Bilgisel'in bu haftaki bölümünde literatüre Futbol Savaşı olarak geçen bir süreci inceliyoruz. İki komşu ülkenin, El Salvador ve Honduras'ın arasındaki anlaşmazlıkların perde arkasına odaklanıyoruz. Yeşil sahalardan savaş meydanlarına sıçrayan bu gerilimin kırılma anlarını irdeliyoruz. Hazırsanız, başlayalım.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

50: Yeşil Sahadan Savaş Meydanına: El Salvador - Honduras

Merhaba, ben Ali Yağız Baltacı. Bilgisayar'ın bu bölümünde yeşil sahalardan savaş meydanına taşan bir gerilimi, futbol savaşını inceleyeceğiz. Hazırsanız başlayalım. Futbol maçları sıklıkla savaş alanı gibi benzetmelerle betimlenir. Birbirine düşman rakipler, kaos içinde geçen derbiler, farklı renklere bölünen şehirler, tribünlerdeki kavgalar. Özellikle de taraftar grupları arasında siyasi, dini, sosyal ya da ekonomik bir çatışma varsa maçlar bir bahane olur. Ne de olsa o meşhur sözde ifade edildiği gibi, futbol asla sadece futbol değildir. Peki ya yeşil sahadaki bir rekabetin gerçek bir savaşa dönüştüğünü söylesek size? Tam 54 yıl önce ülkemize oldukça uzak bir coğrafyada bunun bir örneği yaşandı. Yeşil sahalarda başlayan bir kaos taraf iki ülke arasında 100 saat süren gerçek bir savaşa dönüşmüştü. Tarihe futbol savaşı olarak geçen bu olay El Salvador ve Honduras arasında oynanan bir maçta patlak verdi. Honduras ve El Salvador, Orta Amerika'da Meksika'nın aşağısında konumlanmış iki küçük ülke. Dışarıdan baktığınızda birçok ortak özellik barındırdığını düşünebilirsiniz. Zira her iki ülkede 1821'de İspanya sömürüsünden çıktı ve bağımsızlığını kazandı. Her iki ülkenin de nüfusu Amerika'yı yerlileri ve dünyadan aldıkları göçlerden oluşuyor. Her iki ülkede de ekonomik sıkıntılar yaşanıyor. Futbol ise hem Honduras hem de El Salvador halklarının tutkuyla bağlı olduğu bir oyun olarak dikkat çekiyor. Ancak iki ülke arasındaki anlaşmazlığın temellerinde bir göç sorunu yer alıyordu. Günümüzde Türkiye'de kronik bir vakaya dönüşen göçmen ve sığınmacı sorununun bir benzeri 1960'larda El Salvador ve Honduras arasında yaşanıyordu. Honduras, yüz ölçüm bakımından El Salvador'dan 6 kat büyük bir ülke. Buna rağmen El Salvador, Honduras'tan 1,5 kat daha kalabalık bir ülke. 1969'a ait verilere baktığımızda El Salvador'un nüfusu 3,7 milyonken Honduras'ta 2,6 milyon insanın yaşadığını görüyoruz. El Salvador'un tarım arazileri zengin ve elit bir azınlığın elindeydi. Buna karşı nüfusun büyük bölümü fakir ve işçi sınıfının birer üyesiydi. Daha güzel ve refah seviyesi yüksek bir yaşama kavuşmayı isteyen El Salvadorlular, geniş arazileri, tarım alanları ve düşük nüfusu olan kuzeydeki komşularına, Honduras'a göç etmeye başladılar. 60'ların sonunda 2.6 milyon insanın yaşadığı Honduras'ta 400 bin El Salvador'lu göçmen ikamet ediyordu. El Salvador hükümeti ve onu finanse eden sermaye sahipleri yaşanan bu göç dalgasından gayet memnundu. Yüksek nüfus ve düşük istihdam kapasitesi sermaye değerler üzerinde bir baskı oluşturuyordu. Dolayısıyla nüfusun bir bölümünün komşu ülkeye gitmesi El Salvador yönetimini fazlasıyla rahatlatmıştı. Fakat sınırın diğer tarafında tam aksi bir görüş hakimdi. Zira Honduras'ta tıpkı El Salvador gibi kısır imkanlara sahipti. Ülkede birçok iç sorun yaşanıyordu. Bir de komşudan yeni sakinlerin gelmesi, kısıtlı olan imkanların bölünmesi anlamına geliyordu. İki toplum arasında sık sık kavgalar yaşanıyor, bu kavgaların bazılarında ölümler dahi oluyordu. Öte yandan Honduras'taki tarımsal tekeli elinde bulunduran küresel ABD şirketleri, El Salvadorlu göçmenlerin de gelişiyle üretim hakimiyetini köylülere kaybetmişti. Bu yüzden bir birlik kurup Honduras hükümetine baskı yapmaya başladılar. Bu baskıların ilk sonucu 1962'de uygulamaya giren toprak reformu oldu. Buna göre ülkede bulunan yüzbinlerce El Salvadorlu mültecinin barındığı toprakların Honduras vatandaşlarına dağıtılması kararlaştırılmıştı. Ayrıca göçmenlerin kitlesel olarak sınır dışı edilmesine de karar verilmişti. Bu kanun ülkede yasal olarak varlığını sürdüren El Salvador'lu çiftçilerin de ellerindeki toprakları kaybetmesine sebep oluyordu. Bir anda arazisinden olan on binlerce insan ana yurtları El Salvador'a geri dönmek zorunda kaldı. Elbette yanlarında işlerini ve evlerini kaybetmiş olmanın öfkesini de götürdüler. Göçmenlerin zorunlu dönüşü El Salvador'da yoksulluğu iyice arttırmıştı. Halk için öfkesini kusacak bir düşman gerekiyordu. O düşmansa komşu ülke Honduras olmuştu. El Salvador hükümeti de basınının bu nefret körüklemesine izin verdi. Zira halkın öfkesini kendileri yerine yabancı bir ülkeye doğrultması onların da işine gelmişti. Milliyetçi söylemler her derde deva olmuştu. Tüm bunların dışında iki ülke arasında Fonseca Körfezi adalarından kaynaklı bir takım sorunlar da yaşanıyordu. İki ülkede adalar üstünde hak iddia ediyordu. El Salvador ve Honduras arasındaki gerilim her geçen gün tırmanıyordu. Fakat tüm bu gerilim diplomasi ya da savaş sahasında patlak vermeyecekti. Tam da bu noktada bölümümüze bir ara vermemiz gerekiyor. Geri geldiğimizde yükselen gerilimin yeşil sahalardaki yansımasına odaklanacağız. İki ülke arasında yaşanan göçmen ve adalar sorunu gerilimin dozunu zirveye çıkarmıştı. Büyük bir yangının çıkması için ufak bir kıvılcım dahi yeterli olacaktı. O kıvılcım ise 1970 Dünya Kupası'na katılmak için düzenlenen Kuzey ve Orta Amerika eleme maçlarında parladı. Elemelerde iki komşu ülke Meksika bileti alabilmek için ikinci turda karşı karşıya gelecekti. Daha maçlar oynanmadan taraflar birbirine bilenmişti. İlk maç 8 Haziran 1969'da Honduras'ın başkenti Tegucigalpa'da oynanacaktı. El Salvador kafilesi Yoğun güvenlik önlemleri altında stadın yakınlarındaki bir otele yerleştiler. Maçtan bir gece önce binlerce Honduraslı taraftar rakip takımın kaldığı otelin önünde trompet çalıp maaşlar söyledi. Otelin üstüne fişekler yağdırdılar. Honduras polisi ise tüm bu eylemleri seyretmekle yetinmişti. Şehrin sokaklarında da bir kaos hakimdi. İki ülkenin tarafları arasında arbedeler yaşanıyordu. Bu kavgalar esnasında çok sayılı taraftar bıçak darbeleriyle ağır yaralandı. Maç öncesi yaşananlar yüzünden uykusuz kalan ve büyük baskı altında maça çıkan El Salvador takımı son dakikalarda gelen gole engel olamadı ve Honduras maçı 1-0 kazanmayı başardı. İlk maçta gelen bu mağlubiyet, El Salvador'da büyük bir üzüntüyle karşılandı. Bu öyle bir buhrandı ki, Amelia Bolanos adlı 18 yaşındaki bir kadın, Honduras'ın golünün ardından babasının tüfeğiyle kalbini ateş etti ve hayatını kaybetti. Ertesi gün El Salvador basını, genç kadının ölümünü vatanın yıkılışına tahammül edemedi ifadeleriyle haberleştirdi. Hükümet de genç kadını şehit ilan etti. Balagios'un cenaze türeğini resmi televizyonda naklen yayınlandı. Cenazede devlet yetkilileri ve milli takım futbolcuları da yer almıştı. Honduras'a ölüm sloganları atan binlerce kişi Bolaños'un tabutunun arkasında yürüyordu. El Salvador halkının kini büyüdükçe büyüyordu. Bir hafta sonra ülkede eşi benzeri görülmemiş bir rövanş maç oynanacaktı. 15 Haziran 1969'da El Salvador'un başkenti San Salvador'da binlerce kişi bir hafta önce intihar eden kadının posterleriyle maça geldi. Maç öncesi iki taraftar grubu arasında yine büyük bir kavga çıktı ve bu olayların sonucunda ikisi Honduraslı üç taraftar yaşamını yitirdi. Honduraslı futbolcuları güvenlik sebebiyle zırhlı araçlarla kalacakları otel taşıdılar. Tüm güvenlik önlemlerine rağmen kaldıkları otel ateşe verildi. Bu yangında kimse zarar görmese de Honduraslı oyuncular bir can pazarı içine düştüklerinin farkındaydı. Stadyumda da göndere çekilen Honduras bayrağı indirilerek yakıldı. Misafir takımın oyuncuları maçı değil canlarını kurtarmayı düşünerek çıktıkları sahadan 3-0 mağlubiyetle ayrıldılar. Honduras Milli Takımı Teknik Direktörü Mario Griffin ise maçın ardından kaybettiğimiz için şanslıyız diyerek yaşananları özetliyordu. Fakat alınan bu galibiyet de El Salvador taraftarlarının öfkesini dindirmemişti. Stadyumdan kaçmaya çalışan Honduras taraflarına dövüldü. Bunun üzerine Honduras'ta da El Salvador'lular hedef alındı. Tüm bunlar yaşanırken iki maçta da galibiyetin ayrı taraflara gitmesi play-off ile oynamayı gerektirdi. Meksika'da yoğun güvenlik önlemleri altında oynanan ve uzatmalara giden maçı El Salvador 3-2 kazanarak Dünya Kupası biletini cebine koydu. Bu maç için Meksika'ya giden iki ülke tarafları arasında yine kavga çıktı. Aynı gün El Salvador ve Honduras arasında tüm diplomatik ilişkiler koptu. Honduras, artan suç oranları sebebiyle on binlerce El Salvadorlu vatandaşı sınır dışı etme kararı aldı. Bu bardağı taşıran son damla olmuştu. Yaşanan kriz artık başka bir boyuttaydı. Takdimler 14 Temmuz 1969'u gösteriyordu. El Salvador orduları sınırı geçerek Honduras'ı işgal etmeye başladı. Honduras başkenti semalarında görülen El Salvador uçakları şehri bombalıyordu. Çok sayıda sivil bu bombardımanda hayatını kaybetti. Komşu ülke Nicaragua anında silah desteğini alan Honduras kısa zamanda kendine gelip savunma pozisyonuna geçti. El Salvador kuvvetleri daha büyük bir orduya sahip olmasına karşın Honduras içlerinde ilerlemekte zorlanıyordu. Honduras Hava Kuvvetleri ise misilleme olarak El Salvador'un başkentindeki havaalanını bombaladı. Muharebe kısa sürede kilitlendi ve bir yıpratma savaşına dönüştü. Yaşananlardan 4 gün sonra 20 Temmuz 1969'da Amerikan Devletleri Örgütü Aracılığı ile bir ateşkes imzalandı. Antlaşma gereği iki ülkenin askeri güçleri savaş öncesi sınırlarına geri dönecekti. Yüz saat süren sıcak savaşın ardından üç bin ila dört bin arasında kişinin yaşamını yitirdiği ifade ediliyor. Ölümlerin büyük kısmını ise askerlerin değil sivil halkın oluşturduğu biliniyor. Savaş sonrası oluşan etkilerse yaşananların kendisinden çok daha korkunç bir tablo ortaya koymuştu. Honduras'ta yaşayan 300 binden fazla El Salvadorlu kurdukları hayattan kopmak zorunda kaldılar. Hepsi sınır dışı edilerek El Salvador'a geri gönderildi. Döndükleri ana vatanlarında da rahat bir nefes alamadılar. Savaştan 10 yıl sonra yaşanan ekonomik kriz ve yoğun işsizlikten dolayı ülke iç savaşa sürüklendi. 80 bin insanın öldüğü iç savaş tam 13 sene sürdü. İki ülke arasında düşmanlık ise hala bitmiş değil. El Salvador, çok büyük bedeller ödeyerek katıldığı 1970 Dünya Kupası'nda Sovyetler Birliği, Belçika ve Meksika'nın bulunduğu gruba düştü. Üç rakibinden de oldukça zayıf olan El Salvador takımı tüm maçlarını kaybederek elendi. Futbol savaşı olarak literatüre geçen bu süreç ise, Latin Amerika ülkelerinin karakteristik özelliklerini ve kronik sorunlarını ortaya koyan acı bir örnek olarak tarihteki yerini aldı.

Merhaba, ben Ali Yağız Baltacı. Bilgisayar'ın bu bölümünde yeşil sahalardan savaş meydanına taşan bir gerilimi, futbol savaşını inceleyeceğiz. Hazırsanız başlayalım.

Futbol maçları sıklıkla savaş alanı gibi benzetmelerle betimlenir. Birbirine düşman rakipler, kaos içinde geçen derbiler, farklı renklere bölünen şehirler, tribünlerdeki kavgalar. Özellikle de taraftar grupları arasında siyasi, dini, sosyal ya da ekonomik bir çatışma varsa maçlar bir bahane olur. Ne de olsa o meşhur sözde ifade edildiği gibi, futbol asla sadece futbol değildir.

Peki ya yeşil sahadaki bir rekabetin gerçek bir savaşa dönüştüğünü söylesek size? Tam 54 yıl önce ülkemize oldukça uzak bir coğrafyada bunun bir örneği yaşandı. Yeşil sahalarda başlayan bir kaos taraf iki ülke arasında 100 saat süren gerçek bir savaşa dönüşmüştü. Tarihe futbol savaşı olarak geçen bu olay El Salvador ve Honduras arasında oynanan bir maçta patlak verdi.

Honduras ve El Salvador, Orta Amerika'da Meksika'nın aşağısında konumlanmış iki küçük ülke. Dışarıdan baktığınızda birçok ortak özellik barındırdığını düşünebilirsiniz. Zira her iki ülkede 1821'de İspanya sömürüsünden çıktı ve bağımsızlığını kazandı. Her iki ülkenin de nüfusu Amerika'yı yerlileri ve dünyadan aldıkları göçlerden oluşuyor.

Her iki ülkede de ekonomik sıkıntılar yaşanıyor. Futbol ise hem Honduras hem de El Salvador halklarının tutkuyla bağlı olduğu bir oyun olarak dikkat çekiyor. Ancak iki ülke arasındaki anlaşmazlığın temellerinde bir göç sorunu yer alıyordu. Günümüzde Türkiye'de kronik bir vakaya dönüşen göçmen ve sığınmacı sorununun bir benzeri 1960'larda El Salvador ve Honduras arasında yaşanıyordu.

Honduras, yüz ölçüm bakımından El Salvador'dan 6 kat büyük bir ülke. Buna rağmen El Salvador, Honduras'tan 1,5 kat daha kalabalık bir ülke. 1969'a ait verilere baktığımızda El Salvador'un nüfusu 3,7 milyonken Honduras'ta 2,6 milyon insanın yaşadığını görüyoruz.

El Salvador'un tarım arazileri zengin ve elit bir azınlığın elindeydi. Buna karşı nüfusun büyük bölümü fakir ve işçi sınıfının birer üyesiydi. Daha güzel ve refah seviyesi yüksek bir yaşama kavuşmayı isteyen El Salvadorlular, geniş arazileri, tarım alanları ve düşük nüfusu olan kuzeydeki komşularına, Honduras'a göç etmeye başladılar.

60'ların sonunda 2.6 milyon insanın yaşadığı Honduras'ta 400 bin El Salvador'lu göçmen ikamet ediyordu. El Salvador hükümeti ve onu finanse eden sermaye sahipleri yaşanan bu göç dalgasından gayet memnundu.

Yüksek nüfus ve düşük istihdam kapasitesi sermaye değerler üzerinde bir baskı oluşturuyordu. Dolayısıyla nüfusun bir bölümünün komşu ülkeye gitmesi El Salvador yönetimini fazlasıyla rahatlatmıştı. Fakat sınırın diğer tarafında tam aksi bir görüş hakimdi. Zira Honduras'ta tıpkı El Salvador gibi kısır imkanlara sahipti. Ülkede birçok iç sorun yaşanıyordu. Bir de komşudan yeni sakinlerin gelmesi, kısıtlı olan imkanların bölünmesi anlamına geliyordu. İki toplum arasında sık sık kavgalar yaşanıyor, bu kavgaların bazılarında ölümler dahi oluyordu.

Öte yandan Honduras'taki tarımsal tekeli elinde bulunduran küresel ABD şirketleri, El Salvadorlu göçmenlerin de gelişiyle üretim hakimiyetini köylülere kaybetmişti. Bu yüzden bir birlik kurup Honduras hükümetine baskı yapmaya başladılar. Bu baskıların ilk sonucu 1962'de uygulamaya giren toprak reformu oldu. Buna göre ülkede bulunan yüzbinlerce El Salvadorlu mültecinin barındığı toprakların

Honduras vatandaşlarına dağıtılması kararlaştırılmıştı. Ayrıca göçmenlerin kitlesel olarak sınır dışı edilmesine de karar verilmişti. Bu kanun ülkede yasal olarak varlığını sürdüren El Salvador'lu çiftçilerin de ellerindeki toprakları kaybetmesine sebep oluyordu. Bir anda arazisinden olan on binlerce insan ana yurtları El Salvador'a geri dönmek zorunda kaldı. Elbette yanlarında işlerini ve evlerini kaybetmiş olmanın öfkesini de götürdüler.

Göçmenlerin zorunlu dönüşü El Salvador'da yoksulluğu iyice arttırmıştı. Halk için öfkesini kusacak bir düşman gerekiyordu. O düşmansa komşu ülke Honduras olmuştu.

El Salvador hükümeti de basınının bu nefret körüklemesine izin verdi. Zira halkın öfkesini kendileri yerine yabancı bir ülkeye doğrultması onların da işine gelmişti. Milliyetçi söylemler her derde deva olmuştu. Tüm bunların dışında iki ülke arasında Fonseca Körfezi adalarından kaynaklı bir takım sorunlar da yaşanıyordu.

İki ülkede adalar üstünde hak iddia ediyordu. El Salvador ve Honduras arasındaki gerilim her geçen gün tırmanıyordu. Fakat tüm bu gerilim diplomasi ya da savaş sahasında patlak vermeyecekti. Tam da bu noktada bölümümüze bir ara vermemiz gerekiyor. Geri geldiğimizde yükselen gerilimin yeşil sahalardaki yansımasına odaklanacağız.

İki ülke arasında yaşanan göçmen ve adalar sorunu gerilimin dozunu zirveye çıkarmıştı. Büyük bir yangının çıkması için ufak bir kıvılcım dahi yeterli olacaktı. O kıvılcım ise 1970 Dünya Kupası'na katılmak için düzenlenen Kuzey ve Orta Amerika eleme maçlarında parladı.

Elemelerde iki komşu ülke Meksika bileti alabilmek için ikinci turda karşı karşıya gelecekti. Daha maçlar oynanmadan taraflar birbirine bilenmişti. İlk maç 8 Haziran 1969'da Honduras'ın başkenti Tegucigalpa'da oynanacaktı. El Salvador kafilesi

Yoğun güvenlik önlemleri altında stadın yakınlarındaki bir otele yerleştiler. Maçtan bir gece önce binlerce Honduraslı taraftar rakip takımın kaldığı otelin önünde trompet çalıp maaşlar söyledi. Otelin üstüne fişekler yağdırdılar. Honduras polisi ise tüm bu eylemleri seyretmekle yetinmişti. Şehrin sokaklarında da bir kaos hakimdi. İki ülkenin tarafları arasında arbedeler yaşanıyordu.

Bu kavgalar esnasında çok sayılı taraftar bıçak darbeleriyle ağır yaralandı. Maç öncesi yaşananlar yüzünden uykusuz kalan ve büyük baskı altında maça çıkan El Salvador takımı son dakikalarda gelen gole engel olamadı ve Honduras maçı 1-0 kazanmayı başardı.

İlk maçta gelen bu mağlubiyet, El Salvador'da büyük bir üzüntüyle karşılandı. Bu öyle bir buhrandı ki, Amelia Bolanos adlı 18 yaşındaki bir kadın, Honduras'ın golünün ardından babasının tüfeğiyle kalbini ateş etti ve hayatını kaybetti.

Ertesi gün El Salvador basını, genç kadının ölümünü vatanın yıkılışına tahammül edemedi ifadeleriyle haberleştirdi. Hükümet de genç kadını şehit ilan etti. Balagios'un cenaze türeğini resmi televizyonda naklen yayınlandı. Cenazede devlet yetkilileri ve milli takım futbolcuları da yer almıştı.

Honduras'a ölüm sloganları atan binlerce kişi Bolaños'un tabutunun arkasında yürüyordu. El Salvador halkının kini büyüdükçe büyüyordu. Bir hafta sonra ülkede eşi benzeri görülmemiş bir rövanş maç oynanacaktı.

15 Haziran 1969'da El Salvador'un başkenti San Salvador'da binlerce kişi bir hafta önce intihar eden kadının posterleriyle maça geldi. Maç öncesi iki taraftar grubu arasında yine büyük bir kavga çıktı ve bu olayların sonucunda ikisi Honduraslı üç taraftar yaşamını yitirdi. Honduraslı futbolcuları güvenlik sebebiyle zırhlı araçlarla kalacakları otel taşıdılar. Tüm güvenlik önlemlerine rağmen

kaldıkları otel ateşe verildi. Bu yangında kimse zarar görmese de Honduraslı oyuncular bir can pazarı içine düştüklerinin farkındaydı. Stadyumda da göndere çekilen Honduras bayrağı indirilerek yakıldı. Misafir takımın oyuncuları maçı değil canlarını kurtarmayı düşünerek çıktıkları sahadan 3-0 mağlubiyetle ayrıldılar.

Honduras Milli Takımı Teknik Direktörü Mario Griffin ise maçın ardından kaybettiğimiz için şanslıyız diyerek yaşananları özetliyordu. Fakat alınan bu galibiyet de El Salvador taraftarlarının öfkesini dindirmemişti.

Stadyumdan kaçmaya çalışan Honduras taraflarına dövüldü. Bunun üzerine Honduras'ta da El Salvador'lular hedef alındı. Tüm bunlar yaşanırken iki maçta da galibiyetin ayrı taraflara gitmesi play-off ile oynamayı gerektirdi. Meksika'da yoğun güvenlik önlemleri altında oynanan ve uzatmalara giden maçı El Salvador 3-2 kazanarak Dünya Kupası biletini cebine koydu.

Bu maç için Meksika'ya giden iki ülke tarafları arasında yine kavga çıktı. Aynı gün El Salvador ve Honduras arasında tüm diplomatik ilişkiler koptu. Honduras, artan suç oranları sebebiyle on binlerce El Salvadorlu vatandaşı sınır dışı etme kararı aldı. Bu bardağı taşıran son damla olmuştu. Yaşanan kriz artık başka bir boyuttaydı.

Takdimler 14 Temmuz 1969'u gösteriyordu. El Salvador orduları sınırı geçerek Honduras'ı işgal etmeye başladı.

Honduras başkenti semalarında görülen El Salvador uçakları şehri bombalıyordu. Çok sayıda sivil bu bombardımanda hayatını kaybetti. Komşu ülke Nicaragua anında silah desteğini alan Honduras kısa zamanda kendine gelip savunma pozisyonuna geçti. El Salvador kuvvetleri daha büyük bir orduya sahip olmasına karşın Honduras içlerinde ilerlemekte zorlanıyordu.

Honduras Hava Kuvvetleri ise misilleme olarak El Salvador'un başkentindeki havaalanını bombaladı. Muharebe kısa sürede kilitlendi ve bir yıpratma savaşına dönüştü. Yaşananlardan 4 gün sonra 20 Temmuz 1969'da Amerikan Devletleri Örgütü Aracılığı ile bir ateşkes imzalandı.

Antlaşma gereği iki ülkenin askeri güçleri savaş öncesi sınırlarına geri dönecekti. Yüz saat süren sıcak savaşın ardından üç bin ila dört bin arasında kişinin yaşamını yitirdiği ifade ediliyor. Ölümlerin büyük kısmını ise askerlerin değil sivil halkın oluşturduğu biliniyor.

Savaş sonrası oluşan etkilerse yaşananların kendisinden çok daha korkunç bir tablo ortaya koymuştu. Honduras'ta yaşayan 300 binden fazla El Salvadorlu kurdukları hayattan kopmak zorunda kaldılar. Hepsi sınır dışı edilerek El Salvador'a geri gönderildi. Döndükleri ana vatanlarında da rahat bir nefes alamadılar.

Savaştan 10 yıl sonra yaşanan ekonomik kriz ve yoğun işsizlikten dolayı ülke iç savaşa sürüklendi. 80 bin insanın öldüğü iç savaş tam 13 sene sürdü.

İki ülke arasında düşmanlık ise hala bitmiş değil. El Salvador, çok büyük bedeller ödeyerek katıldığı 1970 Dünya Kupası'nda Sovyetler Birliği, Belçika ve Meksika'nın bulunduğu gruba düştü. Üç rakibinden de oldukça zayıf olan El Salvador takımı tüm maçlarını kaybederek elendi. Futbol savaşı olarak literatüre geçen bu süreç ise, Latin Amerika ülkelerinin karakteristik özelliklerini ve kronik sorunlarını ortaya koyan acı bir örnek olarak tarihteki yerini aldı.

Bilgisel'de bu hafta, son yılların en popüler siyasetçilerinden Ekrem İmamoğlu'nun politik kariyerindeki kırılma anlarına odaklanacağız. Onun, Türk Ocağı Limasol kalesinden İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı'na uzanan hikayesine tanıklık edeceğiz. Hazırsanız, başlayalım.











Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!


----- Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

Bilgisel'de bu hafta, son yılların en popüler siyasetçilerinden Ekrem İmamoğlu'nun politik kariyerindeki kırılma anlarına odaklanacağız. Onun, Türk Ocağı Limasol kalesinden İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı'na uzanan hikayesine tanıklık edeceğiz. Hazırsanız, başlayalım.

------- Podbee Sunar -------
Bu podcast, getirfinans hakkında reklam içerir.  getirfinans iyi faizi vade beklemeden günlük kazandırır. Kredi faiz oranı düşüktür. Aidatsız kredi kartı sunar. Para transferinden ücret almaz. Sen de getirfinanslı ol. Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. Bonus Platinum Dinamik'le tanışın!Kendiliğinden saatte bir değişen güvenlik koduyla internet alışverişlerinin en yeni ve daha da güvenli ödeme yöntemi!
See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

22: Kalecilikten Politikaya : Ekrem İmamoğlu'nun Siyasi Yaşamı I Tekrar Dosyası

Bilgisel’in yeni bölümünde tüm özellikleriyle dünyanın en özel şehirlerinden olan İstanbul’un siyasi ve kültürel çerçevede 100 yıllık yolculuğunu derledik. Seçim öncesi İstanbul’un yerel dinamiklerini inceledik. Hazırsanız başlayalım.



Bölüm içerisinde referansta bulunduğumuz 31. Bölüm ektedir.

Kalecilikten Politikaya: Ekrem İmamoğlu'nun Siyasi Yaşamı

https://open.spotify.com/episode/61lwVwEsKVgaH5Pic2cReU?si=46d8771418764f09







Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

Bilgisel’in yeni bölümünde tüm özellikleriyle dünyanın en özel şehirlerinden olan İstanbul’un siyasi ve kültürel çerçevede 100 yıllık yolculuğunu derledik. Seçim öncesi İstanbul’un yerel dinamiklerini inceledik. Hazırsanız başlayalım.

Bölüm içerisinde referansta bulunduğumuz 31. Bölüm ektedir.
Kalecilikten Politikaya: Ekrem İmamoğlu'nun Siyasi Yaşamı
https://open.spotify.com/episode/61lwVwEsKVgaH5Pic2cReU?si=46d8771418764f09

------- Podbee Sunar -------
Bu podcast, getirfinans hakkında reklam içerir.  getirfinans iyi faizi vade beklemeden günlük kazandırır. Kredi faiz oranı düşüktür. Aidatsız kredi kartı sunar. Para transferinden ücret almaz. Sen de getirfinanslı ol. Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. Bonus Platinum Dinamik'le tanışın!Kendiliğinden saatte bir değişen güvenlik koduyla internet alışverişlerinin en yeni ve daha da güvenli ödeme yöntemi!
See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

21: Dünyanın Başkenti: İstanbul'un 100 Yılı

18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi'nin 109. yılında olağanüstü bir savaş hikayesiyle huzurlarınızdayız. Aynı asker, aynı savaşta, iki düşman ülkede birden kahraman olabilir mi? Alistair John Taylor mı yoksa Gazi Ali Can Çavuş mu? Tüyler ürpertici bu hikayeye hazırsanız başlayalım.





Oyuncular:

Beyaz Hala: Yasemin Yeşilgöz

Mustafa Kemal Paşa: Metin Bozkurt

Victoria Taylor: Dila Zeynep Dereli

Alistair John Taylor: Kadir Can Değer

Rehber: Gökbey Karataş

Türk Askeri: Zafer Peker

Köylü: Batuhan Kösegil









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi'nin 109. yılında olağanüstü bir savaş hikayesiyle huzurlarınızdayız. Aynı asker, aynı savaşta, iki düşman ülkede birden kahraman olabilir mi? Alistair John Taylor mı yoksa Gazi Ali Can Çavuş mu? Tüyler ürpertici bu hikayeye hazırsanız başlayalım.


Oyuncular:
Beyaz Hala: Yasemin Yeşilgöz
Mustafa Kemal Paşa: Metin Bozkurt
Victoria Taylor: Dila Zeynep Dereli
Alistair John Taylor: Kadir Can Değer
Rehber: Gökbey Karataş
Türk Askeri: Zafer Peker
Köylü: Batuhan Kösegil

------- Podbee Sunar -------
Bu podcast, getirfinans hakkında reklam içerir.  getirfinans iyi faizi vade beklemeden günlük kazandırır. Kredi faiz oranı düşüktür. Aidatsız kredi kartı sunar. Para transferinden ücret almaz. Sen de getirfinanslı ol. Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. Bonus Platinum Dinamik'le tanışın!Kendiliğinden saatte bir değişen güvenlik koduyla internet alışverişlerinin en yeni ve daha da güvenli ödeme yöntemi!
See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

20: Bir Çanakkale Öyküsü - İki Ulusun Kahramanı Ali Can Çavuş

Küçük bir Osmanlı şehrinden, mazlum bir halkın direniş karargahına, ardından Devrim’in ve Cumhuriyet’in başkentliğine uzanan yolculuk. Bilgisel’in yeni bölümünde Ankara’nın yakın tarihinde bir gezintiye çıkıp şehrin siyasi ve kültürel dokularını inceledik. Hazırsanız başlayalım.









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

Küçük bir Osmanlı şehrinden, mazlum bir halkın direniş karargahına, ardından Devrim’in ve Cumhuriyet’in başkentliğine uzanan yolculuk. Bilgisel’in yeni bölümünde Ankara’nın yakın tarihinde bir gezintiye çıkıp şehrin siyasi ve kültürel dokularını inceledik. Hazırsanız başlayalım.

------- Podbee Sunar -------
Bu podcast, getirfinans hakkında reklam içerir.  getirfinans iyi faizi vade beklemeden günlük kazandırır. Kredi faiz oranı düşüktür. Aidatsız kredi kartı sunar. Para transferinden ücret almaz. Sen de getirfinanslı ol. Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. Bonus Platinum Dinamik'le tanışın!Kendiliğinden saatte bir değişen güvenlik koduyla internet alışverişlerinin en yeni ve daha da güvenli ödeme yöntemi!
See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

19: Cumhuriyetin Şehri - Ankara'nın 100 Yılı

8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde Bilgisel’in özel bölümüyle huzurlarınızdayız. Türkiye’de kadınların seçme ve seçilme hakkı kazanması için daha cumhuriyet kurulmadan önce mücadele etmeye başlayan Nezihe Muhiddin’in ve Türkiye Kadınlar Birliği’nin öyküsünü çok seveceksiniz. Hazırsanız başlayalım.

Oyuncular:

Nezihe Muhiddin: Gülşah Dim

Mustafa Kemal Atatürk: Metin Bozkurt









Tüm bölümler ve daha fazlası için podbeemedia.com'u ziyaret et!

------ Podbee Sunar -------

Bu podcast reklam içermektedir.

8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde Bilgisel’in özel bölümüyle huzurlarınızdayız. Türkiye’de kadınların seçme ve seçilme hakkı kazanması için daha cumhuriyet kurulmadan önce mücadele etmeye başlayan Nezihe Muhiddin’in ve Türkiye Kadınlar Birliği’nin öyküsünü çok seveceksiniz. Hazırsanız başlayalım.
Oyuncular:
Nezihe Muhiddin: Gülşah Dim
Mustafa Kemal Atatürk: Metin Bozkurt

------- Podbee Sunar -------
Bu podcast, getirfinans hakkında reklam içerir.  getirfinans iyi faizi vade beklemeden günlük kazandırır. Kredi faiz oranı düşüktür. Aidatsız kredi kartı sunar. Para transferinden ücret almaz. Sen de getirfinanslı ol. Bu podcast, Garanti BBVA hakkında reklam içerir. Bonus Platinum Dinamik'le tanışın!Kendiliğinden saatte bir değişen güvenlik koduyla internet alışverişlerinin en yeni ve daha da güvenli ödeme yöntemi!
See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

18: Kadının Fendi: Nezihe Muhiddin ve Kadınlar Halk Fırkası

Bilgisel’in yeni bölümünde Yerel Seçimlere kısa bir zaman kala şehirlerimizi mercek altına alıyoruz. Ege’nin incisi İzmir’in 100 yıllık macerası; siyasi yapısı, yerel dinamikleri ve belediyecilik tarihiyle huzurlarınızdayız. Keyifli dinlemeler.

See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

17: Ege'nin İncisi - İzmir'in 100 Yılı

Bilgisel’in yeni bölümünde Türk sinemasının en kült yapımlarından olan Vizontele’nin kahkahaların arkasına gizlediği sosyo-politik saptamalarını sizler için derledik. Hazırsanız başlayalım.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

16: Kahkahalar Arkasına Gizlenmiş Bir Melodram - Vizontele

Bilgisel’in yeni bölümünde yıkılan Yugoslavya’nın enkazından futbol topuna sarılarak çıkan, Bosna Hersek tarihinin en büyük futbolcusu Edin Dzeko’nun öyküsüyle huzurlarınızdayız. Keyifli dinlemeler.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

15: Savaş ve Yıkımın Ortasından Zirveye - Edin Dzeko

Bilgisel'in yeni bölümünde koskoca bir devletin, bir hayvan türüne karşı açtığı savaşa tanık olacaksınız. Avustralya Ordusu'nun Emu Kuşları'na karşı verdiği mücadelenin hikayesi ile huzurlarınızdayız. Hazırsanız başlayalım.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

14: Tarihin En Enteresan Savaşı - Avustralya, Emu Kuşlarına Karşı

Bilgisel’in yeni bölümünde, büyük deprem felaketinin birinci yılında, kaybettiğimiz canlarımızı anarken, enkaz altında yaşamını yitiren Hataysporlu Christian Aysu’nun yüreklere dokunan hikayesiyle huzurlarınızdayız. Hazırsanız, başlayalım.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

13: Bir Son Saniye Golünün Öyküsü - Christian Atsu

Bilgisel'in bu bölümünde Mesut Özil'in futbol macerasını mercek altına alıyoruz. Gelsenkirchen'in gettolarından Real Madrid'e, Arsenal'den Başakşehir'e kadar uzanan kariyerini inceliyoruz. Hazırsanız, başlayalım.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

51: Mesut Özil'in Çalkantılı Kariyeri

Türkiye tarihinde iz bıraksa da geçen zamanda unutulmaya yüz tutan siyasi ve kültürel olaylara sesli bir kapı açıyoruz. Podbee Media yapımı Bilgisel ile hem yakın zaman Türkiye tarihine, hem de toplumsal olayların perde arkasını aralıyoruz.

Bilgisel

Bilgisel'de bu hafta Türkiye'nin yetiştirdiği en değerli şairlerden birinin yaşam hikayesine odaklanıyoruz. Ölümünün 60'ıncı yılını andığımız Nazım Hikmet Ran'ın hayat öyküsüne, onun şiirleri eşliğinde tanıklık ediyoruz. Hazırsanız, başlayalım.

"Memleketimden İnsan Manzaraları" ve "Vatan Haini" şiirlerinin seslendirmeleri için Tansu Biçer'e teşekkür ederiz.


See Privacy Policy at https://art19.com/privacy and California Privacy Notice at https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Podcast'e Soru Sor

Kaydet - Dinle - Gönder

Bildirimler

Bilgisel

Her hafta eklenen yeni bölümleri kaçırma!