18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi'nin 109. yılında olağanüstü bir savaş hikayesiyle huzurlarınızdayız. Aynı asker, aynı savaşta, iki düşman ülkede birden kahraman olabilir mi? Alistair John Taylor mı yoksa Gazi Ali Can Çavuş mu? Tüyler ürpertici bu hikayeye hazırsanız başlayalım.





Oyuncular:

Beyaz Hala: Yasemin Yeşilgöz

Mustafa Kemal Paşa: Metin Bozkurt

Victoria Taylor: Dila Zeynep Dereli

Alistair John Taylor: Kadir Can Değer

Rehber: Gökbey Karataş

Türk Askeri: Zafer Peker

Köylü: Batuhan Kösegil









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi'nin 109. yılında olağanüstü bir savaş hikayesiyle huzurlarınızdayız. Aynı asker, aynı savaşta, iki düşman ülkede birden kahraman olabilir mi? Alistair John Taylor mı yoksa Gazi Ali Can Çavuş mu? Tüyler ürpertici bu hikayeye hazırsanız başlayalım.


Oyuncular:
Beyaz Hala: Yasemin Yeşilgöz
Mustafa Kemal Paşa: Metin Bozkurt
Victoria Taylor: Dila Zeynep Dereli
Alistair John Taylor: Kadir Can Değer
Rehber: Gökbey Karataş
Türk Askeri: Zafer Peker
Köylü: Batuhan Kösegil

------- Podbee Sunar -------
Bu podcast, getirfinans hakkında reklam içerir.  getirfinans iyi faizi vade beklemeden günlük kazandırır. Kredi faiz oranı düşüktür. Aidatsız kredi kartı sunar. Para transferinden ücret almaz. Sen de getirfinanslı ol. Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. Bonus Platinum Dinamik'le tanışın!Kendiliğinden saatte bir değişen güvenlik koduyla internet alışverişlerinin en yeni ve daha da güvenli ödeme yöntemi!
See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

20: Bir Çanakkale Öyküsü - İki Ulusun Kahramanı Ali Can Çavuş

Er Alistair John Taylor bu ateşkes esnasında ilk kez bir Türk askerini yakından görmüştü. Kanlı çarpışmaların sonunda her iki tarafında ölüleri savaş meydanını doldurmuştu. Ölü askerleri toplamak ve defnetmek için karşılıklı olarak 4 saat bir ateşkes yapıldı. Az önce birbirlerini öldüren, boğazlayan, süngüleyen düşman askerleri, şimdi beraber aynı meydandan arkadaşlarını topluyorlardı. Yeni Zelandalı Anzak askeri Er Alister, kendilerini hep zalim canavarlar olarak anlatılan Türk askerlerini gördüğünde şaşkınlığını gizleyemedi. Bu insanlar canavar falan değildi. Onlar da gencecik yaşlarında cephelerde vuruşuyor, canlarını yitiriyorlardı. Kendisine sigara ikram eden bir Osmanlı askeriyle Er Alistir'de konserve etini paylaşmak istedi. You English? No, I'm not English. I'm a New Zealander. Haa, Zellandalıymış bu. You wanna meat? Meat? Meat. No, no, no. Domuz eti bu ya. What's domuz eti? No, no, no, no. It's not a pork. It's a regular beef. Beef! Beef! Beef! Beef! Beef! Beef! Beef! Beef! Beef! Beef! Beef! Beef! Beef! Orada insanlık tarihinin en kanlı savaşlarından birisi yaşanıyordu. Binlerce genç insanın ölü bedenleri dolu olan savaş meydanı kan revanı içindeydi. Kısa süreli bir ateş keste herkes ölülerini topluyordu. İşte böyle bir ortamda iki düşman asker şakalaşıp gülüyorlardı. İnsanlık alemi hiç kuşkusuz bu kadar dramatik bir tabloyu çok nadiren kaydetmiştir. Buket Uzuner'in Uzun Beyaz Bulut Gelibolu kitabının aktardığı bu sekans savaşın anlamsızlığı kadar orada zoraki düşman olan insanların da dramını yansıtıyordu. Nitekim aynı Anzak askeri bu büyüleyici anı Yeni Zeylanda'ya gönderdiği mektubunda şu ifadelerle yazmıştı. Ben bu Türk askerleriyle neden düşman olmuştum ki? Benim burada ne işim var ki? Bize acımasız katiller, canavarlar olarak anlattıkları Türkler bizim gibi genç insanlar. Onlar da geride ailelerini, sevdiklerini bırakıp ölüyorlar. Üstelik onların bizden bir farkları var. Türkler memleketlerini savunuyorlar. Bizler ise İngilizlerin artık yüzümüze mağrurca söyledikleri gibi sadece hevesli olan çocuklarıyız. yaşayan sayıları sadece. Öldüğümüz zaman da ölü sayılar olacağız. Bilgisayarın bu bölümünde sizlere internetten kolaylıkla ulaşabileceğiniz Çanakkale Savaşı bilgileri anlatmayacağız. Veyahut ilkokul yıllarından beri aşina olduğunuz savaş ve kahramanlık hikayelerini tekrar etmeyeceğiz. Size bugün bu savaşın etkilediği yaşamlardan birinin sıra dışı hikayesini sunacağız. Hazırsanız başlayalım. Biliyordum. Bugünün geleceğini biliyordum. Bugün 18 Mart. Çanakkale Deniz Savaşı'nın sona ermesinin 109. yılı. Aslına bakarsanız Çanakkale Savaşları'nın asıl şiddetli muharebeleri kara savaşları. Kara savaşlarının bitişi ise 1916'nın kış aylarını buluyor. Ancak ülkemizde Çanakkale Zaferi 18 Mart'ta Deniz Zaferi'nin yıl dönümünde kutlanıyor. 2000 yılının bir Mart sabahında Gelibolu'nun çok uzaklardan gelen bir misafiri vardı. Yeni Zelanda'dan gelen Victoria Taylor, Çanakkale Savaşı'nda kaybolan büyük dedesinin izini sürüyordu. Uzak, çok uzak bir ülkeden gelmişti. Elinde ise birkaç mektup ve fotoğraftan başka hiçbir şey yoktu. Otuzlu yaşlarındaki Yeni Zelandalı Victoria Hanım'ın büyük dedesi, Er Alistair John Taylor, 1915'te Çanakkale'de savaşmış bir anzak askeriydi. Er Alister, savaşta ölen askerlik içinde yer almıyordu. Ülkesine de geri dönmemişti. Çok uzun yıllardır kayıptı. Bayan Victoria, savaşta kaybolan dedesinin hikayeleriyle büyümüş ve onun bu savaşta öldüğüne hiç inanmamıştı. Vicky Hanım kendisine yardımcı olan rehberden, savaşın yaşandığı bölgedeki köylerden olan Ece Yaylası halkıyla görüşmek istediğini söyledi. Ertesi gün köy kahvesinde muhtar ve köy halkıyla buluştu. Vicky tedirgin ama kararlı bir edayla kahvenin baş köşesinde Atatürk resminin yanında asılı duran fotoğrafı gösterdi. Fotoğrafta Türk askeri üniforması ve madalyasıyla bir adam vardı. Renkli gözlü, açık tenli, yakışıklı bir adam. Fotoğrafın yanında Gazi Ali Can Çavuş, Çanakkale gazisi yazıyordu. Rehber vasıtasıyla köylülere seslendi. Ben Ali Can Taylar'ın torunuyum. Alistair John Taylor veya Gazi Ali Can Çavuş. Ece Yaylası köyünün en büyük kahramanlarından birisi. Köy halkının anlattığına göre Çanakkale savaşlarında kahramanca savaşmış bir nefer. Savaş sırasında İngilizlere esir düşüp uzun süre esaret altında kalmış. İyi bildiği İngilizcesini bu süreçte öğrendiği varsayılmış. Köyüne geri döndüğünde savaşın ve esaretin travmasıyla aylarca ağzını bıçak açmamış. Rivayet odur ki köyün sünnetçisi Mehmet Efendi'nin kızı Meryem tarafından bir taze mezar başında baygın vaziyette bulunmuş. Köyün tüm genç erkekleri ya öldükleri ya da şehit oldukları için Ali Can Çavuş'un tek parça halinde dönmesi Allah'ın bir hediyesi olarak görülmüş. Bu yüzden Ali Can Çavuş'un sık sık geçirdiği nöbetler, titremeler, hafıza kayıpları, bağıra bağıra İngilizce marşlar ve şarkılar söylemesi, kendini kaybedip Anzak koyunda sabaha kadar içki içmesi hoş görülmüş. Kendisini taze bir mezarın önünde aklını kaybetmiş vaziyette bulan ve gördüğü anda aşık olan Meryem ile evlendirilmiş. Meryem ile Gazi Ali Can Çavuş'un bu evlilikten üç çocuğu olmuş. İsimlerini Uzun, Beyaz ve Bulut koymuşlar. Tıpkı Gelibolu'nun bulutları gibi. Gazi Ali Can Çavuş soyadı kanunuyla Taylar soyadını alınca bu tercihi atlara olan sevgisine yorulmuş. 1955 yılında yaşamını yitirdiğinde arzusu üzerine mezarına anzak koyundan toprak dökülmüş. Mezar taşına da yine arzusu üzerine şu sözler kazınmış. Gazi Ali Can Taylar. Çanakkale'de savaştı, Çanakkale'de öldü. Huzur içinde uyusun. Victoria'nın Gazi Ali Can Çavuş'un öz torunu olduğunu iddia etmesiyle köy kahvesinin ölüm sessizliğine bürünmesi bir oldu. Ölüm sessizliği birkaç saniye sonra memnuniyetsiz homurdanmalara dönüştü. Bizim gazimiz Türk diyor ya. Ne diyor bu kadın ya? Olmaz öyle şey. Konuşturmayız. Ne demek ya? Allah Allah. Yok abi. Olmaz öyle şey. Neden bahsediyor bu kadın ya? Gelen tepkilere şaşırmayan Viki hemen bir sonraki adıma geçti. Gazi Ali Can Çavuş'un hayatta olan en yakın akrabasıyla görüşmek istediğini söyledi. Boş lakırdıya karnı toktu. Buraya niye geldiğini biliyordu. Viki'ye eşlik eden Türk rehber başına bela aldığının farkındaydı. Köy muhtarına şunu görüştürelim de en yakın akrabası kimse sonra gitsin dedi. Muhtar, Gazi Ali Can Çavuş'un üç çocuğu olduğunu, oğulları Uzun ve Bulut'un vefat ettiğini, kızı Beyaz'ın ise hayatta olduğunu söyledi. Tam da bu noktada rehber, Gazi Ali Can Çavuş'un çocuklarının ismini Viki'ye söyleyince, Viki heyecanlı bir çığlık attı. Uzun, Beyaz ve Bulut kelimelerinin Yeni Zelanda'nın yerlileri olan Maori dilinde aynı anlama geldiğini söyledi. Artık Beyaz Hala ile görüşmek için daha da heyecanlanmıştı. Ancak bir sorun vardı. Beyaz Hala oldukça yaşlıydı ve yıllardır kimseyle görüşmüyordu. Durumu Vicky'ye anlatıldı. Ben kendisiyle görüşmek istediğimi söyleyeyim. Eğer istemezse söz veriyorum gideceğim. Şimdi herkes büyük buluşmayı bekliyordu. Kısa bir aranın ardından Beyaz Hala ile Victoria'nın nasıl bir araya geldiğini anlatacağız. Victoria, Beyaz Hala ile görüşmek istediğini eğer reddederse bu işin peşini daha fazla kovalamayacağını söylemişti. Bu sözün ardından yapacak bir şey kalmadı. Hep birlikte Beyaz Hala'nın evine gidildi. Beyaz Hala! Beyaz Hala! Bak gençten bir hanım geldi teğe uzaklardan. Dedesi burada mı ne savaşmış zamanında. Seninle konuşmak istiyor. Bir kapıyı açsana. Kısa bir beklemeden sonra içeriden yanıt geldi. Eee? Gidin başımdan. Vurup durmayın kapama. Umutlar tükenmişti. Redber iki elini kenara açarak genç kadına ''Let's go Vicky'' dedi. Victoria ise oldukça atik bir hareketle Redber'i kenara itip beyaz halaya seslendi. Bu sözler sonrası derin bir sessizlik oldu. Aka bindi ayak sesleri. Ardından kapı açıldı. Beyaz saçlı, minyon, epeyce yaşlı bir kadın belirdi kapıda. Victoria'yı içeri çekti ve kapıyı kapattı. Herkes şok olmuştu. Köy muhtarı merak içinde rehbere döndü. Vicky'nin beyaz halaya ne söylediğini sordu. Ne demiş? Ne bileyim, dilini de bilmiyoruz ki. Bir şeyler anlattı hararetle. Çevirmen Bey ne demiş bu ya? Bir anlat bakayım. Adı Victoria Taylor. Alistair John Taylor'ın torunuymuş. Buraya Yeni Zelanda'dan sizinle konuşmak için gelmiş. Lütfen benimle konuşun diyor. Herkes birbirine ve suratlarına kapanan kapıya bakıp kaldı. Beyaz Hala, Wiki ile geçirdiği saatler boyunca onun getirdiği mektupları okumasını dinledi. Babasından öğrendiği İngilizcesini sanki hep bu anda kullanmayı bekliyormuş gibi anlatmaya başladı. Kırık dökük ama anlaşılır bir İngilizce ile. Babam bir kahramandı. O kahraman ve bilge bir adamdı. Bunu sadece bana anlattı. O da biliyordu bir gün Zelanda'dan geleceklerini. Savaş'a abisi William ile gelmiş. Abisi ölünce yazık, babam da iyice kaybetmiş umudunu. Bir gün bir hücum sırasında Türk siperlerine doğru koşmaya başlamış. Hani bir kurşun gelir de alır canını diye hani. Ne kadar koştuğunu bilmeden koşmuş, koşmuş, koşmuş. Sonra bir anda yüzü koyun düşüvermiş. Vurulduğunu sanmış, hiç üzülmemiş. Ama bakmış ki yarası yok. Sonra bisikletin içinde olduğunu fark etmiş. Yanı başında bir inleme sesi duymuş. Yaralı bir Türk askeri Ali Osman Çavuşmuş yanındaki. Yazık, Türk askerinin yarası ağırmış. Can çekişiyormuş garip. Yardım etmek istemiş babam. Yarasını sarmış. Cebindeki konsabiyeyi paylaşmış. Sonra Ali Osman eliyle bir işaret yapmış babama. Kıyafetlerini göstermiş. Biraz sonra da canını vermiş gari. Babam çok ağlamış. Abisi öldüğünde ağlayamadığı gibi ağlamış. Bir mezar kazmış. Tam Ali Osman'ı içine koyacakmış ki... ...Ali Osman'ın canını teslim etmeden önce yaptığı işaret gelmiş aklıma. ...onun kıyafetlerine giyinmiş. Sonra oracıkta yığılmış kalmış babacığım. Gözünü açtığında bir köyde tanımadığı insanların yanında... ...anlamadığı bir dilde konuşurlarken bulmuş kendini. Tekrar kapamış gözlerini. Beyaz halayı şok içinde dinleyen Vicky'nin gözyaşları... ...bu köhne köy evinin minderine döküldü. Büyük sır sahibine ulaşmıştı. Edebiyatçı yazar Buket Uzuner'in Uzun Beyaz Bulut Gelibolu kitabında anlattığı bu olay, 2024 itibariyle tümüyle gerçek bir olaydan ziyade dilden dile anlatılan, gerçek ve efsane arasında gidip gelen bir rivayet olarak dolaşıyor Gelibolu köylerinde. Yazar Uzuner, bu olağanüstü durumu yani aynı insanın aynı savaşta iki ayrı ülkenin birden kahramanı olmasını edindiği mektup ve konuşmalara dayandırırken, Gazi Ali Can Çavuş ve Beyaz Hala'nın Gelibolu'da yaşamış gerçek insanlar olduğu doğrulanıyor. Hem Türkiye hem Yeni Zeylanda hem de Büyük Britanya makamları ise konuya ilişkin bilgi paylaşmayı reddediyor. Sorulan sorularaysa hep aynı yanıt veriliyor. Gelibolu'nun kahraman askerlerini son uykularında rahat bırakalım. Sizleri bu 18 Mart'ta alışılagelmiş bir savaş anlatısından ziyade, Çanakkale Savaşı'nın evrenselliğini, dünyanın iki ucundan farklı insanlara dokunmasını anlatan bir hikayeyle selamladık. Bu savaş sadece Birinci Dünya Savaşı'nı uzatmakla kalmadı, tarihin akışını ve yönünü de değiştirdi. İngiliz sömürgelerindeki bağımsızlık hareketlerini, bağımsız İrlanda Cumhuriyeti'nin kuruluşunu, Çarlık Rusya'sının yıkılmasını doğrudan etkiledi. Düşman askerlerin birbirlerine yaklaşımlarıyla da insanlık onurunu yükselten bir süreçti. Bundan dolayı İngiliz tarihçiler Gelibolu Savaşı için Son Şövalye Savaşı ifadesini de kullanır. Çanakkale 1915'te geçilmedi. Ancak 1918'de Osmanlı İmparatorluğu genel savaşı kaybedip teslim olunca geçilebildi. 3 sene önce 1001 silahla ve devasa ordularla geçilemeyen Çanakkale Boğazı'ndan tek bir kurşun atmadan geçip gitti İngiliz gemileri. Türk milleti ise 1919 yılında Mustafa Kemal Paşa önderliğinde Kurtuluş Savaşı'na başladı. Çanakkale Savaşı başladığında yarbay olan, savaş içinde albayla terfi eden Mustafa Kemal, bu savaşta elde ettiği başarılarının ardından paşa oldu. Artık ömrünün sonuna kadar bu sıfatıyla alınacaktı. Kurtluç Savaşı'nı örgütlemeye çalıştığı dönemde Anafartalar kahramanı olarak nam saldı. Bu sayede etrafına daha çok insan toplayabildi. Bütün bu etmenlerden dolayı Çanakkale Savaşı'nın Kurtuluş Savaşı'nın da ön sözü olduğunu ifade etmek yanlış olmayacaktır. Bizler de bu büyük savaşın 109. yılında tüm şehitlerimizi saygı ve rahmetle anıyoruz. Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar, gözyaşlarınızı dindiriniz. Evlatlarınız bizim bağrımızdadır. Huzur içindedirler ve huzur içinde rahat rahat uyuyacaklardır. Onlar bu toprakta canlarını verdikten sonra artık bizim evlatlarımız olmuşlardır.

Er Alistair John Taylor bu ateşkes esnasında ilk kez bir Türk askerini yakından görmüştü. Kanlı çarpışmaların sonunda her iki tarafında ölüleri savaş meydanını doldurmuştu. Ölü askerleri toplamak ve defnetmek için karşılıklı olarak 4 saat bir ateşkes yapıldı.

Az önce birbirlerini öldüren, boğazlayan, süngüleyen düşman askerleri, şimdi beraber aynı meydandan arkadaşlarını topluyorlardı. Yeni Zelandalı Anzak askeri Er Alister, kendilerini hep zalim canavarlar olarak anlatılan Türk askerlerini gördüğünde şaşkınlığını gizleyemedi. Bu insanlar canavar falan değildi. Onlar da gencecik yaşlarında cephelerde vuruşuyor, canlarını yitiriyorlardı.

Kendisine sigara ikram eden bir Osmanlı askeriyle Er Alistir'de konserve etini paylaşmak istedi. You English? No, I'm not English. I'm a New Zealander. Haa, Zellandalıymış bu. You wanna meat? Meat? Meat. No, no, no. Domuz eti bu ya. What's domuz eti? No, no, no, no. It's not a pork. It's a regular beef.

Beef! Beef! Beef! Beef! Beef! Beef! Beef! Beef! Beef! Beef! Beef! Beef! Beef!

Orada insanlık tarihinin en kanlı savaşlarından birisi yaşanıyordu. Binlerce genç insanın ölü bedenleri dolu olan savaş meydanı kan revanı içindeydi. Kısa süreli bir ateş keste herkes ölülerini topluyordu. İşte böyle bir ortamda iki düşman asker şakalaşıp gülüyorlardı. İnsanlık alemi hiç kuşkusuz bu kadar dramatik bir tabloyu çok nadiren kaydetmiştir.

Buket Uzuner'in Uzun Beyaz Bulut Gelibolu kitabının aktardığı bu sekans savaşın anlamsızlığı kadar orada zoraki düşman olan insanların da dramını yansıtıyordu. Nitekim aynı Anzak askeri bu büyüleyici anı Yeni Zeylanda'ya gönderdiği mektubunda şu ifadelerle yazmıştı. Ben bu Türk askerleriyle neden düşman olmuştum ki? Benim burada ne işim var ki?

Bize acımasız katiller, canavarlar olarak anlattıkları Türkler bizim gibi genç insanlar. Onlar da geride ailelerini, sevdiklerini bırakıp ölüyorlar. Üstelik onların bizden bir farkları var. Türkler memleketlerini savunuyorlar. Bizler ise İngilizlerin artık yüzümüze mağrurca söyledikleri gibi sadece hevesli olan çocuklarıyız.

yaşayan sayıları sadece. Öldüğümüz zaman da ölü sayılar olacağız.

Bilgisayarın bu bölümünde sizlere internetten kolaylıkla ulaşabileceğiniz Çanakkale Savaşı bilgileri anlatmayacağız. Veyahut ilkokul yıllarından beri aşina olduğunuz savaş ve kahramanlık hikayelerini tekrar etmeyeceğiz.

Size bugün bu savaşın etkilediği yaşamlardan birinin sıra dışı hikayesini sunacağız. Hazırsanız başlayalım.

Bugün 18 Mart. Çanakkale Deniz Savaşı'nın sona ermesinin 109. yılı. Aslına bakarsanız Çanakkale Savaşları'nın asıl şiddetli muharebeleri kara savaşları. Kara savaşlarının bitişi ise 1916'nın kış aylarını buluyor. Ancak ülkemizde Çanakkale Zaferi 18 Mart'ta Deniz Zaferi'nin yıl dönümünde kutlanıyor. 2000 yılının bir Mart sabahında Gelibolu'nun çok uzaklardan gelen bir misafiri vardı.

Yeni Zelanda'dan gelen Victoria Taylor, Çanakkale Savaşı'nda kaybolan büyük dedesinin izini sürüyordu. Uzak, çok uzak bir ülkeden gelmişti. Elinde ise birkaç mektup ve fotoğraftan başka hiçbir şey yoktu. Otuzlu yaşlarındaki Yeni Zelandalı Victoria Hanım'ın büyük dedesi, Er Alistair John Taylor, 1915'te Çanakkale'de savaşmış bir anzak askeriydi.

Er Alister, savaşta ölen askerlik içinde yer almıyordu. Ülkesine de geri dönmemişti. Çok uzun yıllardır kayıptı. Bayan Victoria, savaşta kaybolan dedesinin hikayeleriyle büyümüş ve onun bu savaşta öldüğüne hiç inanmamıştı.

Vicky Hanım kendisine yardımcı olan rehberden, savaşın yaşandığı bölgedeki köylerden olan Ece Yaylası halkıyla görüşmek istediğini söyledi. Ertesi gün köy kahvesinde muhtar ve köy halkıyla buluştu. Vicky tedirgin ama kararlı bir edayla kahvenin baş köşesinde Atatürk resminin yanında asılı duran fotoğrafı gösterdi. Fotoğrafta Türk askeri üniforması ve madalyasıyla bir adam vardı. Renkli gözlü, açık tenli, yakışıklı bir adam.

Fotoğrafın yanında Gazi Ali Can Çavuş, Çanakkale gazisi yazıyordu. Rehber vasıtasıyla köylülere seslendi. Ben Ali Can Taylar'ın torunuyum.

Alistair John Taylor veya Gazi Ali Can Çavuş. Ece Yaylası köyünün en büyük kahramanlarından birisi. Köy halkının anlattığına göre Çanakkale savaşlarında kahramanca savaşmış bir nefer. Savaş sırasında İngilizlere esir düşüp uzun süre esaret altında kalmış. İyi bildiği İngilizcesini bu süreçte öğrendiği varsayılmış.

Köyüne geri döndüğünde savaşın ve esaretin travmasıyla aylarca ağzını bıçak açmamış. Rivayet odur ki köyün sünnetçisi Mehmet Efendi'nin kızı Meryem tarafından bir taze mezar başında baygın vaziyette bulunmuş.

Köyün tüm genç erkekleri ya öldükleri ya da şehit oldukları için Ali Can Çavuş'un tek parça halinde dönmesi Allah'ın bir hediyesi olarak görülmüş. Bu yüzden Ali Can Çavuş'un sık sık geçirdiği nöbetler, titremeler, hafıza kayıpları, bağıra bağıra İngilizce marşlar ve şarkılar söylemesi, kendini kaybedip Anzak koyunda sabaha kadar içki içmesi hoş görülmüş.

Kendisini taze bir mezarın önünde aklını kaybetmiş vaziyette bulan ve gördüğü anda aşık olan Meryem ile evlendirilmiş. Meryem ile Gazi Ali Can Çavuş'un bu evlilikten üç çocuğu olmuş. İsimlerini Uzun, Beyaz ve Bulut koymuşlar. Tıpkı Gelibolu'nun bulutları gibi.

Gazi Ali Can Çavuş soyadı kanunuyla Taylar soyadını alınca bu tercihi atlara olan sevgisine yorulmuş. 1955 yılında yaşamını yitirdiğinde arzusu üzerine mezarına anzak koyundan toprak dökülmüş. Mezar taşına da yine arzusu üzerine şu sözler kazınmış. Gazi Ali Can Taylar. Çanakkale'de savaştı, Çanakkale'de öldü. Huzur içinde uyusun.

Victoria'nın Gazi Ali Can Çavuş'un öz torunu olduğunu iddia etmesiyle köy kahvesinin ölüm sessizliğine bürünmesi bir oldu. Ölüm sessizliği birkaç saniye sonra memnuniyetsiz homurdanmalara dönüştü. Bizim gazimiz Türk diyor ya. Ne diyor bu kadın ya? Olmaz öyle şey. Konuşturmayız. Ne demek ya? Allah Allah. Yok abi. Olmaz öyle şey. Neden bahsediyor bu kadın ya? Gelen tepkilere şaşırmayan Viki hemen bir sonraki adıma geçti. Gazi Ali Can Çavuş'un hayatta olan en yakın akrabasıyla görüşmek istediğini söyledi. Boş lakırdıya karnı toktu. Buraya niye geldiğini biliyordu. Viki'ye eşlik eden Türk rehber başına bela aldığının farkındaydı. Köy muhtarına şunu görüştürelim de en yakın akrabası kimse sonra gitsin dedi.

Muhtar, Gazi Ali Can Çavuş'un üç çocuğu olduğunu, oğulları Uzun ve Bulut'un vefat ettiğini, kızı Beyaz'ın ise hayatta olduğunu söyledi. Tam da bu noktada rehber, Gazi Ali Can Çavuş'un çocuklarının ismini Viki'ye söyleyince, Viki heyecanlı bir çığlık attı. Uzun, Beyaz ve Bulut kelimelerinin Yeni Zelanda'nın yerlileri olan Maori dilinde aynı anlama geldiğini söyledi. Artık Beyaz Hala ile görüşmek için daha da heyecanlanmıştı.

Ancak bir sorun vardı. Beyaz Hala oldukça yaşlıydı ve yıllardır kimseyle görüşmüyordu. Durumu Vicky'ye anlatıldı. Ben kendisiyle görüşmek istediğimi söyleyeyim. Eğer istemezse söz veriyorum gideceğim. Şimdi herkes büyük buluşmayı bekliyordu. Kısa bir aranın ardından Beyaz Hala ile Victoria'nın nasıl bir araya geldiğini anlatacağız.

Victoria, Beyaz Hala ile görüşmek istediğini eğer reddederse bu işin peşini daha fazla kovalamayacağını söylemişti. Bu sözün ardından yapacak bir şey kalmadı. Hep birlikte Beyaz Hala'nın evine gidildi. Beyaz Hala! Beyaz Hala! Bak gençten bir hanım geldi teğe uzaklardan. Dedesi burada mı ne savaşmış zamanında. Seninle konuşmak istiyor. Bir kapıyı açsana.

Kısa bir beklemeden sonra içeriden yanıt geldi. Eee? Gidin başımdan. Vurup durmayın kapama. Umutlar tükenmişti. Redber iki elini kenara açarak genç kadına ''Let's go Vicky'' dedi. Victoria ise oldukça atik bir hareketle Redber'i kenara itip beyaz halaya seslendi.

sözler sonrası derin bir sessizlik oldu. Aka bindi ayak sesleri. Ardından kapı açıldı.

Beyaz saçlı, minyon, epeyce yaşlı bir kadın belirdi kapıda. Victoria'yı içeri çekti ve kapıyı kapattı.

Herkes şok olmuştu. Köy muhtarı merak içinde rehbere döndü. Vicky'nin beyaz halaya ne söylediğini sordu. Ne demiş? Ne bileyim, dilini de bilmiyoruz ki. Bir şeyler anlattı hararetle. Çevirmen Bey ne demiş bu ya? Bir anlat bakayım. Adı Victoria Taylor. Alistair John Taylor'ın torunuymuş. Buraya Yeni Zelanda'dan sizinle konuşmak için gelmiş. Lütfen benimle konuşun diyor. Herkes birbirine ve suratlarına kapanan kapıya bakıp kaldı.

Beyaz Hala, Wiki ile geçirdiği saatler boyunca onun getirdiği mektupları okumasını dinledi. Babasından öğrendiği İngilizcesini sanki hep bu anda kullanmayı bekliyormuş gibi anlatmaya başladı. Kırık dökük ama anlaşılır bir İngilizce ile. Babam bir kahramandı. O kahraman ve bilge bir adamdı. Bunu sadece bana anlattı. O da biliyordu bir gün Zelanda'dan geleceklerini.

Savaş'a abisi William ile gelmiş. Abisi ölünce yazık, babam da iyice kaybetmiş umudunu. Bir gün bir hücum sırasında Türk siperlerine doğru koşmaya başlamış. Hani bir kurşun gelir de alır canını diye hani. Ne kadar koştuğunu bilmeden koşmuş, koşmuş, koşmuş. Sonra bir anda yüzü koyun düşüvermiş.

Vurulduğunu sanmış, hiç üzülmemiş. Ama bakmış ki yarası yok. Sonra bisikletin içinde olduğunu fark etmiş. Yanı başında bir inleme sesi duymuş. Yaralı bir Türk askeri Ali Osman Çavuşmuş yanındaki. Yazık, Türk askerinin yarası ağırmış. Can çekişiyormuş garip. Yardım etmek istemiş babam. Yarasını sarmış.

Cebindeki konsabiyeyi paylaşmış. Sonra Ali Osman eliyle bir işaret yapmış babama. Kıyafetlerini göstermiş. Biraz sonra da canını vermiş gari. Babam çok ağlamış. Abisi öldüğünde ağlayamadığı gibi ağlamış. Bir mezar kazmış. Tam Ali Osman'ı içine koyacakmış ki... ...Ali Osman'ın canını teslim etmeden önce yaptığı işaret gelmiş aklıma.

...onun kıyafetlerine giyinmiş. Sonra oracıkta yığılmış kalmış babacığım. Gözünü açtığında bir köyde tanımadığı insanların yanında... ...anlamadığı bir dilde konuşurlarken bulmuş kendini. Tekrar kapamış gözlerini. Beyaz halayı şok içinde dinleyen Vicky'nin gözyaşları... ...bu köhne köy evinin minderine döküldü. Büyük sır sahibine ulaşmıştı.

Edebiyatçı yazar Buket Uzuner'in Uzun Beyaz Bulut Gelibolu kitabında anlattığı bu olay, 2024 itibariyle tümüyle gerçek bir olaydan ziyade dilden dile anlatılan, gerçek ve efsane arasında gidip gelen bir rivayet olarak dolaşıyor Gelibolu köylerinde.

Yazar Uzuner, bu olağanüstü durumu yani aynı insanın aynı savaşta iki ayrı ülkenin birden kahramanı olmasını edindiği mektup ve konuşmalara dayandırırken, Gazi Ali Can Çavuş ve Beyaz Hala'nın Gelibolu'da yaşamış gerçek insanlar olduğu doğrulanıyor.

Hem Türkiye hem Yeni Zeylanda hem de Büyük Britanya makamları ise konuya ilişkin bilgi paylaşmayı reddediyor. Sorulan sorularaysa hep aynı yanıt veriliyor. Gelibolu'nun kahraman askerlerini son uykularında rahat bırakalım.

Sizleri bu 18 Mart'ta alışılagelmiş bir savaş anlatısından ziyade, Çanakkale Savaşı'nın evrenselliğini, dünyanın iki ucundan farklı insanlara dokunmasını anlatan bir hikayeyle selamladık.

Bu savaş sadece Birinci Dünya Savaşı'nı uzatmakla kalmadı, tarihin akışını ve yönünü de değiştirdi. İngiliz sömürgelerindeki bağımsızlık hareketlerini, bağımsız İrlanda Cumhuriyeti'nin kuruluşunu, Çarlık Rusya'sının yıkılmasını doğrudan etkiledi. Düşman askerlerin birbirlerine yaklaşımlarıyla da insanlık onurunu yükselten bir süreçti. Bundan dolayı İngiliz tarihçiler Gelibolu Savaşı için Son Şövalye Savaşı ifadesini de kullanır.

Çanakkale 1915'te geçilmedi. Ancak 1918'de Osmanlı İmparatorluğu genel savaşı kaybedip teslim olunca geçilebildi. 3 sene önce 1001 silahla ve devasa ordularla geçilemeyen Çanakkale Boğazı'ndan tek bir kurşun atmadan geçip gitti İngiliz gemileri. Türk milleti ise 1919 yılında Mustafa Kemal Paşa önderliğinde Kurtuluş Savaşı'na başladı.

Çanakkale Savaşı başladığında yarbay olan, savaş içinde albayla terfi eden Mustafa Kemal, bu savaşta elde ettiği başarılarının ardından paşa oldu. Artık ömrünün sonuna kadar bu sıfatıyla alınacaktı. Kurtluç Savaşı'nı örgütlemeye çalıştığı dönemde Anafartalar kahramanı olarak nam saldı. Bu sayede etrafına daha çok insan toplayabildi.

Bütün bu etmenlerden dolayı Çanakkale Savaşı'nın Kurtuluş Savaşı'nın da ön sözü olduğunu ifade etmek yanlış olmayacaktır. Bizler de bu büyük savaşın 109. yılında tüm şehitlerimizi saygı ve rahmetle anıyoruz. Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar, gözyaşlarınızı dindiriniz.

Evlatlarınız bizim bağrımızdadır. Huzur içindedirler ve huzur içinde rahat rahat uyuyacaklardır. Onlar bu toprakta canlarını verdikten sonra artık bizim evlatlarımız olmuşlardır.

Bilgisel'de bu hafta, son yılların en popüler siyasetçilerinden Ekrem İmamoğlu'nun politik kariyerindeki kırılma anlarına odaklanacağız. Onun, Türk Ocağı Limasol kalesinden İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı'na uzanan hikayesine tanıklık edeceğiz. Hazırsanız, başlayalım.











Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!


----- Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

Bilgisel'de bu hafta, son yılların en popüler siyasetçilerinden Ekrem İmamoğlu'nun politik kariyerindeki kırılma anlarına odaklanacağız. Onun, Türk Ocağı Limasol kalesinden İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı'na uzanan hikayesine tanıklık edeceğiz. Hazırsanız, başlayalım.

------- Podbee Sunar -------
Bu podcast, getirfinans hakkında reklam içerir.  getirfinans iyi faizi vade beklemeden günlük kazandırır. Kredi faiz oranı düşüktür. Aidatsız kredi kartı sunar. Para transferinden ücret almaz. Sen de getirfinanslı ol. Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. Bonus Platinum Dinamik'le tanışın!Kendiliğinden saatte bir değişen güvenlik koduyla internet alışverişlerinin en yeni ve daha da güvenli ödeme yöntemi!
See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

22: Kalecilikten Politikaya : Ekrem İmamoğlu'nun Siyasi Yaşamı I Tekrar Dosyası

Bilgisel’in yeni bölümünde tüm özellikleriyle dünyanın en özel şehirlerinden olan İstanbul’un siyasi ve kültürel çerçevede 100 yıllık yolculuğunu derledik. Seçim öncesi İstanbul’un yerel dinamiklerini inceledik. Hazırsanız başlayalım.



Bölüm içerisinde referansta bulunduğumuz 31. Bölüm ektedir.

Kalecilikten Politikaya: Ekrem İmamoğlu'nun Siyasi Yaşamı

https://open.spotify.com/episode/61lwVwEsKVgaH5Pic2cReU?si=46d8771418764f09







Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

Bilgisel’in yeni bölümünde tüm özellikleriyle dünyanın en özel şehirlerinden olan İstanbul’un siyasi ve kültürel çerçevede 100 yıllık yolculuğunu derledik. Seçim öncesi İstanbul’un yerel dinamiklerini inceledik. Hazırsanız başlayalım.

Bölüm içerisinde referansta bulunduğumuz 31. Bölüm ektedir.
Kalecilikten Politikaya: Ekrem İmamoğlu'nun Siyasi Yaşamı
https://open.spotify.com/episode/61lwVwEsKVgaH5Pic2cReU?si=46d8771418764f09

------- Podbee Sunar -------
Bu podcast, getirfinans hakkında reklam içerir.  getirfinans iyi faizi vade beklemeden günlük kazandırır. Kredi faiz oranı düşüktür. Aidatsız kredi kartı sunar. Para transferinden ücret almaz. Sen de getirfinanslı ol. Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. Bonus Platinum Dinamik'le tanışın!Kendiliğinden saatte bir değişen güvenlik koduyla internet alışverişlerinin en yeni ve daha da güvenli ödeme yöntemi!
See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

21: Dünyanın Başkenti: İstanbul'un 100 Yılı

Küçük bir Osmanlı şehrinden, mazlum bir halkın direniş karargahına, ardından Devrim’in ve Cumhuriyet’in başkentliğine uzanan yolculuk. Bilgisel’in yeni bölümünde Ankara’nın yakın tarihinde bir gezintiye çıkıp şehrin siyasi ve kültürel dokularını inceledik. Hazırsanız başlayalım.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

Küçük bir Osmanlı şehrinden, mazlum bir halkın direniş karargahına, ardından Devrim’in ve Cumhuriyet’in başkentliğine uzanan yolculuk. Bilgisel’in yeni bölümünde Ankara’nın yakın tarihinde bir gezintiye çıkıp şehrin siyasi ve kültürel dokularını inceledik. Hazırsanız başlayalım.

------- Podbee Sunar -------
Bu podcast, getirfinans hakkında reklam içerir.  getirfinans iyi faizi vade beklemeden günlük kazandırır. Kredi faiz oranı düşüktür. Aidatsız kredi kartı sunar. Para transferinden ücret almaz. Sen de getirfinanslı ol. Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. Bonus Platinum Dinamik'le tanışın!Kendiliğinden saatte bir değişen güvenlik koduyla internet alışverişlerinin en yeni ve daha da güvenli ödeme yöntemi!
See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

19: Cumhuriyetin Şehri - Ankara'nın 100 Yılı

8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde Bilgisel’in özel bölümüyle huzurlarınızdayız. Türkiye’de kadınların seçme ve seçilme hakkı kazanması için daha cumhuriyet kurulmadan önce mücadele etmeye başlayan Nezihe Muhiddin’in ve Türkiye Kadınlar Birliği’nin öyküsünü çok seveceksiniz. Hazırsanız başlayalım.

Oyuncular:

Nezihe Muhiddin: Gülşah Dim

Mustafa Kemal Atatürk: Metin Bozkurt









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde Bilgisel’in özel bölümüyle huzurlarınızdayız. Türkiye’de kadınların seçme ve seçilme hakkı kazanması için daha cumhuriyet kurulmadan önce mücadele etmeye başlayan Nezihe Muhiddin’in ve Türkiye Kadınlar Birliği’nin öyküsünü çok seveceksiniz. Hazırsanız başlayalım.
Oyuncular:
Nezihe Muhiddin: Gülşah Dim
Mustafa Kemal Atatürk: Metin Bozkurt

------- Podbee Sunar -------
Bu podcast, getirfinans hakkında reklam içerir.  getirfinans iyi faizi vade beklemeden günlük kazandırır. Kredi faiz oranı düşüktür. Aidatsız kredi kartı sunar. Para transferinden ücret almaz. Sen de getirfinanslı ol. Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. Bonus Platinum Dinamik'le tanışın!Kendiliğinden saatte bir değişen güvenlik koduyla internet alışverişlerinin en yeni ve daha da güvenli ödeme yöntemi!
See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

18: Kadının Fendi: Nezihe Muhiddin ve Kadınlar Halk Fırkası

Bilgisel’in yeni bölümünde Yerel Seçimlere kısa bir zaman kala şehirlerimizi mercek altına alıyoruz. Ege’nin incisi İzmir’in 100 yıllık macerası; siyasi yapısı, yerel dinamikleri ve belediyecilik tarihiyle huzurlarınızdayız. Keyifli dinlemeler.

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

17: Ege'nin İncisi - İzmir'in 100 Yılı

Bilgisel’in yeni bölümünde Türk sinemasının en kült yapımlarından olan Vizontele’nin kahkahaların arkasına gizlediği sosyo-politik saptamalarını sizler için derledik. Hazırsanız başlayalım.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

16: Kahkahalar Arkasına Gizlenmiş Bir Melodram - Vizontele

Bilgisel’in yeni bölümünde yıkılan Yugoslavya’nın enkazından futbol topuna sarılarak çıkan, Bosna Hersek tarihinin en büyük futbolcusu Edin Dzeko’nun öyküsüyle huzurlarınızdayız. Keyifli dinlemeler.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

15: Savaş ve Yıkımın Ortasından Zirveye - Edin Dzeko

Bilgisel'in yeni bölümünde koskoca bir devletin, bir hayvan türüne karşı açtığı savaşa tanık olacaksınız. Avustralya Ordusu'nun Emu Kuşları'na karşı verdiği mücadelenin hikayesi ile huzurlarınızdayız. Hazırsanız başlayalım.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

14: Tarihin En Enteresan Savaşı - Avustralya, Emu Kuşlarına Karşı

Bilgisel’in yeni bölümünde, büyük deprem felaketinin birinci yılında, kaybettiğimiz canlarımızı anarken, enkaz altında yaşamını yitiren Hataysporlu Christian Aysu’nun yüreklere dokunan hikayesiyle huzurlarınızdayız. Hazırsanız, başlayalım.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

13: Bir Son Saniye Golünün Öyküsü - Christian Atsu

Türkiye tarihinde iz bıraksa da geçen zamanda unutulmaya yüz tutan siyasi ve kültürel olaylara sesli bir kapı açıyoruz. Podbee Media yapımı Bilgisel ile hem yakın zaman Türkiye tarihine, hem de toplumsal olayların perde arkasını aralıyoruz.

Podcast'e Soru Sor

Kaydet - Dinle - Gönder

Bildirimler

Bilgisel

Her hafta eklenen yeni bölümleri kaçırma!