ölümün anlamı bambaşka bir karakter edinmişti. Her ne kadar ölümün politik ve kültürel ve tarihsel bir karakteri olsa da, yani ölüm kültü bizim için farklı farklı anlamlara gelse de, ölüm deneyiminin biricikliği ve bir geçit olarak aşılamazlığı sanırım baki kalacak. Hatta bu imkansızlık konusunda Beşir Fuat'ın bir deneyi vardı. Bilmiyorum Beşir Fuat ismi sizin için tanıdık mı?

Osmanlı'nın son dönemlerinde yaşayan pozitivist bir araştırmacı Beşir Fuat ve ölüm deneyiminin ne gibi bir deneyim olduğunu, ölmekte olan kişinin neler deneyimlediği üzerine bir meraka sahip. Bu yüzden yüksek düzeyde uyuşturucu madde alıyor. Çünkü o kan kaybı anında hani ağrıdan, acıdan bayılmasını engellemeye çalışıyor. Ve sonrasında bileklerini keserek bileklerinden akan bu kanla da ölmekte olmanın nasıl bir deneyim olduğunu kaleme alıyor.

Sanırım Beşir Fuat, Deridan'ın o aporia dediği şeye, imkansızın imkanı, sınır deneyimi dediği şeye en yakın olan kişiydim.

Bu kadar ölümden bahsettikten sonra aslında benim favori filozoflarımın konuya ilişkin bakış açılarından bahsedeceğim. Çünkü Sokrates'ten ve Platon'dan beri yaşamı daimi olarak ölebilme potansiyeli üzerinden algılayan bir geleneğe karşı çıkış var. Kimler karşı çıkıyordur? Spinoza ve Nietzsche.

Kendini Spinoza ve Nietzsche'nin selefi olarak tanımlayan Deleuze de Spinoza üzerine 11 derste Sokratik geleneğin felsefeyi ölüme hazırlanmak olarak görmesine karşı çıkar. Şöyle söyler, aslında felsefe bir yaşam meditasyonudur. Tam olarak hatta cümleyi okuyayım. Felsefe, yaşam üzerine bir meditasyondur, ölüm üzerine değil. Çünkü ölüm her zaman kötü bir karşılaşmıdır.

Bu ifadede de açıkça gördüğümüz gibi Döloz için hani bu Spinoza ve Nietzsche'nin selefi olarak kendini gören Döloz için yaşam aslında kişisel olana aşar. Yani özner yaşantıdan farklılaşarak o da felsefi bir kavram haline gelir.

Bu yüzden Deleuze ölümü bir kenara bırakır ve yaşam üzerine meditasyon yapmaya çalışan bir filozof olmaya çalışır. Açıkçası 2024'teki Dilara'ya kadar ben de böyle yapmaya çalışıyordum. Çünkü sorarsanız ben de kendimi Nietzsche'nin ve Spinoza'nın bir takipçisi olarak tanımlarım. O yüzden Dölöz'ün bize önerdiği şey, pratik yaşamın düzenlenmesi için ölüm fikrini düşünmeyi önermek bir yana, tam tersine hatta belki de ölümü yaşamın en dış bağıntısı haline getirmektir. Yaşamı yerleşik ve statik yapılardan uzaklaşarak hareket ve oluşun cereyan ettiği açık bir sistem olarak tasarlar Dölöz, bu sebeple yaşam ve oluştan bağımsız varlık, özne, hakikat hatta ölüm fikrini dahi eleştirir.

Çünkü o özneyi aşkın bir kendilik yerine, kontrol edilemez, türlü karşılaşmalarda başkalaşım geçiren, var olan bir şey olarak değil de var olmakta olan bir şey olarak tasarlar ve burada birey evrenselliğe erişmek için kendi formunu da aşarak merkezini ve özdeşliğini kaybeder. Bu durumu Dölöz şizofrenleşme olarak adlandırıyor. Çünkü bu noktada artık bireyin özdeşliği çözülüyor ve bir tekirlikten diğerine geçmeye başlıyor.

Şimdi bu noktada şunu söyleyeceğim. Son 3-4 senedir ölüm üzerine meditasyon yapan bir felsefeci olmaktansa... ...yaşam üzerine meditasyonlar yapan biri olduğumu söylemiştim. Ve ciddi manada sanırım konağıtosum yüksekti ve neşeliydim.

Hatta Instagram'da bir mesaj almıştım. Bir takipçim beni Marmaris'te bisiklet sürerken görüyormuş sürekli. Ve içinden diyormuş ki, bu kız hep böyle gürümseyerek mi bisiklet sürer? Ya da başka bir mesajda, senin bazı hareketlerin bana çok abartılı geliyor. İşte aşağıda yaşanan bir şey görüyorsun Hindistan'da ve heyecanlanıyorsun. Bunu kaçıramayız, bunu görmemiz lazım diyerek oraya gidiyorsun. Gerçekten de bu kadar coşkuyla mı yaşıyorsun demişti? Gerçekten de bu kadar coşkuyla yaşıyordum sanırım.

Neşe üst düzey bir bilinç seviyesidir demişti Spinoza. Yani üst düzey bir bilinç seviyen var mıydı bilmiyorum ama... ...geriye dönüp baktığımda son üç senelik zaman dilimi Neşe ile kutsandığım bir dönemdi. Çünkü yaşamı olumlayan ve ölümü yaşamın en dış halkası haline getiren Deleuzian bir felsefe ile hemfikirdim.

Ve bir şey daha fark ediyorum bu şizofrenleşme kavramından tekrar bahsettiğimde. Coşku, neşe, yaşam ile dolu olma fikrinin altında bireyselliğin çözülmesi var demişti ya Dölöz. Aslında bu şizofrenleşme olumsuz bir nitelik değil. Burada bir içsel farklılaşma var. Yani kendini ve yaşamı tekrar tekrar bir başkası aracılığıyla olumlama olarak görmeliyiz.

Çünkü bana kalırsa neşe verici olan, yaşam motivasyonunu arttıran şey ben olarak direkt bireye odaklanmak ve benim ölümüm, benim yaşamım perspektifinden çıkmak ve sürekli daimi bir içsel farklılaşma yöntemiyle kendini ötekilerin hikayelerinde, öteki karşılaşmalarda tekrar tekrar bulmak.

İşte bana kalırsa bu deridacı anlamda bir limit deneyimi olarak da okunabilir. Yani bisiklet sürerken ben şu an bisiklet sürüyorum, toplantılarımdan çıkıyorum ve nasıl bir hayat yaratıyorum demek yerine kuşlara bakmak, rüzgar olmak, belki de dalga gibi davranmak. Ya da Hindistan'a gittiğinde şu an enteresan bir şey izleyen Dilara'yım diye düşünmek yerine Dilara'lığını olabildiğince askıya atmak ve orada yaşanan olaya dahil olmaya çalışmak.

Ne demiştik? Bireyin özdeşliğinin çözüldüğü ve bir tekirlikten diğerine geçtiğim. Hani şey deriz ya, seyyah olmak. Bu seyyahlığı sadece bir fiziksel mekanı değiştirmek olarak değil de kendilikler arasında geçiş yapmak olarak da deneyimlemek mümkün olabilir miydi? Bu bölümde söyleyeceklerim bu kadar. Daha ne denir bilmiyorum. Söyleyebileceğim bütün şeyler bu kadar sanırım.

Yaşadığım olaylara ilk başta verdiğim reaksiyon, Sokrates de böyle diyordu zaten, Derida ve Dölöz de şöyle derdi, değil tabii ki. Bu kaydı 19 Ocak Cuma günü alıyorum. Tüm bu duygu durumların üzerinden 5-6 gün kadar geçti ve belirli bir aşama geçtikten sonra aslında olayları rasyonalize edebiliyorsunuz. Felsefe hemen yapılan, kolaylıkla ortaya çıkan bir şey değil sanırım. Hani deriz ya Minerva'nın baykuşu alaca karanlıkta öter diye.

Bazen karşılaştığımız olayların üzerinden felsefe yapmak için anlamlı bir sürenin geçmiş olması gerekiyor. Gelecek bölümde görüşene dek meraklı kalın.

Bu bölümde, 19 Mart 2025 sonrası Türkiye'deki siyasi atmosferi Michel Foucault'nun teorileri ışığında inceliyorum. Foucault'nun iktidar yapılarına ve söyleme dair analizlerinden yararlanarak iktidarın görünmez sınırlarını görünür kılmayı amaçlıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, 19 Mart 2025 sonrası Türkiye'deki siyasi atmosferi Michel Foucault'nun teorileri ışığında inceliyorum. Foucault'nun iktidar yapılarına ve söyleme dair analizlerinden yararlanarak iktidarın görünmez sınırlarını görünür kılmayı amaçlıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Foucault Felsefesi: Söylemin Düzeni

Bu bölümde, ifade özgürlüğü ile halkı kin ve düşmanlığa teşvik etme arasındaki muğlak sınırları inceliyorum. Öncelikle ifade özgürlüğüne tarihsel felsefe perspektifinden yaklaşıyorum. Ardından, günümüzden örnekler ve farklı ülkeler üzerinden çifte standartları ve bu alandaki temel sorunları ortaya koyuyorum. Son olarak, ifade özgürlüğünün sınırlarının belirlenmesinin iktidar ilişkileriyle nasıl bağlantılı olduğunu ve hangi söylemin meşru kabul edileceğine kimin karar verdiğini tartışıyorum.



Unutmayın, bu sınırları belirlemek aynı zamanda nasıl bir toplumda yaşamak istediğimize karar vermektir.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, ifade özgürlüğü ile halkı kin ve düşmanlığa teşvik etme arasındaki muğlak sınırları inceliyorum. Öncelikle ifade özgürlüğüne tarihsel felsefe perspektifinden yaklaşıyorum. Ardından, günümüzden örnekler ve farklı ülkeler üzerinden çifte standartları ve bu alandaki temel sorunları ortaya koyuyorum. Son olarak, ifade özgürlüğünün sınırlarının belirlenmesinin iktidar ilişkileriyle nasıl bağlantılı olduğunu ve hangi söylemin meşru kabul edileceğine kimin karar verdiğini tartışıyorum.

Unutmayın, bu sınırları belirlemek aynı zamanda nasıl bir toplumda yaşamak istediğimize karar vermektir.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Felsefede İfade Özgürlüğü ve Sınırları

Bu bölümde seküler kesimde spiritüel pratiklerin neden popülerlik kazandığını sosyolojik ve psikolojik açıdan inceliyorum ve bu akıma katkı sağlayan faktörleri tespit ediyorum. Ayrıca bu yönelimi nasıl bir vizyonla değerlendirmemiz gerektiğine dair bir çerçeve çizmeye çalışıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde seküler kesimde spiritüel pratiklerin neden popülerlik kazandığını sosyolojik ve psikolojik açıdan inceliyorum ve bu akıma katkı sağlayan faktörleri tespit ediyorum. Ayrıca bu yönelimi nasıl bir vizyonla değerlendirmemiz gerektiğine dair bir çerçeve çizmeye çalışıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Spiritüalizm Neden Seküler Kesimde Popülerleşti?

Bu bölümde, Londra'daki ilk ecstatic dance deneyimimden yola çıkarak bedenli varoluşumuz üzerine düşünmeye başlıyorum. Batı felsefesi geleneğinin göz ardı ettiği bedene Nietzsche eşliğinde meydan okumanın yollarını araştırırken dansı salt fiziksel bir aktivite olarak değil, yaşamı kutlayan varoluşsal bir duruş olarak ele alıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, Londra'daki ilk ecstatic dance deneyimimden yola çıkarak bedenli varoluşumuz üzerine düşünmeye başlıyorum. Batı felsefesi geleneğinin göz ardı ettiği bedene Nietzsche eşliğinde meydan okumanın yollarını araştırırken dansı salt fiziksel bir aktivite olarak değil, yaşamı kutlayan varoluşsal bir duruş olarak ele alıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Dans Etmesini Bilmeyen Bir Tanrıya İnanamam

Bu bölümde, Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle feminizm ve kadın hakları konusunda sıkça karşılaştığımız klişe ve yanlış söylemleri ele alıyorum. "Kadınlar günü kutlamak ayrımcılık" ve "kadın ve erkek biyolojik olarak eşit değil" gibi önermelerin neden geçersiz olduğunu felsefi, tarihsel ve toplumsal bağlamlarla açıklıyorum.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast, Garanti BBVA reklamı içermektedir. Bonus Platinum'un avantajlarını ⁠⁠keşfet⁠⁠!

Bu bölümde, Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle feminizm ve kadın hakları konusunda sıkça karşılaştığımız klişe ve yanlış söylemleri ele alıyorum. "Kadınlar günü kutlamak ayrımcılık" ve "kadın ve erkek biyolojik olarak eşit değil" gibi önermelerin neden geçersiz olduğunu felsefi, tarihsel ve toplumsal bağlamlarla açıklıyorum.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Neden Erkekler Günü Yok?: Feminizme Dair 4 Yanlış

Bu bölümde Pascal’ın ünlü bahis argümanı üzerinden ilerliyoruz: “Tanrı'nın var olduğuna bahse girerek kazancı ve kaybı tartalım. Bu iki ihtimali değerlendirelim. Eğer kazanırsan, her şeyi kazanırsın; eğer kaybedersen, hiçbir şey kaybetmezsin". Öyle mi? Yoksa bu argüman hatalı mı? Felsefi düşünme pratiğine hoşgeldiniz!

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Tanrı Kumarı: Varsa Hapı Yuttuk mu?

Dijital platformlar sayesinde felsefe akademinin dışına taşarak ilgi gören bir etkinlik haline gelince sürekli birbirine taş atan ve birbirlerinin felsefe yapma biçimlerini eleştiren kişilere rastlamaya başladık. Kimi tarihçi, kimi mantıkçı, kimi epey spekülatif. Bu bölümde akıllardaki bazı soru işaretlerini gidermek adına bazı kategoriler koyarak felsefe ile ilgilenmenin üç haliden söz ediyorum. Hangisi daha münasiptir siz karar verin.



See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Benim Felsefem Senin Felsefeni Döver

Nietzsche, Böyle Buyurdu Zerdüşt adlı eserinde en aşağılanası insanın, artık kendini aşağılamayan olduğunu söyler. Yükselmek için, önce batmak gerektiğini bilmez.

Bu bölümde Nietzsche’nin deve-aslan-çocuk metaforlarını inceleyerek tininin evriminden söz edeceğim, kendimizi aşmak için.



See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kendi Batışını İstemek

Bu bölümde doğum günümdeki bazı kararlarımdan çıktığım yolda Alan Watts'ın eşliğinde Doğu ve Batı düşüncesindeki aydınlanma ve kurtuluş anlayışları arasındaki çarpıcı farkı inceliyorum. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kahkahada Aydınlanmak

Bu bölümde, küçük bir zeytinden Uzak Doğu'ya uzanan bir zihinsel yolculuğa çıkıyorum ve bu yolda farkındalık ve şimdiki ana odaklanmanın önemi ele alıyorum.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Zeytinin İçindeki Evren

Doğum günüm vesilesiyle bu hafta gelenek haline gelmiş Stoacı bir pratikten söz ediyorum.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Doğum Günümün Davetlileri: Yargıç ve Mimar

Onlarca içerik içerisinden bu seriyi dinlemeye karar verdiğine göre muhtemelen senin de fark edip anlamlandıramadığın bir gerçek var, kendimizi bu dünyaya fırlatılmış halde bulduk. Bu yüzden bu podcastte bildiğimizi sandığımız ama muhtemelen yanıldığımız ya da belki de üzerine hiç düşünmediğimiz ama düşünmemiz gereken konuları ele alacağız.

Felsefenin İzinde

Bu bölümde Taoculuktan öğrendiğim kutupluluk fikrine odaklanarak, yaşamın mutlak bir iyilik hali olarak sürmesinin imkansız olduğundan söz edeceğiz. Böylelilikle idealize ettiğimiz yaşamlarımızın imkansız bir çaba olduğu gerçeğiyle belki kendimizi biraz rahat bırakabiliriz. Bahsedilen kitap: Tao te Ching


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Podcast'e Soru Sor

Kaydet - Dinle - Gönder

Bildirimler

Felsefenin İzinde

Her hafta eklenen yeni bölümleri kaçırma!