Üssel büyüme, sabit bir oranın üstüne çıkan her türlü büyümedir. Üssel büyüme gösteren sistemler, büyüme katsayısını katlar ve eğri bir grafik çizer. Bir teknolojinin üssel olması için birkaç 10 sene boyunca üssel olarak büyümesi gerekir. Örneğin; dizel motorlar üssel teknolojiler değildir. Ama bilgisayar teknolojileri 20.yüzyılın ortasından beri üssel büyümüştür. Bu bölümde üssel teknolojilerden ve yapay zekanın açtığı yeni dönemden bahsediyoruz.
------- Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

Üssel büyüme, sabit bir oranın üstüne çıkan her türlü büyümedir. Üssel büyüme gösteren sistemler, büyüme katsayısını katlar ve eğri bir grafik çizer. Bir teknolojinin üssel olması için birkaç 10 sene boyunca üssel olarak büyümesi gerekir. Örneğin; dizel motorlar üssel teknolojiler değildir. Ama bilgisayar teknolojileri 20.yüzyılın ortasından beri üssel büyümüştür. Bu bölümde üssel teknolojilerden ve yapay zekanın açtığı yeni dönemden bahsediyoruz.
------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Üssel Büyüme

Daha yeni başlıyor'dan herkese merhaba. Ben Ceren. Ben de Faruk. Merhaba Ceren. Evet, isterseniz bu defa bir hikayeyle başlayalım. Eski zamanlarda Hindistan'da bir raja varmış. Çok iyi satranç biliyor ve önüne gelenle satranç oynuyor ve onları yenip epide bir kibirleniyormuş. Buna Hindistan Tanrıları bir ceza vermeye karar vermişler ve Shiva bir gün bir tüccar kılığına girip Raja'nın karşısına çıkmış. Raja tekrar ondan bir satranç oynamayı istemiş. Karşılıklı oynamışlar ve Shiva onu yenmiş. Arkasından bir daha oynamışlar, Shiva yine yenmiş. Üçüncü defa yine yenmiş. Demiş artık Raja teslim olmuş. Dile benden ne dilersen demiş. Çok bir şey istemiyorum demiş Şiva. Yalnız satranç tahtasını alın. Birinci kareye bir mısır tanesi koyun. İkinciye iki, üçüncüye dört, dördüncüye sekiz, on altı, otuz iki, altmış dört. Devam etsin. Ben yalnız altmış dördüncü karedeki mısır tanelerini istiyorum demiş. Raca, e iyi öyleyse demiş. Beni fazla uğraştırma. Şuradan arkadaşa bir çuval mısır verin, gitsin demiş. Yok demiş Şiva. Madem söz verdiniz, ben 64. karedeki mısır miktarını istiyorum demiş. Tamam öyleyse demiş muhasebecilerine. Şunu hesaplayın, o kadar mısır verin demiş. Bir müddet sonra adamlar büyük bir telaşla geri gelmişler, efendim imkan yok bizim böyle bir şey çıkartmamıza. Nitekim 1, 2, 4, 8, 16, 32, 64 giderken 64. karedeki mısır miktarı Himalaya dağının miktarı kadar olmuş. Eğer bir 65. kare olsaydı, tabii o zaman da iki Himalaya daha kadar olacaktı. Şimdi biz bunu bir üstsel gelişme için örnek olarak anlatıyoruz değil mi Ceren? Evet, yani aslında burada söylemek istediğimiz şey, üstsel büyümenin ne kadar kuvvetli bir şekilde katlanarak arttığı. Ve günümüz teknolojilerini anlamak için de aslına bakarsanız en önemli kavramlardan biri üstsel büyüme. Çünkü bizim neden teknolojileri hızlı anlayamadığımızı, onlara yetişemediğimizi, onlara... ...gerekli kanunları koyamadığımızı dayandırdığımız kavram yine üstel gelişme. Önce bir tanımlamak istiyorum bu üstel büyüme, üstel gelişme kavramını. Üstel büyüme, sabit bir oranın üstüne çıkan her türlü büyümedir. Yani üstel büyüme gösteren sistemler büyüme kat sayısını katlar ve eğri bir grafik çizer. Peki üstel büyümenin tam tersi ne? Yani karşısına ne koyuyoruz? Lineer büyüme. Ne lineer büyür? Ben bir örnek vereyim. Benim geldiğim dönem endüstri dönemi. Endüstri dönemde ne yapıyorsun? İşte ürünler üretiyorsun. Bir örnek diyelim şişe üretiyorsun. Bir sene yüz şişe ürettin. Ertesi sene yüz yirmi şişe ürettiğin zaman yüzde yirmi arttırmış oluyorsun. Çok büyük bir başarı. Bir sonraki sene yüz kırk beş şişe üretirsen yine bir yüzde yirmi artmış oluyorsun. Yani böyle çizgi üzerinde artarsa lineer gelişme oluyor ki endüstride ürün üretimi daha çok lineer bazda ölçülürdü. Ama yazılımların veya bugünkü servisler gündeme geldiği zaman lineer büyümeden üstel büyümeye geçmiş oluyoruz daha fazla. Bir teknolojinin üstel olması için yalnız bir on sene boyunca değil, birkaç on sene boyunca üstel olarak büyümesi gerekir. Yani mesela dizel motorlar üstel teknolojiler olarak sayılamazlar ama bilgisayar teknolojileri 20. yüzyılın ortasından beri üstel büyüdükleri için bu kavram dahilinde değerlendirilebilirler. Şimdi hikayeyi başlatacağımız Gordon Moore'a gitmek istiyorum. Gordon Moore'un kanunu, Moore kanunu dijital teknolojilerin üstel gelişimini en iyi anlatan yargılardan biri. Senin de çok kullandığın bir referans Faruk abi, Moore kanunu nasıl tanımlarsın? Moore kanunu özet olarak çok kısa. Bir çip teknolojisinin işlem gücünün veya fiyatının 18 ayda iki katına artması özet olarak. Bu aslında çip teknolojisinden daha da evvel oluşmuş bir şey. 1950'lerden geliyor ama Gordon Moore bunu 1964'lerde, 65'lerde söylemiş. O zamandır aslında devam ediyor. Yalnız dediğin gibi bugün artık yavaş yavaş biraz değişmeye başladı çünkü fiziksel limitlerine geldi. Yani aslında Moore kanunu şunu da eklemekte belki fayda var. Newton'un kanunları gibi değil. Tahmin analitiğine bağlı değil, tanımlayınca. Bir nevi teknoloji dünyası için bir hedef belirliyor Moore aslında bunu söyleyerek. Bilgisayar üreticileri, çip üreticileri, elektronik ürün tasarımcıları hep Moore kanunu yakalamaya çalışıyor. Dolayısıyla Moore kanunu teknolojinin özüne dair bir gerçek değil ama bir hedef. Ama biz 21. yüzyılın ilk senelerinde artık teknoloji dünyasında Moore kanununda bir yavaşlama gerçekleştirdiği... ...dair şeyler okumaya başladık. Teknolojiler sonuç olarak sonsuza kadar üstel büyüyemiyorlar. Zaten bilgisayarların çift tasarımının limitlerinde zorlandığını söylemek mümkün aynı süreçte. Yani 21. yüzyılın ilk yıllarında. Çip teknolojisinin gelişmesi için bir örnek verecek olursak Ceren, 1970'de bir mikroçipe 1000 transistör sığıyordu ki o zamanlar bu bayağı yüksek bir rakamdı. Ama 2020'de bu rakam 50 milyona çıktı. Aslında Moore kanununun gelişmesi hakkında çok iyi bir örnek. Bunu yalnız çip teknolojisinde görmüyoruz. Başka alanlarda da bu gelişmenin farklılığı yaşanıyor. Mesela herhangi bir aracın 50 milyon kullanıcıya ulaşması için, mesela uçakta 68 yıl sürmüş, otomobilde 62 yıl, televizyonda 22 yıl, internette 7 yıl, iPod'da 4 ay, Instagram'da 17 ay. Hatırlıyorsun, Clubhouse diye bir şey çıkmıştı bundan bir buçuk iki sene önce. Bir gün içinde inanılmaz yayıldı. Yani bu üssel gelişme aslında zaman ilerledikçe her türlü ayrı teknolojinin veyahut kavramın çok çabuk yayılmasına da neden oluyor. Moore'un açıklaması, teknoloji gücünün, çip üzerindeki transistörlerin 18 ayda bir kendini ikiye katlaması meselesini artık biraz aşmış bulunuyoruz. Çünkü bunun iki nedeni var. Birincisi, çipin üzerindeki transistörlerin bir sınırı var. Dolayısıyla konvansiyonel bilgisayar gücünün de bir limite eriştiğimizi söyleyebiliriz artık 21. yüzyılın başında. İkincisi de artık yeni bir bilgisayar türüyle karşı karşıyayız. Bu da bir yapay zeka paradigması zaten. Yapay zeka paradigmasında çiplerin gücünün yanı sıra yani bilgisayar işletim sistemlerinin gücü yanı sıra aynı zamanda bir veri gücünden de beslenen bir sistem var. Bunda ne demek istiyoruz? Evet, bilgisayarın gücü artıyor ve bu yapay zekayı daha kabiliyetli ve daha güçlü yapıyor. Ama aynı zamanda 2010'lardan beri biz kullanıcıların her gün ürettiği verilerle beraber bu yapay zekalar da kuvvetleniyor. Dolayısıyla Moore kanunu aslında artık geçersiz değil ama yeni bir paradigmada. işlemeye başlıyor. Bununla ilgili şöyle bir örnek vermek istiyorum. 2012 ve 18 yılları arasında genel yapay zeka modellerini eğitmek için kullanılan bilgisayar gücü, Moore kanunun öngördüğünden 6 kat hızlı bir şekilde gelişiyor. Yani yapay zeka işletim sistemleri Moore'un öngördüğünden daha farsa katsayı ile üstel büyüyor. Bu da demek oluyor ki artık biz hem üstselbiliyoruz hem de yeni bir paradigmada... ...artık önünü kontrol edemediğimiz, anlayamadığımız bir şekilde bir büyümenin karşısında duruyoruz. Bunlar göz önünde bulunduğunda sana şeyi sormak istiyorum Faruk abi. Bu kadar paradigma değişirken bizim hala ekonomideki bu kalıplaşmış... ...büyüme modellerini baz almamız ne kadar mantıklı? Ceren, şimdi şöyle bir durum var aslında. Biliyorsun hep şu şekilde ayırıyorum. Bir endüstri dönemi, bir de endüstri sonrası dönemi ayırarak bakmak istiyorum konuya. Şimdi bütün bunlar işte 2000'li yılları eşik olarak alalım veyahut 1990'lı yılları eşik olarak alalım. O zaman şunu görüyoruz. Hakikaten önemli farklılıklar ortaya çıkmaya başlıyor. Ve çok derin farklılıklar ortaya çıkmaya başlıyor. Şimdi çok güzel bir konuya değindin. Bu kadar hızla artması, verinin hacminin bu kadar artması, bir yanda da işletim gücünün bu kadar artması gittikçe farklı sistemik bir karmaşıklık getiriyor ortaya. çok farklı değerlendirme sistemlerini zorunlu kılıyor. Halbuki daha biz bunları pek o kadar görmüyoruz. Ortada yoklar bunlar. Şimdi bu sistemi karmaşıklık meselesine aslında Daron Acemoğlu'nun Dar Koridor kitabında çok iyi işliyor. Eğer sen sistemleri kontrol edemezsen, Ya bir yandan kaosa sürüklenirsin ya da bu işi o kadar abartırsın ki iş baskıcı yapılara dönüşür. Onun için ortada bir koridor var, o çok iyi yönetilebilmeli, diyor özet olarak. Bu doğru koridorun da gittikçe daraldığını hissediyorsun. Çünkü kontrol mekanizmaları bizi çok farklı şekillendiriyor. Ben bir örnek vermek istiyorum. Biz ekonomide büyümeyi genelde işte gayri safi yurt içi hasla veyahut gayri safi milli hasla olarak değerlendiriyoruz. Bunlar aşağı yukarı 1940'lı yıllarda Simon Kuznetz isimli bir ekonomist tarafından ortaya çıkarıldı. Ve çok kullanılıyor. En önemli indikatör. Ne yapıyor bu genelde? İşte bir ülkenin büyümesini, ne kadar büyüdüğünü gösteriyor. Veyahut ülkelerin birbiriyle karşılaştırılmasını gösteriyor. Aslında ekonomiyi şekillendiren en önemli veriler. Fakat öbür taraftan bakıyorsun, bu verilere giren rakamlar aslında her türlü üretimi kapsıyor. Ne bileyim ben, kozmetiği kapsıyor, silah endüstrisini kapsıyor, enerjiyi kapsıyor. Aklına gelebilecek her türlü üretim bunun içinde değerlendiriliyor. Şimdi böyle baktığın zaman... Burada biraz durum karışmaya başlıyor. İlerisi için bu rakamların bu şekilde geçerli olması durumu zorlaştırıyor. Bir de üstelik bir şey daha söyleyeyim. Servis endüstrisi özellikle gelişmiş ülkelerden yayılan bir yapı bütün dünyayı etkilediği için de burada işler iyice karışmaya başlıyor. Şimdi burada aslında nereye geliyoruz? Biz data'nın önemine geliyoruz. Maalesef aslında klasik ekonomide data doğru dürüst tanımlanmış bir yapı değil. Nedir ekonomi? Temel olarak kıt kaynakların yönetimi. E şimdi data kaynak mı? Kıt mı? Aynen, kıt bir kaynak mı? Doğru bilgi var, yanlış bilgi var, az bilgi var, çok bilgi var. Bütün bunlar buralarda çok karışmaya başlıyor. Yanlış bilginin bedeli var veya işte saptırılmış bilginin getirdiği zararlar var. Bunları nasıl ödeyeceksin vesaire vesaire çok önemli hukuki ve ekonomik sorunlarla veya bilmezlerle karşılaşmaya başlıyorsun. Bu bence önümüzdeki dönemin çözülmesi gereken en önemli konularından bir tanesi. Verinin tanımsızlığı, aynı zamanda yapay zekayı besleyen bütün bu veri setlerinin de kontrol edilemezliği... ...ve daha sonradan da o veri setlerindeki zararların da gidilememesi anlamına geliyor. Aynen öyle. Ben aslında yalnız yapay zekayı da söylemek istemiyorum Cenan. Yani yapay zeka bu işin dikey gelişmesi. Bir de yatay gelişme var. Bu da işte bizim iletişim olanaklarıyla, band genişlikleri, networklerin gelişmesiyle, band genişlikleri olabilir veya işte satelitler olabilir. Şimdi bir yandan bu dikey gelişmeler, bir yandan yatay gelişmeler, bir de bunların kombinasyonlarını ele almaya başladığı zaman işin üstel boyutları bizim tahminimizin çok daha ötesine gitmeye başladı. Evet, bence bu yatay-dikey gelişmeleri şöyle birazcık daha net tanımlayalım. Dinleyiciler için zor olabilir. Dikey gelişme. Dikey gelişme, yapay zeka. Bir derinleşme aslında. Evet, yani bilginin üretimi diyelim. Veyahut herhangi bir bilgiyle ilgili konuların üretimi yatayda yayılması. Evet, ne kadar hızlı yayıldı ve ne kadar farklı. Bu ikisi de aynı şekilde hızla gelişiyor. Hızla gelişenin ötesinde üstsel hızla gelişiyor. Ve bunu kontrol edebilecek mekanizmaların yaratılması çok önem kazanmaya başlıyor. Ama bu mekanizmaların yaratılması da her geçen gün zorlaşıyor. Çünkü bizim bu kavramları, bu teknik gelişmeleri yakalamamız... ...yakaldığımız anda onları regüle etmemiz veya bir şekilde anlaşılır kılmamız çok zor. O yüzden aslında burada bir yıpranmadan bahsetmek de mümkün. Evet, aynen. Yıpranma da aslında üstel bir şekilde gelişiyor. Bugün bizim alıştığımız, bizim altyapı kurumlarımızın veya genelde kurumlar da aynı şekilde hızla yıpranıyor. Bak sana bir örnek vereyim. En önemli yönlendirici kurumlar, mesela buna Bretton Woods kuruluşları deniyor. IMF var, Dünya Bankası var. Hatta Birleşmiş Milletler var. Buradaki karar mekanizmaların ne kadar zorlaştığını, Ve kadar zamanı uyumadan yavaşladığını görüyoruz. Çünkü artık o kadar komplike akan bir bilgi yapısı var ki bunda çok zorlanılmaya başlandı. Bunlar bizim bildiğimiz büyük örnekler. Aslında her türlü kurum için geçerli. Özel kurumlar için işte batarsa batar. Önemli değil. Şirketler piyasaya uyar, daha gelişirler. Uymazlarsa batar. Ama bunlar böyle değil. Bu kurumlar, devlet kurumları Veyahut devlet üstü kurumlar, bunlar kalıcı kurumlar ve onların karar mekanizmalarında bu hıza ayak uydurmaları gittikçe daha fazla önem kazanıyor diye düşünüyorum. Evet, yani toparlamak gerekirse endüstri döneminden kalan tüm kurumlar ve kavramlar... ...aslında bu yükselen, üstel yükselen, yüksel büyüyen veri ve bilgisayar işletim sistemleri... ...gücü karşısında hızla yıpranıyor. Yeni modellere ihtiyaç var. Günümüzün büyüme anlayışı, üstel gelişmeyi ve veri kavramını içermiyor. Bunun içerdiği bir yapı içerisinde bizim artık dünyamızın geleceğini düşünmemiz gerekiyor. Aynen öyle, çok haklısın. Ve burada konsepler de birbirine karışmaya başladı. Yani bizim demokrasinden anladığımız konular da birbirine karışmaya başladı. Sana bir örnek vereyim. En önemli konseplerden birisi biliyorsun sosyal medya. Sosyal medyada herkes konuşmaya başlıyor, herkes dinlemeye başlıyor vesaire vesaire. Şimdi burada mesela konuşma özgürlüğünü çok ayrı bir şekilde görmeye başladığının eskisine göre... Önüne gelen bazen de haddini aşan bir şekilde yanlış da bilgilendirerek etkin olmaya başlıyor. O zaman mesela demokratik kavramlar birbirine karışmaya başlıyor. Hatta diyelim konuşma özgürlüğüyle demokrasi zaman zaman birbirine rekabet ediyor hale gelmeye başlıyor. Buralarda daha doğru dürüst çözüm bulunmuş değil. Bunu zaten her gün kendimiz aşağı yukarı yaşıyoruz ve bunun da eğer önlemine alınmazsa daha ileride daha büyük bir sorun olarak da karşımıza çıkacak diye düşünüyorum. Mutlaka üzerine gidilmesi gereken konulardan bir tanesi. Evet, ev ödevimize vermeden önce son bir şey daha eklemek istiyorum. Aslında baktığınızda her türlü gelişim bir anlayış boşluğuyla geliyor. Buna kültürel boşluk deniyor, culture lag. Yani bir şey fiziksel olarak değişiyor. Kültürel olarak o değişimin aktüeliteye, işte normlara yansıması arasında... ...genelde bir 10-15 sene var her türlü şeyde. Bunu aslında Zeynep Tüfekçi çok iyi anlatır. Şeye benzetiyor bunu. Mesela bu özellikle başkaldırı hareketlerinde eskiden bu çok daha rahat planlar olarak yapılan bir şeydi. Örneğin siyahi Amerikalıların 60'lardaki hareketi oldukça plandı ve dikkatli geliştirilen bir hareketti. Bugün tamamen kontrolsüz bir şekilde başkaldırılar oluyor. ve dolayısıyla devletle başkaldıranlar arasında diyaloğa vakit dahi kalmıyor ve çok büyük sorunlar yaratıyor bu konu. İşte bu kültürel tutarsızlık, yani olanla konuşulan, olanla normların tutarsızlığı da... ...bu üstel gelişmelerle her geçen gün açılıyor. Çünkü biz o gelişime sürekli ayak uydurabilecek canlılar değiliz. Ama hedefimiz bir nebze olsun aslında o değişimin bir parçası olmak ve o aslında enerjiye girebilmek. Zaten bugünkü aslında paylaşmak istediğimiz ev ödevimiz, pratiğimiz de bunu destekleyecek bir şey. Bu aslında, evet çok güzel söyledin, bizim kafamız lineer düşünmeye çok alışık. Ev ödevi aslında üstel düşünme alışkanlığını edinmek olmalı. Yani bir şeyi biz diyelim bir sene içinde olacak diye varsayıyorsak, o üç ay içinde olabilir, bir hafta içinde olabilir. Yeter ki bunu bu şekilde olabileceğini herkes düşünebilsin. Ve bu noktada teknolojilerden yardım almayı herkes çözebilsin. Çok güzel. Çok teşekkür ederim. Çok teşekkürler Ceren. Yine çok keyifli bir sohbet oldu benim için. Bir sonraki sohbetimizde görüşmek üzere. Hoşça kalın. Hoşça kalın.

Daha yeni başlıyor'dan herkese merhaba. Ben Ceren. Ben de Faruk. Merhaba Ceren. Evet, isterseniz bu defa bir hikayeyle başlayalım. Eski zamanlarda Hindistan'da bir raja varmış. Çok iyi satranç biliyor ve önüne gelenle satranç oynuyor ve onları yenip epide bir kibirleniyormuş. Buna Hindistan Tanrıları bir ceza vermeye karar vermişler ve Shiva bir gün bir tüccar kılığına girip Raja'nın karşısına çıkmış. Raja tekrar ondan bir satranç oynamayı istemiş. Karşılıklı oynamışlar ve Shiva onu yenmiş. Arkasından bir daha oynamışlar, Shiva yine yenmiş.

Üçüncü defa yine yenmiş. Demiş artık Raja teslim olmuş. Dile benden ne dilersen demiş. Çok bir şey istemiyorum demiş Şiva. Yalnız satranç tahtasını alın. Birinci kareye bir mısır tanesi koyun. İkinciye iki, üçüncüye dört, dördüncüye sekiz, on altı, otuz iki, altmış dört. Devam etsin. Ben yalnız altmış dördüncü karedeki mısır tanelerini istiyorum demiş.

Raca, e iyi öyleyse demiş. Beni fazla uğraştırma. Şuradan arkadaşa bir çuval mısır verin, gitsin demiş. Yok demiş Şiva. Madem söz verdiniz, ben 64. karedeki mısır miktarını istiyorum demiş. Tamam öyleyse demiş muhasebecilerine. Şunu hesaplayın, o kadar mısır verin demiş.

Bir müddet sonra adamlar büyük bir telaşla geri gelmişler, efendim imkan yok bizim böyle bir şey çıkartmamıza. Nitekim 1, 2, 4, 8, 16, 32, 64 giderken 64. karedeki mısır miktarı Himalaya dağının miktarı kadar olmuş.

Eğer bir 65. kare olsaydı, tabii o zaman da iki Himalaya daha kadar olacaktı. Şimdi biz bunu bir üstsel gelişme için örnek olarak anlatıyoruz değil mi Ceren? Evet, yani aslında burada söylemek istediğimiz şey, üstsel büyümenin ne kadar kuvvetli bir şekilde katlanarak arttığı. Ve günümüz teknolojilerini anlamak için de aslına bakarsanız en önemli kavramlardan biri üstsel büyüme. Çünkü bizim neden teknolojileri hızlı anlayamadığımızı, onlara yetişemediğimizi, onlara... ...gerekli kanunları koyamadığımızı dayandırdığımız kavram yine üstel gelişme. Önce bir tanımlamak istiyorum bu üstel büyüme, üstel gelişme kavramını. Üstel büyüme, sabit bir oranın üstüne çıkan her türlü büyümedir. Yani üstel büyüme gösteren sistemler büyüme kat sayısını katlar ve eğri bir grafik çizer. Peki üstel büyümenin tam tersi ne? Yani karşısına ne koyuyoruz? Lineer büyüme.

Ne lineer büyür? Ben bir örnek vereyim. Benim geldiğim dönem endüstri dönemi. Endüstri dönemde ne yapıyorsun? İşte ürünler üretiyorsun. Bir örnek diyelim şişe üretiyorsun. Bir sene yüz şişe ürettin. Ertesi sene yüz yirmi şişe ürettiğin zaman yüzde yirmi arttırmış oluyorsun. Çok büyük bir başarı. Bir sonraki sene yüz kırk beş şişe üretirsen yine bir yüzde yirmi artmış oluyorsun.

Yani böyle çizgi üzerinde artarsa lineer gelişme oluyor ki endüstride ürün üretimi daha çok lineer bazda ölçülürdü. Ama yazılımların veya bugünkü servisler gündeme geldiği zaman lineer büyümeden üstel büyümeye geçmiş oluyoruz daha fazla.

Bir teknolojinin üstel olması için yalnız bir on sene boyunca değil, birkaç on sene boyunca üstel olarak büyümesi gerekir. Yani mesela dizel motorlar üstel teknolojiler olarak sayılamazlar ama bilgisayar teknolojileri 20. yüzyılın ortasından beri üstel büyüdükleri için bu kavram dahilinde değerlendirilebilirler. Şimdi hikayeyi başlatacağımız Gordon Moore'a gitmek istiyorum. Gordon Moore'un kanunu, Moore kanunu dijital teknolojilerin üstel gelişimini en iyi anlatan yargılardan biri.

Senin de çok kullandığın bir referans Faruk abi, Moore kanunu nasıl tanımlarsın? Moore kanunu özet olarak çok kısa. Bir çip teknolojisinin işlem gücünün veya fiyatının 18 ayda iki katına artması özet olarak. Bu aslında çip teknolojisinden daha da evvel oluşmuş bir şey. 1950'lerden geliyor ama Gordon Moore bunu 1964'lerde, 65'lerde söylemiş. O zamandır aslında devam ediyor. Yalnız dediğin gibi bugün artık yavaş yavaş biraz değişmeye başladı çünkü fiziksel limitlerine geldi. Yani aslında Moore kanunu şunu da eklemekte belki fayda var. Newton'un kanunları gibi değil. Tahmin analitiğine bağlı değil, tanımlayınca. Bir nevi teknoloji dünyası için bir hedef belirliyor Moore aslında bunu söyleyerek. Bilgisayar üreticileri, çip üreticileri, elektronik ürün tasarımcıları hep Moore kanunu yakalamaya çalışıyor. Dolayısıyla Moore kanunu teknolojinin özüne dair bir gerçek değil ama bir hedef. Ama biz 21. yüzyılın ilk senelerinde artık teknoloji dünyasında Moore kanununda bir yavaşlama gerçekleştirdiği... ...dair şeyler okumaya başladık. Teknolojiler sonuç olarak sonsuza kadar üstel büyüyemiyorlar. Zaten bilgisayarların çift tasarımının limitlerinde zorlandığını söylemek mümkün aynı süreçte. Yani 21. yüzyılın ilk yıllarında. Çip teknolojisinin gelişmesi için bir örnek verecek olursak Ceren, 1970'de bir mikroçipe 1000 transistör sığıyordu ki o zamanlar bu bayağı yüksek bir rakamdı. Ama 2020'de bu rakam 50 milyona çıktı. Aslında Moore kanununun gelişmesi hakkında çok iyi bir örnek. Bunu yalnız çip teknolojisinde görmüyoruz. Başka alanlarda da bu gelişmenin farklılığı yaşanıyor. Mesela herhangi bir aracın 50 milyon kullanıcıya ulaşması için, mesela uçakta 68 yıl sürmüş, otomobilde 62 yıl, televizyonda 22 yıl, internette 7 yıl, iPod'da 4 ay, Instagram'da 17 ay. Hatırlıyorsun,

Clubhouse diye bir şey çıkmıştı bundan bir buçuk iki sene önce. Bir gün içinde inanılmaz yayıldı. Yani bu üssel gelişme aslında zaman ilerledikçe her türlü ayrı teknolojinin veyahut kavramın çok çabuk yayılmasına da neden oluyor.

Moore'un açıklaması, teknoloji gücünün, çip üzerindeki transistörlerin 18 ayda bir kendini ikiye katlaması meselesini artık biraz aşmış bulunuyoruz. Çünkü bunun iki nedeni var. Birincisi, çipin üzerindeki transistörlerin bir sınırı var. Dolayısıyla konvansiyonel bilgisayar gücünün de bir limite eriştiğimizi söyleyebiliriz artık 21. yüzyılın başında.

İkincisi de artık yeni bir bilgisayar türüyle karşı karşıyayız. Bu da bir yapay zeka paradigması zaten. Yapay zeka paradigmasında çiplerin gücünün yanı sıra yani bilgisayar işletim sistemlerinin gücü yanı sıra aynı zamanda bir veri gücünden de beslenen bir sistem var. Bunda ne demek istiyoruz? Evet, bilgisayarın gücü artıyor ve bu yapay zekayı daha kabiliyetli ve daha güçlü yapıyor. Ama aynı zamanda 2010'lardan beri biz kullanıcıların her gün ürettiği verilerle beraber bu yapay zekalar da kuvvetleniyor. Dolayısıyla Moore kanunu aslında artık geçersiz değil ama yeni bir paradigmada. işlemeye başlıyor. Bununla ilgili şöyle bir örnek vermek istiyorum. 2012 ve 18 yılları arasında genel yapay zeka modellerini eğitmek için kullanılan bilgisayar gücü, Moore kanunun öngördüğünden 6 kat hızlı bir şekilde gelişiyor. Yani yapay zeka işletim sistemleri Moore'un öngördüğünden daha farsa katsayı ile üstel büyüyor.

Bu da demek oluyor ki artık biz hem üstselbiliyoruz hem de yeni bir paradigmada... ...artık önünü kontrol edemediğimiz, anlayamadığımız bir şekilde bir büyümenin karşısında duruyoruz. Bunlar göz önünde bulunduğunda sana şeyi sormak istiyorum Faruk abi. Bu kadar paradigma değişirken bizim hala ekonomideki bu kalıplaşmış... ...büyüme modellerini baz almamız ne kadar mantıklı?

Ceren, şimdi şöyle bir durum var aslında. Biliyorsun hep şu şekilde ayırıyorum. Bir endüstri dönemi, bir de endüstri sonrası dönemi ayırarak bakmak istiyorum konuya. Şimdi bütün bunlar işte 2000'li yılları eşik olarak alalım veyahut 1990'lı yılları eşik olarak alalım. O zaman şunu görüyoruz. Hakikaten önemli farklılıklar ortaya çıkmaya başlıyor. Ve çok derin farklılıklar ortaya çıkmaya başlıyor. Şimdi çok güzel bir konuya değindin. Bu kadar hızla artması, verinin hacminin bu kadar artması, bir yanda da işletim gücünün bu kadar artması gittikçe farklı sistemik bir karmaşıklık getiriyor ortaya. çok farklı değerlendirme sistemlerini zorunlu kılıyor. Halbuki daha biz bunları pek o kadar görmüyoruz. Ortada yoklar bunlar. Şimdi bu sistemi karmaşıklık meselesine aslında Daron Acemoğlu'nun Dar Koridor kitabında çok iyi işliyor. Eğer sen sistemleri kontrol edemezsen, Ya bir yandan kaosa sürüklenirsin ya da bu işi o kadar abartırsın ki iş baskıcı yapılara dönüşür. Onun için ortada bir koridor var, o çok iyi yönetilebilmeli, diyor özet olarak. Bu doğru koridorun da gittikçe daraldığını hissediyorsun. Çünkü kontrol mekanizmaları bizi çok farklı şekillendiriyor. Ben bir örnek vermek istiyorum. Biz ekonomide büyümeyi genelde işte gayri safi yurt içi hasla veyahut gayri safi milli hasla olarak değerlendiriyoruz. Bunlar aşağı yukarı 1940'lı yıllarda Simon Kuznetz isimli bir ekonomist tarafından ortaya çıkarıldı. Ve çok kullanılıyor. En önemli indikatör.

Ne yapıyor bu genelde? İşte bir ülkenin büyümesini, ne kadar büyüdüğünü gösteriyor. Veyahut ülkelerin birbiriyle karşılaştırılmasını gösteriyor. Aslında ekonomiyi şekillendiren en önemli veriler. Fakat öbür taraftan bakıyorsun, bu verilere giren rakamlar aslında her türlü üretimi kapsıyor. Ne bileyim ben, kozmetiği kapsıyor, silah endüstrisini kapsıyor, enerjiyi kapsıyor. Aklına gelebilecek her türlü üretim bunun içinde değerlendiriliyor. Şimdi böyle baktığın zaman... Burada biraz durum karışmaya başlıyor. İlerisi için bu rakamların bu şekilde geçerli olması durumu zorlaştırıyor. Bir de üstelik bir şey daha söyleyeyim. Servis endüstrisi özellikle gelişmiş ülkelerden yayılan bir yapı bütün dünyayı etkilediği için de burada işler iyice karışmaya başlıyor. Şimdi burada aslında nereye geliyoruz? Biz data'nın önemine geliyoruz. Maalesef aslında klasik ekonomide data doğru dürüst tanımlanmış bir yapı değil. Nedir ekonomi? Temel olarak kıt kaynakların yönetimi. E şimdi data kaynak mı? Kıt mı? Aynen, kıt bir kaynak mı? Doğru bilgi var, yanlış bilgi var, az bilgi var, çok bilgi var. Bütün bunlar buralarda çok karışmaya başlıyor. Yanlış bilginin bedeli var veya işte saptırılmış bilginin getirdiği zararlar var. Bunları nasıl ödeyeceksin vesaire vesaire çok önemli hukuki ve ekonomik sorunlarla veya bilmezlerle karşılaşmaya başlıyorsun.

Bu bence önümüzdeki dönemin çözülmesi gereken en önemli konularından bir tanesi. Verinin tanımsızlığı, aynı zamanda yapay zekayı besleyen bütün bu veri setlerinin de kontrol edilemezliği... ...ve daha sonradan da o veri setlerindeki zararların da gidilememesi anlamına geliyor. Aynen öyle. Ben aslında yalnız yapay zekayı da söylemek istemiyorum Cenan. Yani yapay zeka bu işin dikey gelişmesi. Bir de yatay gelişme var. Bu da işte bizim iletişim olanaklarıyla, band genişlikleri, networklerin gelişmesiyle, band genişlikleri olabilir veya işte satelitler olabilir. Şimdi bir yandan bu dikey gelişmeler, bir yandan yatay gelişmeler, bir de bunların kombinasyonlarını ele almaya başladığı zaman işin üstel boyutları bizim tahminimizin çok daha ötesine gitmeye başladı.

Evet, bence bu yatay-dikey gelişmeleri şöyle birazcık daha net tanımlayalım. Dinleyiciler için zor olabilir. Dikey gelişme. Dikey gelişme, yapay zeka. Bir derinleşme aslında. Evet, yani bilginin üretimi diyelim. Veyahut herhangi bir bilgiyle ilgili konuların üretimi yatayda yayılması. Evet, ne kadar hızlı yayıldı ve ne kadar farklı. Bu ikisi de aynı şekilde hızla gelişiyor. Hızla gelişenin ötesinde üstsel hızla gelişiyor. Ve bunu kontrol edebilecek mekanizmaların yaratılması çok önem kazanmaya başlıyor.

Ama bu mekanizmaların yaratılması da her geçen gün zorlaşıyor. Çünkü bizim bu kavramları, bu teknik gelişmeleri yakalamamız... ...yakaldığımız anda onları regüle etmemiz veya bir şekilde anlaşılır kılmamız çok zor. O yüzden aslında burada bir yıpranmadan bahsetmek de mümkün.

Evet, aynen. Yıpranma da aslında üstel bir şekilde gelişiyor. Bugün bizim alıştığımız, bizim altyapı kurumlarımızın veya genelde kurumlar da aynı şekilde hızla yıpranıyor. Bak sana bir örnek vereyim. En önemli yönlendirici kurumlar, mesela buna Bretton Woods kuruluşları deniyor. IMF var, Dünya Bankası var. Hatta Birleşmiş Milletler var. Buradaki karar mekanizmaların ne kadar zorlaştığını, Ve kadar zamanı uyumadan yavaşladığını görüyoruz. Çünkü artık o kadar komplike akan bir bilgi yapısı var ki bunda çok zorlanılmaya başlandı. Bunlar bizim bildiğimiz büyük örnekler. Aslında her türlü kurum için geçerli. Özel kurumlar için işte batarsa batar. Önemli değil. Şirketler piyasaya uyar, daha gelişirler. Uymazlarsa batar. Ama bunlar böyle değil. Bu kurumlar, devlet kurumları

Veyahut devlet üstü kurumlar, bunlar kalıcı kurumlar ve onların karar mekanizmalarında bu hıza ayak uydurmaları gittikçe daha fazla önem kazanıyor diye düşünüyorum.

Evet, yani toparlamak gerekirse endüstri döneminden kalan tüm kurumlar ve kavramlar... ...aslında bu yükselen, üstel yükselen, yüksel büyüyen veri ve bilgisayar işletim sistemleri... ...gücü karşısında hızla yıpranıyor. Yeni modellere ihtiyaç var. Günümüzün büyüme anlayışı, üstel gelişmeyi ve veri kavramını içermiyor. Bunun içerdiği bir yapı içerisinde bizim artık dünyamızın geleceğini düşünmemiz gerekiyor. Aynen öyle, çok haklısın. Ve burada konsepler de birbirine karışmaya başladı. Yani bizim demokrasinden anladığımız konular da birbirine karışmaya başladı. Sana bir örnek vereyim. En önemli konseplerden birisi biliyorsun sosyal medya. Sosyal medyada herkes konuşmaya başlıyor, herkes dinlemeye başlıyor vesaire vesaire. Şimdi burada mesela konuşma özgürlüğünü çok ayrı bir şekilde görmeye başladığının eskisine göre... Önüne gelen bazen de haddini aşan bir şekilde yanlış da bilgilendirerek etkin olmaya başlıyor. O zaman mesela demokratik kavramlar birbirine karışmaya başlıyor. Hatta diyelim konuşma özgürlüğüyle demokrasi zaman zaman birbirine rekabet ediyor hale gelmeye başlıyor. Buralarda daha doğru dürüst çözüm bulunmuş değil. Bunu zaten her gün kendimiz aşağı yukarı yaşıyoruz ve bunun da eğer önlemine alınmazsa daha ileride daha büyük bir sorun olarak da karşımıza çıkacak diye düşünüyorum. Mutlaka üzerine gidilmesi gereken konulardan bir tanesi.

Evet, ev ödevimize vermeden önce son bir şey daha eklemek istiyorum. Aslında baktığınızda her türlü gelişim bir anlayış boşluğuyla geliyor. Buna kültürel boşluk deniyor, culture lag. Yani bir şey fiziksel olarak değişiyor. Kültürel olarak o değişimin aktüeliteye, işte normlara yansıması arasında... ...genelde bir 10-15 sene var her türlü şeyde. Bunu aslında Zeynep Tüfekçi çok iyi anlatır. Şeye benzetiyor bunu. Mesela bu özellikle başkaldırı hareketlerinde eskiden bu çok daha rahat planlar olarak yapılan bir şeydi. Örneğin siyahi Amerikalıların 60'lardaki hareketi oldukça plandı ve dikkatli geliştirilen bir hareketti. Bugün tamamen kontrolsüz bir şekilde başkaldırılar oluyor. ve dolayısıyla devletle başkaldıranlar arasında diyaloğa vakit dahi kalmıyor ve çok büyük sorunlar yaratıyor bu konu.

İşte bu kültürel tutarsızlık, yani olanla konuşulan, olanla normların tutarsızlığı da... ...bu üstel gelişmelerle her geçen gün açılıyor. Çünkü biz o gelişime sürekli ayak uydurabilecek canlılar değiliz. Ama hedefimiz bir nebze olsun aslında o değişimin bir parçası olmak ve o aslında enerjiye girebilmek. Zaten bugünkü aslında paylaşmak istediğimiz ev ödevimiz, pratiğimiz de bunu destekleyecek bir şey. Bu aslında, evet çok güzel söyledin, bizim kafamız lineer düşünmeye çok alışık. Ev ödevi aslında üstel düşünme alışkanlığını edinmek olmalı. Yani bir şeyi biz diyelim bir sene içinde olacak diye varsayıyorsak, o üç ay içinde olabilir, bir hafta içinde olabilir. Yeter ki bunu bu şekilde olabileceğini herkes düşünebilsin.

Ve bu noktada teknolojilerden yardım almayı herkes çözebilsin. Çok güzel. Çok teşekkür ederim. Çok teşekkürler Ceren. Yine çok keyifli bir sohbet oldu benim için. Bir sonraki sohbetimizde görüşmek üzere. Hoşça kalın. Hoşça kalın.

Bizi birbirimize yakınlaştıran dijital sosyal ağların oluşturduğu yeni değerlere odaklanan Daha Yeni Başlıyor podcastinin yaratıcıları Faruk Eczacıbaşı ve Ceren Zeytinoğlu, Üretim Bandı’nın yaratıcısı Eran Filiba moderatörlüğünde 9 Mart günü Bahçe Galata'da dinleyicilerle buluşmuştu.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

Bizi birbirimize yakınlaştıran dijital sosyal ağların oluşturduğu yeni değerlere odaklanan Daha Yeni Başlıyor podcastinin yaratıcıları Faruk Eczacıbaşı ve Ceren Zeytinoğlu, Üretim Bandı’nın yaratıcısı Eran Filiba moderatörlüğünde 9 Mart günü Bahçe Galata'da dinleyicilerle buluşmuştu.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Değişen Dünyaya Kendimi Nasıl Hazırlayacağım? I Bahçe Galata Dinleyici Buluşması

Dijital sosyal ağlar özünde iyi yada kötü altyapılar değiller. İyiye kullanılmaları için doğru algoritmalara, politikalara ve piyasa şartlarına ihtiyaç var. Bu bölümde etik kaygılar bağlamında duruşumuzdan ve çalışmalarımızdan bahsettik. Kaydı 30 Aralık 2022’de almıştık. Baştaki kısmı ise, Büyük Felaket’ten 22 gün sonra, 28 Şubat 2023’de ekledik. Büyük felaket bize sosyal medyanın ve dijital ağların afet yönetimindeki önemini gösterdi. Biz de elimizdeki kuvvetli teknolojileri dayanışma için kullanmak üzere kolları sıvadık. Dijital sosyal ağlar ile toplum olarak dayanışmamızı kesintisiz sürdürebileceğiz. Ayrıca, depremden etkilenen vatandaşlarımızın uzun vadede yanlarında olabilmek ve hayata bağlanmalarını kolaylaştırabilmek adına projeler üretmeye başladık. İlgilenenler Başlangıç Noktası sosyal medya hesaplarından depremzedeler için olan projelerimizi takip edebilir ve destek olabilirler.











Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

Dijital sosyal ağlar özünde iyi yada kötü altyapılar değiller. İyiye kullanılmaları için doğru algoritmalara, politikalara ve piyasa şartlarına ihtiyaç var. Bu bölümde etik kaygılar bağlamında duruşumuzdan ve çalışmalarımızdan bahsettik. Kaydı 30 Aralık 2022’de almıştık. Baştaki kısmı ise, Büyük Felaket’ten 22 gün sonra, 28 Şubat 2023’de ekledik. Büyük felaket bize sosyal medyanın ve dijital ağların afet yönetimindeki önemini gösterdi. Biz de elimizdeki kuvvetli teknolojileri dayanışma için kullanmak üzere kolları sıvadık. Dijital sosyal ağlar ile toplum olarak dayanışmamızı kesintisiz sürdürebileceğiz. Ayrıca, depremden etkilenen vatandaşlarımızın uzun vadede yanlarında olabilmek ve hayata bağlanmalarını kolaylaştırabilmek adına projeler üretmeye başladık. İlgilenenler Başlangıç Noktası sosyal medya hesaplarından depremzedeler için olan projelerimizi takip edebilir ve destek olabilirler.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Dijital Yaşam Etiği

Dijital sosyal ağların mevcut hiyerarşileri (devletler, büyük şirketleri, kurumları) kökten dönüştürmesini beklemek gerçekçi değil. Öte yandan her geçen gün daha fazla insan hayatını dijital ağların yarattığı fırsatlarla kazanıyor. Artık üssel büyüyen kırılım teknolojilerinin gücünü arkasına almayan hiyerarşiler ayakta kalamıyor. Ağlar ve hiyerarşilerin güç dengesi nasıl tesis edilebilir? Kırılım teknolojilerin daha fazla insana fayda yaratması için, devletler, uluslararası şirketler ve kurumlar nasıl değişmeli?













Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

Dijital sosyal ağların mevcut hiyerarşileri (devletler, büyük şirketleri, kurumları) kökten dönüştürmesini beklemek gerçekçi değil. Öte yandan her geçen gün daha fazla insan hayatını dijital ağların yarattığı fırsatlarla kazanıyor. Artık üssel büyüyen kırılım teknolojilerinin gücünü arkasına almayan hiyerarşiler ayakta kalamıyor. Ağlar ve hiyerarşilerin güç dengesi nasıl tesis edilebilir? Kırılım teknolojilerin daha fazla insana fayda yaratması için, devletler, uluslararası şirketler ve kurumlar nasıl değişmeli?

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Sistem Mevcudu Koruyacak, AMA… 

Dijital sosyal ağların kurgusu, yarattığı fırsatlar kadar karanlık taraflarıyla da insan hayatını değiştiriyor. Siber saldırılar, gizlilik sorunları, veri hakimiyeti ve güvenlik tehditleri çevrimiçi kimliklerimizin kırılganlığını ortaya koyuyor. Bu bölümde, karanlık tarafa karşı kendimizi nasıl koruyabileceğimizi ve tehlikeleri yönetebileceğimizden bahsediyoruz.













Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

Dijital sosyal ağların kurgusu, yarattığı fırsatlar kadar karanlık taraflarıyla da insan hayatını değiştiriyor. Siber saldırılar, gizlilik sorunları, veri hakimiyeti ve güvenlik tehditleri çevrimiçi kimliklerimizin kırılganlığını ortaya koyuyor. Bu bölümde, karanlık tarafa karşı kendimizi nasıl koruyabileceğimizi ve tehlikeleri yönetebileceğimizden bahsediyoruz.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Karanlık Taraf

Dijital dünyanın fırsatlarından yararlanmak, en analog şekilde kendini tanımaktan geçiyor. Bilginin erişilebilirliğinin arttığı günümüzde, bağlantılar kurarak anlam yaratma kabiliyeti her şeyden önemli. Kendini tanımak bireyi, ne istediğini, neyi iyi yaptığını ve dünya için iyi ne yapabileceğini düşünmeye itiyor. Bu üç çemberin kesişimine Japonlar “ikigai” diyor. Bu bölümde, dijital ağlarda değer yaratmak isteyen herkesin ilk önce kendini tanıması gerektiğinden bahsediyoruz.











Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

Dijital dünyanın fırsatlarından yararlanmak, en analog şekilde kendini tanımaktan geçiyor. Bilginin erişilebilirliğinin arttığı günümüzde, bağlantılar kurarak anlam yaratma kabiliyeti her şeyden önemli. Kendini tanımak bireyi, ne istediğini, neyi iyi yaptığını ve dünya için iyi ne yapabileceğini düşünmeye itiyor. Bu üç çemberin kesişimine Japonlar “ikigai” diyor. Bu bölümde, dijital ağlarda değer yaratmak isteyen herkesin ilk önce kendini tanıması gerektiğinden bahsediyoruz.

------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Yeni Zenginlik: Kendini Tanımak

Dünya çapında liderlerin yaş ortalaması 60. Öte yandan dünyanın yaş ortalaması 30. Mevcut liderlerin dünya görüşü, İnternet Çağı’nın dijital sosyal ağlarını yönetmeye ve iyiye doğru şekillendirmek için yeterli olmuyor. Jenerasyonlar arası iletişim nasıl kurulmalı? Yeni jenerasyonların dijital kabiliyetlerinden nasıl yararlanılmalı? Bu bölümde, teknolojiyle beraber “kıdem” ve “deneyim” tanımlarımızı nasıl değiştirebileceğimizi tartışıyoruz.
------- Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

Dünya çapında liderlerin yaş ortalaması 60. Öte yandan dünyanın yaş ortalaması 30. Mevcut liderlerin dünya görüşü, İnternet Çağı’nın dijital sosyal ağlarını yönetmeye ve iyiye doğru şekillendirmek için yeterli olmuyor. Jenerasyonlar arası iletişim nasıl kurulmalı? Yeni jenerasyonların dijital kabiliyetlerinden nasıl yararlanılmalı? Bu bölümde, teknolojiyle beraber “kıdem” ve “deneyim” tanımlarımızı nasıl değiştirebileceğimizi tartışıyoruz.
------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kıdem ve Teknoloji Paradoksu

Bilgiye ulaşma hızımız arttıkça hiçbir bilginin tek başına değeri kalmıyor. Öte yandan, disiplinler ve anlayışlar arası nasıl bağlantı kurduğumuz ve kendi hikayemize yerleştirdiğimiz önem kazanıyor. Noktalar dönemi bitiyor ve bağlantılar dönemi başlıyor. Siz neleri bağlıyorsunuz?
------- Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

Bilgiye ulaşma hızımız arttıkça hiçbir bilginin tek başına değeri kalmıyor. Öte yandan, disiplinler ve anlayışlar arası nasıl bağlantı kurduğumuz ve kendi hikayemize yerleştirdiğimiz önem kazanıyor. Noktalar dönemi bitiyor ve bağlantılar dönemi başlıyor. Siz neleri bağlıyorsunuz?
------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Bağlantılar Her Şeydir

Kırılım, bizim “disruption” kavramını dilimizde aktarmak için kullandığımız kelime. İçinden geçtiğimiz Kırılım Çağı'nda, güçlü değişim rüzgarlarını arkalarına alanlar başarılı oluyor. Bu bölüm kırılımları dayanışma, dayanıklılık ve esneklik ile nasıl yakalayabileceğimiz ve kendi yararımıza kullanabileceğimiz üzerine.
------- Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

Kırılım, bizim “disruption” kavramını dilimizde aktarmak için kullandığımız kelime. İçinden geçtiğimiz Kırılım Çağı'nda, güçlü değişim rüzgarlarını arkalarına alanlar başarılı oluyor. Bu bölüm kırılımları dayanışma, dayanıklılık ve esneklik ile nasıl yakalayabileceğimiz ve kendi yararımıza kullanabileceğimiz üzerine.
------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

İnternetin Kırılım Çağı

Teknolojinin gücünden yararlanmamız günümüz dünyasında bir ihtiyaç haline geldi. Ağ teknolojileri bizi zaman ve mekan kısıtlarının dışına çıkarıp küreselde potansiyelimizi gerçekleştirmemize yardımcı olur. Yeni bakış açıları bizi bu ağlarda daha kuvvetli bir konuma getirir ve yeni bir hikaye başlar.
------- Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

Teknolojinin gücünden yararlanmamız günümüz dünyasında bir ihtiyaç haline geldi. Ağ teknolojileri bizi zaman ve mekan kısıtlarının dışına çıkarıp küreselde potansiyelimizi gerçekleştirmemize yardımcı olur. Yeni bakış açıları bizi bu ağlarda daha kuvvetli bir konuma getirir ve yeni bir hikaye başlar.
------- Podbee Sunar -------

Bu podcast, On Dijital Bankacılık hakkında reklam içerir. Bankacılık On'la Rahat. Dünya Döndükçe EFT-Havale- Fast Ücreti Yok. ON Mobil'i _ndir! 
Bu podcast, Pegasus hakkında reklam içerir. Yeni seyahat rotanı planlamak için hemen https://www.flypgs.com/ ’u veya Pegasus Mobil uygulamasını ziyaret et!
Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. 

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Yeni Başlayan Ne?

Başlangıç Noktası Lideri Ceren Zeytinoğlu ve Türkiye Bilişim Vakfı Başkanı Faruk Eczacıbaşı karşılıklı oturup dünyayı birbirine yakınlaştıran dijital sosyal ağların oluşturduğu yeni değerleri ve fırsatları konuşuyor.

Podcast'e Soru Sor

Kaydet - Dinle - Gönder

Bildirimler

Daha Yeni Başlıyor

Her hafta eklenen yeni bölümleri kaçırma!